تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,523,784 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,783,871 |
واکاوی رمزگانهای ساختاری رمان معاصر لبنان؛ بررسی موردی: رمان الخطایا الشائعة | ||
ادب عربی | ||
مقاله 2، دوره 13، شماره 3، آذر 1400، صفحه 1-21 اصل مقاله (1.46 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2021.303388.612230 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه اکبری زاده1؛ رقیه رستم پور* 2 | ||
1استادیار گروه زبان وادبیات عربی، دانشکده ادبیات ، دانشگاه الزهراء، تهران، ایران | ||
2دانشیار گروه زبان وادبیات عربی، دانشکده ادبیات ، دانشگاه الزهراء، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
متن ادبی از جمله رمان برساختی از نشانگان مختلف است که در لایههای مختلف دلالتی تنیده شدهاند. بارت در خوانش پساساختاری از رمان به ترسیم رمزگانهای پنجگانه میپردازد که از میان آنها سه رمزگان نمادین، معنایی و فرهنگی دلالت ساختاری اثر را در تعامل با عوامل فرامتنی روشن میسازد؛ لذا تحلیل این رمزگانها به تبیین معنای متن منجر میشود. این جستار با بهره از این روش بارت به خوانش رمان معاصر لبنانی میپردازد تا ضمن بازنمایی ساختار داستانی به بازنمود ساختارهای فکری آن توجه نماید. رمان «الخطایا الشائعة (اشتباهات رایج)» اثر «فاتن المرّ»، با طرح دیدگاههای انسانشناختی و مقاومت که در سه سطح رمزگان معنایی، نمادین و فرهنگی مورد نظر این پژوهش است و در سه لایه رمزگان معنایی، نمادین و فرهنگی، دال مرکزی رمزگان این رمان رصد میشود. در رمزگان معنایی، دلالت ضمنی در خصوصیات شخصیتهای داستان و کنش آنها بررسی میشود. در سطح رمزگان فرهنگی، فضای فرهنگی و ایدئولوژیک نظام ارزشی گفتمان داستانی تحلیل میگردد و نهایتاَ در واکاوی رمزگان نمادین، رمزگانهای سمبولیک و نمادهای مورد تأکید در داستان بررسی میشود. این پژوهش با بهره از دیدگاه بارت به روش توصیفی- تحلیلی روشن میسازد در بازنمایی رمزگان معنایی و با تحلیل داستان در ترسیم شرایط زندگی در لبنان در سایۀ وحشت، عدم امنیت و جنگ و کشمکش برای زنده ماندن و در وجه متناقض با وجه مرفه، پر از آرامش و امنیت زندگی اروپا، تصویر شخصیتهای این دو محیط با وجوه خصلتنمای متناسب توصیف میگردد و تصویر سفید و سیاه از شخصیتهای اروپاپی و لبنانی ارائه نمیشود، بلکه جوانب مختلفی از جمله شجاعت و وطندوستی بهعنوان وجه مشترک مبارزان ترسیم میشود. در رمزگان فرهنگی یا ارجاعی شهادت و شهادتطلبی از ارزشهای محوری در داستان، تنها وابسته به ایدئولوژی مسلمانان نیست بلکه برآمده از فرهنگ وطندوستی و روحیه شرف و مقاومت فراتر از دین و اعتقاد یک ملت است. در سطح رمزگان نمادین مشاهده میشود داستان با رویکرد واقعگرایانه با دوری از رمزگان نمادین تنها یک نمونه شخصیت زن مبارز را بهعنوان رمزگان وطن بسنده میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
رمان معاصر عربی؛ بارت؛ رمزگان ساختاری؛ الخطایا الشائعة؛ فاتن المرّ | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Investigating Structural Codes in Contemporary Lebanon Novel Case Study “Al-Khaṭāyā al-shā'i'ah” | ||
نویسندگان [English] | ||
Ftemeh Akbarizadeh1؛ Roghieh Rostampour2 | ||
1Assistant Professor Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran | ||
2Associate Professor Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Literary text, includes various types of signs. These signs are interweaved in various implicational layers. Barthes in his post-structural reading tries to distinguish five types of codes, among which three types of codes namely connotative code, symbolic code, and cultural code enlightens the structural implication of the text along with the hypertext elements. In this respect, analyzing these codes will indicate the meaning of the text. This article uses the Barthes' method to read contemporary Lebanese novel and in addition to representing the narrative structure, pays attention to the representation of its intellectual structures. Therefore, during this study, the novel of " Al-khaṭāyā al-shā'i'ah (Common Mistakes)" by Fattan al-Mur, with an anthropological approach toward resistance, was analyzed at three levels of connotative, symbolic, and cultural codes. Connotative code studies an implicit meaning in the characteristics of the characters and their action in the story. At the level of cultural code, the cultural and ideological space of the value system of fictional discourse, and in the symbolic code, symbols emphasized in the story were analyzed. .. The analysis of these codes using Barthes' critical approach through the descriptive-analytic method indicated that the novel, in the case of connotative codes depicts the living conditions in Lebanon in the shadow of terror, insecurity, war, and conflict. In such type of condition, a paradoxical manner is also described, full of peace and security of European life and the image of the characters of these two environments with appropriate features. Therefore, the story does not represent a black and white image of European and Lebanese characters but introduces them through aspects such as courage and patriotism as a shared aspect of the fighters. In cultural or referential codes, "martyrdom" and "martyrdom-seeking" are central values in the story, not only independent of the ideology of Muslims but beyond the religion and belief of a nation are also rooted in the culture of patriotism, the spirit of honor, and resistance. At the level of symbolic codes, the story with a realistic approach provides just one example of the character of a female fighter as the symbolic code. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Contemporary Arabic Novel, Barthes, Structural Codes, al- Khaṭāyā al-shā'i'ah, Fattan al-Mur | ||
مراجع | ||
آلن، گراهام (1385)، بینامتنیت، ترجمۀ پیام یزدانجو، تهران، مرکز.
احمدی، بابک (1380)، ساختار و تأویل متن، تهران، مرکز.
اسکولز رابرت (1393)، درآمدی بر ساختار گرایی در ادبیات، ترجمۀ فرزانه طاهری، تهران، آگاه.
بارت، رولان (1397)، مبانی نشانهشناسی، ترجمۀ صادق رشیدی و فرزانه دوستی، تهران، علمی و فرهنگی.
برکات، وائل (2002)، «السیمولوجیا بقراءة رولان بارت»، جامعة دمشق، ج18، ش2، صص 55- 76.
چندلر دانیل (1387)، مبانی نشانهشناسی، ترجمۀ مهدی پارسا، تهران، سورۀ مهر.
رحیمی خویگانی، محمد، فاطمه گلی و منصوره زرکوب (1391). «داستان ابلیس ینتصر توفیق الحکیم از منظر ساختارگرایانۀ بارت»، نقد ادب معاصر عربی، سال 2. ش 3، صص 123- 142.
سجودی، فرزان (1387)، نشانهشناسی کاربردی، تهران، نشر علم.
ـــــــــــــ (1388)، نشانهشناسی: نظریه و عمل، تهران، نشر علم.
ـــــــــــــ (1383)،«نشانهشناسی لایهای و کاربرد آن در تحلیل نشانهشناختی متون هنری»، مجموعه مقالات هماندیشی: شماره 1؛ مقالات اولین هماندیشی نشانهشناسی هنر، به کوشش فرزان سجودی، تهران، فرهنگستان هنر.
سیدان، الهام (1394)،«نشانهشناسی لایهای رمزگانها در داستان قرآنی خلقت آدم (ع) با تأکید بر کشف الاسرار میبدی»، پژوهشهای ادبی- قرآنی، سال 3، ش 4، صص 144-170.
صادقی، لیلا (1392)، «انشقاق اجتماعی در یک متن نوشتنی: رمزگانشناسی خروس»، مجموعه مقالات نقدهای ادبی هنری، نشانهشناسی و نقد ادبیات داستانی معاصر (نقد و بررسی آثار ابراهیم گلستان و جلال آل احمد)، به کوشش لیلا صادقی، تهران، سخن، صص 61-205.
صفیئی، کامبیز و مسعود سلامی (1390)، «توضیح و معرفی متدولوژی رمزگان پنجگانۀ رولان بارت با نمونۀ عملی از نمایشنامه فیزیکدانها اثر فریدیریش دورنمات»، مطالعات نقد ادبی (پژوهش ادبی)، ش24-25، صص 199-221.
گلپرور، یوسف، کارمان کسایی و سید اسماعیل قافلهباشی (1392)، «تحلیل ساختاری داستان کوتاه آداب سفر از دیدگاه بارت و گرماس (از مجموعه داستان طعم باروت)»، زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد سنندج، س 5، ش14، صص 159-179.
المرّ، فاتن (2010)، الخطایا الشائعة، بیروت، الفرات.
مشتاقپور، مرضیه و شهلا شریفی (1392)، «تحلیل گفتمان شعر سورۀ تماشا بر اساس نشانهشناسی لایهای»، مجموعهآثار دومین همایش ملی آموزش زبان فارسی و زبانشناسی، صص2-13.
مکاریک، ایرنا ریما (1388)، دانشنامۀ نظریههای ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، آگه.
Barthes, roland, (1970). s/z. (trans. Richard Howard & Richard Miller) new | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 515 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 438 |