پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,509,028 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,772,299 |
اشعار دخیل در دیوان رشیدالدّین وطواط در چاپ مصحَّح نفیسی | ||
| ادب فارسی | ||
| مقاله 5، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 24، اسفند 1398، صفحه 77-96 اصل مقاله (640.45 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2020.291776.1568 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد احمدی* 1؛ سارا سعیدی2 | ||
| 1مربّی گروه آموزشی ارتباطات میان‌فرهنگی دانشگاه ریکیو، توکیو، ژاپن | ||
| 2استادیار دانشگاه مطالعات خارجی توکیو، توکیو، ژاپن | ||
| چکیده | ||
| رشیدالدّین وطواط، شاعر سخن‌دان و صاحب تألیف دربار اتسز خوارزم‌شاه، از مشهورترین رجال ادبی قرن ششم هجری به‌شمارمی‌آید. آوازۀ وطواط حتّی در زمان حیات وی آفاق را فراگرفته و اغلب شاعران هم‌عصر او مانند ادیب صابر، عبدالواسع جبلی، سوزنی سمرقندی، سیّدحسن غزنوی، اثیرالدّین اخسیکتی، انوری و خاقانی در سروده‌های خود به نام او اشاره کرده‌اند. صاحبان تذکره همواره گزارش مفصلّی از احوال و اشعار وی آورده و پیوسته او را از مهمّ‌ترین شاعران مدیحه‌پرداز و مدحت‌سرا در قرن ششم هجری و معاصر با خوارزم‌شاهیان شمرده‌اند. آوازۀ وطواط به‌عنوان شاعری صاحب‌نفوذ و بلندمرتبه در مقابل گمنامی دیگر شاعران عصر یا سخنوران پس از او، گاه باعث شده است که تذکره‌نویسان و کاتبان اشعاری از دیگر شعرا را نابه‌جا به وی نسبت دهند؛ اشعاری که ازلحاظ سبکی به‌هیچ‌وجه با دیگر اشعار وطواط سازگاری ندارد و جسته‌گریخته حتّی شاعر آن نیز با قدری تتبّع و تفحّص در برخی تذکره‌ها و دیوان‌ها مشخّص می‌شود. در این مقاله اشعار دخیل در چاپ مصحَّح نفیسی که تا به اکنون تنها تصحیح موجود از دیوان رشید وطواط است، بررسی شده است. این اشعار که به‌احتمال قریب‌به‌یقین از آن وطواط نیست، در نسخه‌های موجود از دیوان او وارد شده و سعید نفیسی نیز به تبع آن، این سروده‌ها را از وطواط دانسته است. در این تحقیق ضمن ذکر دلایلی که انتساب چنین اشعاری را به وطواط تضعیف می‌کند، تا جای ممکن سرایندۀ شعرهای دخیل در دیوان او نیز مشخّص شده است. حاصل این پژوهش می‌تواند گامی برای غنای مطالعات دربارۀ اشعار رشیدالدین وطواط و متن‌پژوهی ادبی باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رشیدالدّین وطواط؛ دیوان رشیدالدین وطواط؛ سعید نفیسی؛ اشعار دخیل؛ متن‌پژوهی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Inserted Poems in Rashid al-Din Vatvat’s Divan in Saeed Nafisi’s Critical Edition | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Ahmadi1؛ Sarah Saeidi2 | ||
| 1Lecturer of Intercultural Communication, Rikkyo University, Tokyo, Japan | ||
| 2Assistant professor of Persian language and Literature Tokyo University of Foreign Studies, Tokyo, Japan | ||
| چکیده [English] | ||
| Rashid al-Din Vatvat, a poet and prose writer of the Khwarezmian court, was one of the most eminent figures in the 12th century AH. His fame and reputation in his lifetime went beyond Khwarazm and most of his contemporary poets such as Adib Sabir, Abd al-Vasi Jabali, Suzani Samarqandi, Seyyed Hasan Ghaznavi, Asir al-Din Akhsikati, Anvari, and Khaqani mentioned him in their poetry. The biographers after him recorded an extensive account of his life and considered him as one of the best panegyric poets of 12th century contemporary to the Khwarezmian. Vatvat’s widespread fame as a high-ranking official of the Khwarezmian court and an eloquent poet aroused the interest of biographers and scribes to attribute other poems of unknown and less important poets to him; poems which are not nearly close to Vatvat’s style of poetry and whose original poets, by investigating some old anthologies, may be identified. This paper highlights inserted poems in Vatvat’s Divan in Nafisi’s critical edition (Tehran, 1960) which is to date the only edition presented to academic assemblies. These poems are not likely to be composed by Vatvat, but since past biographers and scribes attributed it to him, Nafisi inserted them in his critical edition. This study discusses the reasons why the previously mentioned poems are not Vatvat’s and, to the extent possible, mentions the original composers of them. The results of this article can enrich the studies on Vatvat’s poetry and manuscript analysis. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Rashid al-Din Vatvat, Divan, Saeed Nafisi, Inserted poems, Textual analysis | ||
| مراجع | ||
|
آبادی، محمّد (1358)، مقدّمۀ دیوان مجیرالدّین بیلقانی، تبریز، مؤسسۀ تاریخ و فرهنگ ایران. آذربیگدلی، لطفعلی‌بیک (1337)، آتشکدۀ آذر، چاپ سیّدجعفر شهیدی، ج1، تهران، کتاب. اصفهانی، عمادالدّین (١٣٧٥ق/١٩٥٥)، خریدة القـصر و جـریدة العـصر، چاپ محمّد بهجة‌الأثری و جمیل سعد، بغداد، المجمع العـلمی العراقی. امامی هروی (1394)، دیوان، چاپ عصمت خوئینی، تهران، میراث مکتوب. امیرخسرو دهلوی (1361)، دیوان کامل، چاپ سعید نفیسی، تهران، جاویدان. انوری (1364)، دیوان، چاپ محمّدتقی مدرّس رضوی، تهران، علمی و فرهنگی. اوحدالدّین کرمانی (1366)، دیوان رباعیّات، چاپ احمد ابومحبوب، تهران، سروش. بشری، جواد (1389)، مقدّمۀ ترجمۀ منظوم وصیّت امام علی به امام حسین، تهران، میراث مکتوب. ـــــــــــــ (1392)، «گفتاری در تکمیل دیوان قوامی رازی و تصحیح قصیدۀ بازیافته‌ای از او»، آینۀ میراث، ش52، ص35-62. بینش، تقی (1369)، مقدّمۀ دیوان رفیع‌الدّین لنبانی، تهران، پاژنگ. پنج دیوانات، دستنویس کتابخانۀ ملّی پاریس، نسخۀ شs.p.799 ، کتابخانۀ ملّی پاریس. تقی‌الدّین کاشانی، محمّد (بی‌تا)، خلاصةالأشعار و زبدةالأفکار، نسخۀ ش4549، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. ـــــــــــــ (1386)، خلاصةالأشعار و زبدةالأفکار (بخش اصفهان)، چاپ عبدالعلی ادیب برومند و محمّدحسین نصیری کهنمویی، تهران، میراث مکتوب. جاجرمی، محمّد بن بدرالدّین (1337)، مونس‌الأحرار فی دقائق‌الأشعار، چاپ میرصالح طبیبی، تهران، اتّحاد. جامی، عبدالرّحمن (1379)، بهارستان و رسائل جامی، چاپ اعلاخان افصح‌زاد، محمّدجان عمراف و ابوبکر ظهورالدّین، تهران، میراث مکتوب. جنگ اسماعیل صائب، دستنویس کتابخانۀ اسماعیل صائب، نسخۀ ش 3775، کتابخانۀ اسمائیل صائب ترکیّه. چترایی، مهرداد (1392)، «اشعار نویافتۀ شاعران قدیم کرمان در سفینۀ سعدالهی»، آینۀ میراث، ش53: 67-98. حمدالله مستوفی (1364)، تاریخ گزیده، چاپ عبدالحسین نوایی، تهران، امیرکبیر. خاقانی شروانی، افضل‌الدّین بدیل (1385)، دیوان، به کوشش ضیاءالدّین سجّادی، تهران، زوّار. ـــــــــــــ ، دیوان خاقانی شروانی، نسخۀ ش976، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. خواندمیر، غیاث‌الدّین (1380)، تاریخ حبیب السّیر، چاپ محمّد دبیرسیاقی، ج2، تهران، خیام. دولت‌شاه سمرقندی (1382)، تذکرة الشّعراء، چاپ ادوارد براون، تهران، اساطیر. دهخدا، علی‌اکبر (1383)، امثال و حکم، تهران، امیرکبیر. دیباجی، سیّدابراهیم (1382)، «نخستین بدیعیّۀ فارسی (بدائع‌الأسحار فی صنائع‌الأشعار) قوامی مطرزی گنجوی»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال پنجاه‌وسوم، ش 1، ص27-34. سروری، امید (1395)، نسخۀ 2122 بخشی از مجموعۀ 14017، کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران. کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، فرزند هرات؛ ارج‌نامۀ استاد نجیب مایل هروی، چاپ علی اوجبی، تهران، خانۀ کتاب، ص447- 462. سعیدی، سارا و تقی پورنامداریان (1395)، «بررسی انتقادی تصحیح دیوان رشیدالدّین وطواط»، آینه میراث، ش ۵۸، ص۱۵۳-۱۷۲. شمس‌قیس رازی (1388)، المعجم فی معاییر اشعار العجم، چاپ محمّد بن عبدالوهاب قزوینی و چاپ مجدّد مدرّس رضوی و چاپ مجدد سیروس شمیسا، تهران، علم. ظهرالدّین فاریابی (1381)، دیوان، چاپ امیرحسین یزدگردی، چاپ اصغر دادبه، تهران، قطره. عبدالواسع جبلی (1339)، دیوان، چاپ ذبیح‌الله صفا، تهران، امیرکبیر. عوفی، محمّد (1324ق/ 1906)، لباب‌الألباب، چاپ ادوارد براون، ج2، لیدن، بریل. مجیرالدّین بیلقانی (1358)، دیوان، چاپ محمّد آبادی، تبریز، مؤسسة تاریخ فرهنگ ایران. مدبّری، محمود (1389)، مقدّمۀ دیوان نجیب‌الدّین جرباذقانی، کرمان، دانشگاه شهید باهنر. مولوی، جلال‌الدّین محمّد (1376)، کلیّات شمس تبریزی به انضمام شرح حال مولوی چاپ بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران، امیرکبیر. میبدی، احمد بن محمّد (1371)، کشفالأسرارو عدةالأبرار، چاپ علی‌اصغر حکمت، تهران، امیرکبیر. میرافضلی، سیّدعلی (1383)، رباعیّات خیام در منابع کهن، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. ـــــــــــــ (1394)، جنگ رباعی؛ بازیابی و تصحیح رباعیّات کهن پارسی، تهران، سخن. نفیسی، سعید (1341)، محیط زندگی و اشعار و احوال رودکی، تهران، کتابخانۀ ابن سینا. نورایی، الیاس و سهیل یاری گل‌درّه (1394)، «تحقیق در اشعار پراکندۀ ابوالمعالی نحّاس رازی»، آینۀ میراث، ش 56، ص313- 328. نوریان، سیَدمهدی، غلام‌حسین شریفی و مرتضی رشیدی آشجردی (1386)، «باغ نظر و رامش دل (معرفی سفینه‌ای بی‌مانند از قرن هفتم)»، پژوهش‌های ادب عرفانی، ش3، ص37-63. وطواط، رشیدالدّین (1339)، دیوان، چاپ سعید نفیسی، تهران، کتابخانة بارانی. هدایت، رضاقلی‌خان (1382)، مجمع الفصحاء، چاپ مظاهر مصفا، ج1، تهران، امیرکبیر. یلمه‌ها، احمدرضا (1389)، «ضرورت تصحیح مجدد دیوان رشید وطواط»، ادب و زبان، دورۀ جدید ش28، ص384- 398. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 753 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 711 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب