تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,507 |
تعداد مقالات | 70,339 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,689,701 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,881,005 |
کمیسازی سنجههای سیمای سرزمین در منطقه حفاظت شده (مطالعه موردی: منطقه حفاظتشده سرخآباد استان زنجان) | ||
مجله علمی " آمایش سرزمین " | ||
دوره 13، شماره 2، مهر 1400، صفحه 545-565 اصل مقاله (823.22 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jtcp.2021.325836.670233 | ||
نویسنده | ||
سیده فریبا حسینی* | ||
کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از مخاطرات محیطی و بحران های اکولوژیک که جهان ما امروزه با آن روبرو است پدیده تغییرات کاربری اراضی می تشخیص به موقع و درست این تغییرات و عوارض سطح زمین نقش اساسی در درک بهتر روابط و تعاملات بین پدیده های انسانی و طبیعی به منظور مدیریت بهتر و استفاده از منابع طبیعی را فراهم میکند.مطالعه حاضر بررسی و تحلیل سنجهها در یک بازه زمانی 30 ساله را مبنا قرار داده است. منطقه حفاظت شده سرخ آباد به عنوان بیس کار انتخاب شده. جهت این امر با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست سری TM-ETM_OLI در دو دوره زمانی اقدام به بررسی روند تغییرات با استفاده از نرم افزار Envi به روش طبقه بندی حداکثر احتمال و با 86 درصد صحت اطلاعات پرداخته و سپس با استفاده از سنجه های موجود در نرم افزار Fragstate برای پایش در سه سطح لکه – کلاس – سیما پرداخته شده است. پس از تحلیل و ارزیابی این سه سطح و همچنین نتایج حاصل از تغییرات پوشش گیاهی و نقشه پراکنش جانوران که از مرکز تحقیقات زیست محیطی استان زنجان به منظور تهیه پراکنش جانوران بومی استان توسط محیط بانان تهیه شده بوده رقومی گشته و مورد استفاده قرار گرفت نتایج نشان داد که تبدیل زمینهای مرتعی به اراضی کشاورزی باعث از دست رفتن خاک و پوشش گیاهی شده و زیستگاه و جمعیت گونه های سیاه گوش و آهو که وابسته به این محیط ها بوده اند تاثیر منفی گذاشته است و با چرای بی رویه دام و جنگل تراشی باعث کاهش رشد اراضی جنگلی که زیستگاه پلنگ و خرس قهوه ای مورد تخریب واقع شده که این تغییرات هم در جهت تخریب زیستگاه عمل کرده است. در این تحقیق استفاده از روش نظری- تحلیلی به عنوان روش کار برای بررسی و آنالیز پژوهش استفاده شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
تغییر پوشش؛ سیمای سرزمین؛ منطقه حفاظت شده؛ سرخ آباد؛ زنجان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Quantification of Landscape Metrics in the Protected Areas: The Case Study of Sorkhabad Protected Area, Zanjan Province, Iran | ||
نویسندگان [English] | ||
Seyedeh Fariba Hosseini | ||
MSc Holder in Land Use Assessment and Planning, Faculty of Natural Resources, University of Guilan, Iran | ||
چکیده [English] | ||
One of the environmental hazards and ecological crises that our world is facing now is the phenomenon of land use change. The timely and accurate detection of these changes and land features has an essential role in better understanding the relationships and interactions between human and natural phenomena in order to better manage and use natural resources using theoretical-analytical method. The present study examined and analyzed metrics related to a period of over 30 years. Sorkhabad Protected Area was selected as the target area. The TM-ETM_OLI image series of Landsat satellite in two periods were exploited to investigate the trend of changes using Envi software and the maximum probability classification method with 86% accuracy of information. Then, the available metrics in Fragstate software were used to process the data at three levels, namely patch, class, and landscape. Along with analyzing and evaluating these three levels, the changes in vegetation and animal distribution changes map – prepared by the Zanjan Environmental Research Center foresters in order to map the distribution of native animals of the province – was also examined. The results showed that the conversion of pasturelands into agricultural lands has caused the loss of soil and vegetation and has negatively affected the habitat and population of caracal and deer species that are dependent on these environments. Moreover, overgrazing and deforestation have reduced the growth of forestlands; this has led to the destruction of the habitat of leopard and brown bear, and these changes have also contributed to habitat destruction. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
land cover change, landscape, protected area, Sorkhabad, Zanjan | ||
مراجع | ||
ﻃﺎﻟﺒﻲ و همکاران ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺳﻴﻤﺎﻱ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺁﺑﺨﻴﺰ ﻧﮑﺎ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺳﻨﺠﻪ ﺍﮐﻮﻟﻮﮊﻱ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﻤﺎﻱ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ1388. ۱۳۳-۱۴۴:(۳)۶
مخدوم و همکاران 1380-مخدوم .م –درویش صفت .ع –جعفر زاده .ه -1380- ارزیابی و برنامه ریزی محیط زیست با سامه اطلاعات جغرافیایی – انتشارات دانشگاه تهران – صفحه 304.
لاریجانی ,مریم ,قسامی فاطمه , یوسفی روپیات , الهام 1392, تحلیل اکولوژیک ساخت فضای سبز شهر جیرفت با استفاده از متریک های سیمای سرزمین , فصل نامه آمایش محیط , شماره 25.
شعبانی , نگین , ابرکار , مهرو , پریور , پرستو ,کوچک زاده , محسن 1389 (معرفی و کاربرد رویکرد بوم شناسی سیمای سرزمین در مقیاس شهر ( مطالعه موردی : شهر تهران ) علوم و تکنولوژی محیط زیست , دوره 12 –شماره 4.
زبر دست ,لعبت ,ساوری ,احمد رضا , پریور ,پرستو ,ستوده ,احد ,1394 , مقدمه ای بر مفاهیم پایه ی اکولوژی سیمای سرزمین با کاربرد در برنامه ریزی محیط زست ,انتشارات اوای قلم .
کیانی ,واحد 1393. در آمدی بر بوم شناسی سیمای سرزمین انتشارات دی نگار.
اردکانی , محمد رضا 1382,اکولوژی عمومی , انتشارات دانشگاه تهران .
کرمی ,آرش ,فقهی , جهانگیر 1390- بررسی کمی کردن سنجه های سیمای سرزمین در حفاظت از الگوی کاربری اراضی پایدار (مطالعه موردی : استان کهکیلویه و بویر احمد (مجله محیط شناسی .
میرنوروزی , محمد (1383)ارزیابی ساختار و عملکرد رود دره آباد به روش اکوسیستمی و اکولوژی سیمای سرزمین با استفاده از GIS و ارائه راهکارهای اصلاحی برای حفظ احیاء و توسعه پایدار دره دار آباد ,پایان نامه کارشناسی ارشد , دانشکده محیط زیست تهران ,صفحه 172.
References
Apan,A.A., Raine,S.R.and Paterson,M.S (2002). Mapping and Analysis of Changes in the Riparian Landscape Structure of the Lockyer Valley catchment, Queensland,Australia. Journal of Landscape&Urban Planning,59(1),PP:43-57
Ardakani, Mohammad Reza 2003, General Ecology, University of Tehran Press. (in Persian)
Burel, F. ,& Baudry, J.,(2003), “Landscape Ecology Concepts, Methods And Application. Science Publishers. INS:USA.
Burel, F. ,& Baudry, J.,(2003), “Landscape Ecology Concepts, Methods And Application. Science Publishers. INS:USA.
Barnes, T.G.,(2000), “Landscape Ecology and Ecosystems Management. Agric. Exten. Serv. Publ. FOR 76.
Deng, J. S., K. Wang, Y. Hong and J. G. Qi. 2009. Spatio-temporal dynamics and evolution of land use change and landscape pattern in response to rapid urbanization. Landscape and Urban Planning 92(3–4): 187-198.
De Barros, S. F., C. A. Vettorazzi, D. M. Theobald and M. V. R. Ballester. 2005. Landscape dynamics of Amazonian deforestation between 1984 and 2002 in central Rondônia, Brazil: assessment and future scenarios. Forest Ecology and Management 204(1): 69-85.
Dramestad, W.E.; Olson, J.D. & Forman, R.T.T., (1996), “Landscape ecology principles in land- use planning. Harvard University Graduate School of Design and Island press and American Society of Landscape Architecture, 80pp
Forman, R. and Godron. M. 1986. Landscape Ecology (619 p.). New York, Chichester.
Forman, R. T. T (1995). "Land mosaics: The ecology of landscapes and regions". USA: Cambridge University press. 632 P, ISBN 9780521479806, Cambridge, UK.
Forman, R.,& Godron, M.,(1986), “Landscape Ecology. USA: John Willy & Sons,Inc.640p
Farina, A.,(1998), “Principles and Methods in Landscape Ecology. Chapman and Hall. London. 235pp.
Farina, A., (2010), “Ecology, cognition and landscape: linking natural and social systems. Springer. pp. 169.
Herold, M., J. Scepan and K. C. Clarke. 2002. The use of remote sensing and landscape metrics to describe structures and changes in urban land uses. Environment and Planning 34(8): 1443-1458.
Kiani, Unit 1393. An Introduction to the Ecology of the Landscape of Dey Negar Publications. (in Persian)
Karami, Arash, Fiqhi, Jahangir 1390- A study of quantification of land features in the protection of sustainable land use pattern (Case study: Kohkiluyeh and Boyer-Ahmad Province (Journal of Environmental Studies). (in Persian)
Lausch, A. and F. Herzog. 2002. Applicability of landscape metrics for the monitoring of landscape change: issues of scale, resolution and interpretability. Ecological indicators 2(1): 3-15.
Larijani, Maryam, Ghasami Fatemeh, Yousefi Rupiat, Elham 1392, Ecological analysis of green space construction in Jiroft using land use metrics, Environmental Management Quarterly, No. 25. (in Persian).
Leitao, A.B., Miller, J., Ahern, J. and McGarigal, K (2006). "Measuring Landscapes: A Planners Handbook".WashingtonD.C:Island Press.PP:250.-29- Ahern, j. and Andre, L (2003). "Applying landscape ecological concepts and metrics in sustainable landscape planning" Landscape and Urban Planning,59, PP: 65-93.
McGarigal, K. and B. J. Marks. 1995. Spatial pattern analysis program for quantifying landscape structure. Gen. Tech. Rep. PNW-GTR-351. US Department of Agriculture, Forest Service, Pacific Northwest Research Station.
Makhdoom et al. 2001-Makhdoom .M.- Environmental assessment and planning with geographical information - University of Tehran Press - Page 304. (in Persian)
Mirnorozi, Mohammad (2004) Evaluation of structure and performance of Darreh Abad river by ecosystem method and ecology of land using GIS and providing corrective solutions to maintain the revitalization and sustainable development of Darreh Abad, M.Sc. Thesis, Faculty of Environment, Tehran, Iran 172. (in Persian)
Narumalani, S., D. R. Mishra and R.G. Rothwell. 2004. Change detection and landscape metrics for inferring anthropogenic processes in the greater EFMO area. Remote Sensing of Environment 91(3–4): 478-489.
Nagendra, H. 2000. Estimating landscape pattern from supervised and unsupervised classification: studies in the Western Ghats, India. International Archives of Photogrammetry and Remote Sensing 33(7): 955-961.
Seto. K. C. and M. Fragkias. 2005. Quantifying spatiotemporal patterns of urban land-use change in four cities of China with time series landscape metrics. Landscape Ecology 20(7): 871-888.
Shabani, Negin, Abarkar, Mehro, Parivar, Parasto, Kouchakzadeh, Mohsen 1389 (Introduction and application of the ecological approach of land appearance in the city scale (Case study: Tehran) Environmental Science and Technology, Volume 12 - Number 4. (in Persian)
Talebi et al. - 2009 Analysis of land degradation in Neka watershed using ecological measures of environmental land 133-144: (3) 6(in Persian)
Uuemaa, E., U. Mander and R. Marja. 2013. Trends in the use of landscape spatial metrics as landscape indicators: A review. Ecological Indicators 28(0): 100-106.
Zabr-e-Dast, Labat, Savari, Ahmad Reza, Parivar, Parasto, Sotoudeh, Ahad, 1394, Introduction to the basic concepts of ecology of land use with application in environmental planning, Avae Ghalam Publications. (in Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 394 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 305 |