پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,240 |
| تعداد مقالات | 67,871 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,445,673 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,216,180 |
چالش ناکارآمدی بلاغت سنتی اسلامی از منظر بلاغت جدید عربی | ||
| ادب عربی | ||
| مقاله 4، دوره 14، شماره 2، مرداد 1401، صفحه 63-84 اصل مقاله (928.19 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2021.319888.612392 | ||
| نویسندگان | ||
| موسی خضری آذر* 1؛ عیسی متقی زاده2؛ فرامرز میرزایی2؛ خلیل پروینی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| 2استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در عصر معاصر، تلاش‌های فراوانی جهت بروزرسانی دانش بلاغت صورت گرفته است. از همین‌رو، دو اصطلاح «بلاغت جدید» و «نوسازی بلاغت» از جمله اصطلاحات فراگیر در میان پزوهشگران معاصر عرب قرار گرفته‌اند که از اواخر قرن نوزدهم میلادی تا به امروز بخش قابل توجهی از گفتمان بلاغی معاصر را به خود اختصاص داده‌اند. نوسازی بلاغت به یک‌سری تلاش‌هایی گفته می‌شود که بخشی یا تمام موضوعات بلاغت سنتی را بازخوانی کرده و پیشنهادهایی جهت بهبود آن مطرح کرده‌اند. برای نخستین بار، شیخ محمد عبده در الأزهر دعوت به بروزرسانی منابع بلاغت کرد و جبر ضومط در تألیفات خود به نوسازی در بلاغت دعوت نمود. گفتمان نوسازی بلاغت همواره با گفتمان بلاغت سنتی در چالش بوده و سرآغاز نوسازی بلاغت با نقد مبانی نظری، مسائل روش‌شناختی و رویکرد تحلیلی بلاغت سنتی همراه بوده است. از آغاز دعوت به نوسازی بلاغت تا به امروز، انتقادها به بلاغت سنتی فزونی یافته است؛ لذا با خوانش کارهای صورت گرفته در زمینه بلاغت جدید، به کمیت قابل توجهی از انتقادات مواجه می‌شویم که پژوهش علمی مستقل را می‌طلبند تا زمینه را برای دوری از افراط و تفریط در داوری و ارزش‌گذاری دستاوردهای بلاغی پیشینیان فراهم سازد. پژوهش پیش‌رو، با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی و نقد انتقادهای وارده بر بلاغت سنتی همت گذاشته است و از بررسی و نقد دیدگاه‌های انتقادی صاحب‌نظران نوسازی بلاغت، به این نتایج دست یافته است: بیش‌ترین انتقادهای پزوهشگران معاصر به اثرپذیری بلاغت از اندیشه‌های فلسفی یونان و ارزش‌گذاری متون است. از جهتی مهم‌ترین نقاط ضعف آنان در هم‌سنجی نادرست بلاغت سنتی اسلامی با بلاغت سنتی یونان که از بافت اجتماعی-تاریخی متفاوتی برخوردارند و همچنین مقایسه نادرست بلاغت با مکاتب نقدی معاصر که دارای رویکرد و کارکرد عملی مختلفی هستند، خلاصه می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بلاغت سنتی؛ نوسازی بلاغت؛ بلاغت جدید؛ نقد بلاغت؛ گفتمان بلاغت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Challenge of the Inefficiency of Traditional Islamic Rhetoric from the Perspective of Modern Arabic Rhetoric | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Muosa Khezriazar1؛ Eisa Mottaghizadeh2؛ Faramarz Mirzaei2؛ Khalil Parvini2 | ||
| 1Ph.D. Candidate in Arabic Language and Literature, Tarbiat Modares University,Tehran, Iran. | ||
| 2Professor, Department of Arabic Language and Literature, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| In the contemporary era, many efforts have been made to update the knowledge of rhetoric. Therefore, the two terms "modern rhetoric" and "rhetoric modernization" are two of the most comprehensive terms among contemporary Arab scholars, which have occupied a significant part of contemporary rhetorical discourse from the late nineteenth century to the present day. Rhetoric modernization refers to a series of efforts that re-examine some or all of the issues of traditional rhetoric and make suggestions for its improvement. For the first time, Sheikh Muhammad Abduh from Al-Azhar called for updating the sources of rhetoric, and al-Jabr al-Zumt in his writings called for rhetoric modernization. The discourse of rhetoric modernization has always been challenged by the discourse of traditional rhetoric, and the beginning of rhetoric modernization has been accompanied by a critique of theoretical foundations, methodological issues, and the analytical approach of traditional rhetoric. From the beginning of the call to modernize rhetoric to the present day, criticism of traditional rhetoric has increased; therefore, reading the works done in the field of modern rhetoric, we encounter a significant amount of criticism that requires independent scientific research to provide a basis for avoiding excesses in judging and evaluating the rhetorical achievements of predecessors. This research has tried to examine and critique the criticisms of traditional rhetoric through a descriptive-analytical method and has achieved the following results by examining and criticizing the critical views of rhetoric modernization experts: The greatest criticism of contemporary scholars is the influence of rhetoric on Greek philosophical thought and the evaluation of texts. In a sense, their most important weaknesses are summarized in the incorrect comparison of traditional Islamic rhetoric with traditional Greek rhetoric, which have different socio-historical contexts, as well as incorrect comparison of rhetoric with contemporary critical schools that have different approaches and practical functions. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Traditional Rhetoric, Rhetoric Modernization, Modern Rhetoric, Rhetoric Criticism, Rhetorical discourse | ||
| مراجع | ||
|
ابن الأثیر، ضیاء الدین (1420)، المثل السائر فی أدب الکاتب والشاعر، تحقیق محمد محیالدین عبدالحمید، بیروت، المکتبة العصریة للطباعة والنشر.
ابن جنی، أبو الفتح عثمان (بیتا)، الخصائص، تحقیق عبدالحمید هنداوی، بیروت، دار الکتب العلمیة.
ابن الرسول، سید محمدرضا و مرضیه قربان خانی و نصراله شاملی (1396)، «مطالعة تطبیقی نظریة نظم عبدالقاهر جرجانی و نظریة بافت موقعیّت فرث»، ادب عربی، دانشگاه تهران، دورۀ 9، شمارۀ 2، 35-17.
ابن طباطبا، محمد بن أحمد (2005)، عیار الشعر، دمشق، اتحاد الکتاب العرب.
ابن المعتز، أبوالعباس (1990)، البدیع، بیروت، دارالجیل.
ابوتمام، حبیب بن أوس (بیتا)، الوحشیات=الحماسة الصغری، القاهرة، دار المعارف.
ابودیب، کمال (1394)، صور خیال در نظریۀ جرجانی، ترجمۀ فرزان سجودی و فرهاد ساسانی، تهران، نشر علم.
پروینی، خلیل (1391)، الأدب المقارن دراسات نظریة و تطبیقیة، تهران، سمت.
الجرجانی، عبدالقاهر (1992)، دلائل الإعجاز فی علم المعانی، تحقیق محمود محمد شاکر، الجدة، دارالمدنی، الطبعة الثالثة.
ـــــــــــــــــــ (بیتا)، أسرار البلاغة، تحقیق محمود محمد شاکر، الجدة، دارالمدنی.
الجیوسی، سلمی (2007)، الاتجاهات و الحرکات فی الشعر العربی الحدیث، ترجمة عبدالواحد لؤلؤة، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة، الطبعة الثانیة.
حسین، طه (2012)، حافظ و شوقی، القاهرة، مؤسسة هنداوی للتعلیم و الثقافة.
ـــــــــــ (بیتا)، البیان العربی من الجاحظ إلی عبدالقاهر، ترجمة عبدالحمید العبادی، بیجا.
الخولی، أمین (1996)، فنّ القول، القاهرة، دارالکتب المصریة.
الدینوری، ابن قتیبة (1423)، الشعر والشعراء، القاهرة، دار الحدیث.
دوسوسور، فردینان (1396)، دورۀ زبانشناسی عمومی، ترجمۀ کورش صفوی، تهران، هرمس، چاپ ششم.
الزیّات، أحمد حسن (1945)، دفاع عن البلاغة، القاهرة، مطبعة الرسالة.
السکاکی، أبو یعقوب (1987)، مفتاح العلوم، تحقیق نعیم زرزور، بیروت، دار الکتب العلمیة.
سلامة، إبراهیم (1950)، بلاغة أرسطو بین العرب و الیونان، القاهرة، مکتبة الأنجلو المصریة.
السیّد، شفیع (2006)، فنّ القول بین البلاغة العربیة و أرسطو، القاهرة، دارغریب.
شاکر، محمود محمد (بیتا)، مقدمة أسرار البلاغة لعبد القاهر الجرجانی، الجدة، دارالمدنی.
الشایب، أحمد (1991)، الأسلوب دراسة بلاغیة تحلیلیة لأصول الأسالیب الأدبیّة، القاهرة، مکتبة النهضة المصریّة، الطبعة الثامنة.
شرف، عبدالعزیز (بیتا)، فن المقال الصحفی فی أدب طه حسین، القاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب.
شفیعیکدکنی، محمدرضا (1391)، رستاخیز کلمات درسگفتارهایی دربارۀ نظریۀ ادبی صورتگرایان روس، تهران، سخن، چاپ دوم.
ضومط،جبر (1930)، الخواطر الحسان فی المعانی والبیان، بیروت، مطبعة الوفا.
ضیف، شوقی (بیتا)، البلاغة تطور و تاریخ، القاهرة، دارالمعارف.
عبدالمطلب، محمد (1997)، البلاغة العربیة قراءة أخری، القاهرة، الشرکة المصریة العالمیة للنشر لونجمان.
العلوی، یحیی بن حمزة (1423)، الطراز لأسرار البلاغة و علوم حقائق الإعجاز، بیروت، المکتبة العنصریة.
عیّاد، شکری محمد (1992)، مدخل إلی علم الأسلوب، د.م، الطبعة الثانیة.
الغذامی، عبدالله و عبدالنبی اصطیف (2004)، نقد ثقافی أم نقد أدبی؟، دمشق، دارالفکر.
فضل، صلاح (1998)، علم الأسلوب مبادئه و إجراءاته، القاهرة، دارالشروق.
فضیلت، محمود (1390)، «نقش قرآن در تحول نقد و بلاغت»، مجله ادب عربی، تهران، دورۀ 3، شمارۀ 1، 216-199
قطب، سیّد (2003)، النقد الأدبی أصوله و مناهجه، القاهرة، دارالشروق، الطبعة الثامنة.
المسدی، عبدالسلام (بیتا)، الأسلوبیة والأسلوب، بیروت، دارالعربیة للکتاب، الطبعة الثالثة.
مشبال، محمد (2016)، البلاغة والأصول دراسة فی أسس التفکیر البلاغی العربی: نموذج ابن جنی، القاهرة، رؤیة للنشر والتوزیع.
مصلوح، سعد عبدالعزیز (2003)، فی البلاغة العربیة والأسلوبیات اللسانیة آفاق جدیدة، کویت، مجلس النشر العلمی.
مفتاح، محمد (1990)، مجهول البیان، المغرب، دارتوبقال.
موسی، خلیل (2007)، المسرحیة فی الأدب العربی الحدیث (تأریخ - تنظیر - تحلیل)، دمشق، اتحاد الکتاب العرب.
ناظم، حسن (2002)، البنی الأسلوبیّة، بیروت-المغرب، المرکز الثقافی العربی.
وردانک، پیتر (1397)، مبانی سبکشناسی، ترجمۀ محمد غفاری، تهران، نشر نی، چاپ سوم.
Abu-Deeb, K.(2015), Images of Imagination in Jorjani Theory, Translated by Farzan Sojudi and Farhad Sasani, Tehran, Elm Publishing, [In Persian]. Abu Tammam, Habib Ibn Aws. (n. d.), Al-Wahshiyat = Minor enthusiasm, Cairo, Dar Al Ma'arif. [In Arabic]. Abdul-Muttalib, M. (1997), Arabic Rhetoric, another Reading, Cairo, The Egyptian International Publishing Company, Longman. [In Arabic]. Al-Alawi, Y. (2002), altiraz li'asrar albalaghat waeulum haqayiq al'iiejaz, Beirut, Almaktabat aleunsryaa. [In Arabic]. Al-Dinouri, I. Q. (2002), Poetry and Poets, Cairo, Dar Al-Hadith. [In Arabic]. Al-Ghadhami, A. Settaf, A. N. (2004), Cultural Criticism or Literary Criticism? Damascus, Dar Al-Fikr. [In Arabic]. Al-Jayyusi, S. (2007), Trends and Movements in Modern Arabic Poetry, Translated by Abdel-Wahid Lu’ula, Second Edition, Beirut, Center for Arab Unity Studies. [In Arabic]. Al-Jurjānī, A. (1992), Dalā’il al-Iʿjaz, (Researched by Mahmoud Muhammad Shaker) third edition, Al Jaddah, Dar Al-Madani. [In Arabic]. ..................... (n. d.), Asrar al-Balaghah, (Researche by Mahmoud Muhammad Shaker) , Al Jaddah, Dar Al-Madani. [In Arabic]. Al-Khouli, A. (1996), The Art of Speaking, Cairo, Dar Al-Kutob Al-mesriah. [In Arabic]. Al-Marmaghi, A. (1950), the History of the Sciences of Rhetoric and Introducing Its Men, Cairo, Mustafa Al-Babi Al-Halabi and Sons Press in Egypt. [In Arabic]. Al-Masadi, A. (n. d.), Stylistics and style, third edition, Beirut, Dar Al-Arabiya for Books. [In Arabic]. Al-Sakkaki, A. (1987), Miftah Al-Uloom, (Researche by Na`im Zarzour, Beirut, Dar Al-Kutob Al-ēelmyah. [In Arabic]. Al-Sayyed, S. (2006), the Art of Saying between Arabic Rhetoric and Aristotle, Cairo, Dar-Garib. [In Arabic]. Al-Shayeb, Ahmad. (1991), the Style, an Analytical Rhetorical Study of the Origins of Literary Styles, Eighth Edition, Cairo, The Egyptian Nahda Library. [In Arabic]. Al-Zayyat, A. H. (1945), the Defense of the Rhetoric, Cairo, Al-Risalah Press. [In Arabic]. Daif, Sh. (n. d.), Rhetoric, Evolution and History, Cairo, Dar Al Maarif. [In Arabic]. Doumit, J. (1930), Al-Khawatir Al-Hassan fi Al-Ma`ani wa Al-Bayan, Beirut, Al-Wafa Press. [In Arabic]. Eyyad, Shukri M. (1992), Introduction to the Stylistics, Second Edition. (S. l.) [In Arabic]. Fadl, S. (1998), the Science of Stylistics, Its Principles and Procedures. Cairo, Dar Al-Shorouk. [In Arabic]. Fadzaleh, M. (2018), "The role of the Qur'an in the evolution of criticism and rhetoric", Journal of Arabic Literature, University of Tehran, Volume 3, Number 1, 199-216 Hussein, T. (2012), Hafez and Shawky, Cairo, Hindawi Foundation for Education and Culture. .......................... (n. d.), The Arabic statement from al-Jahiz to Abd al-Qaher, Translated by Abd al-Hamid al-Abadi. (S. l.) [In Arabic]. Ibn Athīr, D. (1999), Al-Mathal al-sāʾir, research by Muhammad Mohi al-Din Abdel Hamid, Beirut, The Modern Library of Printing and Publishing. [In Arabic]. Ibn Al-Moataz, A. (1990), Al-Badi, Beirut, Dar Al-Jeel. [In Arabic]. Ibn Jinni, O. (n. d.), alkhasayis, research by Abdel Hamid Hindawy, Beirut: Dar Al-Kutob Al-ēelmyah. [In Arabic]. Ibn Tabataba, M. (2005), Ayar-o-Sher, Damascus, Union of Arab Writers. [In Arabic]. Ibn al-Rasoul, S, M, R., Gurbankhani, Marzieh., and Shamali, N., (2016), "Comparative study of Abdul Qahir Jarjani's theory of order and Farth's positional structure theory", Arabic Literature, Tehran, University of Tehran, Volume 9, Number 2, 17-35. Parvini. Kh. (2013), Comparative literature (Theorical and practical researches),Tehran, Samt. [In Persian]. Qutb, S. (2003), Literary Criticism, Its Origins and Methods. Eighth Edition, Cairo, Dar Al-Shorouk. [In Arabic]. Maslouh, S. (2003), In Arabic Rhetoric and Linguistic Stylistics, New Perspectives, Kuwait, Academic Publishing Council. [In Arabic]. Miftah, M. (1990), Unknown Albayan. Morocco: Dar Toubkal. [In Arabic]. Michbal, M. (2016), Rhetoric and Origins: A Study in the Foundations of Arabic Rhetorical Thinking: Ibn Jinni is a model, Cairo, A Vision for Publishing and Distribution. [In Arabic]. Muosa, Kh. (2007), The Play in Modern Arabic Literature (History - Theory - Analysis), Damascus, Union of Arab Writers. Nazem, H. (2002), Stylistic structures, Beirut-Morocco, The Arab Cultural Center. [In Arabic]. Salamah, I. (1950), Aristotle's Rhetoric between the Arabs and Greece, Cairo, The Anglo-Egyptian Library. [In Arabic]. Shafiee Kadkani, M. R. (2012), the Resurrection of Words Lessons on the Literary Theory of Russian Formalists, Second Edition, Tehran, Sokhan. [In Persian]. Sharaf, A. (n. d.), the Art of Journalism in Taha Hussein Literature, Cairo: Egyptian General Book Authority. [In Arabic]. Shakir, Mahmoud Mohammad (n. d.), Introduction to the Asrar al-Balaghah by Abdel-Qaher Al-Jarjani, Al Jaddah: Dar Al-Madani. [In Arabic]. Sussure, F. (2017), Course in General Linguistics, Translated by Koorosh Safavi (6th ed.), Terhan, Hermes. [In Persian]. Vardanak, P. (2018), Stylistics, translated by Mohammad Ghaffari, (3th ed.). Tehran: Nashr-e Ney. [In Persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 262 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 215 |
||