پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,193,371 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,941,529 |
مقایسۀ تحلیلی ردیه های عالمان اخباری عصر صفوی با تکیه بر درایت نثار محمد علم‌الهدی | ||
| مجله ادیان و عرفان | ||
| دوره 53، شماره 1، شهریور 1399، صفحه 185-206 اصل مقاله (306.93 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2020.305754.630083 | ||
| نویسندگان | ||
| سعاد سادات موسوی1؛ محسن محمدی فشارکی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان؛ | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| محمد علم‌الهدی (1039-1115هـ .ق)، فرزند ارشد ملامحسن فیض کاشانی، در رسالۀ درایت نثار به نقد مجدانۀ صوفیه پرداخت. این رساله از جمله ردیههای عصر صفوی است که تاکنون به نثر ادیبانه و تصاویر شاعرانۀ آن توجه نشده است. دستهای از عالمان و فقیهان شیعه در عصر مذکور، به قصد تثبیت تشیع و دفاع از شریعت محمدی به مخاصمۀ صوفی برخاستند. همگی ایشان از زبانی ساده و بیپیرایه بهره جستند؛ اما در این میان علم‌الهدی سه گونه نثر متفاوت را به کار گرفت. این نوشتار میکوشد ضمن بررسی ردیههای مشهور و تحلیل مقایسهای موضوعات مشترک میان آن‌ها، ارزشهای ادبی و سبک نثر رسالۀ درایت نثار را معرفی کند و در نهایت، نشان دهد تمام ردیههای موردِواکاوی این پژوهش، با تکیه بر اخباری‌گری بسیار، بر تصوف تاختهاند و تنها اثری که افزون بر استناد فراوان به آیات و احادیث، به کاربست آرایهها و زیورهای ادبی توجه کرده تا توجه مخاطبان را جلب کند، درایتنثار محمد علم‌الهدی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| درایت نثار؛ ردیه‌نویسی؛ صفویه؛ عالمان اخباری؛ محمد علم‌الهدی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analytical Comparison of the Denials of Akhbari Scholars of the Safavid era Relying on the Derayat Nesar of Mohammad Alam ol-Hoda | ||
| نویسندگان [English] | ||
| soad sadat moosavi1؛ mohsen mohammadi fesharaki2 | ||
| 1- Phd candidate, Department of Persian language and literature, University of Isfahan | ||
| 2Associate Professor, Department of Persian language and literature, University of Isfahan | ||
| چکیده [English] | ||
| Mohammad Alam ol-Hoda (1039-1115 AH), the eldest son of Mullah Mohsen Feyz Kashani, criticized Sufism in his treatise Derayat Nesar. This treatise is one of the denials of the Safavid era that its literary prose and poetic aspects have not been considered. A group of Shiite scholars and jurists in the mentioned era, in order to establish Shiism and defend the Islamic Shari'a, started a Sufi rivalry. All of them used simple and unpretentious language, but in the meantime, Alam al-Huda used three different types of prose. This article tries to examine the famous denials and comparative analysis of common themes, to introduce the treatise on literature, its literary values and prose style, and finally to show all the denials studied in this research. Relying on a lot of journalism, they have attacked Sufism, and the only work that, in addition to quoting many verses and hadiths, has paid attention to the use of literary arrays and ornaments to attract the audience's attention, is the wisdom of Nisar Mohammad Alam al-Huda. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Akhbari scholars, Drayat Nesar, Mohammad Alam ol-Hoda, radiyeh, safavid | ||
| مراجع | ||
|
[1]. آقاحسینی، حسین؛ همتیان، محبوبه (1394). نگاهی تحلیلی به علم بیان.تهران، سمت. [2]. آقانوری، علی(1387). عارفان مسلمان و شریعت اسلام. قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب. [3]. تهرانی، آقا بزرگ (بی تا). الذریعه إلی تصانیفالشیعه. مکتبه الطهوری و مطبعه الغری النجف. [4]. رسول جعفریان(1393). تاریخ ایران از آغاز اسلام تا زمان صفویان. ج دوم، تهران، علم. [5]. ـــــــــــ (1388). سیاست و فرهنگ روزگار صفوی. ج دوم، تهران، علم. [6]. ـــــــــــ (1379). صفویه در عرصه دین و فرهنگ و سیاست. جلد دوم، قم، پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه. [7]. ــــــــــــ (1377). میراث اسلامی ایران. دفتر دوم، قم، کتابخانۀ آیه الله العظمی مرعشی نجفی. [8]. ـــــــــــــ (1371). ده رسالۀ محقق بزرگ فیض کاشانی. اصفهان، انتشارات مرکز تحقیقات علمی و دینی امیرالمؤمنین. [9]. ــــــــــــــ (1370). د ین و سیاست در دورۀ صفوی. قم، انتشارات انصاریان. [10]. ـــــــــــ (1369)، «رویارویی فقیهان و صوفیان در عصر صفویان». کیهان اندیشه، ش33، آذر و دیماه، صص101-127. [11]. الحر العاملی، محمد‌بن‌حسن (1400ق). الاثنا عشریه. نمقه و علق علیه و اشرافه علی طبعه: سید مهدی ازوردی و شیخ محمد درودی، قم، دارالکتب العلمیه. [12]. حسینی اشکوری، سید احمد (1374). «وصفالعلمای محمد علم‌الهدی». دفتر دوم میراث اسلامی ایران به اهتمام رسول جعفریان، قم، کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی. [13]. خوشنویس، حمید (1383)، «معرفی ردیههای نگاشته شده بر تصوف». نشریه آینۀ پژوهش، ش85، فروردین و اردیبهشت، صص109-118. [14]. زرینکوب، عبدالحسین (1394). ارزش میراث صوفیه. چ هفدهم، تهران، امیرکبیر. [15]. ـــــــــــــ (1393). دنبالۀ جست‌وجو در تصوف ایران. چ سیزدهم، تهران: امیرکبیر. [16]. ــــــــــــــ (1383). تصوف ایرانی در منظر تاریخی آن. ترجمه مجدالدین کیوانی، تهران، سخن. [17]. درایتی، مصطفی (1391). فهرستگان نسخههای خطی ایران(فنخا). ج 11، تهران، سازمان اسناد و کتابخانههای ملی جمهوری اسلامی ایران. [18]. شمیسا، سیروس (1386). سبکشناسی نثر. چ دهم، تهران، میترا. [19]. شوشتری، محمد جواد (1385)، «تصوف در آینۀ دانشمندان اسلامی». مجله کتاب نقد، ش 39، تابستان، صص 225-254. [20]. شیرازی، صدرالدین (1381). کسر اصنام الجاهلیه. تصحیح، تحقیق و مقدمۀ محسن جهانگیری، با اشراف سید محمد خامنهای، تهران، انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا. [21]. سلمی، عبدالرحمن محمد‌بن‌الحسین (1369). مجموعه آثار سلمی: مسألۀ صفات الذاکرین و المتفکرین. محقق و مصحح: ابوالمحفوظ الکریم المعصومی، تهران، نشر دانشگاهی. [22]. عبدی، حسین و سید مهدی زرقانی (1396). «تحلیل گفتمانی رسالههای ردیه بر تصوف عصر صفوی». فصلنامه ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا. تهران، سال نهم، ش 16، بهار و تابستان، صص119-144. [23]. عروج‌نیا، پروانه و دیگران (1393). تاریخ و جغرافیای تصوف. چ دوم، تهران، نشر کتاب مرجع. [24]. علم‌الهدی، محمد (1107ق). درایت نثار. تهران، مجلس شورای اسلامی، شمارۀ 2079. [25]. فیض، علیرضا (1386). «شرح احوال و آثار فیض کاشانی». نشریه رهنمون، ش 23و 24، تابستان و زمستان، صص7-34. [26]. فیضی، مصطفی (1371). کلیات فیض کاشانی. جلد اول، قم، اسوه. [27]. قزوینی، ابوالحسن ( 1367)، فوائد الصفویه، تصحیح مریم میراحمدی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. [28]. قمی، محمد طاهر (1336). تحفه الاخیار. (بی جا): انتشارات نور. [29]. مجلسی، مولی محمد باقر (1391ق). عین الحیوه. با مقدمۀ سید ابراهیم میانجی، قم، کتابفروشی اسلامیه. [30]. مرعشی، سید شهابالدین (1388ق). معادن الحکمه فی مکاتیبالائمه تألیف محمد‌بن‌محسن‌بن‌مرتضی کاشانی. ج اول، تهران، کتابخانۀ وزیری یزد. [31]. مقدس اردبیلی(1386). حدیقه الشیعه. ویراست و تحقیق کریم فیضی، قم، دلشاد. [32]. موسوی، سید جلال(1396). تصوف عصر صفوی و ادبیات آن دوره. تهران، امیرکبیر. [33]. میرلوحی، سید محمد(1374). «سلوه الشیعه و قوهالشریعه». چاپ شده در میراث اسلامی ایران، دفتر دوم، به کوشش شیخ احمد عابدی، قم، کتابخانه آیه الله مرعشی. [34]. نسفی، عزیزالدین(1386). انسان الکامل. مصحح ماریژان موله، تهران، طهوری. [35]. نصیری، محمد ابراهیم‌بن‌زین‌العابدین(1373). دستور شهریاران. به کوشش محمد نادر نصیری مقدم، تهران، انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمد افشار یزدی. [36]. نیومن، اندرو (1379). «برداشت‌های ملاگونه از روشهای صوفیانه در ایران اواخر سده یازدهم: بحثهایی دربارۀ حلیّت غنا». جلد اول میراث تصوف از لئوناردو لویزن، مترجم مجدالدین کیوانی، تهران، نشر مرکز. [37]. یوسفپور، محمدکاظم (1380). نقد صوفی: بررسی انتقادی تاریخ تصوف با تکیه بر اقوال صوفیان تا قرن هفتم هجری. تهران، روزنه. [38]. http: //www.dlib.ical.ir (1397/2/28). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 294 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 267 |
||