پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,032 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,502,576 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,766,721 |
مطالعة نشانه شناسانۀ زیورآلات تومار زنان ایل تکۀ قوم ترکمن | ||
| زن در فرهنگ و هنر | ||
| دوره 12، شماره 3، مهر 1399، صفحه 369-392 اصل مقاله (1.62 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2021.308617.1469 | ||
| نویسندگان | ||
| پریسا شاد قزوینی* 1؛ معینه السادات حجازی2 | ||
| 1دانشیار گروه آموزشی نقاشی، دانشکدة هنر، دانشگاه الزهرا | ||
| 2دانشجوی دکتری تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر، دانشکدة هنر، دانشگاه الزهرا | ||
| چکیده | ||
| پوشش و زیورآلات سهمی بسزا در شکلگیری هویتجمعی اقوام دارند و چگونگی آراستگی بدن به نوعی بیانگر ساختار زندگی و فرهنگ یک قوم محسوب میشود. زینت همواره بخشی مهم از سنت زندگی افراد، به‌خصوص زنان، را شکل میدهد. در این زمینه، اقوام ترکمن، که از خردهفرهنگهای تمدن اسلامی به حساب میآیند و در بخشی از آسیای مرکزی و ایران زندگی میکنند، به طوایف مختلف تقسیم میشوند که یکی از آن طوایف ایل تکه است. زیورآلات طوایف ترکمن ویژگیهای هویتیِ خاصی دارند که ضمن حفظ هویت جمعی قوم ترکمن، هویت ایل خود را نیز متمایز میکند. زنان قوم تکه، زیوری به نام تومار دارند که به‌عنوان قاب محافظ کاغذ دعا زینت زنان ایل است. این مقاله در نظر دارد به مطالعة نشانههای هویتی، باوری و آیینی «زیورِتومار» بپردازد. اینکه چه لایههای نشانهشناسانهای در طراحی این زیور (تومار زنان ایل تکه) به کار رفته است؟ و تومار غیر از کاربردهای اولیه (قاب دعا و پوشش تزئینی)، چه دلالتهای معنایی دیگری در گفتمان معناشناختی قوم ترکمن دارد؟ از پرسشهای اساسی این نوشتار است. در مقالة حاضر، نشانههای بصری در هفت نمونه تومار بهطور کیفی مورد خوانش نشانهشناسانه قرار گرفته است و دادهها از میان اسناد مکتوب، شفاهی و میدانی گردآوری شدهاند. شیوة بررسی توصیفی‌ـ تحلیلی با رویکرد نشانهشناسی لایهای است. در تجزیة نشانهشناسانة زیور تومار به شش لایة ادارکی، این نتیجه حاصل آمد که توصیف، تحلیل و تفسیر نشانهها کاربرد مشخص اولیة آن را معنادار میکند و دلالتهای معنایی نشانهها به مفاهیم عمیق در باورهای قومی، مذهبی شمنی و اسلامی اشاره دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایل تکه؛ تومار؛ زیورآلات زنان؛ قوم ترکمن؛ نشانه شناسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A semiotic study of the ornaments of the Turkmen women of the Teke tribe | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Parisa Shad Ghazvini1؛ Moeine ossadat Hejazi2 | ||
| 1Assistant Professor Faculty of Art Alzahra University | ||
| 2University of Bojnord | ||
| چکیده [English] | ||
| Clothing and ornaments play an important role in shaping the collective identity of tribes. How the body is decorated is a kind of indicator of the structure of life and culture of a people. Adornment has always been an important part of the life tradition of people, especially women. In this regard, Turkmen ethnic groups that are considered subcultures of Islamic civilization and live in parts of Central Asia and Iran, they are divided into different tribes one of which is the Tekke tribe. The ornaments of the Turkmen tribes have special identity features while preserving the collective identity of the Turkmen people, it also differentiates the identity of its tribe. The women of the Tekke tribe have an ornament called Tumar, which, as a protective frame for prayer paper, adorns women, especially the young bride of the tribe. This article intends to study the identity, belief and ritual signs of " Tumar". These are the basic questions of this article: What semiotic layers have been used in the design of this ornament (Tumar)? And apart from its basic uses (prayer frame and decorative cover), what other semantic implications does it have in the semantic discourse of the Turkmen people? In the article, visual signs in 7 sample Tumar have been qualitatively read semiotically. Data were collected from written, oral and field documents. The method of descriptive-analytical study is layered semiotic approach. In the semiotic analysis of the Tumar ornament into six perceptual layers, it was concluded that the description, analysis and interpretation of the signs make significant use of its initial use. The semantic implications of the signs refer to deep and rooted concepts in ethnic beliefs and shamanic and Islamic faith. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Turkmen, Teke tribe, women's ornaments, Tumar, semiotics | ||
| مراجع | ||
|
[1] احمدی، بابک (1392). از نشانههای تصویری تا متن، تهران: مرکز. [2] آژند، یعقوب (1393). هفت اصل تزئینی هنر ایران، تهران: پیکره. [3] اقبال، عباس (1340). «تاریخ جواهر در ایران»، نشریة فرهنگ ایران زمین، ش9، ص5ـ45. [4] اکو، امبرتو (1387). نشانهشناسی، ترجمة پیروز ایزدی، تهران: نشر ثالث. [5] الیاده، میرچا (1385). رساله در تاریخ ادیان، ترجمة جلال ستاری، تهران: سروش. [6] امیدی، ناهید (1382). دیده و دل و دست: پژوهشی در پوشاک و هنرهای سنتی خراسان، مشهد: بهنشر. [7] باتیروا، مارال (1384). «بزبند حفاظتی برای چشم‌زخم»، فصل‌نامة یاپراق، ش 27، ص29. [8] بیانی، سوسن (1390). جواهرشناسی سنگهای قیمتی، تهران: سمت. [9] توماجنیا، جمالالدین؛ طاووسی، محمود (1385). «نقش درخت زندگی در فرش‌های ترکمن، با تأکید بر نقوش درخت در فرهنگ اسلامی و تمدن‌های باستانی»، فصل‌نامة علمی و پژوهشی انجمن علمی فرش ایران، ش4 و 5، ص11ـ24. [10] جمالی، عاطفه؛ شیخی، طاهره (1397). «نشانهشناسی لایهای تصویر روی جلد رمانهای نوجوان (مجموعة رمان نوجوان امروز)»، مجلة علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز، س9، ش اول، پیاپی 17، ص49ـ72. [11] خاموشی، زهرا (1387). «تحول کاربرد تزئین در سوزن‌دوزی بلوچ و ترکمن به شیوة سنتی و مدرن»، دوفصل‌نامة علمی‌ـ پژوهشی هنر اسلامی، ش9، ص 73ـ98. [12] دبستانیرفسنجانی، اکبر؛ ابوالقاسمحسینی، سمیه‌سادات (1396). «بررسی نشانهای نقشبرجستههای گیاهی و جانوری پارسه با تکیه بر باورهای اسطورهای ایران باستان»، اولین کنفرانس نمادشناسی در هنر، بجنورد: دانشگاه بجنورد. [13] دهخدا، علیاکبر (1372). لغتنامه دهخدا، ج11، تهران: مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. [14] ذباح، الهام؛ حاتم، غلامعلی (1392). «جستاری در مفاهیم نقوش سوزن‌دوزی ترکمانان گنبد کاووس»، فصل‌نامة علمی پژوهشی نگره، ش28، ص68ـ77. [15] ذکاء، یحیی (1346). گوهرها، تهران: فرانکلین. [16] ذوالفقاری، حسن (1395). باورهای عامیانة مردم ایران، تهران: چشمه. [17] رحمانی، نازله (1380). «معرفی یک قندیل استثنایی از دورة صفویه»، گلستان قرآن، ش68، ص22ـ26. [18] رستمی، مصطفی؛ میر، طاهره (1396). «تأثیر عقیدهها و باورهای دینی بر آرایههای زیورآلات ترکمن»، دوفصل‌نامة پژوهشی‌ـ تحلیلی هنرهای حوزة کاسپین، ش1، ص69ـ87. [19] ریاضی، محمدرضا (1375). فرهنگ مصور اصطلاحات هنر ایران. تهران: دانشگاه الزهرا. [20] سارلی، طاهر (18/5/1399): www.bayragh.ir. [21] سجودی، فرزان (1388). نشانهشناسی: نظریه و عمل، تهران: علم. [22] شکریکیانی، مزدک؛ خرازیان، مریم (1393). تجزیه، تحلیل و نقد پوستر با رویکرد نشانهشناسیلایهای. تهران: راهنمای سفر. [23] شوالیه، ژان؛ گربران، آلن (1388). فرهنگ نمادها، ترجمة سوادبه فضائلی، چ2، تهران: جیحون. [24] عزتاللهینژاد، طیبه (1394). «انسانشناسی زیباییشناسی بومی در خودتزئینی زنان ترکمن روستای دویدوخ»، پایاننامة مقطع دکتری، رشتة پژوهشهنر، دانشکدة هنر، دانشگاه الزهرا. [25] عمید، حسن (1371). فرهنگ فارسی عمید. تهران: امیرکبیر. [26] قرهباش، آشورمحمد؛ احمدی، مسعود (1393). «اهمیت اجتماعی و فرهنگی پرورش شتر در استان گلستان»، همایش ملی توسعة پرورش شتر ایران، گنبد: دانشگاه گنبدکاووس، ص 21ـ26. [27] کوپر، جی،سی. (1379). فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمة ملیحه کرباسیان، تهران: فرشاد. [28] گلی، امینالله (۱۳۶۶). سیری در تاریخ سیاسی اجتماعی ترکمنها، تهران: علم. [29] لوشر، ماکس (1386). روان‌شناسی رنگها، ترجمة ویدا ابیزاده، تهران: درسا. [30] محمدی، رامونا (1388). پوشاک و زیورآلات مردم ترکمن، تهران: جمال هنر. [31] معطوفی، اسدالله (۱۳۸4). تاریخ، فرهنگ و هنر ترکمانان، ج 2، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. [32] مقصودی، منیژه (1392). «فرایند تحول آیینهای درمانگری ترکمنهای ایران»، پژوهشهای انسانشناسی ایران، دورة3، ش2، ص85ـ101. [33] ملکراه، علیرضا (1385). آیینهای شفا، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور. [34] میتفورد، میراندا بوروس (1394). دایرة‌المعارف مصور نمادها و نشانهها، ترجمة معصومه انصاری و حبیب بشیرپور، تهران: سایان. [35] وولن، پیتر (1389). نشانهها و معنا در سینما، ترجمة عبدالله تربیت و بهمن طاهری، تهران: سروش. [36] هال، جیمز (1387). فرهنگ نگارهای نمادها در هنر غرب و شرق، ترجمة رقیه بهزادی، تهران: فرهنگ معاصر. [37] هوهنهگر، آلفرد (1366). نمادها و نشانهها، ترجمة علی صلحجو، تهران: سازمان چاپ و انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی. [38] Barthes, Ronald (1977). Image-Music-Tex, London: Fontana. [39] British museum: https://www.britishmuseum.org. [40] Serkina, Galina (1999). “Traces of Tree Worship in the Decorative Patterns of Turkish Ruges, from 11th International Congress of Turkish Art Utrecht”, the Netherlands, PP 23-28. [41] The Metropolitan Museum of Art: https://www.metmuseum.org. [42] The PHILADEIPHIA MEUSUM OF ART: https://philamuseum.org. [43] Walter, Mariko Namba; Fridmann, Eva Jane (2004). Shamanism: An Encyclopedia of World Beliefs, Practices, and Culture, Santa Barbara California: ABC CLIO. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 688 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,218 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب