تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,116,543 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,221,145 |
محدوده ی مفهومی و محدودیت های مصداقی دلیل عقل در نگاه مولی احمد نراقی(ره) | ||
فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
دوره 53، شماره 2، اسفند 1399، صفحه 316-297 اصل مقاله (293.09 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2021.311918.669036 | ||
نویسندگان | ||
مهدی حمیدی* 1؛ علیرضا هدایی2؛ محمد اسحاقی3 | ||
1دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران | ||
2دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران | ||
3استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
در میان ادلهی اربعه کمترین تفاهم پیرامون دلیل عقل وجود دارد. معانی گوناگون این واژه و منقح نبودن جایگاه آن در ابواب اصول فقه زمینه بروز سوءتفاهم را بیشتر کرده است. در این شرایط بررسی جداگانهی دیدگاه هر صاحبنظر میتواند احتمال گرفتار شدن در دام اشتراکات لفظی را کم و به ایجاد تفاهم کمک نماید. مولی احمد نراقی یکی از اصولیین برجستهای است که در اوایل دورهی تجدید حیات اصول با موشکافی به بحث از ابعاد دلیل عقل پرداخته؛ اما نظراتش کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند. نامبرده باوجود پذیرش حجیت دلیل عقل و مبانی کلامی و اصولی آن، قیود قابل تأملی برای استناد به این دلیل بیان کرده و ملاحظات مهمی دربارهی قاعدهی ملازمه دارد که حاصلشان منضبط شدن قطع به حکم از راه عقل است و پایبندی فقیه به آنها کارایی دلیل عقل در استنباط را کم میکند. نراقی همچنین با تکیه بر مبانی اصولی خود به نقد استنادات دیگر فقها به دلیل عقل پرداخته است. در این مقاله با رویکرد ویژه به اثری کمتر شناختهشده از نراقی به دیدگاهها و انتقادات وی دربارهی دلیل عقل پرداخته میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
احمد نراقی؛ حسن و قبح؛ دلیل عقل؛ قاعدهی ملازمه؛ مناط حکم | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Conceptual Scope and Limitations of Instances in Reason of Wisdom in Mullā Aḥmad Narāqī's View | ||
نویسندگان [English] | ||
mahdi hamidi1؛ Ali reza hodaee2؛ mohammad eshaghi3 | ||
1Ph.D. Student in Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran | ||
2Associate Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran | ||
3Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran | ||
چکیده [English] | ||
From among four reasons, the lowest identical point is about wisdom. The various meanings of this word and its position not being elaborated in the chapters of the principles of jurisprudence have increased the ground for unfolding misunderstanding. In this situation separate examination of the views of each expert can reduce the probability of being ensnared in equivocation and help reaching mutual understanding. Mullah Ahmad Narāqī, one of the important uṣūlīs in the early period of the revival of uṣūl (principles of jurisprudence), meticulously discusses the dimensions of reasons for wisdom. But his ideas have been less noticed. Despite accepting the authority of wisdom and its theological and uṣūlī bases, he has expressed contemplative conditions for invoking this reason and has important considerations about the rule of concomitance, whose result is the systematization of the ruling by means of wisdom and he jurisprudent's adherence to them reduces the efficiency of wisdom in drawing inference. Narāqī has also criticized the invocations of other jurists to reason by relying on his uṣūlī principles. In this paper, with a special approach to a lesser known work of Narāqī, his views and critiques about the reason of wisdom are discussed. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
: reason of wisdom, good and evil, rule of concomitance, the purpose of the sentence, Mullā Aḥmad Narāqī | ||
مراجع | ||
[1]. قرآن کریم. [2]. نهج البلاغة (للصبحی صالح). [3]. اردبیلی، احمد ابن محمد (1403ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الأذهان، محقق/ مصحح: عراقی، اشتهاردی، یزدی. قم، دفتر انتشارات اسلامی. [4]. انصاری، مرتضی ابن محمدامین (1416ق). فرائد الأصول، قم، مؤسسه النشر الإسلامی. [5]. ــــــــــــ (1383). مطارح الأنظار، قم، مجمع الفکر الإسلامی. [6]. برقی، احمد ابن محمد (1371ق). المحاسن، قم، دارالکتب الإسلامیة. [7]. تونی، عبدا... ابن محمد (1415ق). الوافیة فی اصول الفقه، قم، مجمع الفکر الإسلامی. [8]. حائری اصفهانی، محمدحسین ابن عبدالرحیم (1404ق). الفصول الغرویة فی الأصول الفقهیة، قم، دارإحیاء العلوم الإسلامیة. [9]. حسنزاده آملی، حسن (1381). هزار و یک کلمه، قم، دفتر تبلیغات اسلامی. [10]. خراسانی، محمدکاظم ابن حسین (1409ق). کفایة الأصول، قم، مؤسسهی آلالبیت علیهمالسلام. [11]. سبحانی، جعفر (1383). رسائل اصولیة، قم، مؤسسهی امام صادق علیه السلام. [12]. شهیداول، محمدابنمکی (1410ق). اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة، محقق/ مصحح: محمدتقی مروارید و علیاصغر مروارید. بیروت، دارالتراث ـ الدار الإسلامیة. [13]. شهیدثانی، زینالدین ابن علی (1410ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم، کتابفروشی داوری. [14]. ــــــــــــ (1413ق). مسالک الأفهام الی تنقیح شرائع الإسلام. قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة. [15]. شیخ صدوق، محمد ابن علی (1378ق). عیون أخبار الرضا علیه السلام، محقق/ مصحح: مهدی لاجوردی. تهران، نشر جهان. [16]. شیخ طوسی، محمد ابن حسن (1407ق). تهذیب الأحکام، محقق/ مصحح: حسن الموسوی. تهران، دارالکتب الإسلامیة. [17]. صدر، سید محمدباقر (1417ق). بحوث فی علم الأصول، بیروت، الدار الإسلامیة. [18]. ــــــــــــ (1418ق). دروس فی علم الأصول، قم، مؤسسه النشر الإسلامی. [19]. طباطبایی، سید محمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن، قم، مکتبة النشر الإسلامی. [20]. عراقی، ضیاءالدین (1363). تحریر الأصول، قم، مهر. [21]. عاملی، محمدابنحسن (1409ق). تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسهی آل البیت علیهم السلام. [22]. علامهی حلی، حسن ابن یوسف؛ فاضل مقداد؛ حسینی، ابوالفتح ابن مخدوم (1365). الباب الحادی عشر مع شرحه النافع یوم الحشر و مفتاح الباب، تهران، مؤسسه ی مطالعات اسلامی. [23]. علامهی حلی، حسن ابن یوسف (1413ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم، دفتر انتشارات اسلامی. [24]. علامهی حلی، حسن ابن یوسف (1412ق). منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة. [25]. علیدوست، ابوالقاسم (1388). فقه و مصلحت، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه ی اسلامی. [26]. فیض کاشانی، ملا محمدمحسن (1406ق) الوافی، اصفهان، کتابخانهی امام امیرالمؤمنین علی علیه السلام. [27]. قمی، ابوالقاسم ابن محمدحسن (1430ق). القوانین المحکمة فی الأصول، قم، إحیاء الکتب الإسلامیة. [28].کرکی، علی ابن حسین (1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، مؤسسهی آل البیت علیهم السلام. [29]. کلینی، محممد ابن یعقوب (1407ق). الکافی، محقق/ مصحح: علیاکبر غفاری و محمد آخوندی. تهران، دارالکتب الإسلامیة. [30]. مجتهد شیرازی، محمدجعفر ابن طاهر (1352ق). الهدایة فی شرح الکفایة، شیراز، دارالعلم. [31]. مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [32]. مظفر، محمدرضا (1430ق). اصول الفقه، قم، مؤسسة النشر الإسلامی. [33]. ملاصدرا، محمد ابن ابراهیم شیرازی (1383). شرح اصول الکافی، تهران، مؤسسهی مطالعات و تحقیقات فرهنگی. [34]. نجفی، محمدحسن (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [35]. نراقی، مولی احمد (1425ق). الحاشیة علی الروضة البهیة، محقق/ مصحح: رضا استادی و محسن احمدی. قم، دفتر انتشارات اسلامی. [36]. ــــــــــــ (1422ق). رسائل و مسائل، قم، کنگرهی نراقیین. [37]. ــــــــــــ (1417ق). عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزهی علمیهی قم. [38]. ــــــــــــ (1415ق). مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام. [39]. ــــــــــــ (1430ق). مفتاح الأحکام، قم، بوستان کتاب. [40]. ــــــــــــ (بیتا). مناهج الأحکام و الأصول، بیجا، بینا. [41]. همدانی، خواجه رشیدالدین فضلا... (1371). اسئله و اجوبه رشیدی، اسلام آباد، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان. [42]. نرمافزارهای جامع فقه اهل البیت (علیهم السلام)، جامع الأحادیث، جامع اصول فقه و کتابخانهی کلام مؤسسهی نور. پایگاه اینترنتی کتابخانهی نور. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 524 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 516 |