پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,681,720 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,911,842 |
جایگاه زنان در سیاست نامه خواجه نظام‌الملک براساس نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف | ||
| زن در توسعه و سیاست | ||
| مقاله 5، دوره 18، شماره 4، دی 1399، صفحه 579-599 اصل مقاله (388.32 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwdp.2021.300923.1007815 | ||
| نویسندگان | ||
| منصوره شهریاری* 1؛ غلامرضا جمشیدیها2؛ اکرم جودی نعمتی3 | ||
| 1دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| 2هیئت علمی گروه علوم اجتماعی اسلامی، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
| 3دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه امام صادق(ع) | ||
| چکیده | ||
| امروزه وضعیت زنان در هر کشوری شاخصی مهم جهت بررسی رشد و توسعة انسانی در آن کشور محسوب میشود. در‌واقع، بررسی پیشینة تاریخی جایگاه زنان تاریخچة فراز و فرود حیات فردی و اجتماعی آنان را روشن و مسیر ایشان را در راه رسیدن به توسعه آشکار میکند. اما آنچه چنین مطالعاتی را کاملتر میکند، بررسی واکنش مردان سیاستمدار در هر دورة تاریخی نسبت به حضور و فعالیتهای اجتماعی زنان آن دوره است. به این منظور، در این مقاله کتاب سیاست‌نامة خواجه نظام‌الملک طوسی، وزیر مقتدر سلجوقیان در قرن پنجم هجری، برای مطالعة وضعیت زنان این دورة تاریخی و همچنین شناخت دیدگاههای نظام‌الملک دربارة ایشان برگزیده شده است. این پژوهش با روش توصیفی‌ـ تحلیلی و براساس نظریة تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و در سه سطح واژگان، تفسیر و تبیین صورت گرفته است. سؤالهایی که این پژوهش در پی پاسخ گفتن به آن‌هاست عبارت‌اند از: حضور زنان در سیاست‌نامه چگونه است؟ خواجه نظام‌الملک چه واکنشی به حضور ایشان نشان میدهد؟ و علت واکنشهای وی چیست؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که برخلاف نظر برخی پژوهشگران، خواجه نظام‌الملک به‌طور‌کلی نگاه منفی به نوع زنان ندارد، اما دخالتهای بعضی زنان دربار، به‌ویژه ترکان‌خاتون، همسر ملکشاه سلجوقی، در امر سلطنت و حوزة اقتدار وزیر سبب میشده وی برای حفظ قدرت و سلطة سیاسی خود و طرد مخالفان و رقبای سیاسی، به انتقادهای کوبنده از زنان و برحذر داشتن سلطان از نفوذ ایشان بپردازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحلیل گفتمان انتقادی؛ زن؛ خواجه نظام‌الملک؛ سلجوقیان؛ سیاست‌نامه؛ نظریة فرکلاف | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Position of Women in Khawaja Nizam al-Molk's Siyasatnameh Based on Critical Discourse Analysis Theory | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mansoureh shahriyari1؛ Gholamreza Jamshidiha2؛ Akram joudy3 | ||
| 1jwdp | ||
| 2Faculty member of Tehran University | ||
| 3Faculty member of Imam Sadegh University | ||
| چکیده [English] | ||
| Women have been more or less influential in the history of human civilization in various ways, politically, socially, or positively or negatively. One of the most prominent and influential works in which women can be found is Khawaja Nizam al-Molk's policy paper, which reflects the ideas of the most prominent and politicians of the Islamic era. In this book, Khawaja Nizam al-Molk has targeted women with sharp words. The purpose of the present study is to answer the question of why Khawaja has criticized women in the Nizam al-Mulk regime and whether all women are in the midst of her harsh words, as previous researches have suggested, and the ejaculation in this regard is minor. have taken. To answer this question, we have used Critical Discourse Analysis Theory at three levels of vocabulary, interpretation, and explanation. Because this theory focuses on the category of gender as a social issue and a generative one. The findings of the present study show that only women courtiers were in the throes of Khwaja's crushing criticism, and Khwaja refuses to include some of the court women in opposition to her continued power and dominance, and that she is not fundamentally speaking to all women. In order to legitimize his political dominance, both he and his followers, including some of his contemporaries, are marginalizing some of the court women.. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Khawaja Nezam al-Molk, Politics, Critical Discourse Analysis of Falklaf, Woman, Turks Khatun | ||
| مراجع | ||
|
[1] آقاگل‌زاده، فردوس (1385). تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: علمی و فرهنگی. [2] ــــــــــ (1386). «تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات»، ادب‌پژوهی، ش 1، ص 17-28. [3] ابن اثیر، عزالدین علی (1385). الکامل، ج 6، ترجمة محمدحسین روحانی، تهران: اساطیر. [4] اکوانی، حمداله (1398). «سیاست‌نامه‌نویسی و چرخش گفتمانی اندیشة سیاسی ایران؛ تحلیل کنش گفتار سیر‌الملوک»، پژوهش سیاست نظری، ش 25، ص 125ـ156. [5] باباکمال حیدری، یدالله؛ اسکندری، نصیر؛ شکری، طاهره؛ بهرامی نهادفر، مرتضی (1391). «بررسی و مطالعۀ جایگاه زنان و خاتون‌ها در عصر مغول با استناد به شواهد تاریخی و دادههای باستان‌شناسی» زن در فرهنگ و هنر، دورة 4، ش 4، ص39ـ58. [6] بارتولد، واسیلی ولادیمیروویچ (1366). ترکستان‌نامه، ج 1، ترجمة کریم کشاورز، تهران: آگاه. [7] بهار، محمد‌تقی (1381). سبک‌شناسی، ج2، تهران: زوار. [8] بیانی، شیرین (1352). زن در ایران عصر مغول، تهران: دانشگاه تهران. [9] پیرا، فاطمه (1387). «جنسیت و قدرت در سیاست‌نامه»، زن در توسعه و سیاست، ش22، ص155ـ169. [10] ترکمنی‌آذر، پروین (1384). «حاکمان زن شیعه‌مذهب در تاریخ ایران»، بانوان شیعه، ش 6و7، ص49ـ66. [11] ــــــــــ (1385). «سلجوقیان: اختلافات مذهبی و پیامدهای آن»، شناخت، ش 51، ص53ـ74. [12] ــــــــــ (1390). «اندیشة غالب بر نوشتههای تاریخی دورة سلجوقی در ایران؛ کلام اشعری و حکمت عملی»، پژوهش‌نامة تاریخ تمدن اسلامی، ش 2، ص 31ـ51. [13] توکلی، فائزه (1387). «سیده ملک‌خاتون نخستین فرمانروای زن شیعة ایرانی»، بانوان شیعه، ش 16، ص 39ـ60. [14]جعفری، طاهر (1395). «تحلیل گفتمانی شعر ’خوان هشتم و آدمک‘ مهدی اخوان ثالث»، تحقیقات جدید در علوم انسانی، ش4، ص 43ـ56. [15] جمشیدیها، غلامرضا (1393). «رابطة علوم انسانی اجتماعی با گفتمان و الگوی اسلامی‌ـ ایرانی پیشرفت»، معرفت فرهنگی اجتماعی، پاییز، ش 20، ص6ـ26. [16] جهانگیری، جهانگیر؛ بندر ریگی‌زاده، علی (1392). «زبان، قدرت و ایدئولوژی در رویکرد انتقادی نورمن فرکلاف به تحلیل گفتمان»، پژوهش سیاست نظری، ش14، ص 57ـ82. [17] خزانه دارلو، محمدعلی؛ جلاله‌وند الکامی، مجید (1392). «تحلیل انتقادی گفتمان قدرت در دو فصل از سیاست‌نامة خواجه نظام‌الملک توسی»، سیاست جهانی، ش 5، ص 89ـ108. [18] دانشجو، حمیده: عباسی، جواد: دلریش، بشری (1397). « نقش زنان دربار در سیاست مذهبی (دوران سلجوقی، خوارزمشاهی و ایلخانی)»، نشریة تخصصی تاریخ واحد محلات، زمستان، ش 51، ص36ـ54. [19] درویش علی‌پور آستانه، لیلا؛ باقری خلیلی، علی‌اکبر (1395). «بررسی مقایسه‌ای ویژة زبان قدرت در سیاست‌نامه و نصیحة‌الملوک»، متن‌شناسی ادب فارسی، ش 29، ص 35ـ54. [20] دهقان، علی؛ خدایسار، نازیلا (1394). «گفتمان در مسجد مهمان‌کش مثنوی با تکیه بر آرای میشل فوکو»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، ش36، ص83ـ102. [21] سرافرازی، عباس (1392) «تأثیر سیاست‌نامه بر ساختار حکومت سلجوقی»، پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام، ش 13، ص57ـ72. [22] صادقی فسائی، سهیلا؛ ابوالفضل اقبالی (1399). «خوانش امر جنسی در ایران»، زن در فرهنگ و هنر، ش 1، ص 51ـ70. [23] صفا، ذبیح الله (1379). تاریخ ادبیات ایران، تهران: امیرکبیر. [24] طباطبائی، سیدجواد (1390). خواجه نظام‌الملک طوسی؛ گفتار در تداوم فرهنگی، تهران: نگاه معاصر. [25] قدیمی قیداری، عباس؛ قانعی زوارق، علی (1396). «دگراندیشی در سیاست‌نامه، تحلیل گفتمان برخورد با مخالف در اندیشة خواجه نظام‌الملک»، اندیشة سیاسی در اسلام، ش13، ص37ـ68. [26] مهریزی، مهدی (1386). شخصیت و حقوق زن در اسلام، تهران: علمی فرهنگی. [27] نظام‌الملک (1394). سیاست‌نامه، به تصحیح عباس اقبال آشتیانی، تهران: اساطیر. [28] نعمتی جودی، اکرم (1381). «زن در آینة شعر فارسی/ مولانا جلال‌الدین محمد بلخی»، مطالعات راهبردی زنان، ش16، ص140ـ153. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 778 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 700 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب