پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,500 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,086,232 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,189,640 |
بازنگری ساخت هجایی در زبان کردی مرکزی | ||
| پژوهشهای زبانی | ||
| مقاله 8، دوره 11، شماره 2، بهمن 1399، صفحه 173-198 اصل مقاله (1.34 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2021.303522.666606 | ||
| نویسندگان | ||
| آزاد محمدی* 1؛ محمود بی جن خان2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2استاد زبان شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر با بررسی واجی ساخت هجا در زبان کردی مرکزی (سورانی) و مطابقت آن با دیدگاههایی که بر اساس نظام نوشتاری، زبان کردی را دارای ساختهای هجایی CGVCC، CCVC و CCVCCC (به ترتیب بسامد در مطالعات پیشین) میدانند، حضور واکة نرم افراشتة پیشین I// در زیرساخت واجی و یا درج در طی مراحل اشتقاق در گذر به روساخت آوایی را مورد سنجش قرار میدهد. بدین منظور هم از شواهد درونزبانی و هم برونزبانی بهره گرفته میشود. علاوه بر پیکرهای صوتی از گویشوران مریوان و سلیمانیه، شم زبانی گویشوران با پرسشنامههایی دربارة تعیین هجاهای یک واژه سنجیده شده و دادههای اصلی این پژوهش را تشکیل میدهند. شم زبانی گویشوران در کنار شواهدی از تغییرات واکه در واژههای همخانواده و وامواژهها، دادههای درزمانی تغییر واکهها، قواعد واجی با حوزة عملکرد هجا، سلسلهمراتب رسایی و انتخاب رساترین عنصر در مرکز هجا و نیز انتخاب دیگر عناصر همخوانی بهعنوان آغازه یا پایانه، شواهدی هستند که در کنار شواهد آکوستیکی که بیشتر جنبة آوایی دارد، ساخت هجایی زیرساختی در زبان کردی مرکزی را تبیین میکنند. مولفههای اصلی واجشناسی زایشی از قبیل ارجاع به بازنماییهای دوگانة زیرساختی و روساختی و قواعد واجی مرتبط در اشتقاق به‌صورت آوایی در کنار قواعد واجآرایی بر توزیع عناصر سازندة ساخت هجایی در تبیین این ساخت مورد استفاده قرار گرفته و مبانی نظری پژوهش را تشکیل میدهند. نتایج پژوهش نشان میدهد که از دو فرضیة رقیب برای حضور واکة I// در روساخت: ۱) حضور در زیرساخت واجی و نگاشت پایا به روساخت؛ ۲) عدم حضور در بازنمایی واجی و ظهور در بازنمایی آوایی تحت تأثیر قاعدة درج واکه، در چارچوب استدلالهای واجشناختی فرضیة اول به اثبات میرسد. با پذیرش حضور این واکه در زیرساخت واجی و عدم تفاوت بین غلت و دیگر همخوانها در جایگاه دوم خوشة آغازه، خوشة آغازین تشکیل نمیشود و ساخت هجایی در زبان کردی مرکزی همانند زبان فارسی معیار به ساخت CV(C)(C) تقلیل مییابد. تنها در روساخت آوایی و به علت محل تولید مشترک غلت و واکة افراشتة پیش از خود، واکه حذف و توالی همخوان-غلت، خوشة آغازین میسازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زبان کردی؛ کردی مرکزی (سورانی)؛ ساخت هجایی؛ واکة نرم افراشتة I//؛ زیرساخت واجی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Syllable Structure in Central Kurdish Language Revisited | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Azad Mohammadi1؛ Mahmood Bijankhan2 | ||
| 1Ph.D Candidate of Linguistics, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 2Professor of Linguistics, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| In this study, the syllable structure in Central Kurdish (Sorani) language has been phonologically investigated. In this investigation, the syllable structure has been compared with the views which are based on orthography believe in CGVCC, CCVC and CCVCCC syllable structures (based on the frequency of occurrence in previous studies). This study examines the presence of a high front lax vowel /I/ in underlying representation or its epenthesis in surface representation during derivational stages. For this purpose, both internal and external linguistic evidences are employed. An audio corpus of the speakers of Mariwan and Sulaimani, along with a questionnaire for determining the native speakers’ intuition in counting the word syllables have been employed as the research data. Evidences from vowel changes in cognate and borrowed words, diachronic data, the application of phonological rules in the syllable domain, sonority sequencing principle and selection of the most sonorous element as syllable nucleus and consonants as onset and coda, along with acoustic cues for the presence of this vowel in phonetic representation explain the phonological syllable structure in Central Kurdish. Basic tenets of generative phonology like referring to two levels of representation, and the phonotactic rules on the distribution of building blocks of syllable form the theoretical framework of this study. The results show that from two opponent hypotheses regarding vowel /I/ existence in phonetic form: 1) existence in UR and faithfulness mapping to SR; 2) lacking in UR and emergence in SR as result of vowel epenthesis rule, regarding above-mentioned phonological arguments, the former is confirmed. By accepting the presence of vowel /I/ in underlying representation and the similarities between glides and other consonants as the second member of the onset, the syllable structure in Central Kurdish, like standard Persian, is CV(C)(C). In phonetic representation onset clusters of consonant-glide is the result of vowel deletion due to the shared place of articulation with the following glide. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Kurdish language, Central (Sorani) Kurdish, syllable structure, high front lax vowel, phonological representation | ||
| مراجع | ||
|
حاجی مارف، ئهوڕهحمان (1976). زمانی کوردی له بهر ڕۆشنایی فۆنۆتیکدا. بهغدا: کۆڕی زانیاری کورد. حاجی مارف، ئهوڕهحمان (2002). بهرههمه زمانهوانییهکانم: نووسین و وهرگێڕان. بهرگی یهکهم. سلێمانی: نووسینگهی فهرههنگ. خلیقی، شهلا (1380). بررسی دوگانگی سطح تحلیل واجی در گویش کردی سقزی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران. خۆشناو، نهریمان عهبدوڵڵا. (۲۰۱۳). دهنگسازی. ههولێر: ئاوێر. رخزادی، علی (1390). آواشناسی و دستور زبان کردی. سنندج: انتشارات کردستان. رضایی، آرش و محمدی، آزاد (139۳). بررسی صوتشناختی واکههای سادۀ کردی سورانی. مجموعه مقالات دومین همایش ملی آواشناسی فیزیکی. ۱۱۷-۱۳۲. تهران: نویسه. ساحێبقران، عبدالرحمن‌بگ (١٣٨٤). دیوانی سالم. سنه: ئاڵای رووناکی. فهتاح، موحهمهد مهعرووف (٢٠١٠). ڕێنووسی کوردی لە ڕوانگەی فۆنەتیکەوە. لە:شێروان حسێن خۆشناو و شێروان میرزا قادر (کۆکردنەوە)، لێکۆڵینە زمانەوانییەکان.(٤١-٦٧). ههولێر: ڕۆژهەلات. فهتاح، موحهمهد مهعرووف (٢٠١١). زمانهوانی. چاپی سێیهم. ههولێر: حاجی هاشم. قانع، محمد (١٣٨٤). دیوانی قانع. کۆکردنەوە بورهان قانع. تاران: پانیز. کریمیدوستان، غلامحسین (۱۳۸۰). کردی ایلامی: بررسی گویش بدره. سنندج: انتشارات دانشگاه کردستان. کریمیدوستان، غلامحسین (۱۳۸۱). ساختمان هجا در زبان کردی. مجله تخصصی زبان و ادبیات دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد (دانشکده ادبیات و علوم انسانی (مشهد)). ۳۵ (۲-۱ (پی در پی ۱۳۷-۱۳۶))، ۲۳۵-۲۴۸. کلباسی، ایران (1362). گویش کردی مهاباد. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. محمدی، آزاد (1392). فرایندهای صرفی – واجی در کردی سورانی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی. دانشگاه علامه طباطبایی. مدرسی قوامی، گلناز (1392). آواشناسی: بررسی علمی گفتار. تهران: سمت. مهحوی، موحهمهد (٢٠٠٨). فۆنهتیک و فۆنۆلۆژی: فۆنۆلۆژی. سلێمانی: زانکۆی سلێمانی. موشیردزهیی، عهبدولواحید (2013). وشهسازی زمانی کوردی. ههولێر: ئاوێر. موشیردزهیی، عهبدولواحید، تهحسین محهمهد، دانا و عهبدولڕهحمان ساڵح، دهرون (2013). فۆنهتیک و فۆنۆلۆجی. ههولێر: ئاوێر. وهیس، غازی (١٩٨٤). فۆنهتیک. بهغداد: الادیب. ئهمین، وریا عومهر (٢٠٠٣). ئاسۆیەکی تری زمانەوانی. بهرگی یهکهم. ههولێر: ئاراس.
Ahmad, A. R. (1986). The phonemic system of modern standard Kurdish. PhD thesis. The University of Michigan. Ahmed, Z. (2019). The Application of English Theories to Sorani Phonology. PhD thesis. Durham University. Amin, Waria Omer. (2003). Âsoyakî tirî zimânawânî [Another Horizon to Linguistics]. Vol 1. Erbil: Aras Press.[in Kurdish]. Blevins, J. (1995). The syllable in phonological theory. In Goldsmith, J. (ed.), The Handbook of Phonological Theory, (pp. 206-244). Oxford: Blackwell. Bosch. R. K., Anna. (2011). Syllable-internal Structure. In Van Oostendorp, M., Ewen, C. J., Hume, E. V., & Rice, K. (Eds.), The Blackwell Companion to Phonology, 5 Volume Set (Vol. 2). (pp. 781-798). John Wiley & Sons. Clements, G. N., & Keyser, S. J. (1983). CV phonology: a generative theory of the syllabe. Linguistic Inquiry Monographs Cambridge, Mass., (9), 1-191. Dell, F., & Elmedlaoui, M. (1985). Syllabic consonants and syllabification in Imdlawn Tashlhiyt Berber. Journal of African languages and linguistics, 7(2), 105-130. Fattah, Muhammed Maruf. (2010). Řênûsî kurdî la řwângay fônatîkawa [Kurdish Orthography from the Phonetics Perspective]. In: Sherwan Husein Khoshnaw and Sherwan Mirza Qadir, eds. Lêkôɫînawa zimânawânîjakân [The Linguistics Researches]. Erbil: Rojhalat Press. pp. 41-68.[in Kurdish]. Fattah, Muhammed Maruf. (2011). Zimânawânî [Linguistics]. 3rd ed. Hawler: Haji Hashim.[in Kurdish]. Gussenhoven, C., & Jacobs, H. (2011). Understanding phonology. Routledge. Haji Marif, Ewrehman. (1976). Zimânî Kurdî la bar řošnâyî fônatîk dâ [Kurdish Language in the Light of Phonetics]. Baghdad: Kurdish Language Academy.[in Kurdish]. Haji Marif, Ewrehman. (2002). Barhama Zimânawanîjakanim: Nusîn u wargeřân [My Linguistic Works: Writing and Translation]. Vol 1. Silemanî: Farhang Publication.[in Kurdish]. Hall, T. A. (2000). Typological generalizations concerning secondary palatalization. Lingua 110. pp. 1-25. Hamid, T. S. (2016). The prosodic phonology of Central Kurdish. PhD thesis. Durham Newcastle University. Hayes, B. (2009). Introductory phonology. Oxford: Wiley-Blackwel. Jakobson, R., & Halle, M. (2010). Fundamentals of language (Vol. 1). Walter de Gruyter. Kalbasi, Iran. (1362 [1983]). Guyeš-e Kordi-ye Mæhabad [Kurdish Dialect of Mahabad]. Tehran: IHCS.[in Persian]. Karimi Doostan, Gholamhossein. (1380 [2002]). Saxteman-e heja dær zæban-e Kordi [The Structure of the Syllable in the Kurdish Language]. Quarterly Journal of Language and Literature Faculty of Letters and Humanities (Mashhad), 35 (1-2). pp. 235-248.[in Persian]. Karimi Doostan, Gholamhossein. (1381 [2003]). Kordi-ye Ilami: Bærresi-ye Guyeš-e Bædre [Ilami Kurdish: A Survey of Badre Dialect]. Sanandaj: University of Kurdistan Publication.[in Persian]. Kenstowicz, M. J. (2004). Phonology in generative grammar (Vol. 7). Cambridge, MA: Blackwell. MacKenzie, D. N. (1961). Kurdish Dialect Studies I. Oxford: Oxford University Press. Mahwi, Muhammed. (2008). fônatîk u fônôložî: fônôlôžî [Phonetics & Phonology: Phonology]. Slemani: University of Sulaimani.[in Kurdish]. McCarus, Ernest. N. (1958). A Kurdish Grammar: Descriptive Analysis of the Kurdish of Sulaimaniya. New York: American Council of Learned Societies. Modarresi Ghavami, Golnaz. (1392 [2013]). Avašenasi: bærresi-ye elmi-ye goftar [Phonetics : The Scientific Study of Speech]. Tehran: Samt.[in Persian]. Mohammadi, Azad. (1392 [2014]). Færayændhaye særfi-vaji dær Kordi-ye Sorani [Morphophonological Processes in Sorani Kurdish]. M.A. thesis. Allameh Tabataba'i University.[in Persian]. Mushir Dezey, Ebdulwahed. (2013). Wišasâzî zimânî kurdî [Kurdish Language Morphology]. Hawler: Awer.[in Kurdish]. Mushir Dezey, Ebdulwahed, Tahsin Mihemmed, Dana. & Ebdulrehman Salih, Derun. (2013). Fônatîk u fônôložî [Phonetics & Phonology]. Hawler: Awer.[in Kurdish]. Ohala, J. J. (1986). Consumer's guide to evidence in phonology. Phonology, 3, 3-26. Qanie, Mohammad. (1384 [2006]). Diwânî Qânie [The Divan of Qânie]. Taran: Paniz.[in Kurdish]. Rezaee, Arash., & Mohammadi, Azad. (1393 [2015]). bærresi-ye Sowtšenaxti-ye Vakehaye Sade-ye Kordi-ye Sorani [The Acoustic Study of Monophthongs in Sorani Kurdish]. Proceedings of the Second National Acoustic Phonetics. Tehran: Neveeseh. pp. 117-132.[in Persian]. Roca, I. (2003). Generative phonology. Routledge. Rokhzadi, Ali. (1390 [2011]). Avašenasi væ dæstur-e zæban-e Kordi [Phonetics and Grammar of Kurdish]. Sanandaj: Kurdistan Publication.[in Persian]. Sahebqiran, Ebdurrahamn bag. (1384 [2006]). Diwânî Sâlim [The Divan of sâlim]. Sina: Alay Roonaki.[in Kurdish]. Steriade, D. (2002). The syllable. In Bright., W. (Ed.), Oxford Encyclopedia of Linguistics. OUP. Taylor, M. (1985). Some patterns of geminate consonants. The University of Chicago working papers in linguistics, 1, 120-129. Wais, Ghazi. (1984). Fonetic [Phonetics]. Baghdad: Adib.[in Kurdish]. Warner, N., Jongman, A., Cutler, A., & Mücke, D. (2001). The phonological status of Dutch epenthetic schwa. Phonology, 387-420.[in Persian]. Xaliqi, Shahla. (1380 [2002]). Bærresi-ye doganegi-ye tahlil-e vaji dær Guyeš-e Kordi-ye Saqezi [The Study of Duality of Phonological Analysis Level in Saqezi Dialect of Kurdish]. M.A. thesis. University of Tehran.[in Persian]. Xošnaw, Nariman Abdulla. (2013). Dangsâzî [Phonetics]. Hawler: Awer.[in Kurdish]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,139 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 744 |
||