تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,488 |
تعداد مقالات | 70,078 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,081,934 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,316,852 |
کوان (کتاب غولان مانی) | ||
مجله ادیان و عرفان | ||
دوره 52، شماره 2، اسفند 1398، صفحه 207-220 اصل مقاله (289.33 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2020.289036.629985 | ||
نویسنده | ||
آرمان بختیاری* | ||
دانشیار گروه فرهنگ و زبانهای باستانی دانشگاه بوعلی سینا همدان | ||
چکیده | ||
نویسندگان و دانشمندان اسلامی از جمله ابن ندیم، بیرونی - شهرستانی و یعقوبی دانستههای ارزشمند خود را درباره مانی و دین او در نوشتههای خود آوردهاند و این همه پیش از آن است که اروپاییان شناخت درستی از این دین فراموش شده داشته باشند. ابن ندیم چنان با درستی و گزارش گونه و بیهیچ پیش داوریای درباره این دین سخن گفته است که در جهان باستان بی سابقه است. هرچه که او گفته نیز پس از یافتن دست نوشتههای مانوی تأیید شد. از جمله در گفتار او درباره دین مانوی در الفهرست، نام کتابهای مانی نیز آمده است که یکی از آنها کوان (کتاب غولان) است. هنینگ (1943) نخستین کسی است که قطعههای تورفانی کوان را بازشناسی کرد. زوندرمان (1973 و 1984) چند قطعه دیگر را منتشر ساخت. وی (1994) چند قطعه سغدی و ویلکنس (2000 و 2016) قطعههای اویغوری را منتشر ساخت. مورانو (2009 و 2011) چند قطعه دیگر سغدی را منتشر کرد. ابن ندیم پس از نام بردن از کتاب غولان گویا درباره محتوایش نیز سخن گفته بود که متاسفانه در همه دست نوشتهها، این بخش از میان رفته است. در این جستار کوشش شده تا گفتههای ابن ندیم و دیگر دانشمندان اسلامی با دست نوشتههای یافت شده از کوان سنجیده شود تا از این راه بتوان به شناختی کلی از محتوای کتاب غولان و ساختارش دست یافت. | ||
کلیدواژهها | ||
دین مانوی؛ کوان؛ کتاب غولان؛ ایرانی میانه تورفانی؛ نوشتههای اسلامی درباره دین مانوی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Kawān (the Manichaean Book of Giants) | ||
نویسندگان [English] | ||
Arman bakhtyari | ||
Associate Professor, the Departement of Ancient Iranian languages, Bu Ali Sina University, | ||
چکیده [English] | ||
Mani composed a cycle of narratives, which entitled Kaw n in Middle Persian and Parthian. The Coptic texts call it Tgrphe nngigas. This title bears in Arabic: Sifr al-jababira. Ibn al-Nadim, Biruni, Ya ͨ qhubi, Šahrist ni and the other Islamic scholars and Authors have cited their valuable knowledge about Mani and his religion in their books. It was many years before that the western scientists have any authentic information about this silent religion. Ibn al-Nadim has written in his book Al-Fihrist too exactly and without criticizing, very important information about Manichaean Religions, which is unequalled in ancient world. Whatever he said is after finding Manichaean Fragments in Turfan confirmed. In the chapter about “Manichaean Religion” in Al-Fihrist comes the list of Mani’s Books, one of them is kawān (sifr al-jab bere). He says about this book: “The book sif-al-jab bere includes …” In all manuscripts comes a lack in this phrase. In this paper, Ibn al-Nadim’s information about Kaw n with the Manichaean Fragments of Turfan collection (the Middle Persian, Parthian and Soghdian texts) and quotations from Coptic and the other Islamic texts have been compared, to find the main structure of this book. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Manichaean Texts, Kawa ̅n, Book of Giants, Turfan Texts, Middle Iranian, Islamic texts about Mani | ||
مراجع | ||
]1[. آلبری، سی.آر.سی. (1357). زبور مانوی، مترجم: اوالقاسم اسماعیل پور، تهران، فکر روز. ]2[. ابن ابی یعقوب، احمد. (2536). تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. ]3[. ابوالقاسمی، محسن. (1379). مانی به روایت ابن ندیم: ترجمه متن عربی الفهرست ابن ندیم، تهران، طهوری. ]4[. افشار شیرازی، احمد. (1335). مانی و دین او، تهران، انجمن ایرانشناسی. ]5[. بختیاری، آرمان. (1397). "چند قطعه دیگر از کتاب غولان مانی؟ بررسی قطعههای احتمالی سغدی از کوان»، مجموعه مقالات سومین همایش بینالمللی زبانها و گویشهای ایرانی (گذشته و حال)، به کوشش محمود جعفری دهقی و شیما جعفری دهقی، تهران، مرکز دایر المعارف بزرگ اسلامی، صص 233-278. ]6[. بختیاری، آرمان، درویشی، سپیده. (1394). «بازسازی انجیل زنده مانی بر پایه متنهای ایرانی مانوی، یونانی، قبطی و اسلامی، ادیان و عرفان، سال 48، شماره دوم، پاییز و زمستان، صص 185-206. ]7[. تفضلی، احمد. (1376). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، تهران، سخن. ]8[. زوندرمان و ورنز. (738). «پیشینه، جایگاه و برنامههای پژوهشهای تورفانی، ترجمه آرمان بختیاری، نامه فرهنگستان، سال 5،شماره 3،صص175-186، تهران، ]9[. زوندرمان، ورنر. (1393). اندرز منوهمدروشن، ترجمه آرمان بختیاری، تهران، پژهشگاه علوم انسانی. ]10[. عزیزی، نصرالله. (1393). بررسی تطبیقی دین مانی در متنهای عربی با آموزههای دین مانی، استاد راهنما دکتر آرمان بختیاری، همدان، دانشگاه بوعلی سینا. ]11[. مسعودی، علی بن حسین. (1938). التنبیه و الاشراف، قاهره، مکتبه شرق الاسلامیه و مطبعها [12]. Boyce,M.(1975).A Reader of Manichaean Middle Persian and Parthian,Acta Iranica 9a,Tehran,Leiden. [13]. Colditz, Iris (1987). ”Bruchstüke manichäisch–parthischer Parabelsammlungen”, Altorientalische Forschungen,XIV,PP.274-313. [14]. Durkin-Meisterernst,D.(2011).”Literarische Termini in mitteliranischen manichäischen Texte, Der östlische Manichäismus, Berlin,Walter de Gruyter .PP.27-45. [15]. Henning,W.B.(1943).”The Book of Giants”, Bultein of the school of oriental and African studies, 11, 1, PP.52-74. [16]. Hutter,M.(2004).”Zur Funktion des Beginns von Manis Gigantenbuch”,Turfan Revisited-The first century of Research into the arts and cultures of the Silk Road,edited by Desmond Durkin-Meisterernst and the oders,Berlin,Dietrich Reimer Verlag,PP.134-137. [17]. Kessler, K. (1889). Mani, Forschungen über die Manichäische Religion, Berlin, Druck und Verlag von Georg Reimer. [18]. Morano.E.(2009).”If they had lived …, A sogdian-parthian Fragment of manis Book of Giants”,Exegisti Monumenta, Iranica 17 by Werner Sundermann and the others,Wiesbaden,PP.325-330. [19]. Morano,E.(2011).”New Research on Monis Book of Giants”,Der östliche Manichäismus,Herausgegeben von Zekine Özertural,Germany,De Gruyters, PP.101-111. [20]. Sundermann,W.,(1973).Mittelpersische und parthische kosmogonische und Parabeltexte der Manichär,Berlin,BT IV. [21]. Sundermann,W.,(1984).”Ein weiteres Fragment aus Manis Gigantenbuch”, Orientalia, Leiden, PP.491-505. [22]. Sundermann,W.,(1994).”Manis book of Giants and the Jewish book s of enoch”,Sh.Shaked ,A.Netzer(Hrg.),Irano Judica,III,Jerusalem,PP.40-48. [23]. Wilkens,J.,(2000).”Neue Fragmente aus Manis Gigantenbuch”, ZDMG 150, PP.133-176. [24]. Wilkens,J.,(2011).”Funktion und gattungsgeschichtliche Bedeutung des manichäischen Gigantenbuchs”,Der östliche Manichäismus,Herausgegeben von Zekine Özertural und Jens Wilkens,DE Gruyter,PP.63-85. [25]. Wilkens,J.,(2016).”Remarks on the Manichaean book of Giants: once again on Mahaways Mission to Enoch “,Ancient tales of Giants from Qumran and Turfan,edited by Matthew Goff and the others ,Germany, Mohr Siebeck,PP.213-230. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 916 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,096 |