پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,226 |
| تعداد مقالات | 67,694 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,006,068 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,687,152 |
بررسی اقتباسات قرآنی در دیباچۀ تفسیر خزائن‌الأنوار و معادن‌الأخبار خاتون‌آبادی | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| مقاله 6، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 17، خرداد 1399، صفحه 103-121 اصل مقاله (456.17 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2020.295804.1403 | ||
| نویسندگان | ||
| علی محمد موذنی1؛ رسول جعفریان2؛ طاهره سادات حسینی موحد* 3 | ||
| 1استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران | ||
| 2استاد تاریخ دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 3دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، پردیس البرز دانشگاه تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| جمال ادبی و اعجاز هنری قرآن کریم همواره یکی از عوامل اصلی جذب مخاطب بوده‌است. اقتباس یکی از شیوه‌های بلاغی است که می‌تواند با اعتبار، ضمانت، وجاهت، غنا و مقبولیت بخشیدن به متن، موجب جلب بیشتر مخاطبان و سرانجام، اقناع آنان گردد. تفسیر خزائن‌الأنوار و معادن‌الأخبار از تفاسیر ادبی ـ عرفانی دورۀ صفویه است که در سال‌های اخیر مورد تحقیق، تصحیح و چاپ قرار گرفته‌است و آن را در قرن دوازدهم هجری قمری، عالم، محدث و مفسر ادیب دورۀ صفویه، «میرمحمد رضا بن محمد مؤمن خاتون‌آبادی» آن را نوشته‌است. از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد این تفسیر، مقدمۀ چهارده‌خزانه‌ای آن است. در واقع، خزائن مزبور پیش‌نیازها و علوم مورد نیاز مفسران قرآن کریم را تبیین می‌کند. مؤلف در خزانۀ سوم، به‌تفصیل به شرح صنایع بدیع لفظی و معنوی، بیان و آنگاه به تشریح علوم قرآنی پرداخته‌است و از این منظر، نمونۀ اعلایی از مقدمه‌نویسی را برای اهل فن رقم زده‌است. پژوهش حاضر به کمک روش مطالعات کتابخانه‌ای و به شیوه‌های توصیف، تحلیل و مقایسه، استفادۀ هنرمندانه خاتون‌آبادی از هنرسازۀ اقتباس در دیباچۀ اثرش را از دو منظر کمّی و کیفی بررسی کرده‌است و نشان داده که وی با بهره‌گیری از اقتباسات (کامل، ناقص و منقطع) و استفادۀ هنری از آهنگ، اصوات، تکرار و خاصیت القاگری آن‌ها و با به‌کارگیری سایر صنایع بدیع لفظی و معنوی، همچون تلمیح، جناس و مراعات نظیر در کنار اقتباسات قرآنی، جلوه‌ای بدیع و تأثیرگذار از اقتباس را به نمایش گذاشته‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن؛ اقتباس؛ تکرار؛ خاتون‌آبادی؛ صامت؛ القاگری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Review of Quranic Adaptations in the Preface of Khatoun Abaadi’s Khazaen al-Anvaar va Maaden al-Akhbar | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ali mohammad moazzeni1؛ Rasoul Jafarian2؛ Tahereh Sadat Hosseini Movahed3 | ||
| 1Professor Persian Literature Department of Tehran University Tehran Iran | ||
| 2Professor of History Tehran University, Tehran, Iran | ||
| 3Ph.D. Candidate in Persian Literature, Alborz Campus of Tehran University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The aesthetic appeal of Quran has always been one of the main reasons for fascinating its readers. Adaptation is one of the rhetoric means to grant credit, richness, and admissibility while fascinating more audiences and, eventually, persuading and satisfying them. Khazaen al-Anvaar va Maaden al-Akhbar (meaning “Treasuries of Lights and Sources of Stories” in English), a mystical and literary exegesis which has been published, surveyed, and corrected in recent years, was written by Mir Mohammad Reza ibn Mohammad Khatoun Abaadi during the Safavid era. The book’s preface, which contains 14 “treasuries,” is of special importance. In fact, these treasuries define perquisites and requirements for exegesis of Quran. In the third treasury, Khatoun Abaadi discusses novel literal, spiritual, and expressional instruments in detail and then, explains Quranic sciences. Hence, from this perspective, this book is a significant example for writing prefaces. This research aims to perform a quantitative and qualitative analysis of the usage of adaptation in Khatoun Abaadi’s book. Results of the research demonstrate that by artistic use of sound and music and literary devices such as pun and allusion, Khatoun Abaadi presents a novel and effective form of adaptation. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Quran, Adaptation, Repetition, Consonantal, Induction, Khatoun Abaadi | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم، ترجمۀ محمدمهدی فولادوند. جعفریان، رسول (1391)، صفویه در عرصۀ دین، فرهنگ و سیاست، 3 ج، چ 3، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. خاتون‌آبادی، سید محمدرضا بن محمد مؤمن (1386)، تفسیر خزائن‌الأنوار و معادن‌الأخبار، ترجمۀ مریم ایمانی خوشخو، چ 1، تهران، مرکز پژوهشی میراث مکتوب. خرقانی، حسن (1392)، زیباشناسی قرآن از نگاه بدیع، چ 1، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی. خرمشاهی، بهاءالدّین (1389)، دانشنامۀ قرآن و قرآن پژوهشی، 2 ج، چ 3، تهران، ناهید و دوستان. خطیبی، حسین (1390)، فن نثر در ادب فارسی، چ 4، تهران، زوار. راستگو، سید محمد (1393)، تجلی قرآن و حدیث در شعر فارسی، چ 11، تهران، سمت. رکنی یزدی، محمدمهدی (1393)، گزیدۀ متون تفسیر فارسی، چ 1، قم، سمت و بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی. شاهوردی، فرحناز (1393)، بررسی زیبایی‌شناسی تکرار در قرآن کریم، چ 1، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی. شریعتمداری، جعفر (1393)، شرح و تفسیر لغات قرآن، 4 ج، چ 4، مشهد، بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1387)، ادوار شعر فارسی، چ 3، تهران، سمت. شوقی، ضیف (1390)، تاریخ تطور علوم بلاغت، ترجمۀ محمدرضا ترکی، چ 2، تهران، سمت. صادقی، مریم (1394)، نثر فارسی در سپهر سیاست، چ 1، تهران، صدای معاصر. کاردگر، یحیی (1396)، فن بدیع در زبان فارسی (بررسی تاریخی، تحلیلی صنایع بدیع از آغاز تا امروز)، چ 1، تهران، صدای معاصر. کاشانی، فتح‌االله (1330)، منهج‌الصادقین، 10 جلد، تهران، علمی. کاشفی، حسین (1330)، روضة‌الشهدا، تهران، اسلامیه. گرکانی، محمدحسین (1377)، ابدع البدایع، چ 1، تبریز، احرار. نشاط، سید محمد (1346)، زیب سخن یا علم بدیع فارسی، تهران، شرکت چاپ و انتشار کتب ایران. همایی، جلال‌الدّین (1370)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چ 7، تهران، هما. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 457 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 225 |
||