پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,477 |
| تعداد مقالات | 70,014 |
| تعداد مشاهده مقاله | 122,923,491 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,135,867 |
بازشناسی و سطح بندی گستره های فضایی فقر در کلانشهر اهواز | ||
| پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
| مقاله 2، دوره 54، شماره 4، دی 1401، صفحه 1227-1246 اصل مقاله (1.97 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2021.324238.1008305 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدمهدی موسی کاظمی* 1؛ مسعود صفائی پور2؛ عبدالنبی شریفی3؛ خلف عنافجه4 | ||
| 1دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 2استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 3استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 4دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| همواره بافت‌های ناکارآمد، فرسوده و مشکل‌دار شهری نمود فضایی آشکاری از بزرگ‌ترین مصیبت بشری در حوزه نابرابری‌ها یعنی فقر بوده‌اند. بااین‌حال به‌رغم تمامی تلاش‌های صورت گرفته از سوی محققین و مدیران شهری برای ارتقای کیفیت زیستی در گستره‌های فقر، همچنان تحلیل فضایی ساختارهای فقر شهری در اغلب تحقیقات خاص مرتبط با این سکونتگاه‌ها تا حد زیادی به دورمانده است. با توجه به این ضرورت اساسی، هدف اصلی مقاله حاضر، بازشناسی و سطح‌بندی گستره‌های فضایی فقر در کلانشهر اهواز با محوریت پرداختن به همین ساختارها می‌باشد. مقاله حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی. تحلیلی و پیمایشی است. بر پایه شاخص‌های قدیم و جدید بافت فرسوده و ناکارآمد، از طریق تکنیک پویش محیطی به تدوین مبانی تئوریک و قواعد پژوهش اقدام و 42 محله دارای بافت مشکل‌دار به‌عنوان گستره فضایی فقر شهری در کلانشهر اهواز شناسایی و سپس با لحاظ معیارهای چندگانه رتبه ساز در 5 گونه مختلف دسته‌بندی شدند. درنهایت گونه پنجم (بافت‌های فرسوده و ناکارآمد) شامل 11 محله به‌عنوان محلات هدف مطالعه، بازشناسی و سطح‌بندی شدند. اطلاعات موردنیاز از 49 شاخص عمومی فقر یا ساختار فقر شهری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و-زیست‌محیطی از طریق 457 نمونه حاصل از فرمول کوکران و جدول مورگان در قالب پرسشنامه جمع‌آوری‌شده است. داده‌های حاصل در نرم‌افزار SPSS به‌وسیله دو تکنیک Z-Score و SAR به‌صورت ترکیبی برای سطح‌بندی وضعیت عمومی فقر محلات هدف، تجزیه‌وتحلیل شدند. بر پایه مقایسه ترکیبی امتیازات دو مدل و رتبه‌بندی نهایی به‌دست‌آمده، محله عامری در سطح اول، صخیریه، علوی و حصیرآباد به‌طور مشترک در سطح دوم، عین‌دو، علی‌آباد، صیاحی، ملاشیه، منبع‌آب، کوی کارون و کوی آل‌صافی به ترتیب در سطوح سوم تا نهم از لحاظ وضعیت عمومی فقر بر اساس تحلیل فضایی ساختارهای فقر شهری قرار گرفتند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| گستره؛ فقر؛ ساختار؛ سطح‌بندی؛ اهواز | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Reidentifying and Rating of Urban Poverty Areas in Ahvaz Metropolitan | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyed Mehdi Mousakazemi1؛ Masoud Safaee pour2؛ Abdolnabe Shareefe3؛ Khalaf Anafje4 | ||
| 1Associate Professor, Department of Geography, Payame Noor University, Tehran, Iran | ||
| 2Professor of Geography, Department of Geography and Urban Planning , Shahid Chamran University of Ahvaz,. Ahvaz, Iran | ||
| 3Assistant Professor, Department of Geography, Payame Noor University, Tehran, Iran | ||
| 4PhD Student in Geography and Urban Planning, Payame Noor University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction The city is a manifestation of political economy and spatial reflection of the difference in socioeconomic characteristics that is manifested in the physical structure. One of the major challenges of urban management today is the issue of poverty, which is considered to be the greatest human tragedy. A closer look at the urban poverty challenge shows that poverty has a multifaceted nature and structure and therefore requires a proper analysis of the structures. The spatial extent of poverty includes the different forms, titles and causes of its formation in cities. Although areas of poverty have been addressed by local and global communities due to their adverse consequences, despite efforts to improve the quality of housing in areas of poverty, spatial analysis of urban poverty structures in addressing the issues of these areas has been neglected. Ahvaz metropolis is one of the cities that face problematic, worn, inefficient and heterogeneous spaces inside and on the outskirts. In this article, according to the necessity of spatial analysis of urban poverty structures, the target areas are to create an information layer and prepare the ground for the preparation and implementation of poverty alleviation programs and improving the quality of housing in the poverty areas of Ahvaz metropolis. The main question is about the general state of poverty and its structures in the dilapidated and dysfunctional contexts of the Ahvaz metropolis. Methodology The present research is applied in terms of purpose, and in terms of nature it uses descriptive-analytical and survey method. The typology of spatial areas of poverty in the metropolis of Ahvaz and the recognition of worn and dysfunctional tissues through operational translation and application of old and new criteria of worn and dysfunctional tissues, in the form of theoretical foundations led to the development of research rules. A total of 49 urban poverty structures were operationalized in the form of three components: social, economic and physical-environmental. To determine the sample size through Cochran's formula and Morgan table, 457 researcher-made questionnaires were considered. The sample size in each neighborhood was determined by the method of optimal allocation and the questionnaires were distributed in a systematic random method in 11 identified poverty zones of the target, for field perception of the general poverty situation among the heads of living households. The collected data after integration in each neighborhood were spatially analyzed in SPSS software by comparing the final results of Z-Score and SAR techniques for poverty zones. The zoning map of worn and inefficient tissues of Ahvaz metropolis and the bar chart of worn and inefficient tissues were drawn by ArcGIS10.8 and Excel software, respectively. Result and discussion Results show Identify area of poverty and spatial analysis of its urban poverty structures is effective at all scales and fields for planning and empowering the inhabitants of weak areas and preventing the consequences of poverty. 42 neighborhoods with inefficient texture in Ahvaz metropolitan were identified and classified as urban poverty domains in 5 deferment types. Finally, the fifth species of urban spatial poverty domains (urban worn-out and inefficient texture) including 11 neighborhoods between them were recognized as target areas. Public indicators of poverty or urban poverty structures in the form of three social, economic, physical- environmental factors through 457 in target areas show that Amere is in first place and Sekhereyeh, Koye Alavi and Hasir Abad jointly are in second place. Eain2, Aliabad, Sayahi, Malasheyeeh, Manba Abb, Koye Karoon and Koye Allesafi are in third to ninth place of final ranking of public situation of poverty based on spatial analysis of urban poverty structures. It seems that the issue of urban poverty areas of Ahvaz Metropolitan is a function of the growth trend of poverty in the whole country. Unemployment difficulties, limited use of Production capacities, weak economic bases and lack of deserving optimal allocation of resources, facilities and services in the city, has led to inconsistency of space in the neighborhoods of Ahvaz and the appearance of poverty zones. Conclusion In this article, since the geography perspective is the basis for social, economic, physical, environmental and so on development, and the complexity of issues of poverty zones, avoids from prescribing radical strategies and we believe the solution is appropriate measures for doing sustainable regeneration communities and each kind of poverty reduction programs and reform its poverty structures. Urban managers and Planners should refer to the approach of sustainable regeneration of neighborhoods with community-oriented, holistic, comprehensive, strategic and integrated features. As the largest surgery in worn-out and inefficient textures which causes injection and circulates of huge capitals and investment in the neighborhood and raise and improves the quality of life in them. At present, no complete action has been taken to regeneration in Ahvaz. Major Measures done including: Preparation comparative scheme, for Manba Abb and Koyekaron neighborhoods, which includes the construction of a retaining wall and solving some legal problems related to land ownership, to facilitate, the use of bank credit, securing, setting up facilitation offices, and defining the space, commercial and green, as well as forecasts for the relocation and resettlement of 811 households are resided in danger zones. To reduce urban poverty, we first need accurate knowledge, accurate measurement, documentary and realistic analysis. Such cognition requires the definition, invention, and application of appropriate indicators, indicators, and methods that are consistent with the existing realities of urban development. The application of these indicators should be done with the aim of promoting economic, social, physical-environmental and improving living conditions and individual and public security and help increase the authority and ability of citizens to achieve real development. "The priority of intervention and reconstruction in dilapidated and inefficient neighborhoods of Ahvaz metropolis is also with the neighborhoods that have the lowest ranks and have the worst general poverty situation in terms of study indicators." | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Urban poverty areas, Poverty structures, Rating, Ahvaz metropolitan | ||
| مراجع | ||
|
آروین، محمود؛ فرجی، امین و بذرافکن، شهرام. (1398). تحلیل فضایی پهنه‌های فقر؛ مطالعه موردی، قائم‌شهر. اقتصاد شهری، 3 (2)، 56-39.
امان‌پور، سعید. (1393). آمار مقدماتی در جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری. اهواز: انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز.
ایراندوست، کیومرث. (1387). جایگاه بخش غیررسمی در توانمندسازی اجتماعات فقیر. محله هفت شهر، 1 (23)، 49-40.
برک‌پور، ناصر و اسدی، ایرج. (1388). مدیریت و حکمروایی شهری. تهران : انتشارات دانشگاه هنر.
بمانیان، محمدرضا؛ رضایی‌راد، هادی و رضایی، مجید منصور. (1390). ارزیابی خصیصه‌های اقتصادی در شناسایی گستره‌های فقر شهری با استفاده از تکنیک Delphi و AHP؛ مطالعه موردی، شهر کاشمر. دو فصلنامه مدیریت شهری، 9، 169-153.
بمانیان، محمدرضا؛ رضایی‌راد، هادی و مهردادیان، امیر. (1390). سنجش اثرات مهاجرت به‌عنوان مهم‌ترین عامل در تشخیص گستره فقر شهری سکونتگاه‌های غیررسمی با استفاده از GIS؛ مطالعه موردی، شهر کاشمر. فصلنامه آمایش محیط، 15، 146-125.
پالیزبان، سیاوش؛ جودکی، حمیدرضا و رضویان، محمدتقی. (1389). اسکان غیررسمی و فقر مسکن، مطالعه موردی: شهر پاکدشت. فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، 11، 132-115.
پورطاهری، مهدی. (1392). کاربرد روش‌های تصمیم‌گیری چند شاخصه در جغرافیا. تهران: انتشارات سمت.
راغفر، حسین و صانعی، لیلا. (1389). اندازه‌گیری آسیب‌پذیری خانوارها در مقابل فقر در شهر تهران، یک روش شناسایی خانوارهای محروم. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 10 (38)، 427-389.
رضایی، محمدرضا؛ علیان، مهدی و خاوریان، امیررضا. (1392). شناسایی و ارزیابی گستره‌های فضایی فقر شهری در شهر یزد. پژوهشهای جغرافیای انسانی، 46 (3)، 695-677.
روستایی، شهریور و کرباسی، پوران. (1397). شناسایی و ارزیابی گستره‌های فقر شهری در محلات شهر مراغه. توسعه محلی (روستایی-شهری)، 9 (2)، 214-197
رفیعیان، مجتبی و زاهد، نفیسه. (1400). مدل‌سازی میزان فرسودگی شهری و گونه شناسی بافت فرسوده شهری قم. پژوهشهای جغرافیای انسانی، 53 (2)، 387-365.
زنگانه، احمد، تلخابی، حمیدرضا، گازرانی، فریدون (1394) گستره‌های فضایی فقر شهر اراک. نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 2 (1)، 107-93.
شرکت عمران و بهسازی شهری ایران. (1393). چارچوب جامع بازآفرینی شهری پایدار.
صفایی‌پور، مسعود و شنبه‌پور، فرشته. (1398). آینده‌نگاری توسعه شهری مبتنی بر سناریونویسی (مطالعه موردی: کلانشهر اهواز). جغرافیا و روابط انسانی، زمستان، 2 (3)، 475-456.
عبدی دانش‌پور، زهره. (1387). تحلیل عدم تعادل فضایی در شهرها. نشریه صفه، 29، 44-37.
عزیزی، منصور؛ موحد، علی؛ ساسانپور، فرزانه و کرده، نعمت. (1393). تحلیلی بر وضعیت فقر شهری؛ مطالعه موردی شهر مهاباد. مجله سپهر، 23 (90)، 69-60.
قاسمی‌سیانی، محمد و حقی، مهدی. (1395). تبیین گستره فقر شهری و شناسایی سکونتگاه‌های غیررسمی از منظر عدالت فضایی؛ مطالعه موردی، نسیم شهر تهران. فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 6 (24)، 256-245.
محمدزاده، پرویز؛ فلاحی، فیروز و حکمتی فرید، صمد. (1390). بررسی فقر و عوامل تعیین‌کننده آن در بین خانوارهای شهری کشور. فصلنامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 2، 64-41.
معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اهواز. (1398). آمارنامه کلانشهر اهواز. انتشارات اداره کل ارتباطات و امور بین‌الملل.
موحد، علی؛ ولی نوری، سامان؛ حاتمی‌نژاد، حسین؛ زنگانه، احمد و کمانرودی کجوری موسی. (1395) تحلیل فضایی فقر شهری در کلانشهر تهران. فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، 4 (3)، 36-19. نادمی، یونس و جلیلی کامجو، سیدپرویز. (1397). ارزیابی تأثیر فقر مطلق و نسبی بر نابرابری شادی در ایران. فصلنامه مدل‌سازی اقتصادی، 12 (1)، 26-1. نصیری، اسماعیل. (1394). راهبردهای کاهش فقر شهری با تأکید بر اجتماعات محلی؛ موردپژوهش، محله بی‌سیم شهر زنجان. فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی شهری، 2 (7)، 125-107. نظرپور دزکی، امیر؛ پریزادی، طاهر؛ حیدری‌نیا، سعید و نظرپور دزکی، رضا. (1396). برنامه‌ریزی راهبردی توسعه محلات دارای فقر شهری با استفاده از تکنیک AIDA؛ مطالعه موردی، بافت فرسوده اهواز. فصلنامه مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 4 (15)، 149-134. هادی‌زنوز، بهروز. (1379). ارتباط فقر و نابرابری با سیاست‌های اقتصادی دولت، مجموعه مقالات فقر در ایران، تهران: :دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی. Akinyemi, F. O., & Biigirimana, F. (2012) A spatial Analysis of poverty in Kigali. Rawnda using indicators of household living standard. Rwanda journal, 26(1), 3-22. Andenas, M., Perelman, J., & Scharling, C. (2021). The Fight Against Poverty and the Right to Development. Springer. Baud, I. S. A., Sridharan, N., & Pfeffe R. K. (2008) Mapping urban poverty for local governance in an Indian Mega-city: the case of delhi. Urban studies, 45(7), 1385-1412. Bolay J. C., &Kern AL (2019) Intermediary cities In: Wiley-Blackwell encyclopedia of urban and regional studies-Wily-Blackwell, Hoboten. 207-221. Bolay, J. C. (2020) Urban Planning Against Poverty. Springer. Bray R., Robert. W., Marian de L., Xavier G., & Alberto, U. (2019) The hidden dimenions of poverty. Paris: International movement ATD for world; Bray, R. et al, (2020) Realising Poverty in all its dimensions. A six country Participatory study, world development in Press. Chamahari, N. H., Karim H. A. & Hamdan H. (2012) Conceptual framework of urban poverty reduction: A review of literature procedia-social and Behavioral sciences, 68, 804-818 Liu, Y., & Wu, F. (2006) Urban Poverty neighborhoods: typology and spatial concentration under china’s market transition A case study of Nanjing. Geoforum, 37(4), 610-626. Lovra, E. (2016). Urban tissue typology and urban typology (1868-1918). Spacial cases: Zagreb and Rijeka. Prostor: znanstveni časopis za arhitekturu i urbanizam, 24 (2), 202-215. Nagendra, H., Baiz, Brondisio E., & Lwasas, S. (2018). The urban south and the Pridi cament of global transport sustainability. Nat sustain, 1, 341-349. Moga, S. T. (2020). Urban Lowlands: a history of neighborhoods, poverty, and planning. The University of Chicago Press. Orford, S. (2004.) Identifying and comparing changes in the spatial concentrations of urban poverty and affluence. A case study of inner London. Computers. Environment and urban systems. 28(6), 701-717. Sanyal, R. (2015). Refugees and urban Poverty: A historical view from Calcutta. in the city in urban poverty, 137-157. Thompson, J. P., & Smeeding, T. M. (2013) Inequality and Poverty in the United States: the Aftermath of the Great Recession. Finance and economics discussion series. Federal Reserve Board, Washington. UNWTO. (2020). Tourism and poverty reduction pathways to Prosperty, Earthscan, Lordon. Walter L. F., Anabela M. A., Luciana B., Amanda L. S., Pinar, G., & Ozuya. Tony W. (2021) No Poverty. Springer Nature Switzerland AG. World Bank. (2017). Annual reports, World Bank. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,541 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 490 |
||