پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,001,810 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,680,648 |
نقش ضوابط در تحولات مسکن تهران | ||
| نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی | ||
| دوره 25، شماره 4، بهمن 1399، صفحه 31-41 اصل مقاله (682.63 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfaup.2021.207144.672472 | ||
| نویسندگان | ||
| آزاده مهاجرمیلانی* 1؛ علیرضا عینی فر2 | ||
| 1دانشگاه تهران | ||
| 2پردیس هنرهای زیبا/دانشکده معماری | ||
| چکیده | ||
| سیر تاریخی مسکن نشان‌دهنده تغییرات گستره‌ای در این حوزه است که این سوال را به ذهن می‌آورد که چه عواملی مسکن را دگرگون کرده‌اند. گرچه مطالعات بسیاری برای پاسخ به این پرسش انجام گرفته، اما جای پرداختن به نقش ضوابط در این تحولات خالی است. این پژوهش با هدف ریشه‌یابی چگونگی تغییر مفاهیم مسکن به بررسی تحوّلات روی داده در سیر تاریخی و عوامل محرک آن پرداخته و بر این است تا علت تغییر سازمان‌فضایی خانه‌های سنتی و تبدیل آن به سازمان فضایی مسکن امروز تهران را شناسایی کرده، نقش ضوابط در این تحولات را روشن سازد. بنابراین با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوا به مرور سیر تحوّلات مسکن تهران در دو مقیاس شهری و معماری و حوزه‌های توده-فضا و همچنین سازمان‌فضایی پرداخت و با روش استدلال منطقی علل تحول را واکاوی نمود. در یافته‌های این پژوهش مسکن الگو-محور و ضابطه-محور به عنوان نماینده تفاوت در مواجهه با مسکن معرفی شدند و نشان داده شد که وضع ضوابط نقش کلیدی در تغییرات مسکن داشته است. نتایج نشان می‌دهد از آنجا که ضوابط مبنای شکل‌گیری مبتنی بر فرهنگ ندارند، تسلط آنها بر تحول سازمان‌فضایی، جهت‌دهنده شیوه زندگی و فعالیت‌ها است و از طرف دیگر مبانی نظری معماری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خانه‌های الگو-محور؛ مسکن ضابطه-محور؛ ضوابط؛ سازمان‌فضایی؛ تحولات مسکن تهران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Role of Regulation in Tehran’s Housing Transformation | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Azadeh Mohajer Milani1؛ AliReza Aeinifar2 | ||
| 1University of Tehran | ||
| 2Faculty of architecture/collage of fine arts | ||
| چکیده [English] | ||
| Housing-related issues have always been a challenging topic in architectural research. Studying the history of Tehran’s housing architecture reflects a wide range of changes in the past century in the internal arrangement, mass-space, and the envelope of residential buildings. These transformations raise many questions such as the question of what factors are engaged in changing residential buildings. Even though many studies have tried to answer this question, the role of regulation in housing transformation seems less concerned. The objective of this paper is to investigate the principal factors responsible for housing transformation with an emphasis on the role of regulation in the process of change to fill this nitch in housing studies. In other words, this study tries to explain how the central courtyard houses transformed into row-type apartment buildings and what sort of concepts have changed in this process in the living environments. The hypothesis of this research is that regulations are mostly responsible for principle changes both in mass-space and internal arrangement of residential buildings. To test this hypothesis, first, the factors influenced housing transformation were identified based on historical study and then using content analysis method, some keywords representing the change have derived from the historical study. Putting these keywords in order of time shows a sequence of change which indicate regulation’s influence not only in mass-space but also in defining the internal arrangement of residential buildings. Findings of the historical study showed that residential buildings changed based on three aspects; physical aspects, socio-cultural aspects, and administrative aspects. Studying the administrative aspects, bureaucratic shifting found as one of the most impacting determinants in housing design. The bureaucratic shifting resulted in a change in authorities which revealed it’s impact by new legislation both for architecture and the urbanscape. Studies showed that in the first place, the origin of these legislations is under question but what hit residential architecture the most is the extent to which these legislations regarded. Investigation of this paper showed that in time of some authorities, regulations were neglected as much as one could pay for any illegal construction. Therefore, residential buildings got impacted not only because of mal-establishment of regulation but also because of its mal-implementation. Based on content analysis of the historical studies of this research, two terms of “Pattern-based” and “Regulation-base” residence have introduced as representative of different approaches toward housing design. Pattern-based residences described as houses shaped by following a framework called patterns which either used in historical houses in Iran or imported. A regulation-based residence identified as houses or apartments shaped by following the municipality regulations. The conclusion of this survey is that amongst technological and ideological changes as a result of the modern movement in the past century, regulation’s role in changing residential building’s architecture is very significant and life-changing. The dominance of regulation in housing design not only limited the answer to the question of design but also eliminated the role of the architect and his/her creativity in the design process. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Pattern-based residential, Regulation-base residential, Housing Transformation, Internal arrangement, Regulation | ||
| مراجع | ||
|
افشار نادری، کامران (۱۳۷۵)، حضور گذشته در تجربه معماری معاصر، مجله آبادی، ۲۳ (۶)،صص ۳۷-۴۷.
آقالطیفی، آزاده، حجت، عیسی (۱۳۹۷)، بررسی تاثیرپذیری مفهوم خانه از تحولات کالبدی آن در دوران معاصر در شهر تهران، نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، 22(4)،صص 41-54.
آوری، پیتر (۱۳۷۱)، تاریخ معاصر ایران: از کودتای ۲۸ مرداد تا اصلاحات ارضی، مترجم محمد رفیعی‌مهرآبادی، مؤسسه انتشارات عطایی، تهران.
باقری، محمد، حجت، عیسی و دشتی، مینا (۱۳۹۴)، ارزیابی و تحوّل زبان الگو در معماری مسکن، دو فصلنامه نامه معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، 14،صص 141-156.
بنیادی، ناصر (۱۳۷۵)، تحوّل گرایش‌های فرهنگی در ضوابط معماری، فصلنامه فرهنگ عمومی(8-9)،صص 118-123.
جانی پور، بهروز (۱۳۷۸)، سیر تحول مسکن ایران در دوره پهلوی. تز دکتری، پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران، تهران.
جوادی، محمدهادی (۱۳۷۵)، تجربه‌های دولت در خانه‌های ارزان، مجموعه مقالات کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران (12-7 اسفندماه 1374) ارگ بم- کرمان (صص ۱۰۹-۱۲۷)، سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران.
حائری مازندرانی، محمدرضا (۱۳۸۷)، خانه، فرهنگ، طبعیت، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، تهران.
حجت، عیسی (۱۳۹۱)، سنت و بدعت در آموزش معماری، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
دفتر تدوین و ترویج مقررات ملّی ساختمان (۱۳۸۴)، مبحث ۲ مقررات ملّی ساختمان: نظامات اداری، دفتر تدوین و ترویج مقررات ملّی ساختمان، تهران.
سمسار، محمدحسن و سراییان، فاطمه (۱۳۹۳)، سیمای تهران در سده 13 و 14هجری قمری، جلد دوم، انتشارات زریران، تهران.
شافعی، بیژن، دانیل، ویکتور و سروشیانی، سهراب (۱۳۸۴)، معماری کریم طاهرزاده بهزاد (از مجموعه معماری دوران تحول در ایران)، انتشارات دید، تهران.
ضیغمی، رضا، معصومه باقری نسامی، سیده فاطمه حق دوست اسکوئی، و منصوره یادآور نیکروش (۱۳۸۷)، تحلیل محتوا، فصلنامه پرستاری ایران ۲۱ (۵۳)،صص ۴۱ـ۵۲.
علی الحسابی، مهران، و نعیمه کرانی (۱۳۹۲)، عوامل تأثیر گذار بر تحول مسکن از گذشته تا آینده، مسکن و محیط روستا 141،صص 19-36.
فاضلی، نعمت‌الله (۱۳۸۶)، مدرنیته و مسکن، فصلنامه تحقیقات فرهنگی, 1، صص۲۵-۶۳.
قاسم زاده، مسعود (۱۳۸۹)، جایگاه پایه ای اتاق در طراحی مسکن، هنرهای زیبا ۴۱، صص ۵-۱۲.
کریوندورف، کلوس (۱۳۹۸)، تحلیل محتوا: مبانی روش شناسی، با ترجمه هوشنگ نایبی، نشر نی، تهران. کیاکجوری، خدیجه (۱۳۵۰)، گزارش مطالعه درباره مشخّصات کوی‌ها و مساکن در ۹ محله شهر تهران، دفتر مطالعات و معیار‌های ساختمانی وزارت مسکن، تهران.
لنگ، جان (۱۳۸۳)، آفرینش نظریه معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط، مترجم علیرضا عینی‌فر، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. مالک، شهلا (1370)، مقررات شهرسازی و معماری و طرح های حامع مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران از آغاز تا 1370/03/13، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، تهران.
مجتهدزاده، غلامحسین (۱۳۶۵)، مشکلات مسکن در تهران، مجله معماری و شهرسازی، ۸،صص ۴۸-۵۲.
مرکز آمار ایران (۱۳۹۵)، اطلاعات پروانه‌های ساختمانی صادر شده توسط شهرداری‌های کشور، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ریاست جمهوری، تهران.
معرفت، مینا (۱۳۷۵)، پیشکسوتانی که به تهران مدرن شکل دادند، در شهریار عدل و برنار اورکاد، تهران پایتخت دویست ساله،(صص ۱۰۳-۱۳۷)، سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران و انجمن ایرا نشناسی فرانسه، تهران.
مهاجرمیلانی، آزاده (۱۳۹۷)، تبیین نقش الگوها و ضوابط در شکل‌دهی به سازمان فضایی مسکن متداول تهران، تز دکترا، دانشگاه تهران، تهران.
مهاجرمیلانی، آزاده، عینی‌فر، علیرضا (۱۳۹۶)، تأثیر ضابطه ۶۰٪+۲ بر مسکن ردیفی متداول تهران، مدیریت شهری و روستایی، ۴۸(۱۶) ، صص ۴۹-۶۴.
مهاجرمیلانی، آزاده، عینی‌فر، علیرضا (۱۳۹۸)، بازشناسی سازمان‌فضایی مسکن متداول تهران: موردپژوهی بناهای آپارتمانی ردیفی تا ۶ طبقه زیرگونه شمالی، معماری و شهرسازی (هنرهای زیبای سابق)، ۲۴(۱)،صص ۴۵-۵۶.
نئوندورف، کیمبرلی ای (۱۳۹۵)، راهنمای تحلیل محتوا، مترجم حامد بخشی و وجیهه جلائیان بخشنده، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، مشهد. نیلاندر، اولا (۱۳۹۰)، معماری خانه، مترجم محمد صادق فلاحت، دانشگاه زنجان، زنجان.
وطن خواه، محسن، اقوامی، عارف (1393)، مجموعه مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران از بدو تاسیس تا پایان سال 1392، آزادپیما، تهران.
Chatterton, Isabel, Chiquier, Luice, Razzaz, Omar, Renaud, Bertrand, & Taff, Claude. (2004), Iran-Strategies for the Housing Sector, world bank. Interntional Bank for Reconstruction and Development, Islamic Republic of Iran: Ministry of Housing and Urban Development. Retrieved August 24, 2015, from: http://www-wds.worldbank.org.pdf Guedes, Pedro. )1979(, Encyclopaedia of Architecture and Technological Change. Edited by Pedro Guedes, mcgraw hill, NewYork. Madanipour, Ali. )1998(, Tehran: the making of a metropolis, John Wiley & Sons Ltd, Chichester. Madanipour, Ali. (1999), City profile Tehran, Cities, 16(1), 57-65. Mirmoghtadaee, Mahta. )2009(, Process of housing transformation in Iran, J Constr Developing, Journal of Construction in Developing Countries 14 (1): 69-80. Payami Azad, S., Morinaga, R., & Koba, H. (2018), Effect of Housing Layout and Open Space Morphology on Residential Environments–Applying New Density Indices for Evaluation of Residential Areas Case Study: Tehran, Iran, Journal of Asian Architecture and Building Engineering, 17(1), 79-86. Polit, Denise F., and Cheryl Tatano Beck. )2008(, Nursing research: Principles and research. Lippincott Williams &Wilkins, Philadelphia. Rapoport, Amos)1998(, Using Culture in Housing Design, University of Wisconsin, Milwaukee. Rapoport, Amos)2005(, Culture, Architecture and Design, Lock Science Publishing Company, Chicago. Rezvani-Naraghi, A. (2017), Middle Class Urbanism: The Socio-Spatial Transformation of Tehran, 1921–41, Iranian Studies, 51(1), 1-30. doi:10.1080/00210862.2017.1350094 Rybczynski, Witold )1987(, Home: A Short History of an Idea. Penguin Books, NewYork. Shayesteh, Homeira )2013(. Typo-morphological Approach to Housing Transformation in Tehran. PhD Thesis, University collage of London,UCL, London. Shayesteh, Homeira, & Steadman, Philip (2013), The impacts of regulations and legislation on residential built forms in Tehran, The Journal of Space Syntax, 4(1), 92-107. Shayesteh, Homeira, & Steadman, Philip (2016), Typo-morphological Analysis of Housing Layout and Density in Tehran, In F. F. Arefian, & S. Iradj Moein, Urban Change in Iran: Stories of Rooted Histories and Ever-accelerating Developments (The Urban Book Series) (pp. 187-207), Springer, London. Shojai, Amir & Mori, Suguru (2016), A review on Tehran's Residential Development, Journal of Architecture and Planning, 81(721), 645-654. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 830 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 708 |
||