تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,109,431 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,213,236 |
تعیین مقدار قابل ارجاع برای اندازهگیری میزان اشک چشم با استفاده از نوار آزمایش اشکی (STT) در اسبچه خزر | ||
مجله تحقیقات دامپزشکی (Journal of Veterinary Research) | ||
دوره 75، شماره 4، دی 1399، صفحه 469-474 اصل مقاله (1002.34 K) | ||
نوع مقاله: بهداشت و بیماری های دام های بزرگ | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jvr.2019.283518.2943 | ||
نویسندگان | ||
سروین برهانی1؛ سعید عظمایی* 2؛ احمد اصغری2؛ علیرضا جهاندیده2 | ||
1دانش آموخته دامپزشکی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
2گروه علوم درمانگاهی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
زمینۀ مطالعه:تست اشکی شیرمر به طور چشمگیری در چشم پزشکی در انسان و دامپزشکی مورد استفاده قرار میگیرد. دو نوع STT وجود دارد: STT I و STT II. هدف: این مطالعه با هدف تعیین مقدار قابل ارجاع برای اندازهگیری میزان اشک چشم با استفاده از نوار تست اشکی شیرمر1 (STT1) در اسبچههای خزر اجرا شد. روشکار: به همین منظور تعداد 20 رأس اسب به ظاهر سالم و از نژاد کاسپین، شامل هر دو جنس نر و ماده، در محدوده سنی 2 تا 15 سال و متوسط وزن بین 32 ±192 کیلوگرم در نظر گرفته شد. پس از بررسی و معاینه اسبچههای خزر و در نهایت احراز سلامت آنان تست نوار اشکی شیرمر انجام شد. با توجه به میزان بالای تولید اشک در اسبها نسبت به گونههای دیگر حیوانی، نوار شیرمر (نوار شیرمر، ساخت شرکت Eickemeyer آلمان) را به جای یک دقیقه، به مدت 30 ثانیه در کیسه ملتحمه پایینی چشم قرار دادیم. پس از گذشت 30 ثانیه نوار اشکی شیرمر را خارج کرده و مقدار آن بلافاصله قرائت و ثبت گردید. در این مطالعه تأثیر متغیر سن و جنسیت بر میزان رطوبت چشم اسبچهخزر و همچنین میزان رطوبت بین چشم چپ و راست بررسی گردید. نتایج: براساس نتایج حاصل از آزمایش شیرمر 1 در حیوانات تحت مطالعه میانگین میزان رطوبت چشمی برابر با 6/3±38/23 میلیمتر/30 ثانیه (دامنه، 30-15 میلیمتر/30ثانیه) بود. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که متغیر سن و جنسیت، هیچکدام تأثیر معنیداری بر روی نتایج STT1 در اسبچههای خزر ندارد و همچنین تفاوت معنیداری نیز در میزان رطوبت بین چشم چپ و راست، در مقایسه با یکدیگر مشاهده نشد. نتیجهگیری نهایی: با توجه به اهمیت تشخیص هر چه سریعتر خشکی چشم و جلوگیری اختلالات متعاقب آن مانند کراتوکنژنکتیویت سیکا، در آینده میتوان از نتایج بدست آمده به عنوان مرجع طبیعی در این مطالعه برای سنجش میزان رطوبت چشم اسبچهی خزر استفاده کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
تست نواری؛ شیرمر؛ کراتوکونژنکتیویت سیکا؛ چشم؛ اسبچه خزر | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Determination of Reference Value for Schirmer Tear Test (STT) Results in Caspian Horse | ||
نویسندگان [English] | ||
Sarvin Borhani1؛ Saeed Ozmaie2؛ Ahmad Asghari2؛ Alireza Jahandideh2 | ||
1Graduated from Faculty of Veterinary Medicine, Sciences and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
2Department of Clinical Sciences, Sciences and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
BACKGROUND: The Schirmer tear test (STT) is widely used in both human and veterinary ophthalmology. Two types of STTs have been developed: STT I and STT II. OBJECTIVES: The purpose of this research was to determine the reference value for measuring tear production of the Caspian horse by using the Schirmer tear test strip. METHODS: Twenty apparently healthy male and female Caspian horses, aged between 2 and 15 years old and weighing between 192±32 Kg were selected. After physical examination and reviewing the horse's health history and assuring their health, the Schirmer tear test was performed. To produce a higher volume of tears in horses, compared to other animal species, we used the Schirmer tear strip (Schirmer‐ Eickemeyer®, Germany), for 30 seconds instead of one minute in the lower conjunctival sac. In this study, we investigated the effect of age and gender on tear production in the Caspian horse, as well as the comparison between the left and right eyes tear production. RESULTS: The study shows that the results of STT I in the study animals illustrated the mean±SD STT I value was 23.38±3.6 mm/min (range, 15–30 mm/30s). Based on the results of this study, the variants of age and gender had no significant effects on the STT1 results in the Caspian horses. No significant difference was noted between the amount of tear production in the left and right eyes. CONCLUSIONS: Considering the importance of rapid diagnosis of dry eye syndrome and preventing its subsequent disorders such as Keratoconjunctivitis Sicca, the results of this study can be used as the reference value in the future to measure the amount of moisture of caspian horses of the Caspian horse. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Schirmer, Test strip, Keratoconjunctivitis Sicca, Eye, Caspian horse | ||
اصل مقاله | ||
مقدمه
چشم و اجزای مرتبط با آن، از پیچیدهترین و شگفت انگیزترین ساختارها در بدن انسان و حیوان میباشند. تک تک اجزای چشم برای ایجاد حس بینایی با هم مشارکت دارند. به طور کلی چشم از 3 لایهی فیبروزی (قرنیه و صلبیه)، عروقی (عنبیه، اجسام مژگانی و مشیمیه) و عصبی (شبکیه و اعصاب بینایی) تشکیل شده است (6). قرنیه یک ساختار شفاف در قسمت جلویی چشم است و عملکردهایش شامل حفاظت از محتویات داخلی چشمی، انکسار نور به دلیل حالت خمیدگی و انحنایش و انتقال نور به دلیل شفافیتش میباشد. عملکرد بینایی طبیعی قرینه وابسته به عملکرد درست سیستم اشکی میباشد چرا که اشکها با داشتن ایمونوگلوبینها، لیزوزیم و انواع و اقسام پروتئینها، نقش مهمی در دفاع از چشم دارند و همچنین مواد غذایی و اکسیژن را برای قرنیه فراهم مینمایند و باعث حفظ یکنواختی سطح قرنیه میگردند (20). کاهش میزان تولید اشک میتواند باعث افزایش احتمال ایجاد التهاب قرنیه و در نهایت آسیبهای دائمی گردد که منجر به نابینایی شود. کراتوپاتیهای تبخیری و یا کراتوپاتیهایی که در نتیجه کاهش تولید اشک است و کراتوکنژنکتیویت سیکا (KCS) از بیماریهایی هستند که در نتیجهی کاهش اشک و خشکی چشم به دلایل مختلف اتفاق میافتد. تولید بیش از اندازه اشک میتواند ناشی از یووئیت و یا هر گونه تحریکاتی باشد و وجود میزان زیادی از اشک در چشم میتواند به دلیل انسداد کامل و یا انسداد بخشی از سیستم زهکشی دستگاه اشکی باشد (4) بنابراین اندازهگیری کمی میزان تولید اشک توسط نوار اشک شیرمر (STT)، یک تست تشخیصی و مولفهی مهم در معاینات چشمی است. تاکنون مطالعاتی در رابطه با ارزیابی میزان رطوبت چشم با استفاده از تست STT در گونههای مختلف حیوانات اعم از دامهای اهلی و حیات وحش انجام شده و میزان استاندارد رطوبت چشم و تولید اشک در بسیاری از گونههای حیوانات نیز به صورت عدد مشخص ثبت گردیده است. با توجه به تاریخچه و قدمت زیاد اسبچه خزر در کشورمان ایران که احتمال میرود این نژاد از تمام لحاظ منشأ جد تمام اسبهای مدرن خونگرم امروزی باشد و به علت اهمیت اسبچه خزر به عنوان یک نژاد خالص ایرانی و همچنین با توجه به اینکه تاکنون مطالعاتی در خصوص اندازهگیری میزان رطوبت چشم در این نژاد منحصر به فرد ایرانی انجام نشده است، بر آن شدیم که میزان قابل ارجاع رطوبت چشم اسبچهخزر را با استفاده از تست نوار اشکی شیرمر به عنوان مقیاسی برای تشخیص بیماریها و مشکلات چشمی اعم از KCS، تعیین نماییم. مواد و روش کاراین مطالعه بر روی 20 راس اسب به ظاهر سالم و از نژاد کاسپین، شامل هر دو جنس نر و ماده انجام شد. محدوده سنی اسبچههای خزر بین 2 تا 15 سال و وزن متوسط 32±192کیلوگرم انتخاب شد. اسبچههای خزر از لحاظ تاریخچه، عدم وجود هر گونه بیماری عمومی قبلی، عدم وجود هر گونه علائم بالینی ناشی از بیماریهای چشمی، عدم مصرف هر گونه دارو اعم از داروهای خوراکی، تزریقی و موضعی چشمی و عدم مصرف هر گونه مکمل غذایی مورد بررسی قرارگرفتند. با توجه به این که در STT1، هیچ گونه داروی بیحسی موضعی استفاده نمیشود، اشک تحریکی یا رفلکسی درحین انجام تست ایجاد میگردد و برای جلوگیری از تولید بیشتر اشک رفلکسی به صورت کاذب در نتیجهی دستکاریها و در حین معاینات چشمی،STT1 باید قبل از تمام معاینات دیگر به عنوان اولین مرحله از کل معاینات چشمی انجام گیرد. بدین منظور، در این مطالعه، یک روز قبل از انجام STT1، وضعیت طبیعی چشمها توسط دستگاه افتالموسکوپ مورد معاینه قرار گرفت و همچنین وضعیت بینایی حیوان، تحرک کامل چشم، رنگ بافت ملتحمه، وضعیت ظاهری قرنیه و پلک سوم، حالت قرار گرفتن پلکها و مژهها، وضعیت سلامت کره چشم و اتاقک قدامی از نظر وجود خونریزی و معاینهی مردمک از لحاظ اندازه و شکل و نحوه رفلکس به نور در مقایسه با چشم دیگر و در خاتمه مشاهدهی عدسی و کدورت احتمالی آن بررسی شد. پس از تکمیل معاینات بالینی و معاینات چشمی و احراز سلامت حیوان، در روز بعد STT1 به تنهایی برای چشم راست و چشم چپ اجرا گردید. قبل از انجام STT1، هر کدام از اسبها مدت زمانی درحدود 10 الی 15 دقیقه دراتاق معاینه با صاحبش نگه داشته شدند تا آرامش لازم را به دست آورند. در STT1 هیچگونه داروی موضعی چشمی اعم از داروهای گشاد کننده مردمک یا داروهای بیحسی موضعی چشمی مورد استفاده قرار نگرفت. در این مطالعه از نوار شیرمر ساخت شرکت Eickemeyer ساخت کشور آلمان با سایز 35 در 5 میلی متر استفاده شد. هرنوار از محل بریدگی یا شکاف، تا خورده و در وسط یا 3/1 جانبی پلک پایین به مدت 30 ثانیه قرار داده شد. پس از آزمایش و ثبت ارقام مربوط به میزان رطوبت چشم، فاکتورهای جنسیت، سن و چشم چپ و راست بر میزان رطوبت چشم این اسبها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از دادهها توسط نرم افزار SPSS-24 و آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون T- test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند (05/0P˂). نتایجمجموع نتایج میانگین و خطای معیار حاصل از بررسی میزان رطوبت در چهل عدد چشم بیست رأس اسبچه خزر در محدوده سنی 2 تا 15 سال با میانگین سنی 86/0±3/7، از هر دو جنس نر و ماده، 6/3±38/23 میلیمتر محاسبه گردید. میانگین و خطای معیار رطوبت چشم در جنس ماده 68/3±35/23 میلیمتر و در جنس نر 87/0±2/23 میلیمتر بدست آمد (نمودار 1). نتایج حاصل از آزمون آماری نشان داد که اثر فاکتور جنسیت تأثیر معنیداری روی اشک اسبهای مورد مطالعه نداشت. میانگین و خطای معیار میزان رطوبت در چشم چپ 87/6±3/23 میلیمتر و در چشم راست 73/5±3/22 میلیمتر محاسبه گردید (نمودار 2). تجزیه و تحلیل آماری یک طرفه همچنین نشان داد که در تست نوار اشکی شیرمر اختلاف معنیداری بین چشمهای چپ و راست اسبهای مورد مطالعه، وجود ندارد. میانگین و خطای معیار میزان رطوبت چشم در اسب شماره 1 با سن دو سال 12/2±5/24 میلیمتر، در اسب شماره 2 با سن سه سال 41/1±24 میلیمتر، در سه راس اسب با سن چهار سال 97/3±3/20 میلیمتر، در دو راس اسب با سن 5 سال 89/4±24 میلیمتر، در دو راس اسب با سن 6 سال 7/1±75/21 میلیمتر، در سه راس اسب با سن هفت سال 75/4±1/22 میلی متر، در دو راس اسب با سن 8 سال 16/2 ±23 میلیمتر، در دو راس اسب با سن 10 سال 32/4 ±22 میلی متر، در یک راس اسب با سن 11 سال 82/2 ±28 میلیمتر، در دو راس اسب با سن 12 سال 2±9/26 میلیمتر و در یک راس اسب با سن 15 سال 7/0±5/26 میلیمتر محاسبه گردید (نمودار 3). نتایج تجزیه و تحلیل آماری یک طرفه مشخص کرد که متغیر سن تأثیر معنیداری بر روی میزان رطوبت چشم اسبهای مورد مطالعه ندارد. بحثارزیابی کیفی سیستم تولید اشک به وسیلهی معاینهی سطح چشم از نظر میزان رطوبت و ارزیابی کمی آن به وسیله تست شیرمر انجام میشود. در مواردی که کلینیسین به کاهش میزان ترشح اشک مشکوک است، اندازهگیری میزان تولید اشک به عنوان یک تست تشخیص مهم مد نظر قرار میگیرد. این تست به طور گستردهای در چشم پزشکی انسانی و دامی برای سنجش میزان تولید اشک به کار میرود. انجام تست نوار شیرمر 1 جهت ارزیابی سلامت قرنیه و ملتحمه بسیار اهمیت دارد. چرا که اشک نقش مهمی در تأمین سلامت قرنیه و ملتحمه ایفا میکنند، در نتیجه اشک باید به میزان کافی تولید شود و بر همین اساس اندازهگیری میزان تولید اشک توسط STT1، یک مرحله مهم از بین مراحل معاینات چشمی در نظر گرفته میشود که معمولاً به منظور جلوگیری از دستکاری و تحریکات در حین معاینات چشمی بر روی میزان اشک رفلکسی، این تست به عنوان اولین مرحله از معاینات انجام میگیرد و میزان اشک پایه و اشک رفلکسی را اندازهگیری مینماید. بعضی از نویسندگان مانند Brooks در کتاب تکنیکهای تشخیصی پزشکی اسب، توصیه نمودند که STT1 باید در تمامی زخمهای سطحیای که درمان نشدند و در تمام چشمهایی که قرنیهاش خشک و کدر به نظر میرسد، انجام پذیرد (4). کراتوکونژنکتیویت سیکا در اسبها معمولاً در نتیجه فلجی صورت در اثر آسیب و ترومای وارد شده به جمجمه و یا شکستگیهای استخوان فک پایین، استخوان پتروس تمپورال و یا استخوان استایلوهایوئید اتفاق میافتد. همچنین KCS در اسبها میتواند در نتیجهی انسفالومیلیتهای تک یاختهای نیز ایجاد گردد. دلایل دیگری که برای KCS در اسبها ایجاد شده، شامل داکریوآدنایتیس گرانولوماتوزی ائوزینوفیلیک و کم کاری غده تیروئید میباشد (12،13،14). تاکنون مطالعات زیادی پیرامون تعیین میزان قابل ارجاع رطوبت چشم در گونههای مختلف حیوانی صورت گرفته و همچنین تأثیر فاکتورها و متغیرهای گوناگون بر میزان رطوبت چشم حیوانات مختلف مورد بررسی قرارگرفته است. به طور مثال در مطالعه انجام شده توسط Selk Ghaffari و همکاران در سال 2017 بر روی 16 راس الاغ اهلی اتیوپی، میزان میانگین STT1 به طور نرمال 9/6 ±1/22 میلیمتر در دقیقه همراه با دامنهای بین 35-13 میلیمتر در دقیقه گزارش شده است و یا در مطالعه Gelatt و همکاران در سال 1995، میزان نرمال STT1 را در اسبها 5/6±6/20 میلیمتر در دقیقه و در مطالعه Beech و همکاران در سال 2003 میزان نرمال STT1 8/4±8/24 میلیمتر در دقیقه گزارش گردید (2). مجموع نتایج میانگین و خطای معیار حاصل از بررسی میزان رطوبت در چهل چشم بیست رأس اسبچه خزر در محدوده سنی 15-2 سال، 6/3±38/23 میلیمتر گزارش گردید. میزان میانگین رطوبت چشمی بدست آمده در این مطالعه با نتایج حاصل از مطالعات Gelatt و همکاران در سال 1995 و Beech و همکاران در سال 2003 که به ترتیب 5/6±6/26 و 8/4±8/24 میلیمتر در دقیقه گزارش شده بود، تقریباً شباهت داشت ولی نسبت به نتایج گزارش شده درگوسفندان (5/2±5/18 میلیمتر در دقیقه) و لاماها (1/1±3/17 میلیمتر در دقیقه) و بزها (8/15 میلیمتر در دقیقه)، کمی بیشتر بود (2،5). همچنین میزان نرمال تولید اشک با استفاده از STT1 در میمون رزوس 1/15 میلیمتر در دقیقه و در شیر آفریقایی 9/24 میلیمتر در دقیقه و در نوعی از گورخر 4/23 میلیمتر در دقیقه و در گربه خانگی 9/16 میلیمتر در دقیقه و در سگهای نژادهای مختلف بین 24-14 میلیمتر در دقیقه گزارش شده است (11،15،16). مقایسه نتایج این مطالعات با مطالعه حاضر در رابطه با اسبچه خزر نشان داد که این نژاد از اسبها در میزان رطوبت چشم با گورخر بورچلی، بعضی از سگها و شیر آفریقایی، بیشتر شباهت دارد. در مطالعه حاضر مشخص شد که متغیر سن تأثیر معنیداری بر روی میزان رطوبت چشم اسبچههای خزر ندارد. در مطالعهای که توسط Rubin و همکاران در سال 1965 انجام شد، نیز مشخص گردید که نه تنها سن سگ بلکه نژاد، جنسیت و نوع شکل آناتومی جمجمه نیز تأثیر معنیداری بر روی تولید اشکها در سگها نمیگذارد. در حالیکه در مطالعه انجام شده توسط Broadwater و همکاران در سال 2010 بر روی 43 قلاده سگ (27 سگ نر و 16 سگ ماده) مشخص شد که STT1 به طور معنیداری تحت تأثیر سن، وزن و جنسیت قرار میگیرد (18). در همین مطالعه مشخص گردید که میزان تولید اشک در سگهای با سن پایینتر کمتر است که دلیل آن هنوز به طور کامل مشخص نیست ولی چندین دلیل احتمالی میتواند داشته باشد از جمله: 1) به دلیل اینکه در اوایل تولد، اعصابی که غده اشکی را عصبدهی میکنند (شاخههای اشکی عصب پنج کرانیال و اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک) تکامل نیافتهاند و 2) به دلیل عدم تکامل بافت غدهی اشکی در اوایل تولد (16). مطالعه حاضر نشان داد که در STT1، اختلاف معنیداری بین چشم چپ و چشم راست اسبهای مورد مطالعه (اسبچه خزر) وجود ندارد. این در حالی است که در مطالعه Beech و همکاران در سال 2003 که نتایج STT1 آن شبیه نتایج حاصل از مطالعات دیگر نیز بود، تغییرپذیری معنیداری را بین چشم چپ و راست نشان داد و همچنین تأثیر زمان را نیز بر نتایج STT مشخص کرد (2). بنابراین نتیجه مطالعه حاضر با نتایج حاصل از مطالعات Beech و همکاران در سال 2003 در رابطه با این موضوع همخوانی ندارد. همچنین در مطالعهای که توسط Piccione و همکاران در سال 2008 بر روی 18 اسب صورت گرفت مشخص شد که تفاوت آماری معنیداری در میزان رطوبت چشم راست و چپ در مقایسه با یکدیگر وجود دارد که نتایج این مطالعه نیز با نتایج مطالعه حاضر در رابطه با مقایسهی میزان رطوبت چشم سمت راست و چپ اسبچه خزر، همخوانی ندارد (18). در مطالعه Ibrahim و همکاران در سال 2018 بر روی 24 الاغ اهلی اتیوپی، هیچ تفاوت معنیداری در میزان STT1 بدست آمده بین چشم چپ و راست یافت نشد که این نتیجه مشابه نتایج مطالعه حاضر در رابطه با این موضوع در اسبچههای خزر و همچنین مشابه نتایج مطالعهیSelk Ghaffari و همکاران در سال 2017 و Beech و همکاران در سال 2003 بود (2،8). در مطالعه حاضر مشخص شد که اثر متغیر جنسیت تأثیر معنیداری روی میزان تولید اشک اسبهای مورد مطالعه نداشت (901/0P<)این در حالیست که در مطالعهArnet و همکاران در سال 1984 نتیجه متفاوت مشاهده شد و مشخص گردید که جنسیت سگ تأثیر معنیداری را بر میزان تولید اشک دارد (1). به طوری که سگهای نر نسبت به سگهای ماده میزان اشک بیشتری را تولید میکنند. دلیل این افزایش مشخص نیست ولی این واقعیت که سگهای نر جثهی بزرگتری نسبت به ماده دارند، میتواند نقش مهمی را ایفا کند چرا که در همین مطالعه تأثیر معنیدار وزن بر روی میزان تولید اشک نیز بررسی شده است (10). همچنین در مطالعه Ibrahim در سال 2018 مشخص شد که جنسیت تأثیر معنیداری روی نتایج STT1 بر روی الاغهای اهلی اتیوپی دارد که این نتیجه در تضاد با نتایج بدست آمده در مطالعه ما بر روی اسبچه خزر و مطالعات Hartley و همکاران در سال 2006، Isler و همکاران در سال2013 و Marzok و همکاران در سال 2016 بود (7،9،14). نتیجه گیری: با توجه به اهمیت تشخیص هر چه سریعتر خشکی چشم و در نتیجه جلوگیری از اختلالات متعاقب آن مانند کراتوکنژنکتیویت سیکا، در آینده میتوان از نتایج بدست آمده در این مطالعه، به عنوان مرجع طبیعی برای سنجش میزان رطوبت چشم اسبچه خزر استفاده نمود.سپاسگزاریبدینوسیله نگارنده این مقاله از مدیریت باشگاه سوارکاری پارت بواسطه در اختیار قراردادن نمونههای دامی تشکر و قدردانی مینماید. تعارض منافعبین نویسندگان تعارض در منافع گزارش نشده است. | ||
مراجع | ||
References
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 997 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 316 |