پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,098,507 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,139 |
رسالة فی الهیئة نوشتۀ اثیرالدین ابهری: متن و تحقیق | ||
| تاریخ علم | ||
| دوره 18، شماره 1 - شماره پیاپی 28، شهریور 1399، صفحه 33-80 اصل مقاله (1.8 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jihs.2020.309724.371591 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا توکل1؛ امیرمحمد گمینی* 2 | ||
| 1دانشگاه تهران | ||
| 2عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| اثیرالدین مفَضّل بن عُمر ابهری منجم ، فیلسوف و ریاضی‌دان قرن هفتم هجری، دارای آثار فراوان در حوزه‌های مختلف علوم و به‌ویژه هیئت است. از جملۀ این آثار مجموعه‌ای است مشتمل بر سه رساله در هیئت و نجوم که در نسخه‌شناسی‌ها با نام ثلاث رسائل شناسانده شده است. در این نوشتار رسالة فی الهیئة، اولین رساله از مجموعۀ ثلاث رسائل بر پایۀ تک نسخۀ موجود از این مجموعه تصحیح شده است. این رساله از جمله آثار مختصر هیئت محسوب می‌َشود و کمتر نامی از آن در میان دیگر آثار مشابه دیده می‌شود. مؤلف در این رساله تلاش کرده است تا خلاصه‌ای از مطالب علم هیئت را بدون داشتن رویکرد انتقادی نسبت به سنت بطلمیوسی ارائه دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اثیرالدین ابهری؛ کتب مختصر هیئت؛ نجوم بطلمیوسی؛ نجوم نظری؛ هیئت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Athīr al-Dīn Abharī’s Risāla fī al-Hayʾa: Text and Survey | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zahra Tavakkol1؛ Amir-Mohammad Gamini2 | ||
| 1University of Tehran | ||
| 2University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| Athīr al-Dīn Mufaḍḍal ibn ‘Umar Abharī, an astronomer, philosopher and mathematician (13th century) wrote many masterpieces in different domains as well as Hay’a or theoretical astronomy. There exists a manuscript including a set of there treatise under the title Thalāth Rasā’il. The first member of the set is Risāla fī al-Hay’a, an edition of which is presented here acconding to the only extant manuscript. This treatise could be categorise as an abridged hay’a book. The author presents a summary of theoretical Ptolemaic astronomy whithout argumentation. The text is followed by a commentary of the text and a biography of the author. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Athīr al-Dīn Abharī, abridged hayʾa book, hayʾa, Ptolemaic astronomy, theoretical astronomy | ||
| مراجع | ||
|
ابن خلّکان، احمد ابن محمد. (1994م). وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان. تحقیق احسان عباس. بیروت: دارصادر. ابن عبری، ابوالفرج غریغوریس (1958م). تاریخ مختصر الدول. به کوشش انطون صالحانی یسوعی. چاپ دوم، بیروت. امینی، حسن. (1387ش). الرسالةالمعینیة خواجه نصیرالدین طوسی: تصحیح و تحقیق. پایان‌نامه برای دریافت درجۀ کارشناسی ارشد تاریخ علم، پژوهشکدۀ تاریخ علم دانشگاه تهران. بیرونی،ابوریحان. (1367ش). التفهیملاوائلصناعةالتنجی. به کوشش جلال‌الدین همایی. تهران: نشر هما. حاجی خلیفه. (1941م).کشفالظنونعنالاسامیکتبوالفنون. بغداد: مکتبة المثنی. حلبی، علی اصغر. (1381ش). تاریخ فلاسفۀ ایرانی. تهران: انتشارات زوار. صفدی، صلاح‌الدین. (1411ق/1991م). الوافی بالوفیات. بیروت: دارالنشر. طوسی،تحریرالاکر لثاوذوسیوس،نسخۀ خطی شمارۀ 7/621 کتابخانۀ مجلس شورایاسلامی. ـــــــــــ . التذکرة فی علم الهیئة. نکـ : منابع انگلیسی، Ragep (1993). ـــــــــــ . حل مشکلات معینیه. نسخۀ خطی شمارۀ 2-28مجلس شورا 2 (مجلس سنا). ـــــــــــ . زبدة الهیئة. نکـ : همین منابع، قلندری (1386). ـــــــــــ . معینیه. نکـ : همین منابع، امینی. عظیمی، مهدی. (1392ش). «میراث اثیری، حیات و کارنامۀ اثیرالدین ابهری.» تاریخ فلسفه، شمارۀ 3، سال چهارم، ص151-181. قربانی، ابوالقاسم. (1375ش). زندگی‌نامۀ ریاضی‌دانان دورۀ اسلامی. چاپ دوم. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. قلندری، حنیف. (1386ش). رسالۀ زبدةالهیئة:تصحیح و تحقیق. پایان‌نامه برای دریافت درجۀ کارشناسی ارشد تاریخ علم، پژوهشکدۀ تاریخ علم دانشگاه تهران. ـــــــــــ . (1391ش). بررسیسنتنگارشهیئتدردوراناسلامیبههمراهتصحیح،ترجمه،شرحوپژوهشتطبیقیرسالۀمنتهیالإدراکفیتقاسیمالأفلاکنوشتۀبهاءالدینخرقی. رساله برای دریافت درجۀ دکتری تاریخ علم دورۀ اسلامی، پژوهشگاه علوم انسانی . مطالعات فرهنگی. گمینی، امیرمحمد. (1392ش). جایگاهوآراءقطب‌الدینشیرازیدرعلمهیئت. رساله برای دریافت درجۀ دکتری فلسفۀ علم. مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران. ـــــــــــ . (1395ش). دایره‌هایمینایی: پژوهشی در تاریخ کیهان‌شناسی در تمدن اسلامی. تهران: حکمت سینا. مستوفی، حمداللّه. (1362ش). تاریخ گزیده. به اهتمام عبدالحسین نوائی. تهران: انتشارات امیرکبیر. مسعودی، شرف‌الدین. (1382ش). جهاندانش. به کوشش جلیل اخوان زنجانی. تهران: میراث مکتوب. معصومی همدانی، حسین. (1383ش). «بطلمیوس: تکمله ١- الاقتصاص.» دائرةالمعارفبزرگاسلامی، ج١٢. تهران: مرکز انتشارات دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ص261-265. Langermann, Y.Tzvi. (1990). Ibn-al -Haytham’s On the Configuration of the World. New York & London: Garland Publishing Inc. Ragep, F. J. (1993). Naṣīr al-Dīn al-Tūsī’s Memoir on Astronomy (al-Tadhkira fī ʿilm al-hayʾa). New York. Ragep, Sally. (2011). “Chaghmīnī's Mullakhkhaṣ and Ṭūsī's Tadhkira: Pedagogical considerations'.” in Mohammad Bagheri (ed.), Conference on the Scientific and Philosophical Heritage of Naṣīr al-Dīn an-Ṭūsī (Tehran:Written Heritage Research Institute). pp. 54-55. ـــــــــــ . (2016). Jaghmīnī’s Mulakhkhas, An Islamic Introduction to Ptolemaic Astronomy. Springer. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 385 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 947 |
||