سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,533
تعداد مقالات70,509
تعداد مشاهده مقاله124,128,517
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,235,953
جامکلو, طاهره, یزدانفر, سید عباس, حسینی, سیدباقر, صالح صدق پور, بهرام. (1401). اکتشاف مولفه‌های موثر بر مهاجرت ساکنین از بافت قدیم مرکز شهر تهران و راهبردهای جذب ساکنین با استفاده از تحلیل عامل Q. , 54(4), 1544-1529. doi: 10.22059/jhgr.2021.325208.1008346
طاهره جامکلو; سید عباس یزدانفر; سیدباقر حسینی; بهرام صالح صدق پور. "اکتشاف مولفه‌های موثر بر مهاجرت ساکنین از بافت قدیم مرکز شهر تهران و راهبردهای جذب ساکنین با استفاده از تحلیل عامل Q". , 54, 4, 1401, 1544-1529. doi: 10.22059/jhgr.2021.325208.1008346
جامکلو, طاهره, یزدانفر, سید عباس, حسینی, سیدباقر, صالح صدق پور, بهرام. (1401). 'اکتشاف مولفه‌های موثر بر مهاجرت ساکنین از بافت قدیم مرکز شهر تهران و راهبردهای جذب ساکنین با استفاده از تحلیل عامل Q', , 54(4), pp. 1544-1529. doi: 10.22059/jhgr.2021.325208.1008346
جامکلو, طاهره, یزدانفر, سید عباس, حسینی, سیدباقر, صالح صدق پور, بهرام. اکتشاف مولفه‌های موثر بر مهاجرت ساکنین از بافت قدیم مرکز شهر تهران و راهبردهای جذب ساکنین با استفاده از تحلیل عامل Q. , 1401; 54(4): 1544-1529. doi: 10.22059/jhgr.2021.325208.1008346

اکتشاف مولفه‌های موثر بر مهاجرت ساکنین از بافت قدیم مرکز شهر تهران و راهبردهای جذب ساکنین با استفاده از تحلیل عامل Q

پژوهشهای جغرافیای انسانی
دوره 54، شماره 4، دی 1401، صفحه 1544-1529    اصل مقاله (984.15 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2021.325208.1008346
نویسندگان
طاهره جامکلو1؛ سید عباس یزدانفر* 2؛ سیدباقر حسینی3؛ بهرام صالح صدق پور4
1پژوهشگر دوره دکتری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.
2دانشیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
3دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران
4دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران،
چکیده
این پژوهش به دنبال پاسخ به این دو سؤال است: چرا ساکنینِ اصیلِ محلات مرکز شهر تهران، این مناطق را ترک کردند و چه راهبردهایی می‌تواند مانع خروج آنان و جذب اقشار جدید در این بافت شود. پژوهش بر روش کیفی _کمی و پیمایش دلفی استوار است. جامعه آماری در هر سه مرحله دلفی اساتید دانشگاه، مدیران شهری و فعالان این حوزه هستند. روش نمونه‌گیری، گلوله برفی؛ حجم نمونه در دور اول دلفی 15 نفر و در دور دوم و سوم 20 نفر هستند. ابزار اندازه‌گیری مصاحبه و پرسشنامه است. ابزار آماری این تحقیق تحلیل عامل کیو است. داده‌های موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانه‌ای، مصاحبه با متخصصان و دو مرحله پیمایش دلفی گردآوری شد و با استفاده از روش کدگذاری باز و محوری و تحلیل عامل کیو مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. بدین‌صورت که پس از استخراج مفاهیم کلیدی مصاحبه‌های گروه اول متخصصان و تشکیل جدول هدف-محتوا، سؤالات پرسشنامه به‌منظور پیمایش دلفی طراحی، و میان گروه دوم متخصصان، طی دو مرحله توزیع گردید. نتایج تحلیل عامل Q منجر به شناسایی پنج الگوی ذهنی شد. الگوها به دودسته علل خروج و راهبردهای جذب تقسیم شدند. دسته اول که شامل دو دیدگاه است به این موضوع اشاره می‌کند که مشکلات بافت ازیک‌طرف و جذابیت توسعه جدید از طرف دیگر از مهم‌ترین عوامل موثر بر مهاجرت ساکنین از بافت است و دسته دوم مؤلفه‌هایی همچون رویکرد مشارکت‌جو، تغییر مدیریت شهری و بهبود تصویر ذهنی را موثر بر نگهداشت ساکنین باقیمانده و جذب ساکنین جدید می‌داند.
کلیدواژه‌ها
مهاجرت‌های درون شهری؛ فضاهای خالی درون شهرها؛ بافت قدیم مرکز شهر تهران؛ روش دلفی؛ تحلیل عامل Q
عنوان مقاله [English]
Exploring the most affecting factors on resident's migration in historic city center of Tehran and strategies for attracting residents, using the Q factor analysis.
نویسندگان [English]
Tahereh Jamakloo1؛ Seyed Abbas Yazdanfar2؛ Seyed Bagher Hosseini3؛ Bahram Saleh sedghpour4
1school of architecture and environmental design, Iran university of science and technology, Tehran, Iran
2Associate professor, School of Architecture and Environmental Design, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran
3Associate Professor, School of Architecture and Environmental Design, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran.
4Associate professor, Department of Educational Sciences, Tarbiat Dabir Shahid Rajaei University, Tehran. Iran
چکیده [English]
Introduction:
Population changes in the country and increasing migration to cities in the last few decades have resulted in the development of cities in the countryside and caused irreparable environmental damage. On the other hand, the migration of inhabitants from the historic city centers has led to numerous difficulties in these neighborhoods. Due to old residents' exodus, low-income groups were replaced and land use changed to warehouses and workshops. Conducting population and capital to uninhabited central areas could result in using the potential of city centers to settle the different categories of society.
This study has been done to answer the following questions: Why residents of historic city centers have migrated from the neighborhood and what strategies can prevent them from leaving and attracting different categories of society to these places.
 
Methodology:
The study is based on qualitative, quantitative, and Delphi surveys. The required data were collected through library studies, interviews with experts, and two Delphi survey phases. Using the document content analysis, open coding and axial coding, and Q factor analysis were analyzed.
Thus, after extracting the key concepts of the interviews and forming a goal-content table, the questions of the questionnaire were designed for survey Delphi and distributed among the second group of experts in two stages.
 Q factor analysis is a powerful tool for understanding the values, tastes, concerns, and typologies of individual perspectives. In this analysis, respondents are categorized instead of responses. 
After library studies in the field of research, the Delphi method was used to expand the subject beyond what is available in the subject literature. The theoretical sampling method was used to select the specialists for the first person and the snowball sampling method was used to select the other individuals. Fifteen experts participated in the interview section and 20 experts participated in the survey section of the questionnaire for factor Q analysis. The interviews continued until the theoretical saturation and knowledge network were completed. The first three interviews were unstructured and the rest were semi-structured. The number of interviewees was confirmed according to the KMO test in the next steps.
After extracting the key concepts of interviews and forming the target-content table, questions of the questionnaire were designed to survey the Delphi and distributed among the second group of experts in two stages. The questions were designed in the form of a Likert scale from zero to 9.  The results of the questionnaire were analyzed using the Q factor analysis method.
Cronbach's alpha coefficient was used for measuring the reliability of the questionnaire. Since this number is equal to 0.97, it can be said that the questions have good reliability. Also, the Test-Retest method was used to check the validity of the questionnaire. Thus, by repeating the test in similar people, the same results were obtained.
Results and discussion:
Total Variance Explained shows that out of 20 specialists, 7 factors have been identified. The highest variance explained is related to the first factor of 15.6. The second factor is 12.7, the third factor is 9.6, the fourth factor is 9.5, the fifth factor is 8.4, the sixth factor is 6.7 and the seventh factor is 6.4. The cumulative percentage of total factors is 69.2, which indicates that about 69.2 respondents' opinion was common. About 30.8% of those thoughts are personal, which may be due to personal awareness, inclinations, and desires. This means that external reality has existed and has been able to capture 69.2% of the respondents' thinking and shape their common theories.
The Rotated Component Matrix Shows the factor load for each of the variables after rotation. Any person with a factor load greater than 0.3 + _ was significant and is categorized in that factor.
The first factor, which is the first class of respondents, consists of 7 experts, the second factor consists of 3 experts, the third factor consists of 2 experts, the fourth factor consists of 3 experts, and finally the fifth and sixth factors each consist of two experts.
To find the common mental pattern of experts in each factor, answers with scores of 0, 1, 8, and 9 are selected from each of the experts in that factor, which have half or more repetitions in the constituents of that factor.
Then, the selected questions of each factor have been considered as a suggested label. The titles have been offered to 5 experts for approval. These titles make up the content and the goals are the questions that remain.
After re-testing the questionnaire of experts and reaching the same or almost the same answer, the work is completed at this stage. Finally, labeling on the main concept of questions extracted on each category was selected as effective factors on the exodus of residents and strategy to preserve and attract residents, according to the expert’s opinion.
 
Conclusion:
The Q factor analysis of experts led to the identification of five mental patterns. These patterns were divided into two main categories of exit causes and adsorption strategies. The first category, which includes two perspectives, points out that the problem of quantity, quality, construction, and infrastructure on the one hand and the attractiveness of the new development is the other most important effects on resident migration from the old context. The second category considers components such as participatory approach, change of urban management on a micro and macro scale, and improvement of the mental image affect the retention of remaining residents and reverse migration from new areas to the old context.
کلیدواژه‌ها [English]
Historic city center of Tehran, Intra urban migration, Inner-city vacancies, Delphi method, Q factor analysis
مراجع
  1. پوراحمد، احمد؛ فرهودی، رحمت‌الله؛ حبیبی، کیومرث؛ کشاورز، مهناز؛ ۱۳۹۰، بررسی نقش کیفیت محیط سکونتی در مهاجرت‌های درون‌شهری، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 43، شماره 75، صص 17-36.
  2. تولایی، نوین؛ یاری، جلیل، ۱۳۹۰، بررسی عوامل موثر بر تمایل به مهاجرت درون‌شهری در تهران با تأکید بر احساس نابرابری فضایی، فصلنامه تحلیل اجتماعی نظم و نابرابری اجتماعی، شماره 4/60، صص 79-110.
  3. چلبی، مسعود، 1375، جامعه‌شناسی نظم: تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، نشر نی، تهران.
  4. حبیبی، سید محسن، 1396، از شار تا شهر، چاپ شانزدهم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
  5. حیدری، علی‌اکبر؛ سعدوندی، مهدی؛ دمشناس، الهام؛ دمشناس، الهه؛ 1397، اولویت‌بندی شاخص‌های مرتبط با ترجیحات مسکونی افراد در سه مقیاس واحد مسکونی، آپارتمان و محله، مورد مطالعاتی: مقایسه دیدگاه ساکنین سه شهر مشهد، نیشابور و تربت‌جام، شماره 25، صص 57-68.
  6. رضازاده، راضیه، 1380، نگاهی به طرح حفظ احیا و بازسازی بافت تاریخی سمنان، هفت شهر. دوره 2، شماره 4، صص 5-47.
  7. رهنما، محمدرحیم، 1375، معرفی و ارزیابی تئوری اصالت بخشی در فرآیند احیای بافت‌های قدیم شهری، جغرافیای تحقیقات، شماره 42، صص 72-91.
  8. زنگنه، یعقوب؛ سمیعی پور، داوود؛ حسینی، سید هادی؛ آب باریکی، زکیه؛ 1391، بررسی روندها و انگیزه‌های مهاجرت‌های درون‌شهری، مطالعه موردی: سبزوار، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، دوره 2، شماره 7، صص 43-61.
  9. سجادی، ژیلا؛ احمدی دستجردی، حمید، 1387، بررسی علل و پیامدهای اجتماعی - فضایی مهاجرت‌های درون‌شهری مطالعه موردی: بافت قدیم تهران‌پارس در منطقه 8 شهرداری تهران، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 41، شماره 66، صص 99-116.
  10. شاهوی، سیروان؛ فریکا فاروقی، 1395، ارتقای کیفیت زندگی در مناطق فرسوده، آموزه‌های پروژه لودا، وزارت مسکن و شهرسازی سازمان عمران و بهسازی شهری، تهران.
  11. شکویی، حسین، 1394، جغرافیای اجتماعی شهرها، اکولوژی اجتماعی شهر، چاپ نهم، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
  12. صفایی پور، مسعود؛ سجادی، ژیلا، ۱۳۸۷، علل و پیامدهای اجتماعی فضایی مهاجرت درون‌شهری اهواز (موردمطالعه کیان پارس)، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، شماره 29، صص 93-118.
  13. صفائی‌پور، مسعود؛ 1387، علل و پیامدهای اجتماعی - فضایی مهاجرت درون‌شهری اهواز، رساله دکتری رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، استاد راهنما ژیلا سجادی، دانشگاه شهید بهشتی.
  14. مدنی پور، علی؛ زرآزوند، حمید، 1381، ظهور یک کلان‌شهر، شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، تهران.
  15. نیک‌سرشت، مریم ناز؛ مظفر، فرهنگ؛ صالح صدق پور، بهرام؛ حسینی، سید باقر، 1398، اصول مدیریت معماری با محوریت آموزش مدیریت طراحی، (تحلیل عامل کیو). نشریه علمی اندیشه معماری، دوره 3، شماره 6، صص 44-58.
  16. همتی، رضا؛ تقی پور، فاطمه؛ بیات، اکرم. (1393). تحلیل جامعه‌شناختی گرایش به جابه‌جایی سکونتی در بافت قدیم خمینی‌شهر. جامعه‌شناسی کاربردی (مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان)، شماره 55، صص 21-42.
  17. Goodman, A. C. (1978). Hedonic prices, price indices and housing markets. Journal of urban economics, 5(4), 471-484.
  18. Gyford, R., 1999, Residential Environmental Psychology, Fall- winter.
  19. Hollmann, C. (2016). The case of inclusive gentrification in Casco Viejo: when long-term investment and community interests align (Doctoral dissertation, Massachusetts Institute of Technology).
  20. https://atlas.tehran.ir/
  21. Hyun-Young Jin, Youngsang Kwon, Seunghyun Yoo, Da-Hye Yim, Sujin Han, 2021, Can urban greening using abandoned places promote citizens’ wellbeing? Case in Daegu City, South Korea, Urban Forestry & Urban Greening, Volume 57, January 2021, https://doi.org/10.1016/j.ufug.2020.126956
  22. Lee, E. S. (1966). A theory of migration. Demography, 3(1), 47-57.
  23. Mao, S., & Chen, J. (2021). Residential Mobility and Post-Move Community Satisfaction: Empirical Evidence from Guangzhou, China. Land, 10(7), 741.
  24. Mehdipour M, Yazdanfar A, Ekhlasi A, Saleh Sedghpour B. Determining the Components Describing the Harmony-Contrast of the Color Combination in Residential Buildings Exterior. IJAUP. 2021; 31 (1):1-17
  25. Melstrom, R. T., & Mohammadi, R. (2021). Residential mobility, brownfield remediation and environmental gentrification in Chicago. Land Economics, 060520-0077R1.
  26. O'Leary, K., Wobbrock, J. O., & Riskin, E. A. (2013, April). Q-Methodology as a Research and Design Tool for HCI. In Proceedings of the SIGCHI Conference on Human Factors in Computing Systems (pp. 1941-1950).
  27. O'Leary, K., Wobbrock, J. O., & Riskin, E. A. (2013, April). Q-Methodology as a Research and Design Tool for HCI. In Proceedings of the SIGCHI Conference on Human Factors in Computing Systems (pp. 1941-1950).
  28. Rossi, P. H. (1955). In Why Families Move. (2. Auflage) Beverly Hills et al. Sage.
  29. Roux, G. L. (2019). Residential Mobility. The Wiley Blackwell Encyclopedia of Urban and Regional Studies, 1-7.
  30. Salvati, L., & Benassi, F. (2021). Rise (and decline) of European migrants in Greece: Exploring spatial determinants of residential mobility (1988–2017), with special focus on older ages. Journal of International Migration and Integration, 22(2), 599-613.
  31. Steelman, T. A., & Maguire, L. A. (1999). Understanding participant perspectives: Q‐methodology in national forest management. The Journal of the Association for Public Policy Analysis and Management, 18(3), 361-388.
  32. Yunxia Liu, Sihang Yu, Tao Sun, 2021, Heterogeneous housing choice and residential mobility under housing reform in China: Evidence from Tianjin, Applied Geography, Volume129, 2021, https://doi.org/10.1016/j.apgeog.2021.102417.
  33. Zelinsky, W. (1971). The hypothesis of the mobility transition. Geographical review, 219-249.
  34. Zhang, T., Duan, X., Wong, D. W., & Lu, Y. (2021). Discovering income-economic segregation patterns: A residential-mobility embedding approach. Computers, Environment and Urban Systems, 90, 101709.
  35. Exploring the most affecting factors on resident's migration in historic city centers and strategies for attracting residents, using the Q factor analysis. (The case of Tehran historical center)
  36. Tahereh Jamakloo, School of Architecture and Environmental Design, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran.
  37. Seyed Abbas Yazdanfar, School of Architecture and Environmental Design, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran.
  38. Seyed Bagher Hosseini, School of Architecture and Environmental Design, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran.
  39. Bahram Saleh Sedghpour, Department of Educational Psychology, Faculty of Humanities, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran.
  40. hod, Q factor analysis.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 491
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 241


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب