پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,093,887 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,198,543 |
بررسی و نقد نشانه شناختی قرائت وحدت وجودی از شعر حافظ | ||
| مجله ادیان و عرفان | ||
| دوره 52، شماره 2، اسفند 1398، صفحه 349-365 اصل مقاله (258.15 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2020.295353.630020 | ||
| نویسندگان | ||
| سید علی اصغر میرباقری فرد* 1؛ محسن محمدی فشارکی2؛ محمد اسماعیل جلالی3 | ||
| 1استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان | ||
| 3دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| سرشت باز و چندصدایی شعر حافظ موجب شده است خوانندگان زیادی از دیرباز تا روزگار معاصر به قرائت شعر او بپردازند. قرائت عرفانی یکی از قرائتهای مطرح و دامنهدار از شعر حافظ است که به اقسام گوناگونی بخشپذیر است. از میان قرائتهای عرفانی می‌توان به رسالهای از جلال‌الدین دوانی در قرن نهم اشاره کرد. او در رسالۀ خود، بیتی از حافظ را بر مبنای پارادایم وحدت وجود قرائت کرده است. این مقاله می‌کوشد برای نقد و ارزیابی قرائت دوانی، الگوی نشانه‌شناسی مبتنی بر بافت‌های سه‌گانه را به کار گیرد و با رجوع به تاریخ تحول عرفان ایرانی - اسلامی نشان دهد چنین قرائتی از شعر حافظ مقرون به صواب نیست. برای تبیین تحولات تاریخ تصوف، از مفهوم سنت اول و دوم عرفانی استفاده شده و مفاهیم عمده و مشترک این دو سنت، یعنی تجلی، عشق و وحدت شهود / وحدت وجود با یکدیگر مقایسه شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حافظ؛ پارادایم؛ وحدت وجود؛ وحدت شهود؛ عشق؛ تجلی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A semiotic and critical study of the existential-unity reading of Hafez's poetry | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayyed Ali Asghar Mirbagherifard1؛ Mohsen Mohammadi Fesharaki2؛ Mohammad Esmael Jalali3 | ||
| 1. Professor, the Department of Persian Language and Literature, University of Isfahan; | ||
| 2Associate Professor, the Department of Persian Language and Literature | ||
| 3PhD Candidate, the Department of Persian Language and Literature | ||
| چکیده [English] | ||
| The open and polyphonic nature of Hafez's poems has made them alive from ancient times to the present day. One of the most popular readings of Hafez's poetry is the mystical reading, which can be divided into various types. Among the mystical readings, one can mention a treatise by Jalal al-Din al-Dawani in the 15th century, in which he recited a verse from Hafez based on the paradigm of the unity of existence. The present study tries to use the semiotic model based on the three contexts to critique and evaluate the religious reading of Hafez by Dawani and to refer to the history of the evolution of the Iranian-Islamic mysticism to show that such a reading of Hafez's poetry is not appropriate. To explain the evolution of the history of Sufism, the concept of the first and second mystical traditions was used and the major and common concepts of these two traditions, namely, revelation, love, and the unity of witness/the unity of existence, were compared with each other. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hafez, Paradigm, Unity of existence, Unity of intiution, Love, Revelation | ||
| مراجع | ||
|
[1]. ابن‌عربی، محمدبن‌علی (1427). ترجمان الاشواق. بیروت، دار الکتب العلمیه. [2]. ـــــــــــــــ (1366). فصوص الحکم. تهران، انتشارات الزهرا. [3]. باقری، بهادر (1387). فرهنگ شرح‌های حافظ، تهران، امیرکبیر. [4]. پورجوادی، نصرالله (1370). «دل دردمند حافظ»، برگزیده مقاله‌های نشر دانش درباره حافظ، تهران، نشر دانشگاهی. [5]. جامی، عبدالرحمن (1378). دیوان جامی. تصحیح اعلاخان افصح‌زاد، تهران، میراث مکتوب. [6]. ـــــــــــــ (1381). نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص. تهران، پژوهشگاه حکمت و فلسفه. [7]. جهانگیری، محسن (1379). محیی‌الدین بن عربی: چهره برجسته عرفان اسلامی. تهران، دانشگاه تهران. [8]. چندلر، دانیل (1397). مبانی نشانه‌شناسی. تهران، سوره مهر. [9]. حافظ، شمس‌الدین محمد شیرازی (1395). دیوان حافظ. تصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی، تهران، اسوه. [10]. دوانی، جلال‌الدین محمد (1373). نقد نیازی: شرح دو بیت و یک غزل از خواجه حافظ شیرازی. به کوشش حسن معلم، تهران، امیرکبیر. [11]. رحیمیان، سعید (1388). عرفان نظری. تهران، سمت. [12]. زرین‌کوب، عبدالحسین (1391). سرّ نی. تهران، علمی. [13]. سعادت‌پرور، علی (1384). جمال آفتاب و آفتاب نظر. تهران، احیاء کتاب. [14]. شاملو، احمد (1354). حافظ شاملو، تهران، مروارید. [15]. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1392). زبان شعر در نثر صوفیه. تهران، سخن. [16]. صفوی، کورش (1393). آشنایی با نشانه‌شناسی، تهران، علمی. [17]. طباطبایی، محمدحسین. (1376). بدایه الحکمه. قم، بوستان کتاب. [18]. فتوحی، محمود؛ وفایی، افشین (1388). «مخاطب‌شناسی حافظ در سده هشتم و نهم هجری بر اساس رویکرد تاریخ ادبی هرمنوتیک»، نقد ادبی، تهران، س2، ش6، تابستان، صص71-126. [19]. قشیری، عبدالکریم بن هوازن (1385). ترجمه رسالۀ قشیریه. ترجمۀ حسن بن احمد عثمانی، تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران، علمی و فرهنگی. [20]. قیصری، داود بن محمود (1382). شرح فصوص الحکم. قم، بوستان کتاب. [21]. کاشانی، عزالدین محمود (1389). مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه. مقدمه و تصحیح و تعلیقات: محمدرضا برزگر و عفت کرباسی، تهران، زوار. [22]. لاهیجی، شمس‌الدین محمد (1393). مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، مقدمه و تصحیح و تعلیقات: محمدرضا برزگر و عفت کرباسی، تهران، زوار. [23]. ماجد، فخری (1391). سیر فلسفه در جهان اسلام. تهران، مرکز نشر دانشگاهی. [24]. مطهری، مرتضی (1389). شرح منظومه سبزواری. تهران، صدرا. [25]. ـــــــــــــــ (1383). عرفان حافظ. تهران، صدرا. [26]. مکاریک، ایرنا (1388). دانش‌نامه نظریه و نقد ادبی. ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران، آگه. [27]. میرباقری فرد، علی‌اصغر (1391). تاریخ تصوف. تهران، سمت. [28]. ــــــــــــــ (1391). «عرفان نظری و عملی یا سنت اول و دوم عرفانی: تأملی در مبانی تصوف و عرفان اسلامی»، گوهر گویا، اصفهان، سال 6، شماره 2، تابستان، صص 68-88 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 655 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 452 |
||