پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,757 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,115,139 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,881,950 |
نقد نظریۀ سهروردی در باب فاعلیت خداوند بر اساس نظام معقولات در فلسفۀ وی | ||
| فلسفه | ||
| دوره 19، شماره 2 - شماره پیاپی 37، دی 1400، صفحه 77-92 اصل مقاله (689.83 K) | ||
| نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2021.326419.1006622 | ||
| نویسنده | ||
| لاله حقیقت* | ||
| استادیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه شیراز | ||
| چکیده | ||
| سهروردی فاعلیت خداوند را بالرضا میداند؛ طبق این نظر، علم الهی مبدأ فیضان همۀ موجودات به وجه نظام کلی در همۀ عالم است و معلول، هرگز هویتی جدا از هویت علم او ندارد و این وابستگی عینالربط به علت است. این نوشتار درصدد است تا با روش توصیفی- تحلیلی نقش جایگاه نظام مفاهیم سهروردی، یعنی تقسیمات معقول اولی و ثانی، و چگونگی حمل مفاهیم ذهنی بر امور خارجی را در تبیین فاعلیت بالرضای نورالانوار روشن و از این طریق دیدگاه فلسفی وی را دربارۀ فاعلیت بالرضا، بر اساس شالوده و محکمات تفکرش نقد کند. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که آیا دیدگاه سهروردی در باب فاعلیت بالرضای نورالانوار با بیانات او دربارۀ نظام معقولات و احکام مطروح آن سازگاری دارد یا نه؟ مطابق نتایج این جستار، عدم تفکیک مفاهیم و معقولات ثانی منطقی و فلسفی در فلسفۀ سهروردی و معیارهایی که دربارۀ اعتبار مفاهیم و چگونگی حمل آنها بر امور خارجی ارائه می‌کند، نحوۀ تبیین «علم الهی» را که اساس اعتقاد به فاعلیت بالرضای نورالانوار است، با خدشهای جدی مواجه میسازد و از این‌رو دیدگاه سهروردی در باب فاعلیت بالرضای خداوند نمیتواند تبیینی متقن و صحیح مطابق نظام فلسفی او داشته باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سهروردی؛ فاعلیت بالرضای خداوند؛ علم الهی؛ نظام معقولات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Critique of Suhrawardi's Theory of God's Activity Based on the System of Rationalities in His Philosophy | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Laleh Haghighat | ||
| Assistant Professor in Islamic Philosophy,Shiraz University | ||
| چکیده [English] | ||
| Suhrawardi believes that God is the agent of "satisfaction" (bel-Rez); According to this view, divine knowledge is the source of all beings in terms of the general system in the whole world, and the disabled person never has a separate identity from the identity of his science, and this dependence is the same as the relation to the cause. This article seeks to explain the role of the system of Suhrawardi concepts - that is, the rational divisions of the first and second - and "how to carry mental concepts on real matters" in a descriptive-analytical way in explaining Noor Al-Anwar's activity and then his philosophical view on Criticize the activity according to the principle of his thinking. The main question of the present study is whether Suhrawardi's view on the activity of Noor Al-Anwar is compatible with his statements about the system of intellects and its proposed rules or not? According to the results of this article, the lack of separation of secondary logical and philosophical concepts and intellects in Suhrawardi's philosophy and the criteria it provides for the validity of concepts and how they are carried over to real matters, seriously undermines the explanation of "divine knowledge". Therefore, Suhrawardi's view of activity in the pleasure of God can not have a convincing and correct explanation according to his philosophical system. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Suhrawardi, Divine Agency, Divine Knowledge, System of Concepts | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1366)، قواعد کلی فلسفی، تهران، موسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ابنسینا (1371)، المباحثات، تحقیق محسن بیدارفر، قم، بیدار.
ــــــــــــــــ (1376)، الالهیات من کتاب الشفاء، تحقیق حسن حسن زاده آملی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
اسماعیلی، مسعود (1390)، «مفاهیم فلسفی از دیدگاه سهروردی»، پژوهش‌های فلسفی- کلامی، ش50، ص5- 32.
بدخشان، نعمت‌الله (1398)، «فلسفه سهروردی در کشاکش تفسیرهای اصالت ماهوی و اصالت وجودی»، اندیشۀ دینی، دورۀ 19، ش 70، ص 1- 26.
بنیانی، محمد و قاسمعلی کوچنانی (1391)، «سهروردی اشراقی یا سهروردی صدرایی»، فلسفه و کلام اسلامی، دورۀ 45، ش1، ص 11- 25.
بهمنیار، ابوالحسن (1349)، التحصیل، تصحیح مرتضی مطهری، تهران، دانشگاه تهران.
دیباجی، سید محمدعلی (1386)، «فاعلیت الهی از دیدگاه سهروردی»، اندیشۀ دینی، ش 24، ص1-24.
ساجدی، علی‌محمد (1384)، «رابطۀ خدا با نظام هستی از دیدگاه حکیم سهروردی»، نشریۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، سال 48، ش194، ص42- 77.
سبزواری، ملاهادی (1410)، تعلیقه بر اسفار، ج2 و 3، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی.
سهروردی، شهاب‌الدین سهروردی (1366)، حکمة الاشراق، ترجمه و شرح سیدجعفر سجادی، تهران، دانشگاه تهران.
ــــــــــــــــ (1375)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و مقدمۀ هانری کربن، سیدحسین نصر و نجفقلی حبیبی، ج 1 و2، تهران، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ملاصدرا (1410)، الاسفار الاربعة، ج2، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی.
ــــــــــــــــ (1420)، المبدأ و المعاد، بیروت، دارالهادی.
طباطبایی، محمدحسین (1362)، نهایة الحکمه، قم، جامعۀ مدرسین.
طوسی، خواجه نصیرالدین (1407ق)، تجرید الاعتقاد، تحقیق حسینی جلالی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
طوسی، خواجه نصیر الدین (1367)، اساس الاقتباس، تصحیح مدرس رضوی، چاپ سوم، تهران، دانشگاه تهران.
علیدوست، فاطمه (1389)، «بررسی فاعلیت واجب تعالی از دیدگاه فلسفه مشاء، حکمت اشراق و حکمت متعالیه»، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، استاد راهنما: سیدمرتضی هاشمی شاهرودی، دانشگاه فردوسی مشهد.
غفاری، سیّدمحمدخالد (1380)، فرهنگ اصطلاحات آثار شیخ اشراق، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
الفارابی، ابو نصر (1413)، الکمال الفلسفیة، تحقیق جعفر آل یاسین، ج 1، بیروت، دارالمناهل.
ــــــــــــــــ (بیتا)، کتاب الحروف، تحقیق محسن مهدی، بیروت، دارالمشرق.
قوشچی، علاءالدین علی (بیتا)، شرح تجرید العقاید، قم، منشورات رضی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1366)، آموزش فلسفه، چاپ دوم، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی.
مطهری، مرتضی (1372)، مجموعه آثار، ج 9، چاپ هشتم، قم، صدرا.
میرداماد، محمدباقر (1376)، تقویم الایمان، تهران، میراث مکتوب.
یزدانپناه، سیدیداللّه (1389)، حکمت اشراق؛ گزارش، شرح و سنجش دستگاه فلسفی شیخ شهاب‌الدین سهروردی، ج1، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 291 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 191 |
||