پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,973,580 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,645,811 |
جایگاه عدل در اشعار خاقانی | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 22، مهر 1400، صفحه 107-137 اصل مقاله (521.61 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2021.305783.1372 | ||
| نویسندگان | ||
| خدابخش اسداللهی* 1؛ ثریا کریمی2 | ||
| 1استاد زبان و ادبیات فارسی، ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
| 2دانشجو دکترا زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
| چکیده | ||
| عدالت به عنوان یکی از اهداف والای انسانی و اخلاقی بشر به معنی احقاق حقوق دیگران براساس مساوات است. هدف این پژوهش، تبیین جایگاه عدل در اشعار خاقانی و اهمیت این فضیلت خاقانی در ترسیم آرمان‌شهر این شاعر است. بنابراین در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی به این سؤال پاسخ داده می‌شود که عدل در اشعار خاقانی از چه ابعادی قابل خوانش است؟ مطابق نتیجه‌ی حاصل از این پژوهش، عدل در اشعار خاقانی از ابعاد سیاسی، الهی و دینی قابل بررسی است. در بعد سیاسی، عدل از مهم‌ترین عوامل استواری ساختار پادشاهی بیان شده که قابل انطباق با اندیشه‌ی سیاسی ایرانشهری است؛ مطابق این نظریه یکی از مهم‌ترین ویژگی شهریار آرمانی در دیوان و تحفة‌العراقین خاقانی پاس‌داشت عدل و داد است. خاقانی در عدل الهی، مقصود از عدل در جهان را با مفهوم توازن و تعادل در خلقت جهان استعمال کرده اینکه خداوند علیم و حکیم به مقتضای علم شامل و حکمت عام خود می‌داند که برای ساختمان هر کلی، از هر جزئی چه اندازه لازم و ضروری است و نیز در ضمن مدح ممدوح به مفهوم کلامی آن از دیدگاه اشاعره اشاره کرده است. در بعد دینی عدل را کلید درجه‌ی هشتم بهشت و امانت خداوند می‌داند. از دیدگاه او دین با عدل معنا پیدا می‌کند و عدل‌گستری در جامعه نشانه‌ای از دینداری حاکم بر آن جامعه می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادبیات اجتماعی؛ عدل؛ خاقانی؛ سیاست؛ دین | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The place of justice in Khaghani's poems | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Khodabakhsh Asadollahi1؛ Sorayya Karimi2 | ||
| 1Persian Language and Literature, Literature and Humanities, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran | ||
| 2Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Justice, as one of the highest human and moral goals of human beings, means the realization of the rights of others on the basis of equality. The purpose of this study is to explain the place of justice in Khaghani's poems and the importance of this virtue in depicting the utopia of this poet. Therefore, in this research, the question is answered descriptively-analytically from what dimensions can justice be read in Khaghani's poems? According to the result of this research, justice in Khaghani's poems can be studied from political, divine and religious dimensions. In the political dimension, justice is one of the most important factors in the stability of the monarchy structure, which is compatible with the political thought of urban Iran; According to this theory, one of the most important features of sovereign idealistic in the court and the gift of the Iraqi Khaghani is the protection of justice. In Divine Justice, Khaghani has used the meaning of justice in the world with the concept of balance and equilibrium in the creation of the world. In addition to praising Mamdouh, he also pointed to its theological meaning from the point of view of the Ash'arites. In the religious dimension, he considers justice as the key to the eighth degree of paradise and God's trust. In his view, religion finds meaning with justice, and justice in a society is a sign of the religiosity that governs that society. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Social Literature, Justice, Khaghani, Politics, Religion | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
احمدی، جمال (1387). «عدل الهی در نظام فکری حکیم سنایی»، مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان، سال 7، شماره 22، صص 7-26.
احمدی، حمید (1388). «سیاست، حکومت و عدالت در شعر پروین اعتصامی»، پژوهش‌نامه علوم سیاسی، شماره 15، صص 37-54.
ارسطو (1378). اخلاق نیکوماخوس، ترجمه محمدحسن لطفی تبریزی، چاپ اول، تهران: طرح نو.
اشعری، ابوالحسن علی بن اسماعیل (1397ق). الإبانه عن أصول الدیانه، تحقیق حسین محمود، قاهره: دارالانصار.
افلاطون (1367). جمهوری، دوره آثار افلاطون، ترجمه محمد حسن لطفی، ج2، چاپ دوم، خوارزمی.
امن خانی، عیسی و زهرا نظام اسلامی (1392). «بررسی تطبیقی مفهوم عدالت در شاهنامه (ایران باستان) و آثار افلاطون»، ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، دوره 9، شماره 30، صص 39-70.
ترکاشوند، سینا و دیگران (1397). «تبیین ملزومات معرفت‌شناختی عدالت از دیدگاه فارابی به منظور استخراج دلالتهای آن در عرصه عدالت تربیتی»، فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال 22، شماره 3، صص 381-404.
ترکمانی بار اندوزی، وجیهه (1389). «بررسی ابعاد عدالت‌ستایی در اشعار حکیم سنایی»، مطالعات نقد ادبی، شماره 17، صص 57-78.
تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1366ش). غررالحکم و دررالکلم، ترجمه جمال‌الدین محمد خوانساری، تصحیح و تعلیق جلال‌الدین محدّث ارموی، تهران: دانشگاه تهران.
خاقانی شروانی، بدیل بن علی (1382). دیوان خاقانی شروانی، تصحیح ضیاءالدین سجادی، تهران: زوار، چاپ پنجم.
______________ (1386). ختم الغرایب (تحفه‌العراقین)، مقدمه و تصحیح و تعلیقات یوسف عالی عباس آباد، چاپ اول، تهران: سخن.
دلیر، نیره (1389). «عدالت در سیرالملوک و مقایسه آن با مبانی کلام ابوالحسن اشعری»، مطالعات تاریخ اسلام، سال دوم، شماره 7، صص 54-70.
دوشن گیمن، ژاک (1381). زرتشت و جهان غرب، ترجمه مسعود رجب‌نیا، تهران: مروارید.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (بی‌تا). مفردات الفاظ القرآن، بیروت: دارالمعرفه.
زارع، غلامعلی و حسین فامیلیان سورکی و حلیمه دائمی (1393). «مبانی عدالت‌خواهی در ستایش‌سروده‌های عصر غزنوی»، مجله مطالعات انتقادی ادبیات، سال اول، شماره‌ی مسلسل چهارم، صص 1-16.
سروریان، حمیدرضا و محمد بنیانی (1392). «ثواب: استحقاق یا تفضل در رهیافت کلامی و متون دینی»، فصلنامه علمی-پژوهشی اندیشه نوین دینی، سال 9، ش 35، صص 151-168.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1386). تازیانه‌های سلوک: نقد و تحلیل چند قصیده از حکیم سنایی، چاپ هفتم، تهران: آگاه.
شکوری، علی (1395). «کاوشی در مجادلات عدالت اجتماعی بین متفکرین غربی و اسلامی»، فصلنامه علمی-پژوهشی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، سال 6، شماره 2، صص277-310.
عادل زاده، پروانه و بهروز غفوری (1392). «بررسی آموزه‌های تعلیمی مفاهیم عدالت و تامین اجتماعی از منظر سعدی»، تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادبیات فارسی، شماره 16، صص 151-172.
غزالی، محمد (1389). الاربعین فی اصول‌الدین، ترجمه برهان‌الدین حمدی، چاپ سیزدهم، تهران: اطلاعات.
کرمی، محمد حسین و نوروزی زینب (1387). «اندیشه‌های سیاسی ایرانشهری در اسکندرنامة نظامی»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دوره جدید، شماره 24، صص 175- 206.
کندلی هریسچی، غفار (1374). خاقانی شروانی (حیات، زمان و محیط او)، ترجمه میر هدایت حصاری، چاپ اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
مطهری، مرتضی (1384). بیست گفتار، چاپ بیست و دوم، تهران: صدرا.
__________ (1391). عدل الهی، چاپ سی و هشتم، تهران: صدرا.
ملک ملکان، حمید (1392). «اخلاق از دیدگاه اشاعره و معتزله»، فصلنامه تخصصی اخلاق وحیانی، سال اول، شماره سوم، صص 63-93.
موسوی بجنوردی، کاظم (1383). اسلام: پژوهشی و تاریخی و فرهنگی، چاپ اول، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
نورایی، الیاس (1391). «تحول مفهوم عدالت و رابطه‌ی آن با سیاست در گلستان سعدی»، سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، دوره 5، شماره 2، صص 461-471.
هینلز، جان (1382). شناخت اساطیر ایران، ترجمه‌ی ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: چشمه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 358 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 456 |
||
