پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,486 |
| تعداد مقالات | 70,061 |
| تعداد مشاهده مقاله | 123,045,464 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,279,425 |
تحلیل مکانی و ارزیابی فضاهای شهری از منظر شهر دوستدار سالمند (مطالعۀ موردی: منطقۀ 6 شهر تهران) | ||
| پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری | ||
| دوره 8، شماره 2، تیر 1399، صفحه 371-389 اصل مقاله (1.33 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2020.295771.1215 | ||
| نویسندگان | ||
| علی حسینقلی زاده1؛ محمدرضا جلوخانی نیارکی* 2؛ مهسا نخستین روحی1؛ فخرالدین حاجیلو3 | ||
| 1دانشجوی دکتری سنجش‌ازدور و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار گروه سنجش‌ازدور و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 3کارشناس ارشد سنجش‌ازدور و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| امروزه با رشد جمعیت سالمند در جامعه، نیاز به محیط‌های شهری آرام و سالم، متناسب با نیازهای سالمندان بیش از گذشته احساس می‌شود. برای دستیابی به شهر دوستدار سالمند و برخورد مناسب با پدیدۀ سالمندی و ارتقای کیفیت زندگی سالمندان، پایش و اطلاع از ساختار و ویژگی‌های سالمندی در کشور برای برنامهریزان و مدیران ضروری است. روش‌های مختلفی برای پایش و ارزیابی اینکه شهرها تا چه حد دوستدار سالمند هستند وجود دارد. در این تحقیق، برای ارزیابی شش محلۀ منطقۀ 6 تهران شامل انقلاب اسلامی، دانشگاه تهران، بهجت‌آباد، قائم‌مقام فراهانی، پارک لاله و ایرانشهر از منظر شهر دوستدار سالمند، روش تحلیل تصمیم‌گیری چندمعیارۀ تاپسیس مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) با دو رویکرد سراسری و محلی بهکار گرفته شد. معیارهای استفاده‌شده در این تحقیق شامل فاصله از خدمات بهداشتی-درمانی، فاصله از خدمات حمل‌ونقل، امنیت، آلودگی هوا، فاصله از خدمات عمومی، وضعیت پیاده‌روها و فاصله از فضای سبز است که وزن اولیۀ آن‌ها با استفاده از روش بهترین-بدترین بهدست آمد. نتایج روش تاپسیس سراسری نشان داد که کیفیت زندگی شهری سالمندان دارای روندی کاهشی از شمال به جنوب منطقه است؛ درحالی‌که روش تاپسیس محلی هیچ‌گونه روندی را برای این پارامتر در منطقه نشان نمی‌دهد. همچنین مجموع مساحت بلوک‌های شهری با درجۀ شهر بسیار دوستدار سالمند، درروش تاپسیس سراسری (46/622528 مترمربع) و در تاپسیس محلی (76/401899 مترمربع) بهدست آمد. مقایسۀ نتایج و ارزیابی بازدید میدانی به روش بردا (Borda) نشان داد که میزان مطابقت بازدید میدانی با نتایج روش تاپسیس سراسری بیشتر از تاپسیس محلی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تاپسیس سراسری؛ تاپسیس محلی؛ تحلیل تصمیم‌گیری چندمعیاره؛ شهر دوستدار سالمند | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Spatial analysis and evaluation of urban spaces from the elderly-friendly city perspective (Study area: District 6 of Tehran, Iran) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Hosingholizade1؛ mohammadreza jelokhani2؛ nakhostinrouhi Mahsa1؛ Fakhrodin Hajilo3 | ||
| 2university of tehran | ||
| 3Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| With the increase in the elderly population, the calm and healthy urban environments must be provided according to the elderly needs and preferences. In recent year urban environments are being monitored and evaluated by urban planners and managers to improve the quality of the elderly life and urban aged-friendliness. There are a variety of approaches to these surveys, from traditional questionnaire completion methods to the use of GIS-MCDA algorithms, all of which have been used in research. In the present study, two GIS-based MCDA approaches, including global and local TOPSIS, multi-criteria decision making based on GIS system for evaluation of Elderly Friendly City in Parts of Region 6. Seven criteria, including distance from health services, distance from transportation services, security, pollution, distance from public services, sidewalks status, and distance from green space were chosen as the inputs for the GIS-MCDA process. The initial weights of criteria were calculated using Best-Worst Method (BWM). According to the results derived from global TOPSIS, there is a decreasing trend in the aged-friendliness form the northern to southern areas, while there is not any trends in the output of local TOPSIS method. Moreover, the total area of urban blocks with high values of age-friendliness using global TOPSIS (622528.46 m2) was more than local TOPSIS (401899.76 m2). Comparing the age-friendliness map obtained by the two methods and the map generated using the field surveys ( Borda method) shows that the results of global TOPSIS are more consistent with the field-based map. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Age-friendliness of city, GIS-MCDA, global and local TOPSIS | ||
| مراجع | ||
|
ایرانشاهی, ایوب و محمود قلعه‌نویی (2017). «ارزیابی میزان مطابقت فضاهای شهری با شاخص‌های شهر دوستدار سالمند (مطالعۀ موردی: خیابان چهارباغ عباسی اصفهان)»، هویت شهر، سال یازدهم، شمارۀ 2، صص 67-78. حسینی عباس‌آبادی، محمد و محمد طالعی (1396). «کیفیت زندگی شهری که توسط برادران آماری و مکانی»، علوم و فنون نقشه‌برداری، سال ششم، شمارۀ 4، صص 41-55. زحمتکشان نسرین، باقرزاده راضیه، اکابریان شرافت، یزدانخواه فرد محمدرضا، میرزایی کامران، یزدانپناه سیامک و همکاران (۱۳۹۱). بررسی کیفیت زندگی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان شهر بوشهر ۸۸- ۱۳۸۷. مجله دانشگاه علوم پزشکی فسا. شمارۀ 2، صص 53-58. حاجیلو ، فخرالدین. (1398). ارزیابی کیفیت زندگی سالمندان شهری از طریق تحلیل تصمیم گیری چند معیاره مبتنی بر WebGIS مشارکتی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران. شهرداری تهران (1398).نقشه تهران، https://map.tehran.ir/ Asadi, L. M., Vaez, M. M. R., Faghihzadeh, S., Montazeri, A., Kalantari, N., Maher, A., Golmakani, M. M., Salehi, G. H., Motevallian, S. A., & Malekafzali, H. (2010). The Application of Urban Health Equity Assessment and Response Tool (Urban Heart) in Tehran, Concepts and Framework, Medical Journal of the Islamic Republic of Iran, 24 (3), 1–34. Asadi-Lari, M., & Vaez-Mahdavi, M. R. (2008). An Overview on Urban-Heart Tehran Experience. World Health Organization, 1–39. Asadi-Lari, M., Vaez-Mahdavi, M. R., Faghihzadeh, S., Cherghian, B., Esteghamati, A., Farshad, A. A., Golmakani, M., Haeri-Mehrizi, A. A., Hesari, H., Kalantari, N., & Kamali, M. (2013). Response-Oriented Measuring Inequalities in Tehran: Second Round of UrbanHealth Equity Assessment and Response Tool (Urban Heart-2), Concepts and Framework. Medical Journal of the Islamic Republic of Iran, 27(4), 236–254. Bayat, R., Ashrafi, K., Motlagh, M. S., Hassanvand, M. S., Daroudi, R., Fink, G., & Künzli, N. (2019). Health Impact and Related Cost of Ambient Air Pollution in Tehran. Environmental Research, 176, 108547. Buckner, S., Pope, D., Mattocks, C., Lafortune, L., Dherani, M., & Bruce, N. (2019). Developing Age-Friendly Cities: An Evidence-Based Evaluation Tool. Journal of Population Ageing, 12(2), 203–223. Carpentieri, G., Guida, C., & Masoumi, H. E. (2020). Multimodal Accessibility to Primary Health Services for the Elderly: A Case Study of Naples, Italy. Sustainability, 12(3), 781. Corburn, J., & Cohen, A. K., 2012, Why We Need Urban Health Equity Indicators: Integrating Science, Policy, and Community. PLoS Medicine, 9(8), 124–141. Esther, H. K. Y. E., Ko, H. W., & HW, C. E. (2017). Elderly Satisfaction with Planning and Design of Public Parks in High Density Old Districts: An Ordered Logit Model. Landscape and Urban Planning, 165, 39–53. Graham, H. (2009). Health Inequalities, Social Determinants and Public Health Policy. Policy and Politics, 37(4), 463–479. Guo, X., Matousek, M., Sonn, U., Sundh, V., & Steen, B. (2000). Self-Reported and Performance-Based Mobility Related to Instrumental Activities of Daily Living in Women Aged 62 Years and Older. A Population Study. Aging Clinical and Experimental Research, 12(4), 295–300. Hajilo, F. (2019). Evaluating Urban Elderly Quality of Life Through Multi-Criteria Decision-Making Analysis Based on Web-Based Participatory GIS [dissertation], (MI): University of Tehran. (In Persian) Hassanzadeh, J., Asadi-Lari, M., Baghbanian, A., Ghaem, H., Kassani, A., & Rezaianzadeh, A. (2016). Association between Social Capital, Health-Related Quality of Life, and Mental Health: A Structural-Equation Modeling Approach, Croatian Medical Journal, 57(1), 58–65. Heart, U. (2010). Urban Health Equity Assessment and Response Tool, World Health Organization, 1–53. Jelokhani-Niaraki, M., & Malczewski, J. (2015). Decision Complexity and Consensus in Web-Based Spatial Decision Making: A Case Study of Site Selection Problem Using GIS and Multicriteria Analysis. Cities, 45(4), 60–70. Jelokhani-Niaraki, M., & Malczewski, J. (2015). The Decision Task Complexity and Information Acquisition Strategies in GIS-MCDA. International Journal of Geographical Information Science, 29(2), 327–344. Jelokhani-Niaraki, M., Hajiloo, F., and Samany, N. N. (2019). A Web-Based Public Participation GIS for Assessing the Age-Friendliness of Cities: A Case Study in Tehran, Iran. Cities, 95, 102471. Jelokhani-Niaraki, M., Sadeghi-Niaraki, A., & Choi, S. M. (2018). Semantic Interoperability of GIS and MCDA Tools for Environmental Assessment and Decision Making. Environmental Modelling and Software, 100, 104–122. Kamal, S. H. M., Harouni, G. G., & Basakha, M. (2019). Spatial Pattern of Well-Being in Tehran: The North-South Gap. Medical Journal of the Islamic Republic of Iran, 33, 112–134. Kim, Y., Byon, Y. J., & Yeo, H. (2018). Enhancing Healthcare Accessibility Measurements Using GIS: A Case Study in Seoul, Korea. PloS One, 13(2), 1–19. Klausner, J. (2018). Assessment of Physical Vulnerability of Buildings to an Earthquake Using Local TOPSIS and Global TOPSIS: A Case Study of the San Fernando Valley (Doctoral dissertation, California State University, Northridge), 75–82. Liao, H., Wu, X., Mi, X., & Herrera, F. (2020). An Integrated Method for Cognitive Complex Multiple Experts Multiple Criteria Decision Making Based on ELECTRE III with Weighted Borda rule. Omega, 93, 102–131. Liburd, L. C., Hall, J. E., Mpofu, J. J., Marshall Williams, S., Bouye, K., & Penman-Aguilar, A. (2020). Addressing Health Equity in Public Health Practice: Frameworks, Promising Strategies, and Measurement Considerations. Annual Review of Public Health, 41, 45–67. Malczewski, J., and Liu, X. (2014). Local Ordered Weighted Averaging in GIS-based Multicriteria Analysis. Annals of GIS, 20(2), 117–129. Malczewski, J., & Rinner, C. (2015). Multicriteria Decision Analysis in Geographic Information Science. New York: Springer. Malczewski, J. (2011). Local Weighted Linear Combination. Transactions in GIS, 15(4), 439–455. Miremadi, M., Bandari, R., Heravi-Karimooi, M., Rejeh, N., Nia, H. S., & Montazeri, A. (2020). The Persian Short Form Aging Perceptions Questionnaire (APQ-P): A Validation Study, Health and Quality of Life Outcomes, 18(1), 1–9. Mirzaei, H., Zhaleh, A. B. D. I., Ahmadnezhad, E., Gohrimehr, M., Abdalmaleki, E., Alvandi, R., & Harirchi, I. (2020). Health Status in the Islamic Republic of Iran, Middle East and North Af-rica Countries: Implications for Global Health. Iranian Journal of Public Health, 49(1), 86–95. Mitra, R., Siva, H., & Kehler, M. (2015). Walk-Friendly Suburbs for Older Adults? Exploring the Enablers and Barriers to Walking in a Large Suburban Municipality in Canada. Journal of Aging Studies, 35(4), 10–19. Morasae, E. K., Forouzan, A. S., Majdzadeh, R., Asadi-Lari, M., Noorbala, A. A., & Hosseinpoor, A. R. (2012). Understanding Determinants of Socioeconomic Inequality in Mental Health in Iran’s Capital, Tehran: A Concentration Index Decomposition Approach. International Journal for Equity in Health, 11(1), 18–41. Municipality of Tehran (2019). Tehran map. https://map.tehran.ir/ Noroozian, M. (2012). The Elderly Population in Iran: An Ever Growing Concern in the Health System. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 6(2), 10–25. Nykiforuk, C. I., & Flaman, L. M. (2011). Geographic Information Systems (GIS) for Health Promotion and Public Health: A Review, Health Promotion Practice, 12(1), 63–73. O'donnell, O., Van Doorslaer, E., Wagstaff, A., & Lindelow, M. (2007). Analyzing Health Equity Using Household Survey Data: A Guide to Techniques and Their Implementation. The World Bank, 576–598. Rahman, M. R., Shi, Z. H., & Chongfa, C. (2014). Assessing Regional Environmental Quality by Integrated Use of Remote Sensing, GIS, and Spatial Multi-Criteria Evaluation for Prioritization of Environmental Restoration. Environmental Monitoring and Assessment, 186(11), 6993–7009. Rezaei, J. (2015). Best-Worst Multi-Criteria Decision-Making Method. Omega, 53(3), 49–57. Rezaei, J. (2016). Best-Worst Multi-Criteria Decision-Making Method: Some Properties and A Linear Model. Omega, 64(5), 126–130. Rosenberg, D., Ding, D., Sallis, J. F., Kerr, J., Norman, G. J., Durant, N., Harris, S. K., & Saelens, B. E. (2009). Neighborhood Environment Walkability Scale for Youth (NEWS-Y): Reliability and Relationship with Physical Activity. Preventive Medicine, 49(2), 213–218. Ruza, J., Kim, J. I., Leung, I., Kam, C., & Ng, S.Y. M. (2015). Sustainable, Age-Friendly Cities: An Evaluation Framework and Case Study Application on Palo Alto, California. Sustainable Cities and Society, 14(4), 390–396. Sansom, G., & Portney, K. E. (2019). Sustainable Cities, Policies and Healthy Cities. In Integrating Human Health into Urban and Transport Planning. Springer, 31–49. Shiau, T. A., & Huang, W. K. (2014). User Perspective of Age-Friendly Transportation: A Case Study of Taipei City. Transport Policy, 36, 184–191. Shorabeh, S. N., Firozjaei, M. K., Nematollahi, O., Firozjaei, H. K., & Jelokhani-Niaraki, M. (2019). A Risk-Based Multi-Criteria Spatial Decision Analysis for Solar Power Plant Site Selection in Different Climates: A Case Study in Iran. Renewable Energy, 143(6), 958–973. Srichuae, S., Nitivattananon, V., & Perera, R. (2016). Aging Society in Bangkok and the Factors Affecting Mobility of Elderly in Urban Public Spaces and Transportation Facilities. Iatss Research, 40(1), 26–34. Steels, S. (2015). Key Characteristics of Age-Friendly Cities and Communities: A Review. Cities, 47, 45–52. World Health Organization (2002). The World Health Report 2002: Reducing Risks. Promoting Healthy Life. World Health Organization. World Health Organization (2007). Global Age-Friendly Cities: A Guide. World Health Organization. Zahmatkashan, N., Bagherzadeh, R., Akabirian, A., & Yazdanpanah, S. (2012). Surveying Quality of Life and Its Related Factors in Elderly People in Bushehr. Journal of Fasa University of Medical Sciences, 19(2), 53–58. (In Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 881 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 734 |
||