پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,466 |
| تعداد مقالات | 69,886 |
| تعداد مشاهده مقاله | 122,396,810 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 95,645,255 |
مدل‌سازی آثار مقیاس و منطقه‌بندی بر نتایج واحدهای فضایی (مطالعة موردی: مناطق جنوب آذربایجان غربی) | ||
| مجله علمی " آمایش سرزمین " | ||
| مقاله 4، دوره 14، شماره 1، فروردین 1401، صفحه 95-115 اصل مقاله (1.38 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jtcp.2022.334186.670274 | ||
| نویسندگان | ||
| ایوب منوچهری میاندوآب* 1؛ آرزو انوری2 | ||
| 1استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران | ||
| 2دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی،تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| مفید بودن بسیاری از اشکال مطالعات فضایی به ماهیت موضوعاتی که تحت مطالعه هستند بستگی دارد. جغرافی‌دانان و برنامه‌ریزان شهری درای یک سنت طولانی‌مدت نسبت به مطالعة داده‌ها بر روی موضوعات فضایی در سطح مناطق و شهرها دارند . اما تا کنون هیچ استانداردی در رابطه با ارائة نتایج آماری به صورت واحدهای فضایی ارائه نشده است. در نتیجه، پژوهش‌های صورت‌گرفته تحت تأثیر اثر مقیاس و منطقه‌بندی هستند. هدف از این مطالعه تجزیه‌وتحلیل تأثیر اثر مقیاس و منطقه‌بندی بر نتایج واحدهای فضایی بود که مناطق روستایی جنوب آذربایجان غربی برای این منظور انتخاب شد. در این مطالعه، مبتنی بر رهیافت اثبات‌گرایی انتقادی، از روش‌شناسی کمّی استفاده شد. همچنین، مطالعة حاضر بر اساس روش توصیفی‌ـ تحلیلی و بر اساس هدف کاربردی است. جامعة آماری پژوهش 1143 روستای دارای سکنه با مجموع جمعیت 418948 در 9 شهرستان جنوب آذربایجان غربی بود. این مطالعه با به‌کارگیری 8 شاخص خدمات روستایی که در مجموع از 77 معرف تشکیل شده انجام گرفت. سپس، تأثیر اثر مقیاس و منطقه‌بندی بر نتایج بررسی و تحلیل شد. نتایج نشان داد مقدار آمارة موران شاخص کل توزیع خدمات روستایی در سطح شهرستان با مقدار 39/0، در دهستان با مقدار 06/0، و در روستاها با مقدار 05/0 بوده که بر اساس آن الگوی توزیع خدمات روستایی در سطح شهرستان کاملاً خوشه‌ای و در سطح دهستان و روستا تصادفی بوده است. همچنین، نتایج میانگین شاخص کل خدمات روستایی با مقدار 09/15 در سطح شهرستان، 88/10 در سطح دهستان، و 31/2 در سطح روستا نشان می‌دهد با تغییر مقیاس واحدهای فضایی کل نتایج توزیع فضایی خدمات تغییر کرده است. این نتایج برای اثر منطقه‌بندی نیز صدق می‌کند و با تغییر الگوی منطقه‌بندی نتایج واحدهای فضایی تغییر کرده است. این نتایج نشان می‌دهد واقعیت‌های توزیع خدمات روستایی با تغییر مقیاس و الگوی منطقه‌بندی تغییر می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اثر مقیاس؛ مدل‌سازی؛ منطقه‌بندی؛ واحدهای فضایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Modeling the Effects of Scale and Zoning on the Spatial Unit Results: The Case Study of the Southern Lands of West Azerbaijan Province | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ayub Manouchehri Miandoab1؛ Arezoo Anvari2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Literature and Humanities, Urmia University, Urmia, Iran | ||
| 2PhD Holder, Geography and Rural Planning, Faculty of Geographical Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The usefulness of many forms of spatial studies relies on the nature of the topics under study. Geographers and urban planners have a long-lasting tradition of studying the data derived from spatial issues at regional and urban levels. Nonetheless, no standard has been offered so far on the provision of statistical results in the form of spatial units. Therefore, the results of the previous studies in this field have been influenced by the scale and zoning effects. The purpose of this study was to analyze the effect of scale and zoning on the spatial unit results. To this end, the rural areas located in the southern parts of West Azerbaijan province were selected. This study adopted the critical positivism approach and used quantitative data collection and analysis. Moreover, this research project was descriptive-analytical in terms of method and applied in terms of purpose. The statistical population of the study included 1143 villages with an overall population of 418948 in 9 southern cities of West Azerbaijan province. The study was done using 8 indices of rural services, which were composed of 77 indicators in total. Then, the effect of scale and zoning on the results was analyzed. The results showed that the value of Moran’s statistic related to the overall index of rural service distribution level has been 0.39 at city, 0.06 at rural district level, and 0.05 at village level. Accordingly, the distribution of rural services has been clustered at the city level, but has been random at rural district and village levels. Moreover, the results of the rural services overall index was 15.09 at city level, 10.88 at rural district level, and 2.31 at village level. This shows that by changing the spatial unit scale, the results of the spatial distribution of services has totally changed. This finding is true for zoning, too; with a change in the zoning pattern, the results of spatial units have changed. These findings show that the nature of rural service distribution alters with the change in the scale and zoning models. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| modeling, scale effects, zoning, spatial units | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، محمد؛ علی‌اکبر شمسی‌پور (1399). «تحلیل توزیع خدمات عمومی با رویکرد عدالت فضایی (مطالعة موردی: شهر بجنورد)»، پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، د 8، ش 1، صص 73 ـ 98.
جرفی، محمدامین؛ مهدی مدیری؛ مسعود مهدوی حاجی‌لویی (1399). «برنامه‌ریزی راهبردی توزیع خدمات شهری از منظر عدالت فضایی (مطالعة موردی: کلان‌شهر اهواز)»، آمایش محیط، د 13، ش 50، صص 151 ـ 170.
خلیجی، محمدعلی؛ اجلال حاجی‌نژاد؛ امین مهدی‌خواه (1399). «تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در کلان‌شهر تبریز با استفاده از تحلیل عاملی»، برنامه‌ریزی منطقه‌ای، د 10، ش 37، صص 109 ـ 122.
روستایی، شهریور؛ شیوا علی‌زاده یوالاری (1399). «سنجش عدالت فضایی خدمات عمومی در بین شهرستان‌های استان آذربایجان غربی»، جغرافیا و برنامه‌ریزی، د 24، ش 71، صص 151 ـ 171.
ستاوند، محمدهادی؛ فاضل حاجی‌زاده؛ حسین یغفوری (1398) «واکاوی فضایی مناطق شهری شیراز از منظر عدالت اجتماعی با تأکید بر خدمات عمومی»، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، د 19، ش 52، صص 171 ـ 192.
شیخ‌علی‌پور، بهزاد؛ علی‌اصغر عبداللهی؛ محسن پورخسروانی (1398). «بررسی توزیع خدمات شهری در راستای عدالت فضایی (مطالعة موردی: مناطق چهارگانة شهر کرمان)»، جغرافیا و آمایش شهری‌ـ منطقه‌ای، د 9، ش 31، صص 15 ـ 34.
علی‌زاده دولت‌آبادی، لیدا؛ حمید شایان (1398). «تحلیلی بر رابطة پراکنش توزیع خدمات اساسی و شاخص‌های جمعیتی با تأکید بر نظریة عدالت فضایی (مورد: شهرستان‌های استان خراسان رضوی)»، برنامه‌ریزی منطقه‌ای، د 9، ش 36، صص 17 ـ 30.
غفاری‌فرد، محمد؛ اسلام‌الدین رضایی؛ احمد هومان (1398). «سنجش عدالت فضایی شهرستان‌های استان‌های منطقة 9 آمایش سرزمین (خراسان بزرگ) بر اساس شاخص‌های قانون استفادة متوازن کشور»، مطالعات فرهنگی‌ـ اجتماعی خراسان، د 14، ش 2، صص 103 ـ 126.
محمدی، چنور؛ سعدی محمدی؛ الهام داوری (1400). «سنجش و تحلیل عدالت فضایی کاربری‌های خدمات شهری (مطالعة موردی: محلات منطقة دو شهر اردبیل)»، آمایش محیط، د 14، ش 53، صص 43 ـ 66.
محمدی، علی‌رضا؛ سپیده نوری (1397). «سنجش توسعه‌یافتگی صنعتی شهرستان‌های استان اردبیل با رویکرد عدالت فضایی»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی (پژوهش‌های جغرافیایی)، د 50، ش 1، صص 62 ـ 145.
نجارزاده، محمد؛ ذبیح‌الله ترابی؛ محسن شکریانی؛ پرستو حسنی جلیلیان (1399). «بررسی عدالت فضایی در شاخص‌های بهداشتی‌ـ درمانی در شهرستان‌های استان گلستان»، مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی (مطالعات راهبردی جهانی شدن)»، د 10، ش 36، صص 260 ـ 281.
References
Ahmadi, M. & Shamsipoor, A.A. (2020). “Analysis of public service distribution with the approach of spatial justice (Case study: Bojnourd city)”, Journal of Urban Planning Geographical Research, Vol. 8, No. 1, pp. 73-98. (in Persian)
Alizadeh, D.L. & Shayan, H. (2019). “An analysis of the relationship between the distribution of basic services and demographic indicators with emphasis on the theory of spatial justice (case: cities of Khorasan Razavi province)”, Regional Planning, Vol. 9, No. 36, pp. 17-30. (in Persian)
Amrhein, C. G. (1995). “Searching for the elusive aggregation effect: evidence from statistical simulations”, Environment and Planning, A.27(1), pp. 105-119.
Dark, S. J. & Bram, D. (2007). “The modifiable areal unit problem (MAUP) in physical geography”, Progress in Physical Geography, 31(5), pp. 471-479.
Dusek, T. (2005). The modifiable areal unit problem in regional economics, Paper presented at the 45th Congress of the European Regional Science Association, Retrieved from http://www-sre.wuwien. ac.at/ersa/ersaconfs/ersa05/papers/357.pdf
Fotheringham, S., Brunsdon, C., & Charlton, M. (2002). Geographically weighted regression the analysis of spatially varying relationships, West Sussex: JOHN WILEY & SONS, LTD.
Ghaffarifard, M., Rezaei, I., & Hooman, A. (2019) “Measurement of spatial justice in the cities of the provinces of Region 9 Land Management (Greater Khorasan) based on the indicators of the law of balanced use of the country”, Khorasan Socio-Cultural Studies, Vol. 14, No. 2, pp. 103-126. (in Persian)
Harris, R.J. & Longley, P.A. (2002). “Creating small area measures of urban deprivation”, Environment and Planning, A34(6), pp. 1073-1093.
Hayward, P. & Parent, J. (2009). “Modeling the influence of the modifiable areal unit problem (MAUP) on Poverty in Pennsylvania”, The Pennsylvania Geographer, 47(1 spring/ summer), pp. 120-135.
Henninger, N. & Snel, M. (2002). Where are the Poor? Experiences with the development and use of poverty maps: World Resources Institute, Washington, DC, UNEP/GRIDArendal,Arendal, Norway.
Hui, C. (2009). “A Bayesian Solution to the Modifible Areal Unit Problem”, In A._E. Hassanein, A. Abraham, & F. Herrera (Eds), Foundation of Computational Intelligence, Vol. 2 (Vol. 202, pp. 175-196), Springer Berlin/ Heidelberg.
Jelinski, D. & Wu, J. (1996). “The modifiable areal unit problem and implications for landscape ecology [10.1007/BF02447512]”, Landscape Ecology, 11(3), pp. 129-140.
Jorfi, M.A., Modiri, M., & Mahdavi, H.M. (2020). “Strategic planning of urban services distribution from the perspective of spatial justice (Case study: Ahvaz metropolis)”, Journal of Environmental Planning, Vol. 13, No. 50, pp. 151-170. (in Persian)
Khaliji, M.A., Hajinejad, E., & Mahdikhah, A. (2020). “Spatial analysis of social justice in Tabriz metropolis using factor analysis”, Quarterly Journal of Regional Planning, Vol. 10, No. 37, pp. 109-122. (in Persian)
Manley, D., Flowerdew, R., & Steel, D. (2006). “Scales, levels and processes: Studying spatial patterns of British census variables”, Computers, Environment and Urban Systems, 30(2), pp. 143-160.
Martínez, J. (2009). The use of GIS and indicators to monitor intra-urban inequalities, A case study in Rosario, Argentina. [doi: DOI: 10.1016/j.habitatint.2008.12.003]. Habitat International, 33(4), pp. 387-396.
Mohammadi, A. & Nouri, S. (2019). “Assessing the industrial development of Ardabil cities with the approach of spatial justice”, Human Geography Research (geographical research), Vol. 50, No. 1, pp. 62-145. (in Persian)
Mohammadi, Ch., Mohammadi, S., & Davari, E. (2021). “Measurement and analysis of spatial justice of urban service uses (Case study: neighborhoods of the two regions of Ardabil)”, Journal of Environmental Planning, Vol. 14, No. 53, pp. 66-43. (in Persian)
Moser, G. (2009). “Quality of life and sustainability: Toward person–environment congruity”, Journal of Environmental Psychology, 29, pp. 351–357, 0272-4944/$ – see front matter 2009 Elsevier Ltd. All rights reserved. of Sheffield, LAWRENCE ERLBAUM ASSOCIATES, PUBLISHERS.
Najarzadeh, M., Torabi, Z., Shokriani, M., & Hassani, J.P. (2020). “Study of Spatial Justice in Health Indicators in Golestan Province, Strategic Studies of Public Policy (Strategic Studies of Globalization)”, Vol. 10, No. 36, pp. 260-281. (in Persian)
Oliver, L. (2001). Modifiable areal unit problem. Retrieved 23-09, 2010, from http://www.geog.ubc.ca/courses/geog570/talks_2001/scale_maup.html
Openshaw, S. (1984). The modifiable area unit problem, Norwich: Geo Books.
P´aez, A. & Scott, D. (2004). “Spatial statistics for urban analysis: A review of techniques with examples”, GeoJournal, 61, pp. 53-67.
Pawitan, G. & Steel, D.G. (2009). Exploring the MAUP from a spatial perspective, Centre for Statistical and Survey Methodology, University of Wollongong, Working Paper 20-09, 28 p.
Roustaei, Sh. & Alizadeh, Y, Sh. (2020). “Assessing the Spatial Justice of Public Services among the Cities of West Azerbaijan Province”, Journal of Geography and Planning, Vol. 24, No. 71, pp. 151-171. (in Persian)
Schuurman, N., Bell, N., Dunn, J.R., & Oliver, L. (2007). “Deprivation indices, population health and geography: An evaluation of the spatial effectiveness of indices at multiple scales”, Journal of Urban Health-Bulletin of the New York Academy of Medicine, 84(4), pp. 591-603.
Setavand, M.H., Hajizadeh, F., & Yaghfori, H. (2019). “Spatial analysis of Shiraz urban areas from the perspective of social justice with emphasis on public services”, Applied Research in Geographical Sciences, Vol. 19, No. 52, pp. 171-192. (in Persian)
Sheikh-Ali-poor, B., Abdollahi, A.A., & Pourkhosravani, M. (2019). “Investigation of the distribution of urban services in the direction of spatial justice (Case study: the four regions of Kerman)”, Geography and urban-regional planning, Vol. 9, No. 31, pp. 15-34. (in Persian)
Swift, A., Liu, L., & Uber, J. (2008). “Reducing MAUP bias of correlation statistics between water quality and GI illness”, Computers, Environment and Urban Systems, 32(2), pp. 134-148.
Yang, T.-C. (2005). Modifiable areal unit problem, GIS Resource Document, Retrieved from http://www.pop.psu.edu/gia-core/pdfs/gis_rd_05-65.pdf | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 403 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 320 |
||