تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,003 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,492,989 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,753,418 |
جستاری بر معناشناسی خالکوبی زنان لرستان | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 5، دوره 12، شماره 4، دی 1399، صفحه 587-621 اصل مقاله (1.42 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2021.315221.1514 | ||
نویسندگان | ||
سارا صادقی* 1؛ اردشیر جوانمرد زاده2؛ سعید رحیمی3؛ زهرا چراغی3 | ||
1دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی | ||
2استادیار باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
3دانشجوی کارشناسی ارشد، باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
چکیده | ||
یکی از کنشهای فرهنگی و اجتماعی رایج در میان مردم جهان ایجاد نقش روی بدن یا همان خالکوبی است. از کارکردهای خالکوبی، بازنمایی باورها و اعتقادات فردی و اجتماعی است. این نوشتار تلاش دارد با نگاهی بر خالکوبیهای زنان لرستان، به شناسایی نقوش و انگیزة ایجادشان در میان زنان لرستان بپردازد. هدف از این تحقیق نشاندادن انگیزة اصلی خالکوبیهای زنان لرستان است. این تحقیق به روش توصیفیـ تحلیلی با جمعآوری اطلاعات کتابخانهای و میدانی کوشیده به اشکال رایج در ترسیم خالکوبیها دست یابد. اهمیت پرداختن به این موضوع در این است که از یکسو رواج خالکوبی بهعنوان یک کنش در جامعة ایران انکارناپذیر است و از سوی دیگر پژوهش دربارة خالکوبی مطابق منابع موجود بیشتر در حوزة مطالعات غرب قرار گرفته است. درحالیکه این هنر نیز مانند بسیاری از هنرهای دیگر دارای ویژگیهای منطقهای و فرهنگی خاص هر اجتماع است. جامعة آماری زنان لر بین 50 تا 60 ساله است که روی اعضای بدنشان بیش از 4 بار به خالکوبی اقدام کردهاند. بنا بر پژوهش حاضر، نقوش خالکوبی و ایجاد آنها بر بدن علاوه بر ارزش زیباییشناختی، دارای انگیزههای معناداری نیز هست که در تمایلات فردی، آیینی، اسطورهها، بافت فرهنگی و تاریخی همان جامعه ریشه دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
خالکوبی زنان؛ درمان؛ زیبایی؛ طلسم و چشمزخم؛ لرستان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A study on the semantics of Lorestan women's tattoos | ||
نویسندگان [English] | ||
Sara Sadeghi1؛ Ardeshir Javanmardzadeh2؛ Saeed Rahimi3؛ Zahra Cheraghi3 | ||
1PhD Student in Archeology, Mohaghegh Ardabili University | ||
2Assistant Professor of Archeology, Mohaghegh Ardabili University | ||
3Master student, Archeology, Mohaghegh Ardabili University | ||
چکیده [English] | ||
One of the most common cultural and social practices among the people of the world is tattooing. One of the functions of a tattoo is to represent individual and social beliefs. This article tries to identify the patterns and motives of Lorestan women by looking at their tattoos. The purpose of this study is to show the main motivation of Lorestan women tattoos. This descriptive-analytical research has tried to achieve common forms in tattoo drawing by collecting library and field information. The importance of addressing this issue is that, on the one hand, the prevalence of tattooing as an act in Iranian society is undeniable, and on the other hand, research on tattooing is more in line with existing sources in Western studies, while this Art, like many other arts, has specific regional and cultural characteristics in each community. The statistical population of Lor women is between 50 and 60 years old who have had tattoos on their body more than 4 times. According to the present study, tattoo designs and their creation on the body, in addition to aesthetic value, also have significant motivations that are rooted in individual, ritual, myths, cultural and historical contexts of the same society. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Women's Tattoo, Beauty, Charm and Wound Eye, Treatment, Lorestan | ||
مراجع | ||
[1] اسدالهی، عبدالرحیم؛ براتوند، سید علی محمود (1386). «آسیبشناسی زندانها؛ خالکوبی مجرمان در مردان زندانی خوزستان»، فصلنامةحقوقی گواه، ش 11، زمستان، ص 55ـ66. [2] افراسیابی، حسین؛ شریعتینسب، طاهره (1398). بازنمایی معنا و تجربة خالکوبی در میان زنان جوان، جامعهپژوهی فرهنگی، س 10، ش 3، پیاپی 33، پاییز، ص 26ـ49. [3] افضلطوسی، عفتالسادات؛ حسنپور، مریم (1391) «نقش نمادهای آیینی و دینی در نشانههای بصری گرافیک معاصر ایران»، مطالعات ملی، دورة 13، ش اول (49)، بهار، ص135ـ161. [4] ایزدپناه، حمید (1367). فرهنگ لکی، تهران: جهانگیری. [5] آنیتاکه، بهنام؛ صادق، مینا (1378). مفرغهای لرستان و صنایع فلزی اسلامی (مجموعة موزة خرمآباد)، تهران: موزة خرمآباد. [6] آینهدست، حورا (1393). «بررسی زمینههای اجتماعی به وجود آمدن طلسم و تعویذ و تأثیر آن بر جنبش سقاخانه»، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدة هنر و معماری، گروه نقاشی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی. [7] بختورتاش، نصرتالله (1356). گردونة خورشید یا گردونة مهر، تهران: عطایی. [8] بصیری، محمدصادق؛ صرفی، محمدرضا (1384). «نگاهی به محتوای اسطورهای انگارههای درخت در تمدن جیرفت»، مطالعات ایرانی، ش 8، ص 31ـ52. [9] بوکور، مونیکدو (1373). رمزهای زنده جان، ترجمۀ جلال ستاری، تهران: مرکز. [10] بهزادی، رقیه (1368). «خالکوبی ازدیرباز تاکنون»، چیستا، ش 62، ص 181ـ196. [11] پشتدار، علی محمد (1376). «لرها و لرستان از دیدگاه ولادیمیر مینورسکی»، ش 7، زمستان، ص 160ـ183. [12] ثابتقدم، مژگان؛ صوفی، حمید و همکاران (1390). «سپیدان»، پیام بهارستان، ویژهنامة طب سنتی، د 2، س 3، پاییز، ص 243ـ248. [13] جهانشاهی افشار، علی؛ شمسالدینی مطلق، محمدحسن (1393). «ریشههای خرافات و کارکرد آنها در فرهنگ مردم (مورد مطالعه: باورهای مردم کرمان)»، فرهنگ و ادبیات عامه، س 2، ش 3، بهار و تابستان، ص 49ـ78. [14] چاکری، آزاده (1393). «مطالعة قابلیتهای عناصر بصری حرزها و نمود آن در آثار هنر معاصر»، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، دانشکدة هنر و معماری. [15] چاکری، آزاده؛ شریفزاده، محمدرضا (1395). «تحلیلی بر نقش درمانی طلسمها در بیماریهای روانی»، کنفرانس بینالمللی پژوهش در هنر، 25 آذر، سنگاپور. [16] حاجیانثانی، سمیرا؛ میراشه، زهرا (1398). «بررسی و مقایسة نقشمایههای عیلامی با خالکوبیهای رایج در میان اعراب خوزستان»، چهارمین همایش ملی باستانشناسی ایران، آبان، دانشگاه بیرجند. [17] خسروی، پروین (1394). اطلاعاتی طراحی دائم، خرمآباد: قائم اعظم. [18] خوارزمی، حمیدرضا؛ توکلی، حسینالله (1396). «طلسم و طلسمشکنی در فرهنگ عامه جبالبارز جیرفت»، دوماهنامة فرهنگ و ادبیات عامه، س 5، ش 16، مهر و آبان، ص 137ـ160. [19] دانشمند، پارسا (1383). «یادداشتهای آسوریک و پهلویک»، مجلة فرهنگ، ش 51 و 52، پاییز و زمستان، ص 21ـ44. [20] دانشنامة فرهنگ مردم ایران (1393). ج 3، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. [21] دهخدا، علیاکبر (1373). لغتنامة دهخدا، ج 5، 6، 11 و 14، تهران: مؤسسة انتشارات دانشگاه تهران. [22] رحمانیان، داریوش؛ حاتمی، زهرا (1391). «سحر و جادو، طلسم و تعویذ و دنیای زنان در عصر قاجار»، جستارهای تاریخی، س3، ش 2، پیاپی 6، پاییز و زمستان، ص 27ـ44. [23] رضی، هاشم (1376). وندیداد، ج 4، تهران: فکر روز. [24] رفیعفر، جلالالدین (1384). سنگنگارههای ارسباران، تهران: پژوهشکدة مردمشناسی. [25] سبزی، فرانک (1389). «شناخت فرهنگ خالکوبی بینکولیان واقع درخیابان بوعلی شهرکوهدشت»، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدة روانشناسی وعلوم اجتماعی، دانشگاه آزاد و احد تهران مرکز، تهران. [26] سجیراتیپور، سهام (1388). «ریشهیابی نقوش خالکوبی مردم عرب خوزستان»، کتاب ماه هنر، ش 132، شهریور، ص 66ـ71. [27] شیرانی، راضیه (1388). «رویکردی نمادین و تصویری به طلسمهای ایرانی»، نقشمایه، ش 3، بهار و تابستان، ص 21ـ34. [28] صرامی، عارفه (1395). «بررسی تاتو بهعنوان هنر در ساختار فرهنگی و اجتماعی معاصر»، پژوهش هنر، س6، ش 11، بهار و تابستان، ص 123ـ135. [29] عابدینی، گلناز؛ حیدری، احمد؛ سلمانی انباردان، علیرضا (1396). «نقش گرگ از اسطوره تا تاتو»، شباک، س 3، ش اول، پیاپی 20، فروردین، ص 65ـ79. [30] عزیزیفر، امیرعباس (1392). «بررسی طلسم و طلسمگشایی در قصههای عامیانة فارسی (سمک عیار، حسین کرد و امیرارسلان نامدار)»، متنشناسی ادب فارسی، س 5، ش اول، پیاپی 17، بهار، ص 83ـ100. [31] عسکریعالم، علیمردان (1387). فرهنگ و باورهای مردم لرستان، لرستان: شاپورخواست. [32] علیرضا، فرزین (1399). آرشیو (تصاویر در مورد خالکوبیهای زنان لرستان). [33] فاتحی قهفرخی، مهدی (1387). «بررسی سیر تحلیلی نقوش وشم در ایران»، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدة هنر و معماری دانشگاه آزاد تهران مرکز. [34] فردوسی، ابوالقاسم (1389). شاهنامه. ج 1، به کوشش جلال خالقی مطلق، تهران: دائرةالمعارف اسلامی. [35] قادرزاده، امید؛ محمدپور، احمد؛ غلامی، احمد (1392). «خالکوبی و برساخت هویت فردی بازتابنده»، مسائل اجتماعی ایران، س 4، ش اول، تابستان، ص161ـ182. [36] قائم، گیسو (1388). «پیام چلیپا بر سفالینههای ایران»،. دوفصلنامة صفه، س19، ش 49، ص31ـ46. [37] قزوینی، محمدشفیع (1370). قانون قزوینی، به کوشش ایرج افشار، تهران: دانشگاه الزهرا. [38] کتاب طلسمات (بیتا). المکائد الکبری المعمول بیها تألیف شیخالروحانیین، شیخ عطیه عبدالحمید (بیجا). [39] کتیرایی، محمد (1348). از خشت تا خشت، تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات اجتماعی. [40] محمدی، هاشم (1386). «چشمزخم در ادب و فرهنگ ایرانی»، حافظ، ش 44، ص 1ـ6. [41] مرادی، علی (1396). «بررسی عوامل مؤثر بر انگیزههای خالکوبی مطالعة مردان شهر کرمانشاه»، پژوهشهای راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، س 6، ش اول، پیاپی 16، بهار، ص 73ـ90. [42] منبع تعدادی از تصاویر از آرشیو آقای علیرضا فرزین، کارشناس ادارة میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان لرستان (خرمآباد) است. [43] میتفورد، میراندا بروس (1388). فرهنگ مصور نمادها و نشانهها در جهان، ابوالقاسم دادور و زهرا تاران، تهران: دانشگاه الزهرا. [44] هال، جیمز (1390). فرهنگ نگارهای نمادها در هنر شرق و غرب، ترجمة رقیه بهزادی، تهران: فرهنگ معاصر. [45] یاحقی، محمدجعفر (1375). فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی، تهران: سروش. [46] یکتا، خاتون (1387). «و تنم دفتر نقاشی»، مجلة گزارش، س 7، ش 204، دی، ص 44ـ46. [47] Atkinson, M. (2003). Tattooed: The Sociogenesis of a Body Art, University of Toronto Press, Toronto. [48] Cooper, J. C. (1987). An Illustrated Encyclopaedia of Traditional Symbols, Thames and Hudson Ltd, London. [49]. Demello, M. (2000). Bodies of Inscription: A Cultural History of The Modern Tattoo Community, Durham, Duke University Press Books. [50] Richard, T. (2002). The Nomadic Peoples of Iran, Azimuth Edition, London. [51] Mortensen, I. (1993). Nomads of Luristan, Thames and Hudson, Copenhagen, Thames and Hudson. [52] Nathanson, C., Paulhus, D. L., Williams, K. M. (2006). “Personality and Misconduct Correlates of Body Modification and Other Cultural Deviance Markers” ,Journal of Researchin Personality, v 40, PP 779ـ802. [53] Sabar, Sh (2010). “The Image of Joseph in the Folklore and Art of Sephardi Jews and the Jews in the Lands of Islam”, Journal of the study of the Bible and its World, Jerusalem, PP 169ـ191. [54] Sanders, C. R. (1988). “Marks of Mischief: Becoming and Being Tattooed”, Journal of Contemporary Ethnography, 16 (4), PP 395ـ432. [55] Zeder, M. A. (2008). Domestication and early agriculture in the Mediterranean Basin: Origins, diffusion, and impact, Proceedings of the National Academy of Sciences 105 (33): PP 11597ـ11604. [56] https://hoosk.ir/) :1399/12/27). [57] https://lastsecond.ir/blog/6539ـlastـtattooedـwomenـinـmyanmar) 1399/12/29). [58] https://anahidbeauty.ir/Article/684/4606 (1399/9/19). [59] https://fun.khabarazma.com/4326188/. (1399/9/30). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,632 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,397 |