پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,504 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,121,783 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,229,271 |
بررسی ساختار و قدمت دروازه اصلی/ ورودی اول در مجموعه‌ی ارگ بم | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 21، اردیبهشت 1399، صفحه 81-96 اصل مقاله (895.85 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2020.260241.142589 | ||
| نویسندگان | ||
| افشین ابراهیمی1؛ اسدالله جودکی عزیزی* 2 | ||
| 1دانش‌آموخته دکتری مرمت آثار، دانشگاه هنر اصفهان و مربی گروه مرمت آثار پژوهشگاه میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی | ||
| 2دانش‌آموخته دکتری باستان‌شناسی، دانشگاه مازندران | ||
| چکیده | ||
| مجموعه ارگ که در شمال شرق شهر بم قرار دارد، یکی از معدود مجموعه‌های تاریخی است که سیمایی از یک شهر سنتی ایرانی را به خوبی نمایش می‌دهد. علی‌رغم انجام پژوهش‌هایی در ارتباط با ساختار شهرسازی آن، درباره‌ی برخی از عناصر معماری به‌ویژه ساختار، زمان شکل‌گیری و روند تکوین ورودی اول پرسش‌هایی وجود دارند که بی‌پاسخ‌مانده‌اند. در پژوهش پیش‌رو که از نوع تحقیقات تحلیلی- تاریخی است، تلاش شده به آن‌ها پاسخ درخور داده شود. برآیند پژوهش نشان می‌دهد که ساختار ورودی دارای سه پوسته است؛ لایه‌ی نخست شامل دو برج مکعب است و در دوره‌ی سلوکی یا اوایل دوره‌ی اشکانی ساخته شد. در دوره‌ی سلجوقی/ اتابکان کرمان و احتمالاً در دوره‌ی کوتوالی «سابق‌الدین علی» (580-563 هجری) ضمن الحاق لایه‌ای به بدنة مکعب برج‌ها، پوسته‌ای دیگر با دو برج استوانه‌ای در کنار آن‌ها برپا شد. آخرین مرحلة الحاقات در دوره‌ی ایلخانی/آل مظفر و به‌احتمال‌زیاد در زمان عامل سلطان ابوسعید بهادر در بم، «اخی شجاع‌الدین» (744-716 هجری)، به انجام رسیدند؛ در این مرحله غیر از برج‌های استوانه‌ای، بارویی با محور شمالی- جنوبی ایجاد و یک «هشتی» نیز به‌ورودی الحاق شد. هم‌زمان و در کنار درگاه ورودی جدید دو برج استوانه‌ای با اندازه‌ای نسبتاً کوچک نیز ساخته شدند. پوسته‌ی جدید در دوره‌ی تیموری دست‌کم دو مرحله مرمت شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دروازة اصلی؛ ارگ بم؛ شهر ایرانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Investigation of the Dating of the Main Gateway of Arg-e-Bam | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Afshin Ebrahimi1؛ Asadualla Joodakiazizi2 | ||
| 1Ph. D in Conservation of Artifacts, Art University of Isfahan and Instructor at the Department of Conservation of Artifacts of Research Institute of Cultural Heritage and Tourism at Ministry of Cultural Heritage, Tourism and Handicrafts | ||
| 2Ph. D in Archaeology, University of Mazandaran | ||
| چکیده [English] | ||
| The Arg, situated in the northeast of Bam, is one of the historical complexes which perfectly portrays the landscape of a traditional Iranian town. Despite some research related to its layout, there are some questions related to the architectural elements; for instance, the structure, formation, and development of the first/ main entrance of the Arg. The following paper, which is an analytical history research, tries to shed light on these unsettled questions. The results show that the gateway has three layers. The first consists of two cubic towers and dates back to the Seleucid or early Parthian era. During the reign of Seljuk/ Atabakan of Kerman and probably Kutwali (fortress holder) “Sabiq al-Din Ali” (1163-1184 AD), besides adding a layer to the cubic body of towers, another architectural layer with two cylindrical towers was constructed beside them. The last phase of the annexations was conducted in the Ilkhanid/ Muzaffarids dynasty and most likely during the reign of Sultan Abu-Saeid Bahador’s agent, “Aji Shujauddin” (1316-1343 AD). During this phase, in addition to the cylindrical towers, a fort with a north-south axis was created and a “vestibule” was also annexed. Two relatively small cylindrical towers were also built alongside the new gateway. The new layer was renovated at least twice during the Timurid period. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Main gateway, Arg-e-Bam, Iranian town | ||
| مراجع | ||
|
آذرنوش، مسعود، (1385). «ارگ بم و مقایسه‌ی آن با شهرهای یونانی- باختری»، سومین کنگره‌ی تاریخ معماری و شهرسازی ایران، ارگ بم، لوح فشرده‌ی تصویری ارائه مقاله، شماره‌ی 7. افضل‌الدین کرمانی، احمد بن حامد، (1356)، عقد العلی للموقف الاعلی، محقق: علی‌محمد عامری، تهران، روزبهان. اوبن، ژان، (1333)، مقامات طاهرالدین محمد و شمس‌الدین ابراهیم (متن دو رساله فارسی با مقدمه فرانسوی)، نشریه فرهنگ ایران‌زمین، دفترهای2و3، 232-93. بایگانی پایگاه میراث جهانی بم و منظر فرهنگی آن. پورتر، ونیتیا، (1381)، کاشیهای اسلامی، ترجمه: مهناز شایسته‌فر، تهران، موسسه مطالعات هنر اسلامی. حافظ ابرو، عبدالله بن لطف‌الله، (1375)، جغرافیای حافظ ابرو، تصحیح و تحقیق صادق سجادی، جلد3، تهران، بنیان، دفتر نشر میراث مکتوب. جودکی عزیزی، اسدالله، (1388)، گزارش گمانه‌زنی باستان‌شناسی شارستان مجموعه‌ی ارگ بم، بایگانی پایگاه میراث جهانی بم و منظر فرهنگی آن، منتشرنشده. جودکی عزیزی، اسدالله و افشین ابراهیمی (1397)، «پژوهشی در قدمت و کارکرد کُناری‌محله، ساختاری ناشناخته در مجموعه ارگ بم»، فصلنامه پژوهش‌های معماری اسلامی، شماره 18، 22-1. خبیصی، محمدابراهیم، (1343)، تاریخ سلجوقیان و غز در کرمان، مصحح: محمدابراهیم باستانی پاریزی، تهران، طهوری. صارمی نائینی، داوود و اسدالله جودکی عزیزی، (1393)، «کوشک رحیم‌آباد بم و چهارباغ تاریخی آن، یادگاری از سده‌های آغازین اسلامی در ایران»، مجله باغ نظر، شماره‌ی30، 88-67. عدل، شهریار، (1386)، «قنات‌های بم از منظر باستان‌شناسی، سیستم آبیاری در بم و پیدایش و تکامل آن از عهد پیش‌ازتاریخ تا دوران مدرن»، ترجمه، علی‌رضا عامری، مجموعه مقالات سومین کنگره تاریخ معماری و شهرسازی در ایران، به کوشش باقر آیت‌الله زاده شیرازی و دیگران، ارگ بم، جلد5، تهران، سازمان میراث فرهنگی، 47-125. عدل، شهریار، افشین ابراهیمی، اسدالله جودکی عزیزی، شهرام زارع، محمدتقی عطایی و لیلا فاضل، (1393)، «پایه‌گذاری روش علمی برای تاریخ‌گذاری مطلق خشت و چینه»، سخنران: شهریار عدل، دوشنبه29 اردیبهشت، دوازدهمین گردهم‌آیی سالانه‌ی باستان‌شناسی ایران، 29تا31 اردیبهشت، تهران، پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری. فرمانفرما، عبدالحسین میرزا، (1382)، مسافرت‌نامه کرمان و بلوچستان، به‌کوشش ایرج افشار، تهران، اساطیر. کتبی، محمود، (1364)، تاریخ آل مظفر، به اهتمام دکتر عبدالحسن نوایی، تهران، امیرکبیر. گوبه، هاینس، (1370)، «ارگ بم»، ترجمه، کرامت الله افسر، از کتاب کرمان در قلمرو تحقیقات ایرانی، کرمان، مرکز کرمان شناسی، 382-365. معلم یزدی، معین‌الدین علی‌بن جلال‌الدین محمد، (1326)، مواهب الهی، تصحیح و مقدمه، سعید نفیسی، تهران، کتابخانه و چاپخانه اقبال. مهریار، محمد، (1383)، «سیمای تاریخی ارگ بم»، مجله اثر، شماره 16و17، 54-39. وزیری، احمدعلی خان، (1375)، تاریخ کرمان، تصحیح محمدابراهیم باستانی پاریزی، جلد2، تهران، چاپخانه بهمن. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 535 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 497 |
||