پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,226 |
| تعداد مقالات | 67,700 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,008,398 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,690,187 |
بررسی و تبیین کاربردهای ظروف کروی مخروطی در سفالگری دوره اسلامی | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 22، شهریور 1399، صفحه 41-59 اصل مقاله (929.83 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2020.243476.142486 | ||
| نویسندگان | ||
| حسام الدین آرمان* 1؛ حسین کوهستانی2؛ علی زارعی3 | ||
| 1مربی گروه صنایع‌دستی، دانشگاه بجنورد | ||
| 2استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه بیرجند | ||
| 3استادیار گروه باستان‌شناسی، دانشگاه بیرجند | ||
| چکیده | ||
| از میان تولیدات بشری، هنر سفالگری به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای بیانگر تفکرات و اندیشه‌ها و خلاقیت‌های ذهنی انسان در طول تاریخ بوده است که در این میان، سفالینه‌های بدون لعاب در دوران اسلامی با کاربرد خاص از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد.کاربرد ظروف کروی مخروطی همواره از موضوعات بحث‌برانگیز در مطالعات سفال دوره اسلامی در قرون میانی بوده است. پراکندگی نظرات ارائه‌شده در کنار گستره وسیع تولید و بازۀ تاریخی محدود استفاده از این ظروف از عواملی است که به ابهام در کارکرد این اشیاء دامن زده است. هدف اصلی این مقاله رسیدن به منطقی‌ترین فرضیه‌ای است که تاکنون مطرح‌شده است. به این منظور در مورد مهم‌ترین فرضیاتی که از حدود یک‌صد سال قبل توسط محققین در این خصوص ارائه‌شده است، مطالعه شد و در این میان شش فرضیه مهم‌تر یعنی: کوزۀ فقاع، کوزۀ سیماب، عطردان، قاروره، پرتابۀ آتشزا و مخزن تولید بخار مورد تجزیه‌وتحلیل دقیق‌تر قرار گرفت. بر این اساس و با توجه به شواهد جدید به‌دست‌آمده، مشخص شد؛ فرضیه فقاع که نخستین بار توسط آقایان عبدالله قوچانی و مرحوم شهریار عدل مطرح گردیده از استواری و دقت بالایی برخوردار است. در این تحقیق از روش توصیفی تحلیلی استفاده‌شده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کاربرد؛ ظروف کروی مخروطی؛ قرون میانی؛ کوزه فقاع | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Sphero-Conical Vessels in Islamic Pottery Survey and Explaining of Function | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hessamedin Arman1؛ hossein koohestani2؛ ali zareie3 | ||
| 1, faculty member, University of Bojnord | ||
| 2university birjand | ||
| 3Assistant Professor, Department of Archaeology, University of Birjand | ||
| چکیده [English] | ||
| Among human productions, the art of pottery has significantly expressed the thoughts, ideas and mental creativity of human beings throughout history, among which, glazed pottery in the Islamic era with a special application has a special place. The function of Sphero-conical vessel has always been a controversial topic in the study of the Islamic temples of the middle Ages. The dispersion of the views presented along with the wide range of production and the limited historical range of the use of these containers is one of the factors that has contributed to the ambiguity in the functioning of these object. The main purpose of this article is to achieve the most logical hypotheses that have been presented so far. In this way, the most important assumptions that have been presented by researchers in about one hundred years ago were studied, among which were six major hypotheses: Fuqqa`a jar, mercury container, perfume flask, Laboratory containers, grenade and Vaporizer. According to the new evidence, it became clear that the hypothesis of the Fuqqa`a jar, first proposed by Abdullah Qouchani and Chahryar Adel, has a high degree of Accuracy. We used a descriptive-analytical method in this study and the library method in collecting information | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Function, Sphero-conical vessel, middle Ages, Fuqqa`a jar | ||
| مراجع | ||
|
افشار، ایرج، (1336)،« تصحیح کتاب بیان الصناعات» ،مجله فرهنگ ایران زمین، شماره پنجم، صص 278-458. افشار، ایرج، (1369)، « فقاع عجمیان و کوزۀ آن» ، آینده، س 16، ش 9ـ12، آذرـ‌اسفند، صص 704ـ706. الحسن، احمد یوسف، هیل، دانالد ر.، (1375)، تاریخ مصور تکنولوژی اسلامی، ناصر موفقیان، چاپ اول، تهران، علمی و فرهنگی. الدواداری ، ابی بکر بن عبد اله بن ایبک (2001)، کنزالدرروجامعالغرر، الجزء السابع، الدرر المطلوب فی اخبار بنی ایوب، تحقیق: بیرند راتکه، دکتور سعید عبدالفتاح عاشور و . . . ، طبع الثانی، قاهره، مکتبه الموید. العبیدی، صلاح حسین، (1406)، «قواریر النفط فی ضوء المصادر الاثریه»، سومر، المجلد السادس و الاربعون، الجزء 1 و 2، شکل 6. آملی، شمس الدین محمد بن محمود، (1381)، نفایسالفنونفیعرایسالعیون، جلد سوم، به تصحیح میرزا ابوالحسن شعرانی، تهران، اسلامیه. انصاری شیرازی، زین الدین علی بن حسین، (1072 ق.)، اختیارات بدیعی، شماره 501203، تهران، کتابخانه شماره 1 مجلس شورای اسلامی. انوری ابیوردی، علی بن محمد بن اسحاق، (1364)، دیوان، تصحیح سعید نفیسی، تهران، سکه. برقعی، سید حسام الدین، (1393)، «بررسی موضوعی و حکمی فقاع و ماءالشعیر»، فصلنامه مشکات معرفت، سال اوّل، پیش شماره، صص 9-17. پورجوادی، نصراله، (1367)، « فقع گشودن فردوسی و سپس عطار، بحثی در ماهیت شعر و شاعری از نظر عطار»، نشردانش، شماره 45، صفحۀ 2-17 . جوهری نیشابوری، محمد بن ابی البرکات، (1383)، جواهرنامۀنظامی، ایرج افشار و محمد رسول دریاگشت، تهران، میراث مکتوب. حموی، یاقوت، (1380)، معجمالبلدان، علینقی منزوی، تهران، سازمان میراث فرهنگی. حموی، یاقوت، (1381)، معجمالادباء، عبدالمحمد آیتی، تهران، سروش. خاقانی شروانی، افضل‌الدین بدیل بن علی نجار، (1378)، دیوان، تصحیح ضیاءالدین سجادی، چاپ ششم، تهران، زوار. دهخدا، علی اکبر، (1389)، فرهنگدهخدا، تهران، دانشگاه تهران. سجستانی، نصیر الدین محمد بن ابراهیم بن عبداله، (670 ق.)، دقائق الحقایق، شماره ثبت:c.1272-3، کتابخانه ملی فرانسه. سعدی شیرازی، ابومحمد مُصلِح‌الدین بن عَبدُالله، (1385)، کلیات سعدی، تصحیح محمدعلی فروغی، تهران، هرمس. عقیلی علوی شیرازی، محمد حسین بن محمد هادی، (1385)، خلاصهالحکمه، جلد دوم، قم، اسماعیلیان. عمری، احمد بن یحیی بن فضل الله، (1424)، مسالکالابصارفیممالکالامصار، المجلد 16،ابوظبی، المجمع الثقافی فردوسی، حکیم ابوالقاسم، (1378)، شاهنامه، دکتر سعید حمیدیان، چاپ سیزدهم، تهران، قطره. قوچانی،عبدالله، (1366)، «کوزۀفقاع» ، باستانشناسیوتاریخ، سال دوم، شماره اول، پاییز و زمستان، صص 40-45 کاشانی، ابوالقاسم عبدالله، (1386)، عرایس الجواهر و نفایس الاطایب، ایرج افشار، تهران، المعی. گراوند، مرتضی، (1385)، « بررسی و معرفی ظروف گلابی شکل (فقاع) دوره اسلامی نیشابور با نمونه‌های تخت سلیمان در موزۀ ملّی»، کارشناسی ارشد، حمیده چوبک، واحد تهران مرکز دانشگاه آزاد اسلامی. مقدسی، محمد بن احمد، (1385)، احسنالتقاسیمفیالمعرفهالاقالیم، علینقی منزوی، چاپ دوم، تهران، کومش. مولوی، جلال الدین محمد بن محمد، (1383)، مثنوی معنوی، چاپ پانزدهم، تهران، امیرکبیر. ناصر خسرو قبادیانی، (1393)، دیوان اشعار ناصر خسرو، مجتبی مینوی و مهدی محقق، تهران، دانشگاه تهران. نظامی عروضی سمرقندی، احمد بن عمر، (1364). چهارمقاله، تصحیح علامه محمد قزوینی، تهران، کتابفروشی اشراقی. نظامی گنجوی، نظام الدین الیاس، (1385)،خمسه نظامی، چاپ اول، تهران، هرمس.
Ådahl, K. 1997. A Sphero-conical Vessel in Stockholm. Bulletin of the Museum of Mediterranean and Near Eastern Antiquities.vol 30. Stockholm 1997: 55-72.
A. Ghouchani and C. Alde .1992. A Sphero-conical Vessel as Fuqqāa. or a Gourd for ‘Beer’. Muqarnas 9 :72-92.
Ettinghausen, R. 1965. The Uses of Sphero-Conical Vessels in the Muslim East. Journal of Near Eastern Studies, V.XXIV, Chicago:218-229
Fehervari, Geza. 2000. Ceramics of Islamic World in Tareq Rajab Museum. I.B, London
.Taurus Publishers.
Hildburgh, W. L. 1951. II.Aeolipiles as Fire-blowers. Archaeologia. 94: pp 27-55
Keall, Edward J. 1993. One Man's Mede Is Another Man's Persian; One Man's Coconut Is Another Man's Grenade. Muqarnas X: An Annual on Islamic Art and Architecture, Leiden.E.J. Brill: pp. 275-285
Mercier, Maurice. 1937. Quelques points de l’histoire dupétrole. Vérifications par le laboratoire, in: Actes duDeuxième Congrès Mondial du Pétrole, Paris, vol. 4.5. Économie et statistique: pp. 87–95.
Savage-Smith, Emilie. 1997. Sphero–conical vessels: A Typology of forms and functions. In Mundane worlds: Science, tools and magic 2, edited by S. Savage, E. and F. Maddison, pp. 324–37. The Nasser D. Khalili Collection of Islamic Art 12. London, The Nour Foundation.
Sezgin, Fuat .2010. Science and Technology in Islam. Frankfurt, Institut fü Geschichte der Arabisch-Islamischen Wissenschaften an der Johann Wolfgang Goethe-Universität.
Schmidt, Erich F., (13 January, 2016),” The Rayy Expedition”,
http://oi.uchicago.edu/research/publications/misc/rayy-expedition
Seyrig, H. 1959. Flacons? grenades? éolipiles? Antiquités syriennes, 75. Syria 36. p:81–89.
The editors of Encyclopaedia Britannica. (20 january, 2016),
Treptow, Tanya. 2007. Daily Life Ornamented: The Medieval Persian City of Rayy. with the collaboration of Donald Whitcomb, Chicago. Oriental Institute Museum Publications. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 625 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 634 |
||