پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,232 |
| تعداد مقالات | 67,790 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,262,981 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,004,854 |
مقایسه تطبیقی روش‌های تحلیل عاملی FA، تحلیل شبکه ای ANP و F’ANP برای ارتقای کاربرد آنها در برنامه‌ریزی شهری | ||
| نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی | ||
| دوره 26، شماره 3، آذر 1400، صفحه 45-58 اصل مقاله (613.11 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfaup.2022.314998.672559 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرضا فرزاد بهتاش* 1؛ نعیمه رشیدی2 | ||
| 1استادیار گروه شهرسازی و طراحی شهری، دانشکده علوم و فنون، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی و طراحی شهری، علوم و فنون، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| روش‌های ارزیابی و تحلیل کمک می‌کنند درک بهتری درخصوص اطلاعات جمع‌آوری شده و نتایج تحلیل‌ها بدست آید. تحلیل‌عاملی و تحلیل‌شبکه‌ای هر دو از روش‌های تحلیلی چندمتغیره می‌باشند و مدل F’ANP تلفیقی از دو روش FA وANP است. پژوهش پیش رو از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی می‌باشد و به دنبال پاسخگویی به این سوال است که وجه‌تمایز و کاربرد این سه روش به -فراخور موضوع و ماهیت مسایل مختلف شهری چیست و نقاط قوت و ضعف هر یک کدامند؟ بدین‌منظور ابتدا سه روش معرفی می‌شوند، در ادامه پژوهشی که قبل‌تر توسط نگارندگان با استفاده از FA تحلیل شده، توسط روش‌هایANP وF’ANP بازتحلیل می‌شود تا نتایج مقایسه بشوند. براساس نتایج، هرگاه هدف مشخص‌کردن معیارها و شاخص‌های موثر بر موضوع پژوهش باشد و یا مقصود تحلیل رابطه‌ی میان شاخص‌های یک موضوع باشد روش تحلیل‌عاملی گزینه‌ی مناسبی است. برای اولویت‌بندی یا رتبه‌بندی گزینه‌ها با توجه به شاخص‌ها و عوامل موثر بر آنها و یا مقایسه‌ی دومقوله از یک جنس با توجه به شاخص‌های موثر بر آن استفاده از روشANP بیشتر توصیه می‌شود. در نهایت F’ANP می‌تواند در ساخت شاخص‌های مرکب و پژوهش‌هایی که در ابتدای امر به دنبال شناسایی شاخص‌ها و معیارها و سپس در‌پی اولویت-بندی گزینه‌ها هستند کاربرد داشته باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روش‌های برنامه‌ریزی شهری؛ مدل‌های برنامه‌ریزی شهری؛ تحلیل عاملی FA؛ تحلیل‌شبکه‌ایANP؛ F&rsquo؛ ANP | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Presenting an optimal model by comparison of Factor Analysis FA, Analytic Network Process ANP and F’ANP methods to improve their application in urban planning | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Reza Farzad Behtash1؛ Naimeh Rashidi2 | ||
| 1y Azad, Branch North, Engineering of Faculty, Design Urban and Planning Urban of Department, Professor Assistant 1 .Iran, Tehran | ||
| 2h North, Engineering of Faculty, Design Urban and Planning Urban of UrbaDepartment, Planning Urban of Candidate PhD 2 .Iran, Tehran, University A | ||
| چکیده [English] | ||
| Evaluation and analysis methods help to have a better understanding of the collected information and the results of the analysis of the research. Factor analysis (FA) is a multicriteria analysis that can be used to convert a large number of obtained criterias into a limited number of factors and then it can calculate and interprete on them. Analytic Network process (ANP) is also a multi-criteria evaluation method that allows data to be analyzed easily due to the simplicity of calculations, but this method has limitations in use due to its subjective ranking. Using the advantages of both methods, the F'ANP model makes it possible to first break down the constituent dimensions into components by using of factors analysis (FA) and then prioritize the dimensions and elements using Analytic Network Process (ANP).The F’ANP model was introduced in 2013 by Esfandiar Zabrdast to construct a composite index to determine the degree of social vulnerability to earthquakes and to minimize the shortcomings of conventional methods of composite index construction. The present study is applying in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method. In this research, First, three methods which includes Factor analysis (FA), Analytic network process (ANP) and F'ANP, are introduced, and then a research which entitled "Evaluation of Mehr housing policies in Iran and providing solutions to improve it", which was previously analyzed by the authors using Factor analysis (FA), is re-analyzed by ANP and F'ANP methods to compare the results and then express the strengths and weaknesses points of each one. And Finally, a model will be introduced for the optimal use of these methods in various urban problems. The model is explained to indicate FA, ANP and F'ANP's priority in solving different urban problems. According to the results of the research, when the purpose is to determine the effective criteria and indicators of the research topic or when the purpose is: analyzing the relationship between the indicators of a topic, FA is a good choice (As an example; Explaining the key criterias of the process of formation of place’s identity in new urban development). If the purpose of the research is to prioritize or rank the options according to the indicators and factors affecting them or to compare two categories of the same gender according to the indicators which affecting it, it is better to use The Analytic Network Process (As an example; sustainable residential complexes location). And finally F’ANP method can be used in researches in which at first we search to identify indicators and criteria and then prioritizes options (As an example; Evaluation and analysis of physical resilience in an area of Tehran against earthquakes) and for making composit criterias. The comparison of the results shows that the obtained factors and indicators are almost the same and only their priority is different after analyzing with three different methods. According to the research it can be said that the lack of knowledge about the existence of the F’ANP method is the reason for less acceptance of it. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Methods of urban planning, Models of urban planning, Factor Analysis FA, Analytic Network Process ANP, F&rsquo, ANP | ||
| مراجع | ||
|
آراسته، مجتبی؛ عزیزی،محمدمهدی(1391). مکانیابی مجموعه‌های مسکونی پایدار بااستفاده از فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) در بافت مرکزی شهر یزد. آرمانشهر. شماره 9. 347-333
ارباب، پارسا؛ عزیزی، محمدمهدی؛ زبردست، اسفندیار، (1394). تبیین معیارهای کلیدی فرآیند شکل‌گیری هویت مکان در توسعه شهری جدید (مطالعه موردی منطقه 22 تهران) . فصلنامه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، دوره 20. شماره 4. 20-5.
اسکندری‌نوده، محمد؛ موسوی، عارف؛ بیدهندی، لیلا (1389). بررسی ساختار اجتماعی سکونتگاه‌های فرودست در شهر بندرعباس. مدیریت‌شهری. شماره25، بهار‌و‌تابستان، 146-129.
باستانی، مژده؛ محمدنیاقرایی،فاطمه؛ سعیدی منفرد، ساناز(1397). ارزیابی بافت شهری مبتنی بر اصول پدافند غیرعامل با استفاده از اصول فرایند تحلیل شبکه ای عاملی. تحقیقات جغرافیایی. دوره34. شماره1
حبیبی، کیومرث؛ احمدی، بهمن؛ رحیمی، آرمان (1392). نقش امنیت تصرف بر کیفیت کالبدی مسکن در سکونتگاه‌های غیررسمی، نمونه مورد مطالعه: محله اسلام آباد 2 شهر ارومیه. فصلنامه مطالعات برنامه ریزی شهری، شماره 2، تابستان 92. صص 46-29.
حبیبی، کیومرث؛ حقی، محمدرضا(1397). مقایسه‌ی تطبیقی کیفیت پیاده‌راه‌ها در ایران و خارج کشور با مدل ANP. نشریه معماری و شهرسازی ایران. دوره 9. شماره 15. 19-5.
حبیبی، میترا؛ بهنامی فر، فائزه (1395). بررسی میزان پاسخگویی فضاهای شهری به نیازهای گروه سنی نوجوان. نامه معماری و شهرسازی. شماره 17. پاییز و زمستان. 155-139.
خلیلی، احمد؛ رشیدی، نعیمه؛ نورالهی، حانیه؛ رحمانی، مریم(1393).ارزیابی سیاست‌های مسکن مهر درایران و ارائه‌ی راهکارهایی برای بهبود آن. مطالعات شهری. شماره 13. 92-83.
ریخته‌گران، فریبا؛ نوری،محمد جواد؛ نصرآبادی، آمنه(1398).اولویت بندی خیابان های شهری جهت ایجاد محورهای پیاده. هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی.دوره24.شماره2.98-87
زبردست، اسفندیار (۱۳۸۰). کاربرد «فرآیند تحلیل سلسله مراتبی» در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، فصلنامه هنرهای زیبا، ۱۰، ۲.
زبردست، اسفندیار (۱۳89). کاربرد فرآیند تحلیل شبکه‌ای(ANP) در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، فصلنامه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، ۴۱، ۷۹
زبردست، اسفندیار (۱۳۹2). کاربرد مدلF' ANP در شهرسازی، فصلنامه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، دوره 19. شماره 2. ۲۳-۳۸.
زبردست، اسفندیار (۱۳۹۶). کاربرد روش تحلیل عاملی اکتشافی در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، فصلنامه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، ۷۰، ۵-۱۸
زبردست، اسفندیار؛ خلیلی، احمد؛ دهقانی، مصطفی(۱۳۹۳).کاربرد روش تحلیل عاملی در شناسایی بافت‌های فرسوده شهری، فصلنامه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، ۵۴، ۲۷-۴۲.
زبردست، اسفندیار؛ خلیلی، احمد؛ پژوهان، موسی؛ انصاری، ایوب (۱۳۹۱). ارزیابی پایداری کاربری اراضی کلان‌شهر تهران براساس تلفیق مدل های ANP و Fuzzy DEMATEL گروهی. نشریه نامه معماری و شهرسازی. ۹، ۵.
زرآبادی، زهرا سادات؛ عبداله، بهار (1392). ارزیابی عوامل موثر در توسعه‌ی صنعت گردشگری منطقه آزاد چابهار با بهره‌گیری از روش فرایند تحلیل شبکه‌ای ANP. نشریه انجمن معماری و شهرسازی ایران. شماره 6، چاییز و زمستان، صص 48-37
زرقانی، سید هادی؛رضوی‌نژاد، مرتضی(1392).تحلیل ریسک اهمیت‌مراکز‌حیاتی،حساس‌و‌مهم‌کلانشهر‌مشهد با استفاده از مدل ANP.مطالعات برنامه‌ریزی شهری.سال1.شماره1. 28-11
زنگنه شهرکی، سعید؛ زیاری، کرامت الله؛ پور اکرمی، محمد (1396). ارزیابی و تحلیل میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه 12 شهر تهران در برابر زلزله با استفاده از مدل F’ANP و ویکور. فصلنامه جغرافیا، سال 15. شماره 52. 38-23
شکری یزدان‌آباد، شادی؛ بهزادفر، مصطفی(1398). کاهش معضلات زیست‌محیطی در بافت‌های ارگانیک و قدیمی با رویکرد شهر هوشمند (مرور ادبیات و ساخت چارچوب مطالعات میدانی با استفاده از تکنیک تحلیل شبکه‌ای ANP). مدیریت شهری. شماره 54. 128-115
شیعه، اسماعیل؛ حبیبی، کیومرث؛ پیرایه‌گر، میلاد(1394). تبیین شاخص‌های جانمایی پیاده‌راه‌های شهری بر اساس اهداف توسعه پایدار اجتماعی با استفاده از روش ANP. هویت شهر. شماره 22. سال نهم. 30-19
صالحی، مریم؛ موسی‌زاده، حسین؛ خداداد، مهدی؛ اسمعیلی، فضل‌اله (1396). سطح‌بندی مناطق کلان‌شهر تهران از لحاظ شاخص‌های توسعه پایدار با استفاده از تحلیل عاملی و خوشه‌ای. معماری و شهر پایدار، سال پنجم، شماره اول، بهار و تابستان. صص 96-75
طبیبیان، منوچهر؛ احمدی، بهمن (1396). تحلیلی بر رابطه میان امنیت تصرف و میزان سرمایه‌گذاری در مسکن در سکونتگاه‌های غیررسمی، نمونه موردی: محله کشتارگاه شهر ارومیه. معماری و شهرسازی آرمانشهر. دوره 10. شماره 19. صص 215-207.
عزیزی،محمدمهدی؛ بهرا،بهاره(1396). نقش پروژه های محرک توسعه در بازآفرینی بافت مرکزی شهرها. هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی.دوره22.شماره4.16-5
علی‌پور اصفهانی، مریم؛ زمانی، بهادر؛ شاهیوندی، احمد (1397)، تدوین مدل نظری مولفه‌های موثر بر سرزندگی اجتماعی خیابان (مورد مطالعه: خیابان تاریخی سپه اصفهان). مرمت و معماری ایران. سال 8. شماره 15. بهار و تابستان. 136-119
علیخانی، مینو؛ نوری،محمدجواد؛ قلعه‌نویی، محمود(1398). اولویت بندی مناطق شهری براساس نیاز به توسعه فضاهای سبز. محیط شناسی. دوره45. شماره1.132-115.
فنی، زهره؛ اخوانی حیدری، کوروش؛ حیدری، اکبر(2015).بررسی پایداری محلات‌شهری درمنطقه 17شهر تهران‌با استفاده ازمدلANP Urban Management. .No92. 147-158.
قنبری، ابوالفضل (1390). تحلیلی بر نابرابری‌های مسکن روستایی شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی در سال 1387. مسکن و محیط روستا. شماره 136. زمستان. 50-33
کیانی، اکبر؛ سالاری سردری، فرضعلی (1390). بررسی و ارزیابی اولویت‌های منظر فضاهای عمومی شهرعسلویه با استفاده از مدل ANP. باغ نظر. شماره 18، سال هشتم. ص 38-25
محمد مرادی، اصغر؛ اخترکاوان، مهدی(1388). روش‌شناسی مدل‌های تحلیل تصمیم‌گیری چندمعیاره. آرمانشهر. شماره 2. بهار و تابستان
مک‌کی، تام. دیوید مارش، (1378)، روش مقایسه‌ای، در روش و نظریه در علوم سیاسی، ویراستۀ دیوید مارش و جری استوکر، ترجمۀ امیرمحمد حاج‌یوسفی، تهران: مطالعات راهبردی.
نوروزی‌فر، مهدی‌و‌همکاران (1393).امکان‌سنجی استفاده ازاستراتژی توسعه‌شهری در نظام شهرسازی‌ایران وارائه‌چارچوبی جهت‌تحقق‌پذیری‌آن. مدیریت‌شهری. شماره 34. 258-237.
هاشم‌نژاد، هاشم؛ بهزادفر، مصطفی؛ صدق‌پور، بهرام؛ سیدیان، علی (1391). ساخت، اعتباریابی و رواسازی پرسشنامه نقش طراحی به‌منظور جلب مشارکت مردمی در فرایند معاصرسازی بافت‌های فرسوده(نمونه موردی محله سیروس تهران). باغ نظر. شماره 20. سال نهم. 72-63
Abdollahzade, Gholamreza et al.(2013). Choosing an Appropriate Factorial System through the Modern and Outmoded System by Two Approaches ANP & AHP-FUZZY. Journal of Mathematics and Computer Science, No.6. 107-117
Albert H.C. Tsang (1995). “Condition-based maintenance: tools and decision making,” J. Qual. Maint. Eng., vol. 1, no. 3, pp. 3–17.
Cattell, R.B.(1978), The Scientific Use Of Factor Analysis. New York. Plenum. o Dargi, Ahmad et al. (2014). Supplier Selection: A Fuzzy-ANP Approach. www.sciencedirect.com. doi:10.1016/j.procs.2014.05.317
Fergusen, E & Cox, T (1993), Exploratory factor analysis: A users’ guide, International Journal of Selection and Assessment, Vol. 1, pp. 84-94.
Gorsuch, R. L (1983), Factor Analysis (2nd. Ed), Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Hair, J; Anderson, RE; Tatham, RL & Black, WC (1995), Multivariate data analysis, 4th ed, Prentice-Hall Inc, New Jersey. Howard, Matt C (2016), A Review of Exploratory Factor Analysis Decisions and Overview of Current Practices: What We Are Doing and How Can We Improve?, International Journal of Human-Computer Interaction, Vol. 32, No. 1, pp. 51-62.
Mateo, J. R. S. C. (2011). Multi-Criteria Analysis in the Renewable Energy Industry. New York: Springer London.
Jalilisadrabad S., Shieh E., Behzadfar M.(2018). Identification of the Effective Factors on Socio-Spatial Segregation;Tehran Naqshejahan,8(1), 17-23
Karimimoshaver, Mehrdad; Sajjadzade, Hassan; Vahdat, Salman(2016). Measurement of Reading Priority Landscape of Urban Spaces from the Standpoint of Citizens (Case Study: Urban Square of the City of Hamedan). Bagh-e Nazar. Vol 12. No.37.
Mac Callum, Robbert C. et al(1999). Sample Size in Factor Analysis.Ohio state University,Psycological Methods, 4(1), 84-99. DOI: 10.1037/1082-989X.4.1.84
Mohammadi, H. Zare Elmi, M.(2016). Place Branding; An Economic - Oriented Approach to Empower Informal Settlements (Case of Falak-e-Din Neighborhood, Khorramabad). Int. J. Architect. Eng. Urban Plan, 26(2): 161-181.
Ozcan-Deniz, Gublin; Zhu, Yimin. Using Analytical Network Process to Analyze Construction Method Selection in Highway Projects. http://www.academia.edu/download/39723922/Pages_from_ICCREM2011_Volume_1-2.pdf
Saaty, T. L. (2008), The Analytic Network Process. University of Pittsburgh o Sabaei, Davood et al.(2015). A review of multi-criteria decision making methods for enhanced maintenance delivery.Science direct.Procedia CIRP37. 30 – 35
Sapnas, KG & Zeller, RA (2002), Minimizing sample size when using exploratory factor analysis for measurement, Journal of Nursing Measurement, Vol. 10, No. 2, pp. 135-153.
Sevinc, Ali; Gur, Sheyda; Eren, Tamer (2018). Analysis of the Difficulties of SMEs in Industry 4.0 Applications by Analytical Hierarchy Process and Analytical Network Process. www.mdpi.com/journal/processes
Tabachnick, B and Fidell, L (2012), Using multivariate statistics, (6th Edition) Pearson Education, Inc. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 539 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 395 |
||