تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,500 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,088,352 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,191,286 |
نقش کردها در نبرد چالدران و پیامدهای آن | ||
پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
مقاله 5، دوره 52، شماره 2، اسفند 1398، صفحه 289-310 اصل مقاله (312.03 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2020.288326.654058 | ||
نویسندگان | ||
بهزاد مفاخری* 1؛ احمد خضری2؛ عثمان یوسفی3 | ||
1دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه مذاهب اسلامی تهران | ||
2استاد گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه تهران | ||
3استادیار گروه تاریخ دانشگاه مذاهب اسلامی | ||
چکیده | ||
نبرد مشهور چالدران (920 ق/ 1514م) پیامدهای مهمی داشت و بخش مهمی از آن پیامدها متوجه مناطق کردنشین بود. در این پژوهش، ضمن بررسی زمینهها و عوامل دخیل در این نبرد، به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی، نقش قبایل کرد و همچنین پیامدهای این نبرد برای دو طرف درگیر و مهمتر از آن، برای مناطق کردنشین، تبیین شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که کردها نقش محوری در برپایی جنگ نداشتند، اما در میانۀ نبرد جانب عثمانی را گرفتند. پیامدهای کوتاه و درازمدت این نبرد بیشتر از دولتین درگیر، گریبانگیر مناطق کردنشین گردید. جدایی بخشهای مهمی از مناطق کردنشین از سرزمین ایران، ورود قبایل و امرای کرد به منازعات صفوی ـ عثمانی، گسترش اختلافات و منازعات داخلی میان قبایل کرد، خسارتهای اقتصادی و جمعیتی در مناطق کردنشین، بخشی از پیامدهای ناگوار این نبرد برای قبایل کرد بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
نبرد چالدران؛ صفویه؛ عثمانی؛ امارتهای کرد | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Role of the Kurds in the Battle of Chaldaran and Its Aftermath | ||
نویسندگان [English] | ||
Behzad Mafakheri1؛ Ahmadreza Khezri2؛ Osman Yousefi3 | ||
1PhD Student, University of Tehran | ||
2Prof., University of Tehran | ||
3Assistant Prof., University of Islamic Denominations | ||
چکیده [English] | ||
The famous battle of Chalderan (920 AH / 1514 AD) had important consequences, a significant part of which were directed to the Kurdish regions. In this study, while exploring the contexts and factors involved in this battle, the role of the Kurd tribes in the descriptive-analytical manner has been described, and the implications of this battle for both sides and, more importantly, for the Kurdish areas have been explained. The findings of the study show that the Kurds did not play a central role in waging war, but took the Ottoman side in the midst of the battle. The short-term and long-term consequences of this battle have been on the Kurdish regions more than the governments involved. The separation of important parts of the Kurdish areas from the Iranian land, the entry of the Kurdish tribes and their leaders into the Safavid-Ottoman conflicts, the spread of internal disputes between the Kurdish tribes, economic and demographic losses in the Kurdish areas were part of the unfortunate consequences of this struggle for the Kurdish tribes. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Battle of Chaldaran, Safavid, Ottoman, Kurdish emirates | ||
مراجع | ||
منابع احمد تتوی، آصف خان قزوینی، تاریخ الفی (دوره هشت جلدی)، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۸۲. اسپناقچی پاشازاده، محمدعارف، انقلاب الاسلام بین الخواص و العوام، تصحیح رسول جعفریان، قم: نشر دلیل، 1379. اسکندر منشی، تاریخ عالم آرای عباسی، تهران: دنیای کتاب، 1378ش. روحانی، بابامردوخ، مشاهیر کرد، تهران: انتشارات سروش، 1375ش. بدلیسی، امیرشرف، شرفنامه، تهران: موسسه مطبوعاتی علمی، 1363ش. بابانی، عبدالقادر بن رستم، سیرالاکراد در تاریخ و جغرافیای کردستان، به کوشش محمردئوف توکلی، تهران: نشر توکلی، 1391ش. برویین سن، مارتین، جامعهشناسی مردم کرد، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران: نشر پانیذ، 1378ش. پارسادوست، منوچهر، ریشههای تاریخی اختلافات ایران و عراق، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1369ش. همو، شاه اسماعیل اول، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1375ش. پیر زاده زاهدی، شیخ حسن، سلسهالنسب الصفویه، تهران: انتشارات ایرانشهر، 1343ش. پورایران، عباس، روابط ایران و عثمانی در عهد صفویان، مشهد: نشر دستور، 1384ش. پورگشتال، هامر، تاریخ امپراطوری عثمانی، ترجمه میرزا زکی علیآبادی، تهران: نشر زرین، 1368ش. حقی اوزون، اسماعیل، تاریخ عثمانی، ترجمه ایرج نوبخت، تهران: کیهان، 1368ش. خنجی، فضل الله بن روزبهان، عالم آرای امینی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1341 ش. خواندمیر، غیاثالدین، تاریخ حبیبالسیر، تهران، کتابخانه خیام، 1333ش خواندمیر، امیرمحمود، تاریخ شاه اسماعیل و طهماسب،تهران: نشر گستره، 1370ش. روملو، حسنبیک، احسنالتواریخ، به اهتمام عبدالحسین نوایی، تهران: بنگاه نشر کتاب، 1349ش. خورشاه بن قباد الحسینی، تاریخ ایلچی نظام شاه، به تصحیح محمدرضا نصیری، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1379ش. زکیبیک، محمدامین، زبده تاریخ کرد و کردستان، ترجمه یدالله روشن، تهران: نشر توس 1381ش. سفرنامه ونیزیان درایران، ترجمه منوچهر امیریان، تهران: انتشارات خوارزمی، 1349ش. سیوری، راجر، ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز، 1372ش. سنندجی، میرزا شکرالله، تحفه ناصری در تاریخ و جغرافیای کردستان، حواشی و تعلیقات، حشمتالله طبیبی، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1375ش. شمس، محمداسکندر، تاریخ کرد در قرن16م تهران: نشر عابد، 1380ش. صفا، ذبیحالله، تاریخ ادبیات در ایران، تهران: امیرکبیر، 1365 ش. عبادی، مهدی، «بحران مشروعیت سلطان سلیم و ارتباط آن با نبرد چالدران»، مجله تاریخ و تمدن اسلامی، ش19، بهار 1393. عبدالوحید، سرهنگ شیخ، کردها و سرزمینشان، ترجمه صلاحالدین عباسی، تهران: نشر احسان، 1378ش. فریدون بیک، منشاتالسلاطین، کتابخانه انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. بیتا. قاضی، ملامحمدشریف، زبده تواریخ سنندجی، به کوشش محمدرئوف توکلی، تهران: انتشارات توکلی، 1387ش. قمی، احمدحسین، خلاصهالتواریخ، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1359ش. کارل بروکلمان، تاریخ ملل و دول اسلامی، ترجمه: هادی جزایری، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1386ش. مردوخ کردستانی، شیخ محمد، تاریخ مردوخ، تهران: نشر کارنگ، 1379 ش. مصطفی امین، نوشیروان، تاریخ سیاسی کردها، ترجمه اسماعیل بختیاری، سلیمانیه: انتشارات بنکهی ژین، 2006م. مک داویل، داوید، تاریخ معاصر کرد، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران: نشر پانیذ، 1386ش. نوایی، عبدالحسین، شاه اسماعیل صفوی (مجموعه اسناد و مکاتبات تاریخی)، تهران: نشر ارغوان، 1368ش. نوایی، عبدالحسین، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی ایران در عصر صفوی، تهران: انتشارات سمت، 1389ش.
منابع عربی آئینهپور، ستار، احمدرضا خضری، «دور اماره اردلان فی الصراع الصفوی ـ العثمانی»، مجله علوم انسانی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، شماره 19 (2)، 2012/ 1433ق. خصباک شاکر، الکرد و المسأله الکردیه، منشورات الثقافه الجدیده، بغداد، 1959م. الدوسکی، کامیران عبدالصمد، کردستان فیالعهد العثمانی، الدار العربیه للموسوعات، بیروت 2006م. سافراستیان، ارشاک، الکرد و کردستان، ترجمه احمد محمود خلیل، سلیمانیه: دار سردم للطباعه، 2006م. العزاوی، عباس، شهرزور، السلیمانیه، اللواء و المدینه، علق علیه: محمدعلی القره داغی، لامط، بغداد، 2000م. لیرخ، ب، دراسات حول الاکراد و اسلافهم الخالدیین الشمالیین، ترجمه د. عبدی حاجی، الطبعه الاولی، حلب: منشورات مکتبه خانی، 1994م. هروتی، سعدی عثمان، کردستان و الامبراطوریه العثمانیه، موسسه موکریانی لطباعه، دهوک، 2008م.
منابع کردی ئهسکهندهر، سهعد بهشیر، سهرههلدان و روخانی سیستهمی میرنشینی له کوردستان، ورگیرانی، جهوهه کرمانج، بینا، سلیمانی، 2004م. جهلیلی، جهلیل، کوردهکانی ئیمپراتوری عوسمانی، بهغداد: وزارهتی روشهن بیری و بلاوکردنه وهی کوردی، ش159، 1987. عبدالله، نهجاتی، کوردستان و کیشهی سنوری عوسمانی ـ فارسی، دهزگای چاپ و بلاوکردنهوه، ههلیر، 2001م. عهلیاوهیی، عهبدوللا، کوردستان له سهر دهمی دهولهتی عوسمانیدا، چاپ و بلاوکردنهوهی ئاویهر، بیجا، 2004م. مه خدوم، گرنکی کورد و کوردستان له قوناغه میژووییهکانی ئیران تا سهردهمی ئهفشاریه، بیتا. Bois Tomos, The kurds, First English Edition, Beirut, 1966. Mela Javad, The Kurdistan and he Kurds, Western Kurdistan Association, London: 2005. Nebez, Jamal, The Kurd, History an Clture, translator Hanne Kuhler, Kurdish Community House in Berlin, Germany.WKA Publication, London: 2004. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,816 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 804 |