تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,104,589 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,210,401 |
فرمان سهزبانۀ چینی- فارسی- اویغوری در دیوان سلسلۀ مینگ در چین (1386 تا 1616م/ 787 تا 1025ق)* | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 1، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 26، اسفند 1399، صفحه 1-19 اصل مقاله (1.22 M) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2021.312434.1812 | ||
نویسندگان | ||
محمدباقر وثوقی* 1؛ چِن بین بین2 | ||
1استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران | ||
2دانشآموختۀ دکتری زبان و ادبیّات چینی دانشگاه پکن | ||
چکیده | ||
مراودات ایران و چین منحصر به روابط سیاسی- اقتصادی نیست. با حملۀ چنگیزخان به چین در اوایل قرن چهاردهم میلادی و روی کارآمدن سلسلۀ «یوان» (大元Yuan-1271 تا 1368م)، شرایط جدیدی برای اقوام غیربومی چین به وجود آمد تا به نظام اداری- دیوانی این کشور وارد شوند. در واقع حاکمان مغولی با بهکارگیری نیروهای غیربومی، امکان تداوم حیات سیاسی خود را در چین فراهم کردند. یکی از گروههای بزرگ قومی که طیّ این دوره به چین مهاجرت کردند یا کوچ داده شدند، فارسیزبانان ساکن ماوراءالنّهر، خراسان و دیگر نقاط ایران بودند. این مهاجران در امور مختلف اداری و تجاری مشغول شدند و زبان فارسی نیز بهتدریج به امور اداری و روابط خارجۀ چین راه یافت؛ به عبارت دیگر، زبان فارسی در چین از دو طریق نظام اداری سلسلۀ یوان و گروههای فارسیزبان گسترش یافت و به زبان میانجی اقوام مسلمان و زبان دینی یکی از گروههای قومی جدید به نام «هویهوی» (回回hui hui) تبدیل شد که از تبار همان مهاجران فارسیزبان بودند. این کاربرد در نظام اداری چین در دوره سلسلۀ مینـگ (明朝 Ming-1386 تا 1616م/787 تا 1025ق) ادامه یافت و برای ترجمۀ متون فارسی به چینی واحد اداری جدیدی در دیوان پادشاه به وجود آمد و اسناد بسیاری به زبان فارسی نوشته شد. فرمان سهزبانۀ چینی- فارسی- اویغوری که در این مقاله معرّفی شده است، یکی از این اسناد فارسی دیوانی است که خطاب به یکی از بزرگان مسلمان شهر «یانجو» (Yangzhou 扬州) به نام «امیرحاجی» است. این مقاله ضمن معرّفی پیشینۀ کاربرد زبان فارسی در امور اداری چین، فرمان سهزبانۀ موجود در موزۀ اقلیّتهای قومی پکن را مورد بررسی، بازخوانی و ارزیابی تاریخی قرار میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
چین؛ ایران؛ زبان فارسی؛ سلسلۀ مینگ؛ هویی هویی؛ فرمان سهزبانه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Persian-Chinese-Uyghur Trilingual Decree at the Court of the Ming Dynasty (1386-1616 AD) | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohamadbagher Vosoghi1؛ Chen Binbin2 | ||
1Professor in History, University of Tehran | ||
2PhD in Chinese Language and Literature, Peking University | ||
چکیده [English] | ||
Iran-China relations are not limited to political and economic affairs. The invasion of China by Genghis Khan in the early 14th century and the rise of Yuan Dynasty changed the situation for China's non-indigenous ethnics. The ruling Mongols used these immigrants as their administrative agents in China. In fact, the Mongol rulers of China exploited these non-indigenous forces to prolong their political presence in this country. A large ethnic group that migrated (or was forced to migrate) to China during this era was the Persian speakers of Transoxiana, Khorasan, and other parts of Iran. These immigrants were appointed to different administrative and commercial positions by Mongol rulers of China and as a result, Persian language was gradually introduced to Chinese administrative and commercial literature. In other words, the spread of Persian language in China is due to the administrative system of the Yuan Dynasty on the one hand, and the immigration of Persian speakers to China on the other. During this epoch, Persian became the common tongue between Muslim ethnicities and a newly-formed ethnic group called Hui Hui. This new ethnic group was rooted in the community of the Persian speaker immigrants from Transoxiana and other parts of Iran who were settled in China and were absorbed in the Chinese society. The use of Persian in Chinese administrative system continued in the Ming Dynasty era. A new department was even established in the court of the King for translation of Persian texts to Chinese. Consequently, several documents were created in Persian in the administrative branch of the Ming Dynasty, one being the Chinese-Persian-Uighur decree presented in this paper. The decree was issued to a Muslim official, Amίrhāji, in the city of Yangzhou. This study aims to investigate and review this trilingual decree, which is kept in China Cultural Palace of Nationalities in Beijing, and evaluate the historical aspects of its writing in addition to explaining the background of the application of Persian language in Chinese administrative affairs. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
China, Iran, Persian language, Ming dynasty, Hui Hui, Trilingual Decree | ||
مراجع | ||
ابن خردادبه (بیتا)، المسالک و الممالک، نسخۀ خطّی، ش2213، کتابخانۀ ملی پاریس. ابن سعید مغربی (بیتا)، جغرافیا فی الأقالیم السبّع و زاد فیه الأطوال و العروض، نسخۀ خطّی، شArabe 2234، کتابخانۀ ملّی پاریس. ـــــــــــــــــــ (1970)، کتاب الجغرافیا، چاپ اسماعیل العربی، بیروت، منشورات المکتب التّجاری للطباعة و النّشر و التّوزیع. ابوریحان بیرونی (1954)، کتاب القانون المسعودی فی هیئت و النّجوم، حیدرآباد دکن، مطبعۀ مجلس دائرةالمعارف العثمانیة. بناکتی (1348)، تاریخ بناکتی، چاپ محمّدجعفر شعار، تهران، انجمن آثار ملّی ایران. جوزجانی (1363)، طبقات ناصری، چاپ عبدالحیّ حبیبی، تهران، دنیای کتاب. جوینی (بیتا)، تاریخ جهانگشای جوینی، چاپ محمّد قزوینی، تهران، بامداد. خواجه رشیدالدّین فضلالله همدانی (1373)، جامعالتّواریخ، چاپ محمّد روشن، تهران، البرز. ـــــــــــــ (1394)، جامعالتّواریخ، چاپ محمّد روشن و مصطفی موسوی، تهران، میراث مکتوب. ـــــــــــــ (بیتا)، جامعالتّواریخ، نسخۀ خطّی، ش4164، کتابخانۀ ملک. رجبنیا، مسعود (1352)، «نامۀ فارسی گیوگخان به پاپ»، هنر و معماری، بهمن و اسفند، ش136 و 137، ص32-39. شیخالحکمایی، عمادالدّین (1390)، «ادب ممتازنویسی و سیر تحوّل آن در اسناد دورۀ اسلامی ایران»، پژوهشهای علوم تاریخی، دورۀ 3، ش1، ص 91. عبدالرزّاق سمرقندی (1383)، مطلع سعدین و مجمع بحرین، چاپ عبدالحسین نوایی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. لیو یینگشنگ (2003)، «تاریخ مختصر هشتصدسالگی توسعۀ ملّیّت هوی؛ از زبان فارسی تا زبان ملّیّت هوی»، پژوهش فرهنگ چینی، زمستان، ص143-153. مینوبو هوندا (1379)، «هویهوی گوان یی یو» (فرهنگنامۀ کهن چینی به فارسی)، ترجمۀ توموکو ایده گوچی، پژوهشهای ایرانشناسی (ناموارۀ دکتر محمود افشار)، تهران، موقوفات دکتر محمود افشار. وثوقی، محمّدباقر (1396)، میراث دریانوردان ایرانی در بنادر چین، تهران، میراث فرهنگی ایران. یائو، جی ده، (2008)، مجموعۀ مقالات ایرانشناسی در چین، یین چوان، مردم نینگ شیا. Bakhtyar, Mozafar (1995), “Yisitifei kao (亦斯替非”文字)”, in Ye Yiliang, Yilangxue zai Zhongguo lunwenji, Collection of Papers on Iranian Studies in China, Bejing, Bejing daxue chubanshe.. Chen Dasheng (1983), yang zhou yi si lan jiao bei wen xin zheng, hai jiao shi yan jiu. Chen Dasheng (1984), Islamic inscriptions in Quangzhou (Zaitun), China, Fujian. Dellon, Michael (1999), Chinas Muslem Hui community: Migration, Settlement and sects, Curzun Press. Ibn Khordadhbeh (1992), Kitāb al-masālik wa’l-mamālik Auetore Ibn Khordadhbeh Accedunt exceptae Kitāb Al-Kharāj by Qudāma Ibn Jaʿfar, Edited and translated by M.J.de Goeje, reprinted by Fuat Sezgin, Institute for the History of Arabic-Islamic Science at tge Johann Wolfang Geothe University Frankfurt anm Main. Kuwabara, Jitsuzo (1922), Bu Juko no jiseki {Pu Shougengs achievement}, Tokyo, Heibonsha. Lieu, Samuel N.C. (1992), Manichaeism in the LAte Roman Empire and Medieval China, Tubingen. Liu Yingsheng (2010), “A Lingua Franca along the Silk Road: Persian Language in China between the 14th and the 16th Centuries”, in Ralph Kauz ed., Aspects of the Maritime Silk Road: from the Persian Gulf to the East China Sea, Wiesbaden, Harrassowitz Verlag. Nu’er (1983), yang zhou yi si lan jiao bei wen xin zheng, hai jiao shi yan jiu.5/15.105-109. Park, Hyunhee (2012), Mapping the Chinese and Islamic World, Cambridge University Press. Pelliot (1959), Notes on Marco Polo, Paris, Imprimer Nationale. Qing Chen (2015), Mosque of the Maritime Muslim Community of China a study of the Mosques in the South and southeast coastal regions of China, Department of History of Art and Archaeology School of Oriental and African Studies. University of London (Thesis submitted for the degree of PhD). Zhou Yunzhong(2017), “the study of inscription of the tomb of limohulu the Persian in the Yangzhou at Tang dynasty”, Wenbo, Vol No.6, 69-72. Yao Jide (2008), Iranian Studies in China, Yinchuan, ning xia ren min chubanshe. 姚继德(2008),《中国伊朗学论文集》,银川:宁夏人民出版社。 陈达生(1983),《扬州伊斯兰教碑文新证》,刊于《海交史研究》第5期。 陈达生(1984),《泉州伊斯兰教石刻》,宁夏人民出版社,福建人民出版社。 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 754 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 740 |