پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,240 |
| تعداد مقالات | 67,871 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,459,695 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,228,986 |
بررسی روان-زبان‌شناختی تأثیر نمود دستوری بر تفسیر ضمیر فاعلی مبهم و روابط گفتمانی در زبان فارسی | ||
| پژوهشهای زبانی | ||
| مقاله 9، دوره 12، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 193-218 اصل مقاله (503.55 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2021.314515.666673 | ||
| نویسندگان | ||
| رامین گلشائی* 1؛ بهناز مختاری1؛ فریده حق بین2 | ||
| 1گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
| 2گروه زبان شناسی .دانشکده ادبیات .دانشگاه الزهرا.تهران.ایران | ||
| چکیده | ||
| نمود دستوری کیفیت انجام رویداد توسط فعل را عمدتاً در قالب یکی از دو حالت پایان‌یافته (تام) یا در جریان (ناقص) نشان می‌دهد. در این مقاله تأثیر روان‌شناختی نمود تام و ناقص بر برجسته‌سازی مشارکان مختلف رویداد در قالب تفسیر ضمیر فاعلی سوم‌شخص مفرد و گزینش روابط گفتمانی در زبان فارسی بررسی شده است. برای این منظور، تعداد 75 نفر گویشور فارسی‌زبان در آزمون تکمیل داستان شرکت کردند. در این آزمون از آزمودنی‌ها خواسته شد که بعد از خواندن جمله‌ای با معنی انتقال مالکیت در سه نمود تام، ناقص و ناقص استمراری جملة دوم سناریو را که با ضمیر فاعلی مبهم «او» آغاز می‌شد، تکمیل کنند. سناریوهای آزمون شامل 18 سناریوی اصلی و 20 سناریوی انحرافی بود. داده‌ها پس از جمع‌آوری با استفاده از آزمون معنی‌داری مجذور کای در نرم‌افزار اس.پی.اس.اس تحلیل شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که اولاً ارجاع به نقش معنایی مبدأ در جایگاه فاعل عموماً در همة نمودها بیشتر از ارجاع به نقش معنایی هدف بوده است. این یافته به منزلة تأیید فرضیة «بیان نخست» در مورد تفسیر ضمیر فاعلی مبهم در زبان فارسی تفسیر شد. دوم، نوع نمود دستوری رابطة معنی‌داری با ارجاع ضمیر فاعلی مبهمِ جملة دوم به مبدأ یا هدف جملة نخست دارد به‌گونه‌ای که در نمود تام ارجاع به مبدأ کمتر و ارجاع به هدف بیشتر از نمودهای ناقص است. سوم، نوع نمود با نوع رابطة گفتمانی که میان جملة اول و دوم برقرار می‌شود رابطة معنی‌دار دارد. درواقع، هنگامی‌که جملۀ نخست دارای نمود تام است، رابطۀ گفتمانی جملۀ دوم با جملۀ اول در جهت تمرکز بر هدف جملۀ اول و بسط اثر رویداد اول است و هنگامی‌که نمود ناقص است، رابطۀ گفتمانی بین دو جمله از نوع توضیح و تشریح جزئیات رویداد با تمرکز بر مبدأ در جملة اول است. درمجموع، یافته‌های حاصل از این پژوهش از فرضیه‌های «بیان نخست» و «ساختار رویداد» که در خصوص تفسیر ضمایر فاعلی مبهم مطرح بوده‌اند پشتیبانی می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نمود دستوری؛ ساختار رویداد؛ روابط گفتمانی؛ روان‌شناسی زبان؛ تفسیر ضمیر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Psycholinguistic Study of the Effect of Grammatical Aspect on the Interpretation of Ambiguous Subject Pronoun and Discourse Relations in Persian | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ramin Golshaie1؛ Behnaz Mokhtari1؛ Farideh Haghbin2 | ||
| 1Department of Linguistics, Faculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran | ||
| 2Department of Linguistics, Faculty of Literature, Alzahra University.Tehran. Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Grammatical aspect encodes temporal features of a situation mainly as completed (perfective) or incomplete (imperfective). In the present study, the effect of perfective vs. imperfective grammatical aspects on highlighting different participants of an event has been investigated by means of exploring the role of aspect on the interpretation of the ambiguous third person singular subject pronoun and discourse relations in Persian. To this end, 75 native speakers of Persian participated in a story completion task. After reading a simple transfer-of-possession sentence in each of the three aspects, namely perfective, imperfective, and progressive, they wrote natural continuations to the sentence. The second sentence, which was to be completed, began with the Persian third person singular pronoun /u:/ (“he/she”). The task sentences consisted of 18 critical and 20 filler sentences. Filler sentences were used to disguise the purpose of the task. The acquired data were analyzed using chi-square significance test in SPSS. Results showed that: First, Source/subject preference has outnumbered Goal preference in all the aspectual conditions. This finding was interpreted as confirming the first-mention bias in the interpretation of ambiguous pronouns in Persian. Second, Source vs Goal preference of pronouns is significantly affected by the grammatical aspect such that the perfective contexts produce less Source preference but more Goal preference when interpreting pronouns compred to the imperfective contexts. Third, there is a significant relationship between the aspect type and the type of the discourse relation connecting the two sentences. In fact, the perfective aspect seems to bias the second sentence in the direction of shifting its focus to the Goal of the first sentence and extending the effect of the first event. Also, the imperfective aspect seems to bias the second sentence in the direction of focusing on the Source of the first sentence and providing explanations and details to the first event. Overall, the findings are in line with the predictions of the first-mention bias and the event structure hypothesis in the interpretation of ambiguous pronouns. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Grammatical aspect, event structure, discourse relations, psycholinguistics, pronoun interpretation | ||
| مراجع | ||
|
استاجی، اعظم (1385). گذر از مالکیت به نمود در زبان فارسی. نثرپژوهی ادب فارسی (ادب و زبان)، 16، 1-15.
انوشه، مزدک (1398). نمود دستوری در ساخت فعل‌های پیاپی در زبان فارسی: رویکردی کمینه‌گرا. پژوهشهای زبانشناسی، 20، 73-91.
چراغی، زهرا، کریمی دوستان، غلامحسین، (1392). طبقه‌بندی افعال زبان فارسی بر اساس ساخت رویدادی و نمودی. پژوهشهای زبانی، 4(2)، 41-60.
داوری، شادی و نغزگوی کهن، مهرداد (1396). افعال معین در زبان فارسی: رویکرد دستوری‌شدگی. تهران: انتشارات نویسه پارسی.
رضایی، والی (1391). نمود استمراری در فارسی معاصر. فنون ادبی، 4(1)، 79-92.
شریعت، محمدجواد (1364). دستور زبان فارسی. تهران: انتشارات اساطیر.
قریب، عبدالعظیم، بهار، ملک‌الشعرا، فروزانفر، بدیع‌الزمان، همایی، جلال و یاسمی، رشید (1363). دستور زبان فارسی پنج استاد. تهران: انتشارات مرکزی.
ماهوتیان، شهرزاد (1383). دستور زبان فارسی از دیدگاه رده‌شناسی، ترجمه مهدی سمایی، تهران: نشر مرکز.
ناتل خانلری، پرویز (1366). دستور زبان فارسی (چاپ هشتم). تهران: انتشارات توس.
نغزگوی کهن، مهرداد (1389). افعال معین و نمایش نمود در زبان فارسی. ادب‌پژوهی، 14، 93-110.
Anderson, S. E., Matlock, T., & Spivey, M. 2013. Grammatical aspect and temporal distance in motion descriptions, Front. Psychol., 10. 3389/ fpsyg. 2013. 00337. Anousheh, M. 2019. Serial verb construction in Persian: a minimalist approach. Researches in Linguistics, 11(1), 73-91. doi:10.22108/jrl.2018.113736.1266 Arnold J.E., Eisenband, J.G., Brown-Schmidt, S., & Trueswell, J.C. 2000. The rapid use of gender information: evidence of the time course of pronoun resolution from eyetracking. Cognition, 76, B13–26. Arnold, J.E. 1998. Reference form and discourse patterns. Unpublished dissertation, Stanford University. Cheraghi, Z., & Karimi-Doostan, G. 2014. Vowel harmony and disharmony in Azerbaijani Turkish language Classification of Persian Verbs based on Event and Aspectual. Language Research, 4(2), 41-60. [In Persian] doi: 10.22059/jolr.2014.50267 Comrie, B. 1976. Aspect: An Introduction to the Study of Verbal Aspect and Related Problems (First Edition). Cambridge University Press. Crawley R. A., & Stevenson R. J. 1990. Reference in single sentences and in texts. J Psycholinguist Res., 19, 191–210. Crawley, R. A., Stevenson, R. J., & Kleinman, D. 1990. The use of heuristic strategies in the interpretation of pronouns. J Psycholinguist Res., 19(4), 245-64. Davari, S. & Naghzguy-Kohan, M. 2017. Auxiliary Verbs in Persian: A Grammaticalization Approach. Tehran: Neviseh Parsi Publications. [In Persian] Dowty, D. R. 1986. The effects of aspectual class on the temporal structure of discourse: Semantics or pragmatics? Linguistics and Philosophy, 9(1), 37–61. https: //doi.org/10.1007/BF00627434. Estaji, A. 2006. From possession to aspect in Persian. Journal of the Faculty of Letters and Humanities, 16, 1-15. Ferretti, T. R., Rohde, H., Kehler, A., & Crutchley, M. 2009. Verb aspect, event structure, and coreferential processing. Journal of Memory and Language, 61, 191-205. Fillmore, C. 1968. The case for case. In Universals in Linguistic Theory, edited by Emmon Bach and Robert T. Harms, New York: Holt, Rinehart and Winston, pp. 1–90. Gernsbacher, M. A. 1989. Mechanisms that improve referential access. Cognition, 32, 99-156. Gernsbacher, M. A., & Hargreaves, D. J. 1988. Accessing sentence participants: the advantage of first mention. Journal of Memory and Language, 27, 699-717. Gharib, A., Bahar, M., Foroozanfar, B., Homaee, J., & Yasemi, R. 1984. Persian Grammar (of five Masters). Tehran: Markazi Publications. [In Persian] Golshaie, R., & Incera, S. 2021. Grammatical aspect and mental activation of implied instruments: A mouse-tracking study in Persian. J Psycholinguist Res, 50, 737-755. https://doi.org/10.1007/s10936-020-09742-3 Hobbs, J. R. 1979. Coherence and coreference, Cognitive Science, 3, 67-90. Hobbs, J. R. 1985. On the coherence and structure of discourse. In L. Polanyi (ed.), The Structure of Discourse. Norwood, N.J.: Ablex. Hobbs, J. R. 1990. Literature and cognition, lecture notes 21. Stanford, CA: CSLI. Jackendoff, R. 1972. Semantic Interpretation in Generative Grammar. Cambridge: MIT Press. Kehler, A. 2002. Coherence, Reference, and the Theory of Grammar. CSLI Publications. Madden-Lombardi, C., Dominey, P F., & Ventre-Dominey, J. 2017. Grammatical verb aspect and event roles in sentence processing. PLOS ONE 12(12): e0189919. Madden, C. J. & Ferretti, T. 2009. Verb aspect and the mental representation of situations. In The Expression of Time, pp. 217-240. Mahootian, S. 2004. Persian Grammar from a Typological Perspective. Translated by Mehdi Samaee. Tehran: Markaz Publishing Co. [In Persian] Matlock, T. 2011. The Conceptual Motivation of Aspect. In K.-U. Panther & G. Radden (Eds), Human cognitive processing: Vol. 27. Motivation in grammar and the lexicon (P. 133-147). John Benjamins Publishing Company. Naghzguy-Kohan, M. 2011. Modal verbs and the concept of exponence in Persian. Adab Pazhuhi, 4(14), 93-110. [In Persian] Natel-Khanlari, P. 1987. Persian Grammar [8th ed]. Toos Publications. Rezaee, V. 2012. The Progressive Aspect and Its Manifestation in Contemporary Persian. Literary Arts, 4(1), 79-92. [In Persian] Rohde, H., Kehler, A. & Elman, J L. 2006. Pronoun interpretation as a side effect of discourse coherence, Proceedings of the 29th Annual Conference of the Cognitive Science Society. Rohde, H. 2008. Coherence-Driven Effects in Sentence and Discourse Processing. Unpublished dissertation, University of California, San Diego. Salomon, M. M., Magliano, J. P., & Radvansky, G. A. 2013. Verb aspect and problem solving. Cognition, 128, 134-139. Shariat, M.J. 1985. Persian Grammar. Tehran: Asatir Publications. [In Persian] Sherrill, A. M., Eerland, A., Zwaan, R. A. & Magliano, J. P. 2015. Understanding how grammatical aspect influences legal judgment. PloS ONE, 10(10): e0141181.doi:10.1371/Journal.pone.0141181. Stevenson, R. J., Crawley, R. & Kleinman, D. 1994. Thematic roles, focusing and the representation of events. Language and Cognitive Processes, 9, 519-548. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 438 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 261 |
||