پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,235 |
| تعداد مقالات | 67,807 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,282,826 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,024,651 |
بازنمود سیمای زنان عیار در قصه‌‌های عامة عیاری؛ مطالعة موردی مجموعة «فرهنگ افسانه‌‌های مردم ایران» و «افسانه‌‌های ایرانی» | ||
| زن در فرهنگ و هنر | ||
| دوره 14، شماره 2، تیر 1401، صفحه 291-313 اصل مقاله (457.41 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2022.332721.1703 | ||
| نویسندگان | ||
| فرامرز خجسته* 1؛ حسین پولادیان2؛ زهرا انصاری3 | ||
| 1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان | ||
| 3عضو گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان | ||
| چکیده | ||
| در قصه‌‌های کوتاه عیاری فارسی، زنان نقش و حضوری برجسته، زنده، محوری و اثرگذار دارند که به انحاء و اشکال گوناگون در این متون انعکاس یافته است. گفتمان عیاری در تاریخ ایران، همواره در تقابل با نظم مسلط موجود شکل گرفته و درپی حق‌‌طلبی، برابری‌‌‌‌خواهی، رفع خودکامگی، تبعیض و ستم بوده است. زنان عیار در قصه‌‌های عیاری، نمایندة همین گفتمان‌‌اند و به‌نوعی خرده‌‌فرهنگ عیاری را در تقابل با نظام مردسرور ظالمانه و بی‌‌اخلاق نمایندگی می‌‌کنند. این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شده است. در ابتدا قصه‌‌های عیاری زنانه گردآوری، سپس شیوة چاره‌‌اندیشی‌‌های زنان دربرابر انواع ظلم و استبداد مردان، به‌‌ویژه در موضوع تبعیض جنسیتی، احصاء، تحلیل و تبیین شده‌‌اند. براساس یافته‌‌های پژوهش، بیشترین بسامد این چاره‌‌اندیشی‌‌ها به تحقیر، فریب دادن، مبدل‌‌پوشی، استفاده از داروی بیهوشی و فرار مخفیانه اختصاص دارد. غالب مکرهایی که زنان به‌کار می‌‌گیرند از نوع واکنشی هستند؛ یعنی در حکم پاسخ‌‌هایی ازسوی زنان هستند که دربرابر تنوع‌‌طلبی جنسی مردان، بی‌‌عدالتی، نابرابری، ستم، زورگویی، خودکامگی، و اعمال قدرت جامعة مردسالار به‌کار گرفته می‌‌شوند. در این بافت است که زنان مجال «مردانگی» می‌‌یابند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زنان؛ قصه‌‌های عامة عیاری؛ چاره‌‌اندیشی؛ مردانگی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Representation of Ayyari Women in Ayyari Folk Tales Case Study: Collection of "Culture of Iranian People's Myths" and "Iranian Myths" | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Faramarz Khojasteh1؛ حسین pouladian2؛ zahra ansari3 | ||
| 1Department of Persian language and literature,Faculty of Humanities,University of Hormozgan,Bandar Abbas,Iran. | ||
| 2phd student in Persian language and literature,Hormozgan University | ||
| 3Member of the Faculty of Persian Language and Literature Hormozgan University | ||
| چکیده [English] | ||
| Abstract In Ayyari Persian short stories, women have a prominent, vivid, pivotal, and influential role and presence. It is reflected in various ways and forms in these texts. Ayyari discourse in the history of Iran has always been formed in opposition to the existing dominant order, seeking rights and equality, and eliminating authoritarianism, discrimination, and oppression. Ayyar women in Ayyari's stories represent the same discourse and, in a way, represent Ayyari's subculture in the face of an oppressive and immoral male-dominated system. This research has been done with a qualitative approach. It uses content analysis method. First, the stories of Ayyari women are collected, then the way of thinking of women in the face of all kinds of oppression and tyranny of men, especially in the field of gender discrimination, are counted, analyzed, and explained. According to the research findings, the highest frequency of these tricks is dedicated to humiliation, deception, disguise, use of anesthesia, and secret escape. Most of the tricks used by women are reactionary, that is they are responses from women to male sexual diversity, injustice, inequality, oppression, coercion, authoritarianism, and the exercise of power in a patriarchal society. It is in this context that women find opportunity for "masculinity." | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| women, Ayyari Folk Tales, tricks, masculinity | ||
| مراجع | ||
|
آقاعباسی، یدالله (1389). دانشنامة نمایش ایرانی، تهران: قطره.
ابراهیمی، شایسته (1388). «چاره‌‌گری زنانه در هزارویک شب». بهار ادب، (2) 2: 125-135.
ارجانی، فرامرزبن خداداد (1362). سمک عیار، ج 1 -3، تصحیح پرویز ناتل خانلری، تهران: آگاه.
استملر، استیو (1392). «نظری اجمالی بر روش تحلیل محتوا». ترجمة گیتی هورمند، تحقیقات روابط عمومی، شمارۀ 75: 26-76.
اسماعیلی‌‌پور، مریم (1397). «تحلیل ابعاد مختلف کهن‌الگوی آنیموس در افسانه‌‌های ایرانی». متن‌‌پژوهی ادبی، (78) 22: 173- 196.
افراسیابی، حسن و بهمنی، نسرین (1394). «زمینه‌‌های برون‌همسری در ایران باستان براساس شاهنامة فردوسی». مجلة زن در فرهنگ و هنر، (1) 7: 123-136.
انوری، حسن (1381). فرهنگ بزرگ سخن، تهران: سخن.
باقری، بهادر (1392). «زنان فعال و منفعل در داستان‌‌های منثور عامیانه». دوفصلنامة فرهنگ و ادبیات عامه، (1) 1: 119-142.
برومند، مهردخت (1355). «زنان عیار». گوهر، (43): 617-622.
بیات، حسین (1389). «محوریت قهرمانان زن در قصه‌‌های عامیانه». نقد ادبی، (11-12): 87- 116.
جابز، گرترود (1370). سمبل‌‌ها «کتاب اول، جانوران»، ترجمة محمدرضا بقاپور، تهران: مترجم.
جلالی پندری، یدالله و حسینی، رقیه (1391). «بررسی حیله‌‌ها و ترفندهای قدیمی در سمک عیار». جستارهای ادبی، (177): 103 -132.
حجازی، بنفشه (1392). تاریخ خانم‌‌ها (بررسی جایگاه زن ایرانی در عصر قاجار)، تهران: قصیده‌‌سرا.
حسینی سروری، نجمه (1399). «زوال شخصیت عیار در داستان حسین کرد شبستری». متن‌‌پژوهی ادبی، (85) 34: 113- 137.
درویشیان، علی‌‌اشرف و خندان (مهابادی)، رضا (1398). فرهنگ افسانه‌‌های مردم ایران، ج 1-19، تهران: ماهریش.
ذوالفقاری، حسن (1396). زبان و ادبیات عامۀ ایران، چ2، تهران: سمت.
رحیم سلطانی، آرزو (1391). «مروری بر روش تحلیل محتوا». آینة پژوهش، (137 و 138):30 – 40.
شاردن، ژان (1372). سیاحت‌‌نامة شاردن، ترجمة اقبال یغمایی، تهران: توس.
شاملو، سعید (1377). مکتب‌‌ها و نظریه‌‌ها در روان‌‌شناسی شخصیت، تهران: رشد.
طاهری، قدرت‌‌اله و فرشچی، فاطمه (1399). «بازنمود عقلانیت زنانه در افسانه‌‌های ایرانی». دوماهنامة فرهنگ و ادبیات عامه، (33) 8: 5-26.
عاملی رضایی، مریم (1396). سفر دانه به گل (سیر و تحول جایگاه زن در نثر دورة قاجار)، تهران: تاریخ ایران.
عوفی، سدیدالدین محمد (1386). جوامع‌‌الحکایات و لوامع‌‌الروایات، جزء دوم از قسم سوم، با مقابله و تصحیح امیربانو کریمی و مظاهر مصفا، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
فرای، نورتروپ (1384). صحیفه‌‌های زمینی، ترجمة هوشنگ رهنما، تهران: هرمس.
فردوسی ابوالقاسم (1366). شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، ج 1، نسخة اینترنتی، نیویورک: پارس.
فردوسی، ابوالقاسم (1369). شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، ج 2، نسخۀ اینترنتی، نیویورک: پارس.
فردوسی، ابوالقاسم (1371). شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، ج 3، نسخۀ اینترنتی، کالیفرنیا: بنیاد میراث ایران.
فردوسی، ابوالقاسم (1384). شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق و محمود امیدسالار، ج 6، نسخۀ اینترنتی، نیویورک: بنیاد میراث ایران.
قاسم‌‌زاده، محمد (1395). افسانه‌‌های ایرانی (افسانه‌‌های پهلوانان، عیاران، رندان)، ج 5 و 6، تهران: هیرمند.
قانع، معصومه و سلاجقه، پروین ( 1398). «بررسی نقش زنان عیارپیشه و پهلوان‌‌بانو در ابومسلم‌‌نامه». مجلة مطالعات ایرانی، (35) 18: 230-245.
کارا مصطفی، احمد (1396). تاریخ کهن قلندریه، ترجمة مرضیه سلیمانی، تهران: فرهنگ معاصر.
کاشفی سبزواری، حسین‌‌بن علی (1350). فتوت‌‌نامة سلطانی، به اهتمام محمدجعفر محبوب، تهران: بنیاد و فرهنگ ایران.
کرمی، محمدحسین و حسام‌‌پور، سعید ( 1384). «تصویر و جایگاه زن در داستان‌‌های عامیانة سمک عیار و داراب‌‌نامه». مجلة علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز (ویژه‌‌نامة زبان و ادبیات فارسی)، (1) 22: 125-136.
کلهر، سمیرا (1380). «زن در ضرب‌‌المثل‌‌ها». کتاب ماه هنر، (39): 75- 81.
گردفرامرزی، مهدی و مرادخانی، همایون (1393). «جرم و جرم‌‌شناسی در سینمای ایران». فصلنامة انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، (34): 115-142.
گریمال، پیر (1341). فرهنگ اساطیر، ترجمة احمد بهمنش، ج 1، تهران: امیرکبیر.
گیار، مارینا (1382). سمک عیار: ساختار و مرام آرمانی در داستان فارسی قرون وسطی، ترجمة ع. روح‌‌بخشیان، تهران: کتاب روشن.
محجوب، محمدجعفر (1387). ادبیات عامیانة ایران، به کوشش حسن ذوالفقاری، چ 4، تهران: چشمه.
مزداپور، کتایون (1380). روایتی دیگر از داستان دلیله محتاله و مکر زنان، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
مزداپور، کتایون؛ خراسانی، محبوبه و ذنوبی، طیبه (1389). «تحلیل ساختاری مکر و حیله‌‌های زنان در قصه‌‌های هزارویک شب». فصلنامة پژوهش‌‌های ادبی، (29 و 30) 7: 9-29.
ناتل خانلری، پرویز (1364). سمک عیار (شهر سمک)، ج 6، تهران: آگاه.
ولایتی، علی‌اکبر (1392). دانشنامة جوانمردی (فتوت). با همکاری محمدرضا جوادی یگانه، محمدرضا جعفرآقائی و رضا مختاری اصفهانی، تهران: امیرکبیر.
یونگ، کارل گوستاو (1387). انسان و سمبل‌‌هایش، ترجمة محمود سلطانیه، چ 6، تهران: جامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 395 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 247 |
||