آذری ازغندی, هادی, فهیمی فر, اصغر, شیخ مهدی, علی. (1400). بررسی تغییر مفهوم عکاسی در ایران در گذار از گفتمان انقلابی به سازندگی بر اساس نظریه نهادگرایی گفتمانی. , 13(2), 209-241. doi: 10.22059/jsal.2022.337973.666126
هادی آذری ازغندی; اصغر فهیمی فر; علی شیخ مهدی. "بررسی تغییر مفهوم عکاسی در ایران در گذار از گفتمان انقلابی به سازندگی بر اساس نظریه نهادگرایی گفتمانی". , 13, 2, 1400, 209-241. doi: 10.22059/jsal.2022.337973.666126
آذری ازغندی, هادی, فهیمی فر, اصغر, شیخ مهدی, علی. (1400). 'بررسی تغییر مفهوم عکاسی در ایران در گذار از گفتمان انقلابی به سازندگی بر اساس نظریه نهادگرایی گفتمانی', , 13(2), pp. 209-241. doi: 10.22059/jsal.2022.337973.666126
آذری ازغندی, هادی, فهیمی فر, اصغر, شیخ مهدی, علی. بررسی تغییر مفهوم عکاسی در ایران در گذار از گفتمان انقلابی به سازندگی بر اساس نظریه نهادگرایی گفتمانی. , 1400; 13(2): 209-241. doi: 10.22059/jsal.2022.337973.666126
بررسی تغییر مفهوم عکاسی در ایران در گذار از گفتمان انقلابی به سازندگی بر اساس نظریه نهادگرایی گفتمانی
1گروه ارتباط تصویری و عکاسی، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه تهران، تهران
2گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس
3هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
این تحقیق میکوشد سیر تحول مفهوم عکاسی ایران در دو دهه نخست پس از انقلاب را در نسبت با گفتمانهای سیاسی و فرهنگی حاکم بر هر دوره بررسی نماید. در این پژوهش از روششناسی «نهادگرایی گفتمانی» بهره گرفته شده است که در آن همزمان به نقش نهادها و ایدهها توجه میشود. در واقع از طریق تجزیه و تحلیل نظرات عکاسان ایرانی از یک سو و همچنین بررسی گفتمان حاکم بر سازمانهای متولی عکاسی تلاش میشود تا نشان دهیم که با گذار از گفتمان انقلابی (دهه نخست انقلاب) به گفتمان سازندگی، چگونه عکاسان ایرانی رفتهرفته از صرف ثبت واقعیت (گرفتن عکس) فاصله گرفته و به جنبه ذهنی و بیان فردی (ساختن عکس) روی آوردهاند. به عبارت دیگر، این پژوهش نشان میدهد که چگونه ارزش مستندنگارانه عکس رفتهرفته جای خود را به ارزش هنری و نمایشی میبخشد. نتایج پژوهش نشان میدهد که با نزدیک شدن به سالهای پایانی دهه شصت، با قوت گرفتن نگرش فرمالیستی ابتدا مقولهی تعهد و رسالت در عکاسی کمرنگ شده و سپس در نتیجهی تحولاتی مانند دانشگاهی شدن عکاسی، رشد سازمانهای متولی عکاسی و افزایش کتابهای نظری، عکاسان به شکلی از ساخت عکس روی میآورند که ذهنیت عکاس را بیش از پیش در خلق اثر دخیل میسازد.
An Overview of the Transformation of the Concept of Photography in Iran through Political Discourses based on the Discursive Institutionalism Theory
نویسندگان [English]
hadi azari azqandi1؛ Asghar Fahimifar2؛ ali sheikhmehdi3
1Department of Visual Communication and photography, Faculty of Visual Arts, University of Tehran.
2Department of Art Studies, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modares University
3Assistant Professor of Tarbiat Modares University
چکیده [English]
This paper attempts to investigate the evolution of the concept of photography in Iran in light of changing political discourses. Focusing on the role of ideas and organizations, the study uses discursive institutionalism as a methodological approach. Photography as a modern phenomenon associated with the rise of the middle class can hardly be detached from socio-political circumstances. Photography, which arrived in Iran only 3 years after its invention in France, has always played an important role in major historical moments such as the Constitutive and Islamic Revolutions. During the Qajar dynasty, Shah Nasser-al-din’s obsession with art and photography led to the establishment of the first royal photography studio. During the Pahlavi era, with its modernization agenda, photography found its way into magazines and newspapers as the best means of advertising. However, it was hardly considered an artistic form. In the 1960s, one could see photo exhibitions by photographers such as Ahmad Aali, Ebrahim Hashemi, and Maryam Zandi, who considered photography a form of self-expression or an art form. However, in the mid-1970s, political and social upheavals changed the concept of photography from art to a revealing document and a political weapon. One could refer to the photographs of Kaveh Golestan showing working class and sex workers in the whore houses in the south of Tehran.
کلیدواژهها [English]
Iranian Photography, Documentary Photography, Creative Photography, Political Discourse, Discursive Institutionalism
مراجع
امیرلوئی، مسعود (1369). روایتی از طبیعت، گزارشی از نمایشگاه عکس تورج حمیدیان. ماهنامۀ عکس، 4(5)، 12-15.
ـــــــــــــــ (1370). نگاهی به طبیعتگرایی در هنر. ماهنامۀ عکس، 5(6)، 4-5.
ـــــــــــــــ (1370). گفتوگویی با محمد اسلامیراد. ماهنامۀ عکس، 5(6)، 42-53.
ایزدی، رجب و رضایینژاد، امیر (1392). مبانی اجتماعی و اقتصادی تحول در گفتمانهای سیاسی مسلط در جمهوری اسلامی ایران. جستارهای سیاسی معاصر، 4(4)، 47-74.
ابراهیمی، ناصر (1366). معرفی یک عکاس جوان. عکس، 1(6)، 12-15.
بازن، آندره (1382). سینما چیست؟. محمد شهبا. چاپ دوم. تهران: انتشارات هرمس.
باقریان، عباس (1367). معرفی یک عکاس. عکس، 2(4)، 8-16.
بحرانی، محمدحسین (1389). طبقۀ متوسط و تحولات سیاسی در ایران معاصر (1380-1320) (پژوهشی در گفتمانهای سیاسی قشرهای میانی ایران). چاپ دوم. تهران: انتشارات آگاه.
پرایس، دریک و ولز، لیز (1390). اندیشیدن در باب عکاسی در عکاسی: درآمدی انتقادی. گروه مترجمان. چاپ اول. تهران: انتشارات مینوی خرد.
تهرانی، محمد (1368). عکاسی از صنعت تا هنر. ماهنامۀ عکس، 3(8)، 44-47.
حسینزاده، محمدعلی (1386). گفتمانهای حاکم بر دولتهای بعد از انقلاب در جمهوری اسلامی ایران. چاپ اول. تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
حسینیزاده، سیدمحمدعلی (1391). از نهادگرایی تا گفتمان: درآمدی بر کاربرد نظریههای نهادگرایی در علوم سیاسی. علوم سیاسی، 15(60)، 83-108.
دوختهچیزاده، مجید (1368). معرفی یک عکاس. عکس، 3(1-2)، 10-15.
زارعی، آرمان (1392). نهادگرایی جدید جامعهشناختی؛ رهیافتی برای تحلیل ثبات و تغییر. روششناسی علوم انسانی، 77، 165-193.
ستاری، محمد (1384). در سیر تحول عکاسی. پتر تاسک. چاپ سوم. تهران: انتشارات سمت.
شارف، آرون (1391). عکاسی و هنر. ترجمۀ حسن زاهدی. چاپ دوم. تهران: انتشارات انجمن سینمای جوانان ایران.
شاهرودی، افشین (1366). معرفی یک عکاس. ماهنامۀ عکس، 1(12)، 30-36.
صانع، منصور (1368). معرفی یک عکاس. ماهنامۀ عکس، 3(12)، 24-29.
صدیق سروستانی، رحمتالله و زائری، قاسم (1389). بررسی گفتمانهای فرهنگی پساانقلابی و روندهای چهارگانۀ مؤثر بر سیاست فرهنگی در جمهوری اسلامی. پژوهشنامۀ علوم اجتماعی، 54، 9-38.
صمدیان، سیفالله (1367). معرفی یک عکاس. ماهنامۀ عکس، 2(7)، 18-25.
طاهری، میترا (1384). پژوهشی در کتابهای عکاسی چاپشده در ایران. چاپ اول. تهران: نشر نگارینه.
کیوانی امینه، محمد (1385). آشنایی با مکتب نهادگرایی. پژوهشنامۀ حقوق اسلامی، 22، 91-120.
لنگفورد، مایکل (1386). داستان عکاسی. رضا نبوی. چاپ اول. تهران: نشر افکار.
منعم، مهدی، (1367). معرفی یک عکاس. عکس، 2(12)، 12-17.
متوسلی، محمود و نیکونسبتی، علی (1390). تغییر نهادی، برنامهریزی و بودجه. برنامه ریزی و بودجه، 16(3)، 51-68.
میرسلیم، مصطفی (1384). جریانشناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران (1357-80)، مجری طرح: گروه تحقیق جهاد دانشگاهی، چاپ اول، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
میرصادقی، ژاکلین (1369). معرفی یک عکاس. ماهنامۀ عکس، 4(9)، 24-28.
نجفی، مسعود (1392). سی سال جشنوارۀ بینالمللی فیلم کوتاه تهران. چاپ اول، تهران: انجمن سینمای جوان.
Freund, G. (1980). Photography & society. David R Godine Pub.
Schmidt, V. (2010). Analyzing ideas and tracing discursive interactions in institutional change: From historical institutionalism to discursive institutionalism. In APSA 2010 Annual Meeting Paper.
Schmidt, V. A. (2010). Taking ideas and discourse seriously: explaining change through discursive institutionalism as the fourth ‘new institutionalism’. European political science review, 2(1), 1-25.
Schmidt, V. A. (2008). Discursive institutionalism: The explanatory power of ideas and discourse. Annu. Rev. Polit. Sci., 11, 303-326.
Schmidt, V. A. (2012). Scope, dynamics, and philosophical underpinnings. The argumentative turn revisited: Public policy as communicative practice, 85.
Trachtenberg, Alan (1980), Classic Essays on Photography, Leete's Island Books, New Heaven Conn.
Marien, M. W. (2010). Photography: A Cultural History. ed. Laurence King.
