پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,195,009 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,942,981 |
نسخۀ خطّی تذکرۀ کلام‌الملوک باباجان قزوینی؛ اقتباس یا استنساخ از تذکرة‌الأولیای عطّار نیشابوری | ||
| ادب فارسی | ||
| دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 27، شهریور 1400، صفحه 153-168 اصل مقاله (565.88 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2021.315927.1843 | ||
| نویسنده | ||
| آسیه ذبیح نیا عمران* | ||
| دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه پیام نور | ||
| چکیده | ||
| تذکرۀ کلام‌الملوک، اثری عرفانی به زبان فارسی است که کمال‌الدّین حاجی‌بابا بن میرزاجان قزوینی، یکی از برجستهترین شاگردان شیخ‌بهایی، آن را در 1403ق تألیف کرده است. یگانه‌نسخۀ خطّی این کتاب به شمارۀ ۱۰۲۹۴ در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی نگهداری میشود. موضوع کلام‌الملوک باباجان قزوینی، در احوالات و سخنان عرفا و اولیاست؛ بنابراین، علاوه بر اینکه این اثر، نشانۀ اندیشههای عرفانی مؤلّف است و مانند اغلب متون عرفانی، دارای نثری ساده و به‌دور از پیچیدگی است و از جملات ساده و کوتاه بهره میگیرد، محتوای آن، نموداری از فرهنگ پرمایۀ عرفان ایران اسلامی و کارنامۀ عرفای فارسی‌زبان و نیز نمایانگر جلوه‌ای از هویّت و فرهنگ ما ایرانیان است. مقالۀ حاضر میکوشد تا با روش توصیفی- تحلیلی به این پرسش اصلی پاسخ دهد که چرا بیش از نوددرصد متن عرفانی کلام‌الملوک باباجان، از حیث شکل و محتوا، همانند کتاب عرفانی تذکرة‌الأولیای عطّار نیشابوری است؟ دستاورد تحقیق نشان میدهد که نمیتوان تذکرۀ عرفانی کلام‌الملوک را کتابی مستقل به شمار آورد؛ زیرا اثر مذکور تحریر و تهذیبی از تذکرة‌الأولیای عطّار است. از آنجا که باباجان، کاتب بوده و آثار عرفا را استنساخ می‌کرده است، به نظر میرسد وی خواسته است از این طریق، جُنگی از زندگی عرفا را فراهم آورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحریر و تهذیب؛ باباجان قزوینی؛ تذکرة‌الأولیای عطّار؛ استنساخ؛ تذکرۀ کلام‌الملوک | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Manuscript of Babajan Qazvini's Tazkereh Kalam al-Muluk: Adaptation or Transcription from Attar Neyshabouri Tazkereh al-Awliya | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Asieh Zabihnia Emran | ||
| Associate Professor in Persian Language and Literature, Payame Noor University | ||
| چکیده [English] | ||
| The manuscript of Kalam al-Muluk (1403 AH) is a Persian mysticism work in Persian written by Kamaluddin Haji Baba bin Mirza Jan Qazvini, one of the most prominent students of Sheikh Baha'i. The only version of this manuscript is kept in the library of the Majlis in 10294 entry. Kalam al-Muluk of Baba Jan Qazvini is about the circumstances and words of mystics and saints. Therefore, considering that it shows the author's mystical thoughts and ideas, and like most mystical texts, its prose is simple and far from ambiguity and complexity using simple and short sentences, its content is also a symbol of the rich mystical culture of Islamic Iran and the record of Persian-speaking mystics reflecting a manifestation of our Iranian identity and culture.The present article tries to answer the main question that why more than ninety percent of the mystical text of Babajan's theology is similar to Attar in terms of form and content via a descriptive-analytical method. The results of the research show that the mystical memoir of Kalam al-Muluk cannot be considered as an independent book, because the work is a writing and refinement of the memoirs of Attar. Since Babajan was a scriber and transcribed the works of mystics, it seems that he wanted to create an anthology of mystics’ lives. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Writing & Refinement, Babajan Qazvini, Attar Tazkereh Al-Awliya, Transcription, Kalam al-Muluk | ||
| مراجع | ||
|
باباجان قزوینی (1043ق)، کلام المولک، نسخۀ خطّی، ش ۱۰۲۹۴، تهران، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی.
ــــــــــــــــــ (1300ق)، مشکول حاجی‌بابا بن میرزاجان قزوینی، ترجمۀ محمّدباقر بن اسماعیل حسینی خاتون‌آبادی، تهران، چاپ سنگی.
بازن، آندره (1376)، سینما چیست؟، ترجمۀ محمّد شهبا، تهران، بنیاد سینمایی فارابی.
بشری، جواد (1394)،«حاجی‌بابا قزوینی، برجستهترین شاگرد شیخ بهایی»، جشن‌نامۀ دانشور فرهنگ‌یار سیّدمحمود مرعشی نجفی، ج1، 585ـ606.
بندرچی، محمّدرضا (1379)، «رسالۀ حاجی‌بابا قزوینی در شرح یک حدیث نبوی»، علوم حدیث، سال پنجم، ش1 (پیاپی ۱۵)، ۱۲۹ـ۱۳۳.
بهار، محمّدتقی (۱۳۸۴)، سبک‌شناسی، ج2، تهران، امیرکبیر.
تفتازانی، سعدالدّین (1369)، شرح المختصر (شرح مختصرالمعانی فی المعانی والبیان و البدیع)، قم، نجفی.
تهرانی، آقا بزرگ (1355)، الذّریعة الی تصانیف الشّیعة، ج 5 و 6، نجف، دارالکتب العلمیّة.
ــــــــــــــــــ (1388)،طبقات أعلام الشیعة، چاپ علی‌نقی منزوی، قم، اسماعیلیان.
حرّ عاملی (1362)، أمل الآمل، چاپ السیّدأحمد الحسینی، ج 2، قم، دار الکتاب الاسلامی.
حسینی اشکوری، سیّدجعفر (1374)، فهرست نسخههای کتابخانۀ آیت‌اللّه فاضل خوانساری، ج1، قم، مؤسسۀ علمی و فرهنگی آیت‌اللّه فاضل خوانساری- انصاریان.
ــــــــــــــــــ و سیّدصادق حسینی اشکوری (1383)، فهرست نسخههای عکسی مرکز احیاء میراث اسلامی، زیر نظر سیداحمد حسینی اشکوری، ج5، قم، مؤسّسۀ علمی و فرهنگی آیت‌اللّه فاضل خوانساری – انصاریان.
حسینی، سیّداحمد (1375)، فهرست نسخههای خطّی کتابخانۀ عمومی حضرت آیت‌اللّه العظمی نجفی مرعشی، ج 29 و 75، زیر نظر سیّدمحمود مرعشی، قم، خیّام.
جانتی، لوییس (1381)، شناخت سینما، ترجمۀ ایرج کریمی، تهران، روزگار نو.
دانش‌پژوه، محمّدتقی (1340)، فهرست نسخههای خطّی کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران، دانشگاه تهران.
ذبیح‌نیا عمران، آسیه (1397)، «بررسی آموزههای عرفانی اوشو و تذکرۀ عرفانی کلام‌الملوک باباجان قزوینی»، ادیان و عرفان تطبیقی، سال دوم، ش2، بهار و تابستان، ص 1-20.
ــــــــــــــــــ (1398)، «بررسی مؤلّفههای خودشکوفایی و کمالطلبی در تذکرۀ عرفانی کلام‌الملوک باباجان قزوینی و نظریّات آبراهام مَزلو»، ادبیّات تعلیمی، سال یازدهم، ش43، پاییز، ص1- 18.
روح‌بخشان، عبدالحمید (1388)، «تذکرةالأولیاء در گزارش احوال و افکار و اقوال بزرگان عرفان»، اطّلاعات حکمت و معرفت، ش۴۶، دی، ص 55-57.
روضاتی، سیّدمحمّدعلی (1391)،در پرتو روضات (پنجاه مقاله در تراجم، کتابشناسی، نسخه‌شناسی و تاریخ)، قم، مؤسسۀ کتابشناسی شیعه.
شریفی، محمّد (1387)، فرهنگ ادبیّات فارسی، چ2، تهران، معین.
شمیسا، سیروس (1382)، سبک‌شناسی نثر، تهران، میترا.
صادق بروجردی، محمّدمحسن (1095ق)، مجموعۀ ملّامحمّدمحسن بروجردی، نسخۀ خطّی، ش ۳۵۱۴، کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران.
صدرایی خوئی، علی (1377)، فهرست نسخههای خطّی کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، با نظارت عبدالحسین حائری، ج 32 و 38، قم، دفتر تبلیغات اسلامی با همکاری کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
طباطبائی بهبهانی، سیدمحمّد (1388)، فهرست مختصر نسخههای خطّی کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، تهران، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
عطّار (1393)، تذکرةالأولیا، چاپ محمّد استعلامی، چ25، تهران، زوّار.
ــــــــــــــــــ (1336)، تذکرةالأولیا، چاپ میرزامحمّدخان قزوینی، چ5، تهران، دنیای کتاب.
فاضل مقداد (980ق)، کنزالعرفان، نسخۀ خطّی، ش ۱۱۶۷۴، فهرست کتابخانۀ مرعشی.
قشیری (1361)، رسالۀ قشیریّه، چاپ بدیع‌الزّمان فروزانفر، تهران، علمی و فرهنگی.
شمس قیس رازی (1338)، المعجم فی معاییر اشعار العجم، چاپ محمّد قزوینی، تهران، رشیدیّه .
مرعشی نجفی، سیّد محمود و میرمحمود موسوی (1387)، بخشی از دست‌نوشتههای شیخ بهاء‌الدّین عاملی، قم، کتابخانۀ آیت‌اللّه مرعشی نجفی.
میبدی، ابوالفضل رشیدالدّین (1339)، کشف‌الأسرار و عدةالأبرار، چاپ علی‌اصغر حکمت، تهران، امیرکبیر.
ناجی نصرآبادی، سیّدمحسن (1387)،کتابشناسی شیخ بهایی، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی.
هجویری (۱۳۸۶)، کشف‌المحجوب، چاپ محمود عابدی، تهران، سروش.
همایی، جلال‌الدّین (1368)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چ6، تهران، هما. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 258 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 213 |
||