پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,500 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,085,981 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,189,501 |
تشیع و فِرق آن در الأنساب سمعانی | ||
| پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
| دوره 53، شماره 1، شهریور 1399، صفحه 239-250 اصل مقاله (231.57 K) | ||
| نوع مقاله: ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2020.289667.654068 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدکمال کشیک نویس رضوی* 1؛ عباس احمدوند2 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی | ||
| چکیده | ||
| کتاب های مشتمل بر موضوعات مربوط به انساب و رجال را می‌توان از جمله منابع مهم در پژوهش‌های تاریخی به معنای عام و تاریخ فرق اسلامی در معنای خاص به شمار آورد. «الأنساب» سمعانی (د.562 ق) در شمار مهم‌ترین آثار در این زمینه است. در این مقاله کوشیده‌ایم گزارش‌های سمعانی را درباره شیعیان با توجه به اوضاع و احوال پریشان سیاسی زمانه او و برخوردهای فرقه‌ای در این دوران، بررسی و تحلیل کنیم. با وجود سیاست ضد شیعی سلجوقیان (حک: 429-590 ق)، سده 6 ق در واقع دوران گسترش آموزه‌های شیعه بود. گزارش‌های سمعانی درباب عقاید فرق به ویژه غالیان را می‌توان نشانه‌ای از نگرانی عمومی اهل‌تسنن درباره نفوذ این عقاید در دستگاه حکومتی و عامه مردم تلقی کرد. وی از میان فرق گوناگون و پر شمار شیعه، بیشتر به امامیه و زیدیه توجه کرده‌است. با آنکه سمعانی با شماری از شیعیان ارتباط مستقیم داشت، آنچه از شخصیت‌ها و عقاید شیعیان به دست می‌دهد، متأثر از دیدگاه‌های پیشینی[1] است که در تصویرسازی کلی از تشیع در سده 6 ق و حتی سده‌های بعد، نقشی بسزا داشته است. [1]. Priority approaches. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سمعانی؛ الأنساب؛ سلجوقیان؛ امامیه؛ زیدیه؛ غلات؛ فرقه‌نگاری؛ نسب شناسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Shi'ism and its Sects in al-Samʿānī's Kitāb al-Ansāb | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayyed Kamal Keshiknevis Razavi1؛ Abbas Ahmadvand2 | ||
| 1PhD Student, Ferdowsi University of Mashhad | ||
| 2HAssociated Prof., History and Civilization of the Muslims Dept; Faculty of Religious Studies; Shahid Beheshti University | ||
| چکیده [English] | ||
| Genealogy books are valuable sources for writing the history, particularly the history of Islamic sects. Kitāb al-Ansāb by al-Samʿānī (1113-1166 AD) is an influential work in this tradition. In this article, we attempt to analyze al-Samʿānī accounts of Shiites' situation in his era of political turmoil and the numerous sectarian clashes. Despite the anti-Shiite policy of the Seljuks, this century was the opportunity for the expansion of Shiite views. al-Samʿānī expresses strong concerns about the influence of these beliefs on ordinary people and government. Among the Shiite sects, he focuses mainly on the two major ones of his time, the Imamiyyah and the Zaydiyyah. However, he was in contact with Shiites but still, his reports on Shiite divisions are mostly based on previous predominant accepted images of Shi'ism. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| al-Samʿānī, Kitāb al-Ansāb, Seljukids, Imamiyyah, Zaydiyyah, Genealogy books, History of Islamic Sects | ||
| مراجع | ||
|
ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت: دارالفکر، 1978م. ابن داود حلی، رجالابنداود، تهران: دانشگاه تهران، 1383ق. ابن کثیر، البدایة و النهایة، بیروت: داراحیاء التراث العربی، 1413ق. حدود العالم من المشرق الی المغرب، منوچهر ستوده، تهران: کتابخانه طهوری، 1362ش. قزوینی، عبدالجلیل، النقض فی بعض مثالب النواصب فی بعض فضائح الروافض، تصحیح سیدجلال حسینی ارموی (محدث)، تهران، 1331 ش. حلمی، احمد کمال الدین، دولت سلجوقیان، ترجمه عبدالله ناصری طاهری، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه، 1383ش. حمیری، أبوسعید بن نشوان، الحور العین، تحقیق کمال مصطفی، تهران: [بی نا]، 1972م. دلیر، نیره، عاطفه کاظمی مجرد، سیدمحمدحسین محمدی، «نمودهای اجتماعی تساهل در دورۀ سلجوقیان تبیین کنش حکمرانان سلجوقی با شیعیان امامیه»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دوفصلنامة علمی پژوهشی، سال هفتم، شمارۀ دوم، پاییز و زمستان 1396، 69-90. روحی میرآبادی، علی رضا، «نهادهای آموزشی در خراسان عصر سلجوقی (مسجد و مدرسه، از میان سده پنجم هجری تا نیمه سده ششم هجری)»، فقه و تاریخ تمدن، پاییز و زمستان 1383- شماره 1 و 2، صص 71 تا 8. سبکی، عبدالوهاب بن علی، طبقات الشافعیة الکبری، محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، قاهره: داراحیاء الکتب العربیة، [بی‌تا]. ستوده، غلامرضا، مرجع شناسی و روش تحقیق در ادبیات فارسی، تهران: سمت، 1375ش. سمعانی، عبد الکریم بن محمد بن منصور التمیمی، الأنساب، عبد الرحمن بن المعلمی الیمانی، دائرة المعارف العثمانیة - حیدر آباد. شیخ صدوق، الاعتقادات، المؤتمر العالمی للشیخ المفید، قم، 1414 ق. صابری، حسین، تاریخ فرق اسلامی، تهران: سمت، 1383ش. غنی، قاسم، تاریخ تصوف در اسلام، چاپ پنجم، تهران: زوار، 1369ش. غنیمه، عبدالرحیم، تاریخ دانشگاه‌های بزرگ اسلامی، ترجمه نورالله کسائی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1377ش. کلوزنر،کارل، دیوانسالاری در عهد سلجوقی، ترجمه یعقوب آژند، تهران: امیرکبیر، 1363ش. منظورالاجداد، سیدمحمدحسین، «قدرت سیاسی امامیه در دوره‌ی سلطنت سلجوقیان»، فصلنامه تاریخ اسلام، سال پنجم، تابستان1383، شماره مسلسل18، ص37-54. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 484 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 369 |
||