تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,488 |
تعداد مقالات | 70,078 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,081,393 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,316,435 |
مسئلۀ «امکان اخلاق» و وحدتگرایی عرفانی | ||
مجله ادیان و عرفان | ||
دوره 52، شماره 2، اسفند 1398، صفحه 325-347 اصل مقاله (303.04 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2020.287646.629977 | ||
نویسنده | ||
حسن مهدی پور* | ||
استادیار گروه عرفان اسلامی پژوهشکدۀ امامخمینی و انقلاب اسلامی | ||
چکیده | ||
مسئلۀ «امکان اخلاق» در قرائت وحدتگرایانه عرفانی یکی از چالشهای پیش روی متفکران حوزۀ نسبت اخلاق و عرفان است. یکی از نظریههای مهم در این حوزه، «ناسازگاری اخلاق با وحدتگرایی عرفانی» است، بدین معنا که این نگرش عرفانی اخلاق را ناممکن و بیمعنا میسازد. در این نوشتار با رویکردی توصیفی - تحلیلی و با ابتنای بر نگرش منطقی، ضمن تقریر مدعای قائلان به این نظریه، پیشفرضهای آنها دربارۀ اخلاق و علتهای ناسازگاری آن با وحدتگرایی عرفانی بررسی میشود. این پیشفرضها را که درواقع، شرایط لازم کاربرد و اطلاق اخلاقاند، میتوان تحت مقولات هستیشناختی، انسانشناختی و ارزششناختی تحلیل کرد: از حیث هستیشناختی اخلاق مستلزم کثرتاندیشی و قول به اصالت و واقعیت تمایزات میان امور مختلف است؛ از حیث انسانشناختی اخلاق مستلزم اثبات هویتهای فردی مستقل است و بر اساس آن غیریت میان «خود» و «دیگری» شکل میگیرد و این امر برای ایجاد رابطۀ اخلاقی ضروری است و از حیث ارزششناختی از مقوّمات تفکر و زبان اخلاقی، اعتبار مقولات ارزشی و هنجاری متمایز مانند خیر و شر، خوب و بد یا درست و نادرست است. به ادعای صاحبان این نظریه از لوازم منطقی وحدتگرایی عرفانی، نفی واقعیت تمایزات میان موجودات، انکار غیریت میان خود و دیگری و بیمعنایی خیر و شر است و این امور در تضاد با پیشفرضهای مذکور است و درنتیجه، شرایط کاربرد اخلاق را از میان میبرد. | ||
کلیدواژهها | ||
اخلاق؛ عرفان؛ وحدتگرایی؛ ناسازگاری اخلاق و عرفان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Issue of ''Possibility of Morality" and Mystical Monism | ||
نویسندگان [English] | ||
Hassan Mehdipor | ||
Assistant Professor, the Department of Islamic Mysticism, Research Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution | ||
چکیده [English] | ||
The issue of "the possibility of morality" in mystical monistic reading is one of the challenges facing thinkers in the field of ethics and mysticism. One of the important theories in this field is "the incompatibility of morality with mystical monism", meaning that this mystical view makes morality impossible and meaningless. In this paper, with a descriptive-analytical approach and based on a logical approach, meanwhile presenting a claim of the authors of this theory, their assumptions about ethics and the reasons for its incompatibility with mystical monism are discussed. These assumptions, which are in fact the required application conditions of morality, can be analyzed under ontological, anthropological, and axiological categories: ontologically, ethics requires pluralism and a commitment to authenticity and reality of the distinction between different things; from an anthropological point of view, ethics requires the assertion of independent individual identities, whereby the otherness between the "self" and the "other" is formed, which is essential for establishing a moral relation; in terms of axiological point of view, one of components of ethical thinking and language is the validity of distinct value and normative categories such as good and evil or good and bad or right and wrong. According to the authors of this theory, the denial of the reality of the distinctions between creatures, the denial of otherness between self and other, and the meaninglessness of good and evil are of the logical requirements of mystical monism, which contradict the above assumptions and thus destroy the application conditions of morality. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Morality, Mysticism, Monism, Possibility of Morality" and Mystical Monism | ||
مراجع | ||
[1]. استیس، و. ت (1384). عرفان و فلسفه. مترجم: بهاءالدین خرمشاهی، تهران، سروش. [2]. شعبانی، محسن (1396). بیخویشی و خویشتنداری: نسبت تجربه عرفانی و اخلاق، تهران، سینا. [3] Barnard, G. William / Kripal, Jeffrey J. (2002). Crossing Boundaries: Essays on the Ethical Status of Mysticism, New York, Seven Bridges Press. [4] Danto, Arthur C., (1972). Mysticism and Morality: Oriental Thought and Moral Philosophy, New York, Harper Torchbooks. [5] Danto, Arthur C., (1976),"Ethical Theory and Mystical Experience: A Response to Professors Proudfoot and Wainwright", The Journal of Religious Ethics, Vol. 4, No. 1, pp. 37-46. [6] Horne, James R., (1983). The moral mystic, Waterloo, Wilfrid Laurier University press. [7] Jones, Richard H., (2004). Mysticism and Morality: A New Look at Old Questions, Maryland, lexington Books. [8] Proudfoot, Wayne (1976). "Mysticism, the Numinous, and the Moral", The Journal of Religious Ethics, Vol. 4, No. 1, pp. 3-28. [9] Wainwright, William J., (1976). "Morality and Mysticism", The Journal of Religious Ethics, Vol. 4, No. 1, pp. 29-36. [10] Zelinski, Daniel (2007). "FROM PRUDENCE TO MORALITY: A Case for Morality of Some Forms of Nondualistic Mysticism", Journal of Religius Ethics.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 384 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 393 |