پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,228 |
| تعداد مقالات | 67,749 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,078,330 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,815,789 |
شناسایی ارتباط سنتی جوامع محلی زاگرس با ارزش‌های گیاهان (مطالعه موردی: شهرستان نورآباد ممسنی، استان فارس) | ||
| نشریه جنگل و فرآورده های چوب | ||
| دوره 74، شماره 1، خرداد 1400، صفحه 29-42 اصل مقاله (476.63 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfwp.2020.307667.1124 | ||
| نویسندگان | ||
| مهدی پورهاشمی* 1؛ مهدی کاکاوند2؛ پریسا پناهی1؛ ابراهیم محمدی3؛ مازیار حیدری4 | ||
| 1دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری جنگل‌داری، گروه جنگل‌داری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
| 3کارشناس ارشد مرتع‌داری، اداره منابع طبیعی شهرستان نورآباد ممسنی، نورآباد ممسنی، ایران | ||
| 4استادیار، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از اولین و عمیقترین روابط انسان با محیط، استفاده از ارزش‌های دارویی گیاهان برای رفع نیازمندیهای خود می‌باشد. جنگلهای زاگرس مهد تمدنهای کهن ایران و دربرگیرنده جوامع محلی فراوانی است که هریک شامل گنجینه‌ای گرانبها از دانشهای سنتی مرتبط با گیاهان دارویی هستند که یکی از موضوعات اصلی در دانش گیاه‌مردم‌نگاری است. در این پژوهش، این دانش در سامان عرفی پیراشکفت شهرستان نورآباد ممسنی در استان فارس مطالعه شد. اطلاعات این پژوهش با روش نمونهگیری گلوله‌برفی، استفاده از مطلعین کلیدی و انتخاب هدفمند با استفاده ترکیبی از روشهای مصاحبه، مشاهده مستقیم و مشاهده مشارکتی به‌دست آمد. دادهها با استفاده از شاخص‌های کمی فراوانی نسبی نقل‌قول، ارزش استفاده و شاخص اهمیت فرهنگی تحلیل شدند. به استناد نتایج، 38 گونه گیاهی دارویی در منطقه شناسایی شد که بیشترین آنها (16 درصد) متعلق به خانواده کاسنی (Asteraceae) بوده و از نظر فرم رویشی، عمده آنها (47 درصد) جزو گیاهان علفی چندساله بودند. برگ و گل به‌ترتیب با 28 و 18 درصد سهم کل، بیشترین اندام مورد استفاده دارویی بودند. بیشترین شیوه مصرف سنتی گیاهان بهصورت خوراکی (36 درصد) و دم‌کرده و دمنوش (30 درصد) بود. از نظر شاخص فراوانی نسبی نقل‌قول، 11 گونه (شامل 5 گونه چوبی) دارای بیشترین ارزش بودند. بیشترین مقدار شاخص ارزش استفاده (83/0) مربوط به گیاه تاتوره بود و از نظر شاخص اهمیت فرهنگی نیز گونه‌های اسفند، برودار، خنجوک و بومادران بیشترین مقادیر را داشتند. نتایج این پژوهش بیانگر غنای دانش سنتی گیاهان دارویی در منطقه مورد مطالعه بود که در صورت تکرار در سایر مناطق جنگلی زاگرس، میتواند در تدوین این دانش نقش به‌سزایی داشته باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جنگلهای زاگرس؛ خواص دارویی؛ شیوه مصرف سنتی؛ فرم رویشی؛ گیاه‌مردم‌نگاری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Identifying the traditional relationship between local communities and plant values of Zagros region (Case study: Nourabad Mamasani, Fars Province) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mehdi Pourhashemi1؛ Mehdi Kakavand2؛ Parisa Panahi1؛ Ebrahim Mohammadi3؛ Maziar Haidari4 | ||
| 1Assoc., Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, I.R. Iran. | ||
| 2Ph.D. Student of Forestry, Department of Forestry and Forest Economics, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran. | ||
| 3M.Sc. of Range Management, Natural Resources Bareu at Nourabad Mamasani, Nourabad Mamasani, I.R. Iran. | ||
| 4Assist., Prof., Forests and Rangelands Research Division, Kurdistan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Sanandaj, I.R. Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the first and deepest human relationships with the environment was the use of medicinal values of plants to meet their needs. The Zagros forests are the cradle of ancient Iranian civilizations and encompass many local communities, each comprising precious treasures of traditional herbal science, which is one of the main topics in the science of ethnobotany. In this study, this knowledge was studied in a common-law forest area of Pireshkaft in Nourabad Mamasani city, Fars province. The data were collected by snowball sampling method, using key informants and purposive sampling. An attempt was made to use a combination of interview methods, direct observation, and participatory observation. Data were analyzed using quantitative indicators of Relative Frequency of Citation (RFC), use value (UV), and Cultural Importance Index (CI). According to the results, 38 medicinal plant species were identified in the region, most of which (16%) belong to Asteraceae family, and about half of them (47%) belong to the life form of perennial herbaceous plants. Leaves and flowers had the most medicinal use with 28% and 18% of the total proportion, respectively. Also, the most traditional preparation methods were edible (36%) and infusion and herbal tea (30%). In terms of RFC index, 11 species (including 5 woody species) had the highest value. The highest value of UV index (0.83) was related to Datura innoxia and in terms of CI index, Peganum harmala, Quercus brantii, Pistacia khinjuk and Achillea millefolium species had the highest values. The results of this study showed the richness of traditional knowledge of medicinal plants in the study area, which can be useful in formulating this knowledge if replicated in other Zagros forest areas. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ethnobotany, life form, medicinal properties, ways of preparation, Zagros forests | ||
| مراجع | ||
|
[1]. Zande Basiri, M., and Pourhashemi, M. (2018). Traditional Forest-Related Knowledge, Part One: Describing the foundations and features of traditional and scientific systems. Iran Nature, 3(2): 10-15. [2]. Firuzruz, M., Ghorbani, M., and Erfanzadeh, R. (2016). Indigenous knowledge and local traditions for sheep dairy products and management (Case study: Takor village, Noor city). Journal of Range and Watershed Management (Iranian Journal of Natural Resources), 69(3): 661-676. [3]. Behmand, D. (2015). A step towards sustainable rural development with emphasis on the role of traditional Knowledge (Case study: Sardasht townships). In: Proceedings of International Conference of Civil Engineering, Architecture and Urban Infrastructure, July 29-30, Tabriz, Iran. [4]. Heinrich, M. (2000). Ethnobotany and its role in drug development. Phytotherapy Research, 14(7): 479-488. [5]. Hosseini, M., Forouzeh, M.R., and Barani, H. (2019). Indigenous knowledge of local communities about edible plants in Zebarkhan rangelands in Neyshabur. Journal of Indigenous Knowledge, 5(9): 43-96. [6]. Ghavam. M., Jeyhoni, H., and Kiyani Salmi, S. (2016). Checking the status and factors associated with the use of medicinal plants in the city of Nain. Journal of Indigenous Knowledge, 2(4):179-204. [7]. Farhadi, M. (2015). Ethnography of traditional knowledge and echnologies; daily bread of Iranian ethnographer. Journal of Indigenous Knowledge, 1(2): 1-49. [8]. Zolfeghari, E., Adeli, E., Mozafarian, V., Babaiy, S., and Habibi Bibalan, Gh. (2012). Identification of Arasbaran medicinal plants and ethnobotanical study of rural people knowledge (Case study: Arasbaran forest, Mardanaghom watershed). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 28(3): 534-550 [9]. Khaleghi, B., Avatefi Hemmat, M., Shamekhi, T., and Shirvani, A. (2016). Traditional ecological knowledge of medicinal shrubs and herbaceous plants in Arasbaran forest. Journal of Indigenous Knowledge, 2(4): 205-236 [10]. Tabad, M., and Jalilian, N. (2015). Ethnobotanical study of medicinal plants in Zarivar region (Marivan), Iran. Journal of Medicinal Plants, 2(54): 55-75. [11]. Khedrizadeh1, M., Maleknia, R., Adeli, K., and Hanareh Khalyani, J. (2017). Survey of barriersand potential fieldto involve local people in theforest management process (Case study: Local Communities in Nameshir, Baneh), Journal of Wood & Forest Science and Technology, 24(3): 35-47. [12]. Ghavam, M. (2016). Study of indigenous knowledge of Zagros people and plant pharmacology of Scrophularia striata Boiss. Proceedings of the First National Conference on Natural Resources and Sustainable Development in the Central Zagros, Aug. 31, Shahrekord, Iran, 5p. [13]. Karimian, V., Sepehry, A., and Barani, H. (2017). Analysis of indigenous knowledge on Ganaboo plant (Ferula assa foetida L.) in the rangelands of Zagros (Case study: Tange Sorkh, Kohgiluyeh and Boyerahmad province). Journal of Indigenous Knowledge, 3(6): 1-52. [14]. Napagoda, M.T., Sundarapperuma, T., Fonseka, D., Amarasiri, S., and Gunaratna, P. (2018). An ethnobotanical study of the medicinal plants used as anti-inflammatory remedies in Gampaha District, Western province, Sri Lanka. Hindawi Scientifica, ID 9395052, 8p. [15]. Aziem, Sh., Negi, A.K., and Mir, N.A. (2020). Diversity of traditional medicinal plants in agroforestry landuse in Govind Pashuvihar Wildlife Sanctuary Uttarakhand India. European Journal of Medicinal Plants, 31(1): 54-63. [16]. Sam, H.V. (2012). Indigenous Knowledge of medicinal plants among Dao and Muong Ethnic Minority groups in Ba Vi National Park, Hanoi. TẠP CHÍ SINH HỌC (Journal of Biology), 34(1): 82-87. [17]. Okello, S.V., Nyunja, R.O., Netondo, G.W., and Onyango, J.C. (2010). Ethnobotanical study of medicinal plants used by sabaots of Mt. Elgon Kenya. African Journal of Traditional, 7(1): 1-10. [18]. Fenetahun, Y., Eshetu, G., Worku, A., and Abdella, T. (2017). A survey on medicinal plants used by traditional healers in Harari regional State, East Ethiopia. Journal of Medicinal Plants Studies, 5(1): 85-90. [19]. Papzan, A., and Hamzehei, F. (2006). An Introduction to Indigenous Knowledge and Oral Culture Research in Western Iran. University of Razi, Kermanshah. [20]. Sagheb Talebi, Kh., Sajedi, T., and Pourhashemi, M. (2014). Forests of Iran: a Treasure from the Past, a Hope for the Future. Springer. [21]. Nazari, R. (2011). The role of natural forests in the South Zagros Mountains of Noorabad Mamasani on its rural functions using GIS. In: Proceedings of Regional Conference on Forests and Environment Ensuring Sustainable Development. Apr. 27-28, Bushehr, Iran, 22p. [22] Asadi, M. (1988-2020). Flora of Iran. Vols: 1-150. Published by Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran. [23]. Tardío, J., and Pardo-de-Santayana, M. (2008). Cultural importance indices: a comparative analysis based on the useful wild plants of Southern Cantabria (Northern Spain). Economic Botany, 62(1): 24 -39. [24]. Phillips, O., and Gentry, A.H. (1993). The useful plants of Tambopata, Peru: I. Statistical hypotheses tests with a new quantitative technique. Economic Botany, 47(1): 15-32. [25]. Forouzeh, M.R., Heshmati, Gh., and Barani, H. (2014). Ethnobotany of edible and medicinal plants of Dilgan rangeland, Kohgiluyeh and Boyerahmad province. Iranian Journal of Antropology Research, 4(1): 109-129. [26]. Asadi, M. (2019). Flora of Iran. Iran Nature, 4(2): 29-41. [27]. Alimirzaei, F., Behmanesh, B., Mohammadi Ostad Kalayeh, A., and Shahraki, M.R. (2017). Local knowledge of medicinal plants from the viewpoint of nomads in the rangelands of Chehel-Kaman, North Khorasan province. Journal of Indigenous Knowledge, 4(7): 157-201. [28]. Tabatabaei, S.M., Avatefi Hemmat, M., Jalali, S.G., and Amin, G. (2019). Traditional knowledge of the use of wild medicinal plants in Chupanan rural district, north of Naein county. Journal of Islamic and Iranian Traditional Medicine, 10(2): 157-184. [29]. Moerman, D.E., (1994). North American food and drug plants. N.L. Etkin (ed.), University of Arizona Press, Tucson, Arizona. [30]. Pardo-de-Santayana, M., Tardío, J., Heinrich, M., Touwaide, A., and Morales, R., (2006). Plants in the works of Cervantes. Economic Botany, 60(2):159-181. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,145 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 403 |
||