پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,502 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,119,841 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,226,390 |
تحلیل دین‌شناختی و اسطوره‌شناختی آیین ایرانی قربانی گاو در اسفنجان | ||
| مجله ادیان و عرفان | ||
| دوره 54، شماره 2، اسفند 1400، صفحه 451-425 اصل مقاله (13.47 M) | ||
| نوع مقاله: مروری | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2022.325345.630206 | ||
| نویسنده | ||
| محمد مشهدی نوش‌آبادی* | ||
| دانشیار گروه ادیان و فلسفۀ دانشگاه کاشان | ||
| چکیده | ||
| بهار هر سال در آبادی اسفنجان از توابع شهرستان اسکو استان آذربایجان شرقی آیینی بر محور قربانی گاو انجام می‌شود که متضمن عناصر مهمی از باورها و آیین های ایرانی است. بر اساس این سنت دیرینه مردم این آبادی، گاو نری را که از مدت‌ها قبل در نظر گرفته شده خریداری و صبح پنجشنبه‌ای که 36 روز از بهار گذشته باشد، در آبادی گردانده و نذورات مردم را از درب خانه‌ها دریافت می‌کنند. پس از اینکه آب قنات آبادی را به گاو نوشاندند، آنرا به زیارتگاه پیر سنگ که در رأس تپه‌ای در کنار آبادی قرار دارد برده و گرد آن می‌گردانند. آنگاه از تپه سرازیر شده و قربانی را به بالای تپه قربانگاه در جانب دیگر روستا هدایت می‌کنند و نزدیک نقطه سنگ‌چینی که باور دارند محل غیبت دختری است، ذبح می‌کنند تا خون گاو از طریق شیاری به گودال سنگ چین فرو رود و در پی آن باران ببارد. مطالعات مقاله به دو صورت میدانی و اِسنادی شامل توصیف آیین و تحلیل دینی و اسطوره‌ای آن است که بر اساس آن طلب باران، اسطورۀ غیبت دختر و قربانی گاو سه وجه اصلی این آیین بر بن‌مایه های فرهنگ ایرانی استوار است و برگزاری آن در حدود 40 روز پس از نوروز نیز، قابل‌مقایسه با گاهنبار «میدیوزرم گاه» یا «میان بهار» زرتشتیان است. همچنین این آیین در تنوع عناصر آیینی نمونه‌ای بی‌مثال است و به جز عناصر اصلی دربردارندۀ حاجت‌خواهی، جمع‌آوری نذورات، گرداندن گاو در آبادی، جاری کردن خون در محل غیبت دختر، استفاده از خون قربانی جهت مشکل نازایی، تقسیم و پخت گوشت قربانی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آیین ایرانی-زرتشتی؛ اسطوره غیبت دختر؛ اسفنجان؛ سی و ششمین روز بهار | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Religious and mythological analysis of the Iranian religion and the mysterious sacrifice of a cow in Isfanjan | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Mashhadi Noushabadi | ||
| Associate Professor, Department of Religions and Philosophy, Kashan University. | ||
| چکیده [English] | ||
| Every spring in the village of Esfanjan in the city of Osko, East Azerbaijan Province, a ritual is performed on the axis of the sacrifice of a cow, which includes important elements of Iranian beliefs and rituals. According to this ancient tradition, the people of this village bought the bull that had been considered for a long time and returned it to the village on Thursday morning, which is 36 days past spring, and received the people's vows from the doors of the houses. After drinking the water of the subterranean aqueduct to the cow, they take it to the shrine of Pir Sang, which is located at the top of a hill next to the abode, and turn it around. They then descend from the hill and lead the victim to the top of the altar hill on the other side of the village, where they slaughter a girl near what they believe to be a missing place so that the cow's blood can flow through a groove into the pit and rain down. The study of the article in both field and documentary forms includes the description of religion and religious analysis and its myths, according to which the demand for rain, the myth of the absence of a girl and the sacrifice of a cow are the three main aspects of this religion based on Iranian culture. After Nowruz, it is also comparable to the "Mediozerm Gah" or "Mian Bahar" of the Zoroastrians. This ritual is also an unparalleled example in the variety of ritual elements, and in addition to the main elements includes defecation, collecting vows, moving cows in the village, bleeding in the absence of the girl, using the victim's blood for infertility, dividing and cooking the victim's meat. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Esfanjan, Persian-Zoroastrian religion, asking for rain, sacrifice of cow, myth of girl's absence, 36th day of spring | ||
| مراجع | ||
|
[1]. قرآن کریم.
[2]. کتاب مقدس.
[3]. اوستا.
[۴]. اصفهانی، ابوالشیخ عبدالله بن محمد (1987). طبقات المحدثین باصبهان والواردین علیها. تحقیق عبدالغفار سلیمان البنداری و سید کسروی حسن، بیروت، دارالکتب العلمیه.
[۵]. افشار. ایرج (1374). یادگارهای یزد. جلد اول، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
[۶]. الیاده، میرچا (1372). رساله در تاریخ ادیان. ترجمۀ جلال ستاری، تهران، سروش.
[۷]. باستانی پاریزی، محمد ابراهیم (1373). خاتون هفت قلعه. تهران، روزبهان.
[۸]. بنونیست، امیل (1377). دین ایرانی بر پایۀ متن‌های معتبر یونانی. ترجمۀ بهمن سرکاراتی، تهران، قطره.
[۹]. بویس، مری (1346). بی بی شهربانو و پارس بانو. بررسی‌های تاریخی، شمارۀ 3 و 4، صص125-146.
[۱۰]. بویس، مری (1389). زرتشتیان؛ باورها و آداب دینی آنها. ترجمۀ عسکر بهرامی، تهران، ققنوس.
[۱۱]. جعفری (قنواتی)، محمد (1393). باران خواهی. دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایره‌المعارف اسلامی.
[۱۲]. جهانی، زهرا (1385). برزک نگین کوهستان، کاشان، مرنجاب.
[۱۳]. خامه یار، احمد (1391). مساجد و مزارات منسوب به محمد حنفیه در آذربایجان. پیام بهارستان، شمارۀ 18، صص ۴۶۸-۴۷۵.
[۱۴]. رضایی‌نیا، عباسعلی (1397). ملاحظاتی دربارۀ ساختار معماری و کاربری چهارتاقی نیاسر. پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران (نامه باستان‌شناسی)، شمارۀ 17، صص 141 – 160.
[۱۵]. زرین‌کوب، عبدالحسین (1369). دنبالۀ جستجو در تصوف ایران. تهران، امیرکبیر.
[۱۶]. فرنبغ دادگی (1378). بندهش. گزارش مهرداد بهار، تهران، توس.
[۱۷]. فلسفی، علی (1385). سی و ششمین روز بهار در روستای اسفنجان. دیلماج، شمارۀ 25، صص16-21.
[۱۸]. غفاری، علی (1393). قبرآباد کجاست؟ خبرگزاری ایسنا. علی 6/1/93 به آدرس: //www.isna.ir/news/markazi-62612 (دسترسی: فروردین 1400).
[۱۹]. کتابچۀ حالات و کیفیت بلده و بلوکات و مزارع دارالمؤمنین کاشان (1364). قم نامه. به سعی سید حسین مدرسی طباطبائی، قم، کتابخانه مرعشی.
[۲۰]. کلانتر ضرابی، عبدالرحیم (1341). تاریخ کاشان. به کوشش ایرج افشار، تهران، امیرکبیر.
[۲۱]. مشهدی نوش‌آبادی، محمد (1395). اسطورۀ غیبت دختر. ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، شمارۀ 45، صص249 - 282.
[۲۲]. ---------- (1397). آیین نخل‌برداری زیارتگاه‌های کوه سفیدِ وَش بر پایۀ اسطورۀ غیبت دختر. کاشان‌شناسی، شمارۀ ۱۱، صص۴۹- 74.
[۲۳]. ---------- (1390). بازشناسی پرستشگاهی زرتشتی در روستای کله کاشان. مقالات و بررسی‌ها (ادیان و عرفان)، سال 44، شمارۀ 2، صص85-100.
[۲۴]. میری خسروشاهی، حمیده؛ فریدآقائی، مریم (1393). بررسی مردم شناختی آیین قربانی سی و ششمین روز بهار در اسفنجان. فرهنگ مردم ایران، شمارۀ 36، صص 129-144.
[25]. ناس، جان بایر (1373). تاریخ جامع ادیان. ترجمۀ علی‌اصغر حکمت، ویراستۀ پرویز اتابکی، تهران، علمی و فرهنگی.
[26]. یونگ، کارل گوستاو و دیگران (1389). انسان و سمبولهایش. ترجمۀ محمود سلطانیه، تهران، جامی.
[27]. Boyce. Mary (1988). “BANU PARS”. Encycl0paedia Iranica. Vol 3, Leiden
[28]. Boyce. Mary (1989). “BIBI SAHRBANU”. Encycl0paedia Iranica. Vol 4, Leiden.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 904 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 582 |
||