پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,193,561 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,941,643 |
نقد و بررسی نسخۀ خطی زبدة الإعراب تألیف عبدالله بن محمد | ||
| ادب عربی | ||
| دوره 14، شماره 1، خرداد 1401، صفحه 1-20 اصل مقاله (1.17 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2021.311326.612289 | ||
| نویسندگان | ||
| فائزه صفائیه* 1؛ عبدالحسین فقهی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| نسخه‌های خطی، میراث مکتوب و برجای‌مانده گذشتگان است و ارزش و اهمیت حفظ این آثار بر کسی پوشیده نیست. نسخۀ خطی زبدة الإعراب تألیف عبدالله بن محمد، کتابی است حاوی مباحث صرفی و نحوی که به‌طور ویژه به اعراب و شرح مختصر کتاب إظهار الأسرار فی النحو نوشتۀ محمد بن پیرعلی بن اسکندر بِرکَوِی می‌پردازد. این اثر، گذشته از ارزش فنی، آموزشی و علمی‌اش، از آن جهت که نخستین اعراب نگاشته‌شده بر کتاب إظهار الأسرار است شایسته توجه و تصحیح و نقد است. شایان ذکر است إظهار الأسرار از مهم‌ترین کتب علمی و آموزشی نحوی در مدارس دینی ترکیه به شمار می‌آید. از زبدةالإعراب چهار نسخه در کتابخانه‌های سراسر دنیا به دست آمده است که یکی از آنها در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود. نسخه‌های دیگر این اثر، در کتابخانه‌های بزرگی چون کتابخانۀ ملی فرانسه و کتابخانۀ دانشگاه ملک فیصل عربستان موجود است. این مقاله با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، ضمن بیان شرح حالی از مؤلف إظهار الأسرار و مؤلف زبدة الإعراب، نسخۀ زبدة الإعراب را کامل و جامع معرفی می‌کند. سپس از محاسن، معایب و ویژگی‌های فنی آموزشی این نسخه که در جریان مقابله، تحقیق و تصحیح به دست آمده است، گزارشی ارائه خواهد داد. از آنجا که تاریخ کتابت دو نسخه از نسخه‌های موجود نامعلوم است و تاریخ کتابت دو نسخۀ دیگر نیز با زمان تألیف کتاب فاصلۀ زیادی دارد، تشخیص نسخۀ نخست و اصل دشوار است؛ از همین‌رو، از مهم‌ترین نتایج این مقاله، دریافت بهترین روش تصحیح این نسخۀ خطی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زبدة الإعراب؛ إظهار الأسرار؛ عبدالله بن محمد؛ محمد برکوی؛ متون آموزشی نحوی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Study and Investigation of the Zubdat al-I’rab Manuscript Written by AbdAllah-Ibn-Muhammad | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Faezeh Safaieh1؛ Abdolhossein Feghhi,2 | ||
| 1PhD Student of Arabic Language and Literature, University of Tehran | ||
| 2Associate Professor of Arabic Language and Literature, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| The manuscripts are the written heritages and possessions of our predecessors and their maintenance and retention is of great importance. The “Zobdat al-E’rab” manuscript, which is written by “AbdAllah-Ibn-Muhammad”, is a book including Morphological and syntactical topics, which in particular deals with the grammatical analysis and brief description of the “Ezhar al-Asrar Fi al-Nahv” that is written by “Muhammad-Ibn-PirAli-Ibn-Eskandar Berkavy”. Besides the technical, educational and scientific worthiness and importance, this book worths noting, correction and criticism since it is the first grammatical analysis of the “Ezhar al-Asrar” book. It should be emphasized that the “Ezhar Al-asrar” book is among the important and significant morphological scientific and educational books which is taught in most of the religious schools of Turkey. Four copies of the “Zobdat-al-E’rab” have been found in the libraries all over the world, which one of them preserves in the library of the Islamic Parliament of Iran. Other copies of this valuable book exist in big libraries in the world such as the French National library and library of the “King Faisal” university. Using a descriptive, analytical approach, this paper provides biographies of the authors of the “Ezhar al-Asrar” and the “Zobdat al-E’rab ” books and introduces the “Zobdat al-E’rab” manuscript completely. Also, the excellences, shortcomings and technical issues of the manuscript have been presented which are obtained during the collation, investigation, and correction. The exact writing dates for two copies of this manuscript are unknown to us. Also the writing dates of the two other copies are much later than the writing date of the original copy. As a result, determination of the first and the original copy seems to be difficult. One of the important results which is obtained and reported by this paper is the best way which can be used in order to correct this manuscript. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Zobdat al-E’rab, Ezhar al-Asrar, AbdAllah-Ibn-Muhammad, Mohammad Berkavy, Educational Syntactical texts. | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
البالی الحلبی الشهیر بالغزی (1419)، نهر الذهب فی تاریخ حلب، التصحیح وتحقیق محمود الفاخوری و شوقی شعث، ج 1، الطبعة الثانیة، حلب، دار القلم.
البرکوی، محمد بن پیرعلی (1430)، إظهار الأسرار فی النحو، بعنایة أنور بن أبی بکر الشیخی الداغستانی، جدة، دارالمنهاج.
حاجی‌خلیفه (کاتب چلپی)، مصطفی بن عبدالله (بی‌تا)، کشف الظنون عن أسامی الکتب والفنون، التصحیح والتحقیق: محمدشرف‌الدین یالتقایا و رفعت بیلگة الکیسی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
خلیفه شوشتری، محمدابراهیم و رقیه خرمی (1396)، «معرفی، تحلیل و بررسی نسخۀ خطی شرح المفصل عزالدین عبدالعزیز کاشی»، ادب عربی، سال نهم، ش 2، پاییز و زمستان، 37-54.
رنجبرمحمدی، پانته‌آ (1392)، «مجموعۀ اهدایی محمدعلی کریم‌زاده تبریزی به کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی»، نامۀ بهارستان، دورۀ جدید، ش20، پاییز، 34-35.
الزرکلی، خیرالدین (1980)، الأعلام، بیروت، دارالعلم للملایین.
سامی، شمس‌الدین (1306ق)، قاموس الأعلام، ج 2، استانبول، مهران.
ــــــــــــــ (1314ق)، قاموس الأعلام، ج 5، استانبول، مهران.
سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی:
https://library.razavi.ir/aqlibraries/fa/56202
طالب‌پور، دانا و محمدحسن فؤادیان (1399)، «بررسی جایگاه نحوی عزالدین کاشی (با تکیه بر کتاب نسخه خطی شرح المفصل)»، ادب عربی، سال دوازدهم، ش 1، بهار، 1-21.
عبدالله بن محمد (1176)، أزهر الشروح، ش 210689، کتابخانه مجلس شورای اسلامی.
ـــــــــــ (بی‌تا الف) ، زبدة الإعراب، شماره 210687، کتابخانه مجلس شورای اسلامی.
ـــــــــــ (بی‌تا ب) ، شرح معرب إظهار الأسرار، بدون شماره، مرکز الملک فیصل للبحوث والدراسات الإسلامیة، مکتبة العباس.
ـــــــــــ (1149)، زبدة الإعراب، شماره 96، مکتبة عنیزة الوطنیة.
ـــــــــــ (1176)، زبدة الإعراب. شماره 4206، کتابخانه ملی فرانسه.
ـــــــــــ (1150)، مجموع یشتمل علی ثلاثة کتب أولها أزهر الشروح، ش 4224، مکتبة جامعة الریاض، قسم المخطوطات.
قره‌بلوط، علی‌الرضا و أحمد طوران قره‌بلوط (بی‌تا)، معجم التاریخ التراث الإسلامی فی مکتبات العالم، ج 2و 4، قیصری-ترکیا، دارالعقبة.
کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی:
https://www.ical.ir/ical/fa/Moarrafi کحالة، عمررضا (1414ق)، معجم المؤلفین، ج 3 و 6، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
کلینی، محمد بن یعقوب (1363)، الأصول من الکافی، به تصحیح و تحقیق محمد آخوندی و علی‌اکبر غفاری، ج 1، تهران، دار الکتب الاسلامیة.
مرکز پژوهش‌ها و مطالعات اسلامی ملک فیصل:
معرفی مسجد بن عثیمین، از قدیمی‌ترین مساجد شهر عنیزه:
https://www.okaz.com.sa/article/1000789 نسخ خطی کتابخانه ملی فرانسه:
https://gallica.bnf.fr/services/engine/search/sru?version=1.2&operation=searchRetrieve&query=dc.type%20adj%20%22manuscrit%22%20sortby%20indexationdate/sort.descending | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 471 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 267 |
||