پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,997,418 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,671,370 |
تعامل انسان و منابع آب در بخش کشاورزی ایران: یک شناخت نظری-تاریخی | ||
| تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران | ||
| مقاله 12، دوره 51، شماره 2، تیر 1399، صفحه 361-376 اصل مقاله (389.25 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijaedr.2019.249008.668539 | ||
| نویسندگان | ||
| امیر علم بیگی* 1؛ محمدرضا اکبری2 | ||
| 1استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
| چکیده | ||
| تعامل انسان و منابع آب یکی از زیربناهای اصلی شکل‌گیری مناسبات اجتماعی واقتصادی در ایران می‌باشد و درک مفهومی سیر تحولات آن، نقش مهمی در شناخت علل چالش‌های کنونی منابع آب دارد. هدف تحقیق حاضر، شناخت و تحلیل تعامل انسان و منابع آب در بخش کشاورزی ایران با یک رویکرد نظری-تاریخی است که به شیوه توصیفی-تحلیلی نگاشته شده است. در این مطالعه، تلاش شده است تا نظریه‌های «شیوه تولید آسیایی»، «نهادهای اجتماعی» و «تغییرات اجتماعی (نظریه ابن‌خلدون و نظریه مارکس)» با یکدیگر تلفیق شوند تا فرآیند پیدایش و تحولات تعامل انسان و منابع آب ترسیم گردد. علاوه بر نظریه‌های مذکور، از داده‌های ثانویه و مطالعات پیشین بهمنظور تشریح تغییرات منابع آب در طول زمان استفاده شد. یافته‌ها نشان داد، محدودیت منابع آب زمنیه‌ساز شکل‌گیری شیوه تولید آسیایی (سازمان‌های کار گروهی و حکومت مرکزی) بوده است که مهم‌ترین خصیصه‌های نهادی آن، یعنی استبداد شرقی، قوم‌گرایی و پدرسالاری در یک چرخه تکرار شونده در طول تاریخ تقویت شده‌اند. تعامل انسان و منابع آب طی دو جهش اصلی یعنی جنبش مشروطه و اصلاحات ارضی دگرگون شد و تلاش بر این بود که نهادهای نوین (قوانین مبتنی بر حقوق و مدیریت مبتنی بر قوانین) جایگزین نهادهای سنتی (استبداد شرقی، قوم‌گرایی و پدرسالاری) شود. اما به نظر می‌رسد یک همزیستی گاه مسالمت‌آمیز و گاه قهرآمیز بین نهادهای سنتی و نوین شکل گرفته است. همچنین، تلاش برای نهادینه‌سازی و بازتنظیمی مکانیزم‌های تعامل انسان و منابع آب سبب یک بی‌نظمی نظم‌یافته شده است که سر منشاء مهمی برای بحران آب در ایران محسوب می‌گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| "بحران آب"؛ "شیوه تولید آسیایی"؛ "تغییرات اجتماعی"؛ "استبداد شرقی"؛ "بخش کشاورزی" | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Human-water resources interface in agriculture sector of Iran: A historical-theoretical understanding | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Amir Alambeigi1؛ mohammadreza akbari2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Agricultural Extension and Education, University of Tehran, Karaj, Iran | ||
| 2PhD. Student, Department of Agricultural Extension and Education, University of Tehran, Karaj, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Human-water resources interface is a fundamental core to form the socio-economic structures and conceptual understanding of its evolution is important to investigate the causes of current challenges of water resources. Therefore, identifying and analyzing the human-water resources interface in agriculture sector of Iran by using a theoretical-historical approach was the purpose of this research. Also a descriptive-analytical method was employed to perform and write this paper. This study attempted to combine different theories such as “Asiatic Mode of Production (AMP)”, “social institutions”, “social changes (Ibn Khaldun theory and Marx theory)” in order to represent the formulation and evolution of human-water resources interface. In addition, the secondary data and literature were applied to describe the water resources change over time. Due to limitation of water resources, the Asiatic Mode of Production (autocratic central government and group work organization) was formulated and its major institutional features (despotism, ethnicity, and patriarchy) were reproduced in a repeatable cycle during the history. Human-water resources interface has been changed by two mutation steps (i.e. the constitutional movement and the land reform), and it was trying to transition from the traditional institutions (despotism, ethnicity, and patriarchy) to modern institutions (rights-based legislation and law-based administration). But it is seen that coexistence (sometimes peaceful coexistence and sometimes violent coexistence) was found between the traditional and modern institutions. Also, due to attempts to institutionalize and rearrange of human-water resources interface mechanisms an organized chaos has established that it has been considered as the major reason of water crisis in Iran. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| "Water Crisis", "Asiatic Mode Of Production (AMP)", "Social Changes", "Despotism", "agriculture sector" | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 490 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 377 |
||