پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,243 |
| تعداد مقالات | 67,878 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,521,569 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,291,099 |
مطالعۀ تأثیر نگارههای عاشورایی نسخ چاپ سنگی کلیات جودی بر کاشی‌های تکیه معاونالملک | ||
| پژوهش‌های علوم تاریخی | ||
| مقاله 7، دوره 13، شماره 2، شهریور 1400، صفحه 147-173 اصل مقاله (4.44 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2021.325817.473432 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه عسگری1؛ مهناز شایسته فر* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری هنر اسلامی دانشگاه تربیت مدرس تهران | ||
| 2دانشیار گروه هنر اسلامی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| نسخه های چاپ سنگی مذهبی، یکی از رایجترین کتب دوران قاجار، ارتباط تنگاتنگی با فرهنگ مردم پیداکرده و بر سایر هنرها نیز تأثیرگذار بوده است. در این راستا، پژوهش حاضر، سعی دارد، مسئله تأثیر نگارههای عاشورایی و یکی از مؤثرترین تصاویر کتب چاپ سنگی (کلیات جودی) بر کاشی‌نگاره‌های تکیه معاونالملک را مورد مطالعه و تحلیل قرار دهد. هدف پژوهش، بازشناسی نگارههای عاشورایی نسخ کلیات جودی، مرتبط با کاشی‌های تکیه معاون الملک و تحلیل تصویری آن است. روش پژوهش: توصیفی تحلیلی از نوع کتاب خانهای اسنادی است که با مطالعه نسخ چاپ سنگی موجود در کتابخانه ملی و کاشی‌نگاره‌های تکیه معاونالملک با موضوع عاشورا صورت گرفته است. نتیجه گیری: نگارههای عاشورایی کاشی‌های تکیه معاونالملک از تصاویر نسخ چاپ سنگی از جمله طوفان البکاء، اسرارالشهاده، مجالسالمتقین و کلیات جودی بهره برده است. این اثرپذیری در نسخ کلیات جودی بیش از سایر کتب چاپ سنگی مشاهده می‌شود. تأثیر نه تنها در موضوع، بلکه در شیوه طراحی نیز بارز است. شباهت‌ها در انتخاب صحنه ها و پیکرهها، روایتگری تاریخی و مذهبی، پرداخت تصویری، ترکیب‌بندی و خط گذاری‌های بیانگر دیده می‌شود. پس زمینه ها در کاشی نگاره‌ها بیشتر مورد توجه بوده و طراحی زنان در این بنا مشهود است. البته در نسخ کلیات جودی، زنان بیش از سایر نسخ، در صحنهها حضور دارند. بیان مفاهیم پایداری و برتری نیروی خیر بر شر و توجه به عملکرد یاران اولیاء از جمله مفاهیم ارزشمندی است که با عناصر تجسمی و تأثیر ترکیب‌بندی های متنوع شاخص شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلیات جودی؛ کاشی‌نگاره؛ چاپ سنگی مصور؛ عاشورا؛ تکیه معاونالملک | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Reviewing the Effects of Lithographic Ashura Paintings of Judi Collection on the Tilework of Tekyeh Moaven al-Molk | ||
| نویسندگان [English] | ||
| fatemeh asgari1؛ Mahnaz Shayestefar2 | ||
| 1::PhD student of Islamic Art, the School of Art and Architecture, Tehran Tarbiat Modares University | ||
| 2Faculty Member of the Faculty of Art of Tarbiat Modarres University | ||
| چکیده [English] | ||
| The lithographic religious books as one of the most prevalent books in the Qajar period, are closely related to the public culture and also influenced other artworks. In this regard, the present study aims to review the impacts of Ashura paintings of one of the most effective lithographic books (i.e., Judi collection) on the tilework of Tekyeh Moaven al-Molk. Methodology: This analytical-descriptive study utilizes a documentary-library method involving the study of lithographic manuscripts available in the National Library of I.R.Iran along with the tilework of Tekyeh Moaven al-Molk with the theme of Ashura. Conclusion: Ashura paintings on the Tekyeh Moaven al-Molk tiles have been inspired by lithographic images found in such books as Toofan Al-Beka’, Asrar Al-Shahada, Majalis Al-Muttaghin, and Judy Collection. This inspiration is seen more in Judi Collection than in other lithographic books. This inspiration is evident not only in the subject matter but also in the design styles. The similarities include the same elements in the selection of scenes and figures, religious and historical narrations, visual presentations, layout, and lines of shapes and interior surfaces. The background is more important in tilework and the presence of women is remarkable in the paintings of the building’s tiles. Indeed, the quantity of women in the paintings of the Judi collection is more than in other manuscripts. The concepts of resistance, the superiority of good over evil, and the companions of uwliya (saint figures) are significant in these works. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Judi Collection, Painted tiles, Illustrated lithography, Ashura, Tekyeh Moaven al-Molk | ||
| مراجع | ||
|
اسکرس، جنیفر، شکوه هنر قاجار، ترجمۀ علیرضا بهارلو و مرضیه قاسمی، تهران، خط و طرح، 1399.
بابازاده، شهلا، تاریخ چاپ در ایران، تهران، طهوری، 1378.
پاکبار، رویین، دایرةالمعارف هنر. تهران: فرهنگ معاصر، 1381.
جباری، مراثی، فاطمه، محسن. مطالعه تطبیقی تصاویر نسخ چاپ سنگی و کاشی‌های مصور دورۀ قاجار. هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی. دورۀ 18. شمارۀ،1، صص 57-68، 1392.
جودی خراسانی، میرزا عبدالجواد. دیوان جودی، تصحیح علی افراسیابی. چاپ اول. قم، قلم، 1386.
ذوقی حسینی، الهه، معماری تکایای ایران، تهران، طحان، 1392.
ذوالفقاری، حسن، فارسی عمومی، برگزیدۀ متون فارسی و آیین نگارش، تهران، رشدآوران، 1391.
ریاضی، محمدرضا، کاشی‌کاری قاجار، تهران، یساولی، 1395.
سپهر، میرزا محمدتقی، ناسخ التواریخ، تهران، کتابچی، 1382.
شاطری، وکیلی، ناظمیان فرد، مصطفی، هادی، علی، بررسی تطبیقی تصاویر جنیان حاضر در کربلا در کتب چاپ سنگی عصر ناصری با روایات اسلامی، تاریخنگری و تاریخنگاری، پیاپی 107، شمارۀ 22، صص 147-176، 1397.
شریف کاشانی، حبیب‌الله، تذکرةالشهداء، تحقیق، مؤسسه فرهنگی شمسالصحی، تهران، شمس الضحی،1390.
عزیزی، صادق پور فیروزآبادی، سید محمود، ابوالفضل، تحلیل تأثیر تصاویر چاپ سنگی کتاب‌نامه خسروان بر تصاویر کاشی‌های نقش‌برجسته کاخ موزۀ گلستان، نگره، شمارۀ 37، صص 73-86، 1395.
قزوینی، محمدکاظم، تندیس شکیبایی(از ولادت تا شهادت) ترجمه‌ای از کتاب زینب کبری من المهد الی اللحد، ترجمۀ جلال سبحانی، تهران، بینالملل، 1394.
مارزلف، اولریش، تصویرسازی داستانی در کتاب‌های چاپ سنگی، ترجمۀ شهروز مهاجر، تهران، نظر، 1398.
ملازاده، محمدی، کاظم، مریم. دایرةالمعارف 4- دایرةالمعارف بناهای تاریخی ایران در دورۀ اسلامی/5، تهران، سورۀ مهر، 1381.
معینالدینی، نادعلیا، مراثی، محمد، احمدف محسن، بررسی مفهوم و جایگاه سبک هنری در هنر عامه، 1393.
آرشیو نسخ چاپ سنگی کتابخانۀ ملی. مطالعات فرهنگ و ارتباطات. شمارۀ 27، صص 87-109.
برداشت مطلب(بدون نویسنده) از سایت خبرگزاری تحلیلی ایران(خبر آنلاین)، (1394). تاریخ مراجعه 18/12/99.
برداشت مطلب از مسعود گودینی خبرگزاری مهر(1392)، تاریخ مراجعه 21/12/1399.
برداشت مطلب از میثم منیعی(تکیه معاونالملک)(1394)، تاریخ مراجعه 3/11/99.
Marzolph,Ulrich, Narrative Illustration In Persian Lithographed Books, Boson, Brill, 2001.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 415 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 369 |
||