تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,021 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,497,888 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,759,602 |
مسجد جامع و منارۀ بَرسیان اصفهان؛ تفصیل و تصویر مدخل «برسیان، مسجد» از دایرة المعارف بزرگ اسلامی، جلد 11؛ نوشته هایده لاله | ||
نشریه دانشجویی ایران شناسی | ||
مقاله 8، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، مرداد 1399، صفحه 78-105 اصل مقاله (2.24 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
تورج خسروی جاوید* | ||
دانش آموخته کارشناسی ارشد مرمت آثار تاریخی، دانشگاه آزاد اسلامی مدرس دانشگاه پیام نور، مترجم، مؤلف و راهنمای گردشگری | ||
چکیده | ||
مسجد نیایشگاه مقدس مسلمانان و مسجد جامع بهعنوان مسجد بزرگ شهر، مکان تعامل اهداف دینی، سیاسی و اجتماعی و نقطه کانونی شهرهای اسلامی اولیه بوده است. ساختار معماری شهرهای ایرانِ دوره اسلامی بر اساس محوریت بر حول مسجد جامع و بزرگ شهر شکل می گرفت و دیگر آثار نیز در جوار مسجد جامع شهر جای می گرفتند. مسجد جامع برسیان که در روستایی به همین نام از توابع بخش مرکزی شهرستان اصفهان و در نزدیکی رودخانه زاینده رود قرار گرفته؛ هسته اولیه شکل روستای برسیان است و دیگر ابنیه تاریخی مهم روستا نظیر کاروانسرای صفوی، نیز در کنار مسجد قرار دارند. تاریخ شناسی مسجد و مناره بر اساس شواهد و مدارک موجود در اثر میسر است. آنگونه که در کتیبه مناره آمده، تاریخ ساخت مناره سال 491ق؛ و آنگونه که در کتیبه محراب آمده، تاریخ ساخت محراب سال 498ق و تاریخ احداث گنبد و گنبدخانه سال 528ق بوده است. لذا مناره پیش از مسجد احداث شده و به مثابه یک میل راهنما جهت هدایت کاروانیان بوده و بعدا مسجد بدان الحاق شده است. آندره گدار، معمار فرانسوی، تحقیقات مبسوطی در سال 1930م در ارتباط با این مسجد انجام داده و این مسجد را چهارطاقی منفرد کوشک مانند و سرآغاز دگرگونیهای بعدی مساجد دانسته است. مناره برسیان چهارمین مناره قدیمی ایران است و سازه و تزیینات آن تماما آجری و دارای تزیینات آجرکاری متنوع نفیسی است. تزیینات محراب نیز به صورت آجرکاری و گچبری است و حاشیه محراب نیز به آیات قرآن مزین است. این اثر در اسفند ماه سال 1352خ با شماره 265 در فهرست آثار ملی قرار گرفته است. هدف این مقاله، مطالعه و شناخت یکی از مساجد مهم عصر سلجوقی از منظر معماری، روند شکل گیری و جزئیات آن است که بر پایه مطالعات میدانی و کتابخانه ای انجام شده و شناخت ساختار کلی مسجد بر اساس مطالعات تطبیقی است. | ||
کلیدواژهها | ||
روستای برسیان؛ مسجد جامع و مناره برسیان؛ مسجد چهار ایوانی؛ مسجد ایرانی و معماری سلجوقی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Jama Masjid and the Minaret of Barsiān, Isfahan; Explanation, and Visualization on the Entry "Barsiān, Mosque" from the Great Islamic Encyclopedia Vol. 11 by Hayedeh Lalah | ||
نویسندگان [English] | ||
Tooraj Khosravi Javid | ||
M. A. in Restoration, Islamic Azad University Instructor at Payam Noor University / Writer / Translator/ Tour guide | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Barsiān village, the jama masjid and the minaret of Barsiān, Iranian mosque, Seljuc architecture | ||
مراجع | ||
آرشیو اداره میراث فرهنگی اصفهان. بهشتی، سید محمد؛ فرهنگنامه معماری ایران، تهران: انتشارات فرهنگستان هنر، 1389. حاتم، غلامعلی؛ معماری اسلامی ایران در دورۀ سلجوقی، تهران: جهاد دانشگاهی دانشگاه هنر، 1379. سیرو، ماکسیم؛ کاروانسراهای ایران و ساختمانهای کوچک میان راهها، ترجمه عیسی بهنام، تهران: انتشارات سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران، 1345. شاطریان، رضا؛ تحلیل معماری مساجد ایران، تهران: انتشارات نورپردازان، 1390. کیانی، محمدیوسف؛ کلایس، وُلفرام؛ فهرست کاروانسراهای ایران، تهران: انتشارات سازمان میراث فرهنگی، چاپ اول، 1362. کیانی، محمدیوسف؛ معماری ایران در دوره اسلامی، تهران: انتشارات سمت، چاپ دوم، 1383. لاله، هایده؛ «مسجد برسیان»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج 11، 1381، صص 715-719. هنرفر، لطفالله؛ گنجینة آثار تاریخى اصفهان، جلد1، اصفهان: کتابفروشی ثقفی، 1350. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 471 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 849 |