پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,623 |
| تعداد مقالات | 71,544 |
| تعداد مشاهده مقاله | 126,894,814 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,941,879 |
تصویرهای زنجیره‌ای در شعر شفیعی کدکنی | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| مقاله 5، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 17، خرداد 1399، صفحه 85-101 اصل مقاله (389.06 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2019.281583.1254 | ||
| نویسنده | ||
| سعید کریمی قره‌بابا* | ||
| استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور | ||
| چکیده | ||
| در میان تصویرهای متنوع شعر شفیعی کدکنی، نوعی تصویر گسترده به چشم می‌خورد که هم یکی از مشخصه‌های سبکی او محسوب می‌شود و هم از عواملی است که باعث انسجام در محور عمودی شعرش می‌گردد. ما این نوع تصویر را «تصویر زنجیره‌ای» نام نهاده‌ایم. در تصویر زنجیره‌ای، آخرین پاره از یک بند، در ابتدای بند دیگر تکرار می‌شود و این تکرار، چند بار به صورت متوالی انجام می‌گیرد. هدف مقالۀ حاضر آن است که تصویرهای زنجیره‌ای را در شعر شفیعی شناسایی‌کند و نحوۀ کاربرد این نوع تصاویر را در شعر او به روش بلاغی و تطبیقی تحلیل نماید. نویسندگان کتب بدیع، این شیوه را صنعتی لفظی انگاشته‌اند و آن را ذیل نام‌هایی چون «متتابع»، «تشابه‌الأطراف» و «ذوبطنین» تعریف‌کرده‌اند. این تعریف‌ها ایراد‌هایی دارد و مشخصات تصویر مورد نظر ما را به‌دقت روشن نمی‌سازد. شفیعی کدکنی ضمن ترکیب این نوع تصویر با نگاه تازه و جهان‌بینی فلسفی، عمق و معنایی انسانی به این صنعت بخشیده‌است. تصویرهای زنجیره‌ای مؤلفه‌های دیگر شعر شفیعی، مانند الهام‌پذیری از شاعران فرنگی، اندیشه‌های اجتماعی و طبیعت‌گرایی را آینگی می‌کند. این تصویر در نثر و نظم کهن فارسی، ادبیات عامیانه (هیچانه‌ها و قصه‌ها)، شعر نو فارسی و یا حتّی شعر جهان سابقه دارد و اشعار بعضاً زیبایی با استفاده از این تصویرپردازی خلق شده‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شعر؛ شفیعی کدکنی؛ تصویر زنجیره‌ای؛ بدیع؛ صنعت لفظی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Chained Images in Shafiei Kadkani’s Poetry | ||
| نویسندگان [English] | ||
| saeed karimi qare baba | ||
| asAssistant Professor in Persian Language and Literature, Payame Noor University | ||
| چکیده [English] | ||
| Shafiei Kadkani is famous for employing images that make his poetry more coherent. These images are called chained images in the present study. In this type of imagery, the final part of each stanza is repeated in the initial part of the following stanza and the repetition is conducted repeatedly. The scholars of rhetoric refer to this type of figure of speech as a verbal stylistic device and name it as “motetabe,” “tashaboh al-atraf,” and “zubatnein.” These terms have some drawbacks, as they do not represent the characteristics we intend to assign to Shafiei Kadkani’s imagery. The examples appearing in traditional books on rhetoric tend to be naïve and artificial while Shafiei Kadkani merges images with a novel perspective and deep philosophical world-view. These chained images have links with the poet’s characteristics such as his cultural awareness and social and naturalistic ideas. This type of imagery dates back to classical Persian poetry and prose and folk literature, but is employed even in modern Persian poetry and world literature. In chained imagery the higher the number of loops used, the higher the poem’s musical value would be. However, the number of loops should not be more than four or five, as the reader would be confused otherwise. The present study attempts to investigate the chained images in Shafiei’s poetry in detail. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Poem, Shafiei Kadkani, Chained images, Rhetoric, Figure of speech | ||
| مراجع | ||
|
اخوان ثالث، مهدی (1352)، «آیات موزون‌افتاده قرآن کریم»، یادنامۀ علامه امینی، به کوشش جعفر شهیدی و محمدرضا حکیمی، چ 1، تهران، شرکت سهامی انتشار. براهنی، رضا (1371)، طلا در مس، ج 2، چ1، تهران، مؤلف. بشردوست، مجتبی (1379)، در جستجوی نیشابور (زندگی و شعر محمدرضا شفیعی کدکنی)، چ 1، تهران، ثالث و یوشیج. بی‌کس، شیرکو (1392)، «چند شعر از شیرکو بی‌کس»، نشریۀ باختر، ترجمۀ فریاد شیری، س 24، ش 1791. پورنامداریان، تقی (1381)، سفر در مه؛ تأملی در شعر احمد شاملو، چ1 (ویراست جدید)، تهران، نگاه. درویش، محمود (1389)، اگر باران نیستی نازنین، درخت باش، ترجمۀ موسی اسوار، چ1، تهران، سخن. روحانی، مسعود و محمد عنایتی قادیکلایی (1391)، «حرکت در اندیشه و شعر شفیعی کدکنی (م. سرشک)»، بوستان ادب، س 4، ش 3 (پیاپی 13)، صص 45ـ70. سپهری، سهراب (1382)، هشت کتاب، چ 36، تهران، طهوری. شاملو، احمد. (1382)، مجموعه آثار احمد شاملو، دفتر یکم: شعر، چ 4، تهران، نگاه. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1379)، آیینه‌ای برای صداها، چ3، تهران، سخن. ـــــــــــــــــــــــ (1382)، هزارۀ دوم آهوی کوهی، چ3، تهران، سخن. ـــــــــــــــــــــــ (1383)، صور خیال در شعر فارسی، چ 9، تهران، آگاه. ـــــــــــــــــــــــ (1390)، با چراغ و آینه (در جستجوی ریشه‌های تحول شعر معاصر ایران)، چ 1، تهران، سخن. ـــــــــــــــــــــــ (1392)، «در لحظۀ حضور (پنجاه شعر منتشر نشده از شفیعی کدکنی)»، بخارا، س 15، ش 92، صص 7ـ35. شمیسا، سیروس (1376)، نگاهی تازه به بدیع، چ 9، تهران، فردوسی. ـــــــــــــــ (1376)، نگاهی به سهراب سپهری، چ 7، تهران، مروارید. شمس‌العلمای گرکانی، محمدحسین (1377)، ابدع‌البدایع، به اهتمام حسین جعفری، چ1، تبریز، احرار. عابدی، کامیار (1377)، «نیمیش از حقیقت و نیمی زِ یادها»، جهان کتاب، س 3، ش 9 و 10، ص 6. عطاری، مهسان. (1376)، «هیچانه»، دانشنامۀ ادب فارسی، به سرپرستی حسن انوشه، چ 1، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. عنصرالمعالی، کیکاووس‌بن قابوس (1386)، قابوس‌نامه، به اهتمام و تصحیح غلامحسین یوسفی، چ 15، تهران، علمی‌ـ فرهنگی. غنیمی هلال، محمد (1373)، ادبیات تطبیقی، ترجمۀ مرتضی آیت‌االله‌زاده شیرازی، چ1، تهران، امیرکبیر. فتوحی، محمود (1387)، «شکل و ساخت شعر شفیعی»، مجموعه‌مقالات سفرنامۀ باران؛ نقد و تحلیل و گزیدۀ اشعار شفیعی کدکنی (م. سرشک)، چ2، تهران، سخن. فولادوند، عزت‌ا‌الله (1388)، مردی است می‌سراید (شعر و زندگی دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی)، چ2، تهران، مروارید. مارزُلف، اولریش (1371)، طبقه‌بندی قصه‌های ایرانی، ترجمۀ کیکاووس جهانداری، چ1، تهران، سروش. مهتدی، فضل‌االله (1387)، قصه‌های صبحی، ج 1، به کوشش لیما صالح رامسری، چ1، تهران، معین. واعظ کاشفی سبزواری، کمال‌الدّین حسین (1369)، بدایع‌الأفکار فی صنایع الأشعار، ویراسته و گزاردۀ میرجلال‌الدّین کزازی، چ1، تهران، مرکز. هجویری، علی‌بن عثمان (1383)، کشف‌المحجوب، مقدمه، تصحیح و تعلیقات از محمود عابدی، چ1، تهران، سروش. همایی، جلال‌الدّین (1386)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چ26، تهران، هما. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 527 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 413 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب