پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,223 |
| تعداد مقالات | 67,680 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,884,057 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,556,566 |
درآمدی بر تقسیم بندی موضوعی نسخه های‌خطیِ تصویرسازی شده در تمدن ایرانی | ||
| پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
| دوره 54، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 75-97 اصل مقاله (721.16 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2021.326226.654262 | ||
| نویسنده | ||
| سعید خودداری نایینی* | ||
| گروه مطالعات موزه،دانشگاه هنر ،تهران | ||
| چکیده | ||
| پژوهش درتاریخ نقاشی ایرانی، به اطلاعات دربارۀ نسخههای خطی مصور نیاز دارد تا از این طریق و با فراهم آوردن شواهد کافی، تحولات تاریخ این هنر روشنتر شود. از این رو، نگارنده با مراجعه به اطلاعات مربوط به نسخه های خطی موجود در کتابخانههای ایران (به طور خاص در فهرستگان نسخه های خطی ایران)، کوشید تا فراوانی موضوعی آثار مزّین به نقاشی را بیابد و از طرفی به این پرسش پاسخ دهد که موضوع کدام متون (منثور یا منظوم) بیش از همه برای افزودن انواع تصاویر و طراحی ها انتخاب شده است. از این رو با احصای نسخههای تصویردار و بر اساس آمار حاصله و با رویکرد کمّی ، مشخص شد از نظر فراوانی نسخه های مصور، موضوع ادبیات با فاصلۀ بسیار از سایر موضوعات قرار دارد و رده های بعد، از آن مرقعات هنری (نقاشی)، تاریخ، سفرنامه و جغرافیایی است. این آثار با انواع تصاویر، از جمله نقاشی، نقشه، رسم و طرح ودیگر آرایه های تصویری تزیینشده اند. این پژوهش مبنایی برای تدوین موضوع تصاویر هر نسخۀ مصور خواهد بود . | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نقاشی ایرانی؛ هنرهای تصویری؛ نسخههای خطی مصور؛ تقسیم بندی موضوعی؛ کتابخانههای ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Introduction to the Subject Classification of Persian Illustrated Manuscript | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Saeid Khoddari Naini | ||
| Museum Studies Dept.,Tehran University of Art | ||
| چکیده [English] | ||
| A survey on the history of Iranian painting should include the information about remaining illustrated manuscripts, which provides sufficient evidence to clarify how the history of painting evolved. This paper is based on the codicological information about the manuscripts preserved in Iran; it aims to determine the thematic frequency of the works decorated with paintings; it also tries to answer which kind of texts (prose or poetic) were the most appealing to painters and illustrators. Therefore, relying on a quantitative methodology, it was found that literature illustrated manuscripts are in the first place and are far from other subjects, and the following subjects are: artistic albums, history, travelogue, and geography. These works are decorated with various decorations such as paintings, drawings, maps, designs, and other patterns. This research could be a basis for organizing the subjects of the images in illustrated manuscripts. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Persian painting, illustrated manuscripts, subject classification, Iranian libraries | ||
| مراجع | ||
|
ابن ابی اصیبعه،ابوالعباس، عیون الانبا فی طبقات الاطبا، تحقیق نزار رضا، بیروت: دار مکتبة الحیاه، بی‌تا.
ابن المقفع، عبدالله ،کلیله ودمنه، قاهره: مطبعه الامیریه ببولاق، 1937.
ابن الندیم، ابوالفرج محمد ابن اسحاق، الفهرست، تحقیق ابراهیم رمضان، بیروت: دار المعرفه،1997.
ابن حوقل، ابوالقاسم محمد، صورة الأرض، بیروت: دارصار، 1938.
ابن زبیر، رشید الذخایر والتحف، تحقیق عیسی صالحیه، کویت، 1984.
ابن زبیر، رشید، الذخایر والتحف، تحقیق عیسی صالحیه،کویت: مطبعه حکومه الکویت، 1984.
بلر شیلا، بلوم جاناتان، سراب هنر اسلامی، ترجمهی فرزانه طاهری، مجله باستانشناسی وتاریخ، سال بیست و سوم شماره پیاپی 45، پاییز وزمستان 1387، صص 48-92.
بیرونی، ابوریحان محمد ابن احمد، التفهیم فی اوایل صناعه التنجیم، تصحیح استاد جلال الدین همایی، 1351.
بیهقی، ابوالفضل، تاریخ بیهقی، تصحیح علی اکبر فیاض، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی،1383.
تیمور پاشا،احمد، التصویر عند العرب، (با مقدمه و افزوده های زکی محمد حسن)، قاهره: مطبعه لجنه التالیف والنشر، 1942.
حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، بغداد: مکتبه المثنی، 1941.
حسینی راد ودیگران، شاهکارهای نگارگری ایران، تهران: موزه هنرهای معاصر، 1384.
خوارزمی، ابو عبدالله محمد، احصاء العلوم ترجمه حسین خدیو جم ، تهران: علمی فرهنگی ،1389.
خودداری نایینی، سعید، گلستان کاغذ، نگاهی دوباره با تاریخ وساخت کاغذ ابری، گلستان هنر، انتشارات فرهنگستان هنر (در دست انتشار،1400).
همو، فهرست مرقعات و آلبومهای عکس کتابخانه ملی ملک، قم: مجمع ذخایر اسلامی، 1389.
همو، نسخه ای دیگر به خط و تذهیب حسن ابن المکارم، گزارش میراث، فروردین و تیرماه 1393، شماره 62 و 63 (86 تا 88 ).
درایتی مصطفی، فهرستواره دستنوشته‌های ایران (دنا) تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، 1389.
درایتی، مصطفی، فهرستگان نسخه های خطی ایران(فنخا)، تهران: سازمان اسناد وکتابخانه ملی، 1390-1394.
دی طرازی، الفیکنت فیلیب، المخطوطات المصوره والمزوقه عند العرب، حلب: مکتبه الضاد ،1946.
شانی زاده ، محمد عطا الله، کتابهای سهگانه، (مرآت الابدان فی تاریخ اعضا الانسان، اصول الطبیعیه، ومعیار الاطبا) (به ترکی) چاپ سربی، [استانبول؟]: بینا، .1820.
طاشکبری‌زاده، احمدبن مصطفی، مفتاح‌السعاده و مصباح‌السیاده،. بیروت: دارالکتب العلمیه، 1985م.
الغزولی، علی ابن عبدالله، مطالع البدور ومنازل السرور، قاهره: دارالوطن، 1399ق.
محمد تقی دانش پژوه، نشریه نسخههای خطی دانشگاه تهران، جلد دهم، انتشارات کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد، 1385.
مددپور، محمد؛ جعفری، زهره؛ شیرازی، علی اصغر، فهرست موضوعی و تحلیلی کتب تصویری در مجموعه نسخ خطی کتابخانه مدرسه عالی شهید مطهری (سپهسالار سابق)، نگره، شماره 2 و3 ، 15-40، بهار وتابستان1385.
منزوی، احمد فهرست نسخههای خطی فارسی، تهران: مؤسسه فرهنگی منطقه‌ای، 1348-1353.
منزوی، احمد، فهرستواره کتابهای فارسی، تهران: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، 1374.
وفادار مرادی، محمد، فهرست نسخه های خطی مصور کتابخانه آستان قدس رضو ی، [مجموعه مقالات ] کنگره بین المللی کتاب و کتابخانه در تمدن اسلامی، دوره 1، 1374.
Binbaş, İ. E., Structure and Function of the Genealogical Tree in Islamic Historiography (1200-1500). In İ. E. Binbaş, & N. Kılıç-Schubel (Eds.), Horizons of the World: Festschrift for İsenbike Togan (pp. 465-544). İthaki Publishing, 2011. Çagman F. and Tanindi Z, The Topkapi Saray Museum, the Albums and Illustrated Manuscripts (edited and expanded from the original Turkish by J. M. Rogers), New York and Boston, New York Graphic Society,. 1986. Contadini, Anna Arab Painting text and image in illustrated Arabic manuscripts, Brill: Leiden and Boston, 2010. Keshavarz Fateme، A descriptive and analytical catalogue of Persian manuscripts in the library of the Wellcome Institute of Medicine History of Medicine, Wellcome Institute for the History of Medicine, 1985.Robinson B. W ،Persian Paintings in the John Ryland’s Library, New York: Sotheby Parke Bernet Pubns; First Edition, May 1, 1980.Robinson B. W, Persian Paintings in the Collection of the Royal Asiatic Society, Oxfordshire: Rutledge Publishing, January 1, 1998.Robinson B. W, Descriptive Catalogue of Persian Paintings in Bodleian Library, Oxford University Press; First Edition, January 1, 1958.Robinson B. W. Persian paintings in the India Office Library: a descriptive catalogue catalogue, London: Sotheby Parke Bernet, 1976. Roxburgh, David J. “The study of painting and the arts of the book”.Muqarnas 17, pp. 1- 16, 2000. Schmitz, Barbara, Islamic Manuscripts in the New York Public Library, Oxford: Oxford University Press, 1992. Schmitz, Barbara, Islamic and Indian Manuscripts and Paintings in the Pierpont Morgan Library, New York: Pierpont Morgan Library, 1998. Titley N. MM, Miniatures from Turkish Manuscripts: A Catalogue and Subject Index of Paintings in the British Library and the British Museum, London: The British Library Reference Division Publications, 1981. Titley, Norah M, Miniatures from Persian manuscripts: a catalogue and subject index of paintings from Persia, India and Turkey in the British Library and the British Museum, BMP, London: BMP, 1977 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 445 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 317 |
||