پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,500 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,090,955 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,194,846 |
تبیین احکام و اخلاق اسلامی در زیباییشناسی معماری اسلامی با تاکید بر اندیشه علامه جعفری | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| مقاله 3، دوره 12، شماره 2، تیر 1401، صفحه 59-81 اصل مقاله (490.49 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2022.342277.1525 | ||
| نویسنده | ||
| اصغر مولائی* | ||
| دانشگاه هنر اسلامی تبریز | ||
| چکیده | ||
| موضوع هنر و زیبایی و زیبایی شناسی از گذشته های دور تا کنون به عنوان یکی از ابعاد مهم زندگی انسانها و بعد مهمی از فلسفه، مورد توجه عام و خاص بوده است . رویکرد فلسفی در زیباییشناسی به بررسی چیستی، چرایی، ریشه‌ها، علل و ضرورتها و تحلیل آن-ها، موضوع می‌پردازد. هدف این مقاله تبیین باید و نبایدهای زیبایی شناسی در معماری اسلامی از منظر فقهی و اخلاق اسلامی است که با روش پژوهش تحلیل محتوای متون نیز استدلال منطقی و شیوه های اسنادی و کتابخانه‌ای انجام می‌شود. زیبایی شناسی از منظر اسلام را می‌توان از دو جنبه فقهی و اخلاقی مورد واکاوی قرار داد. از جنبه فقهی و احکام اسلامی نباید در هر اقدام و عملی حقوقی از خداوند، خویشتن، سایر انسانها و خلقت زیست محیطی تضییع شود. این امر ممکن است در مصادیق گوناگونی مانند سوء استفاده از قوانین و مقررات در احداث ابنیه، نپرداختن وجوهات شرعیه و حقوق محرومان، عدم توجه به جایگاه عبادت و فضای عبادی در بناهای به ظاهر زیبا، فراهم آوردن بستر و فضای گناه، ضرر رساندن به سایر افراد و همسایگان و طبیعت نمودار شود. از جنبه اخلاقی نیز انسان از پرداختن صرف به ظاهر و زیباسازی بنا و فضا و بی توجهی به سایر ابعاد مانند تواضع، کمک به نیازمندان، یاد معاد و رضای خداوند، منع شده و نیز افراط و تفریط در زیبایی و اراستن بیش از حد بنا و فضا برای امور دنیوی علاوه بر آثار و تبعات مذکور ممکن است موجب رشک برانگیزی و حسرت دیگران منجر شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زیبایی شناسی اسلامی؛ معماری اسلامی؛ قواعد فقهی؛ اخلاق اسلامی؛ حقیقت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Definition the Islamic laws and Ethics in the Aesthetics of Islamic Architecture Approaching on Allameh Jafari Thought | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Asghar Molaei | ||
| tabriz-tabriz art university-architecture faculty- maghsoodieh street-asghar molaei | ||
| چکیده [English] | ||
| The subject of art, beauty and aesthetics has been of general and special interest since ancient times as one of the important aspects of human life and an important dimension of philosophy. The philosophical approach to aesthetics examines what is why, why, its roots, causes, and necessities, and analyzes them. The purpose of this article is to explain the do's and don'ts of aesthetics in Islamic architecture from the point of view of Islamic jurisprudence and ethics. Aesthetics from the perspective of Islam can be analyzed from both jurisprudential and moral aspects. From the point of view of Islamic jurisprudence and rules, God, himself, other human beings and environmental creation should not be wasted in any legal action. This may be in various cases, such as the abuse of laws and regulations in the construction of buildings, non-payment of Sharia funds and the rights of the deprived, disregard for the place of worship and worship space in seemingly beautiful buildings, providing bed and sin space, harming others Chart people, neighbors and nature. From the moral point of view, human beings are forbidden from paying attention only to the appearance and beautification of the building and space and ignoring other dimensions such as humility, helping the needy, remembering the resurrection and God's pleasure, as well as exaggerating the beauty of the building Space for worldly affairs, in addition to the aforementioned effects and consequences, may lead to the envy and regret of others. Therefore, in the subject of aesthetics, the religion of Islam recommends human beings to benevolence and simple living, with the design of beauty, which has a meaning and content derived from goodness and goodness. In fact, in the subject of Islamic aesthetics, Islamic rules and ethics take precedence over beautiful appearance, and Jamil in the true sense, which is one of the attributes of God, relies on true beauties. True beauties are the same different levels that are beautiful nature, motherly love, freedom and self-sacrifice and devotion and honesty and beautiful divine beauty. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Islamic Aesthetics, Islamic Architecture, Jurisprudential Rules, Islamic Ethics, Truth | ||
| مراجع | ||
|
منابع
قرآن کریم.
ابنعربی، محیالدین(1400م). فصوصالحکم، همراه با تعلیقات ابوعلائ عفیفی، بیروت، دارالکتب العربی.
ابنعربی، محیالدین(1385). فصوصالحکم، ترجمه و توضیح علی موحد و صمد موحد، تهران، نشر کارنامه.
ابنعربی، محیالدین(1405). شرح فصوصالحکم، به کوشش محمود غراب، دمشق دارالفکر.
اراکی، محسن. (1397). فقه عمران شهری، جلد اول، قم: انتشارات مجمعالفکر اسلامی، چاپ اول.
امیری، الهام. زرگری نژاد. غلامحسین، فروزش، سینا. (1399). هنرو زیبایی از دیدگاه مبانی فقه اخباری و اجتهادی، نشریه هنر اسلامی، دوره 17، شماره 40 - شماره پیاپی 40.
اِل. بلک. دبراه (1385). زیباییشناسی در فلسفه اسلامی. ترجمه هادی ربیعی و شهرام جمشیدی، نقد و نظر، سال 11، شماره سوم و چهارم، صص219-204.
بلخاری، حسن(1384). حکمت ، هنر و زیبایی ،فلسفه هنر در عصر روشنگری (زیباشناسی کانت )، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی؛ چاپ اول.
تاج الدینی، علی (1384). مبانی زیباشناسی در اندیشه علامه طباطبایی، تهران :روزنامه ایران24/8/1384 .
جعفری، محمد تقی (1378). مقدمه ای بر فلسفه هنر از دیدگاه اسلام، نشریه هنر دینی، شماره دوم، صص 29-7.
جعفری، محمد تقی (1372). هنر و زیبایی از دیگاه اسلام، تهران ، انتشارات حوزه هنری، چاپ اول.
جعفری، محمد تقی (1396). هنرمند کیست، مقاله منتشر شده در پایگاه انتشارات علامه محمدتقی جعفری، قابل دسترسی در پایگاه مجازی http://www.ostad-jafari.com.
جلیلی خامنه، مهدی (1396). تعلق حکم فقهی به زیبایی در مسئله مرجحات امام جماعت از منظر فقه امامیه و زیبایی شناسی صدر المتالهین، فصلنامه الهیات هنر، شماره دهم، 176-147.
جناتی، محمدابراهیم (1375). هنر و زیبایی از نگاه مبانی فقه اجتهادی، کیهان اندیشه 1375 شماره 66.
حکمت نیا، محمود (1395). چیستی آفرینشهای هنری و ادبی و چرایی حمایت حقوقی از آنها، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی فقه هنر، قم: مدرسه اسلامی هنر.
خسروی، محمدباقر. بمانیان، محمدرضا. سیفیان، محمدکاظم. (1391). نقش هویت ساز قاعده لاضرر در شکل گیری الگوی معماری اسلامی، نشریه نقش جهان، دوره 3، شماره 1 ،صص 30-19.
خوارزمی، تاجالدین حسین بن حسن (1364). شرح فصوصالحکم، به کوشش نجیب مایل هروی، تهران، مولی.
دهخدا، علی اکبر (1377). لغت نامه دهخدا، انتشارات دانشگاه تهران. چاپ دوم.
رستمنژاد، مهدی. نوید، مهدی (1389). اعجاز رنگها در قرآن، دو فصلنامه قرآن وعلم، شماره 7 ، پاییز و زمستان1389.
سیفیان، محمدکاظم . (۱۳۷۷). هنرهای زیبا ، قاعده لا ضرر و رعایت آن در اصول معماری و شهرسازی اسلامی
کروچه، بندوتو (1372). کلیات زیباشناسی، تهران ، انتشارات نشر علمی و فرهنگی، چاپ چهارم .
گل خطمی، ایمان و حقیقت‌بین، مهدی (۱۳۹۵). کاربرد فقه در تحقق منظر شهری امن، مجله شیعه شناسی، دوره ۱۴، شماره ۵۵، پاییز، صفحه ۶۹.
صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم (1361). تفسیر القرآن الکر یم، قم، بیدار، چاپ دوم.
ضیمران، محمد (1377). جستارهایی پدیدارشناسانه پیرامون هنر و زیبایی، تهران: نشر کانون، چاپ اول.
طاهباز، منصوره (1382). زیبایی در معماری، نشریه صفّه، شماره 37.
طباطبایی، سیدمحمدحسین(1372): تفسیرالمیزان، دارالکتب الاسلامیه، قم،چ پنجم،1384،چ هشتم.
علیآبادی، محمد. هاشمی طغرالجردی، سید مجید. (1389). ضرورت رویکردی نو در تدوین قوانین و مقررات معماری اسلامی، بر مواد مربوط به حریم بصری در قانون مدنی ایران لاضرر تأملی بر تأثیر قاعده فقهی، نشریه علمی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، شماره 1، 76-67.
غزالی، امام محمد ابوحامد (2002م). احیاء علوم الدین، به کوشش محمدخیرطمعه حلبی، بیروت، داراحیاءالتراث العربی.
فیض کاشانی، ملا محسن (1372). راه روشن، ترجمه کتاب المحجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء، ترجمه سید محمد صادق عارف، مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوى، چاپ اول.
قیصری، داوود (1375). شرح فصوصالحکم، به کوشش جلالالدین آشتیانی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
محقق داماد، سیدمصطفی (1384). قواعد فقهی، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ دوازدهم.
مکارم شیرازی، ناصر(1363). تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، چ بیستم و بیست و یکم.
مولوی، جلالالدین محمد(1353): کلیات شمس یا دیوان کبیر، تصحیح بدیعالزمان فروزانفر، چاپ دوم، تهران، امیرکبیر.
مطهری، مرتضی (1376). فلسفه اخلاق، تهران ، انتشارات صدرا .
مولوی، جلالالدین محمد(1384): کلیات شمس، تهران، نشر ثالث، 2 جلدی.
مولوی، جلالالدین محمد(1376): مثنوی معنوی، بر اساس نسخه قونیه، تصحیح عبدالکریم سروش، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
نقرهکار، عبدالحمید (1392). ارتباط و هماهنگی معنی و صورت در هنر و معماری، مجموعه مقالات بنیادی و کاربری در هنر و معماری اسلامی، قطب معماری اسلامی و دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران.
هاشم نژاد، حسین، (1392). ز یبایی شناسی در آثار ابن سینا، شیخ اشراق وصدر المتالهین، تهران، انتشارات سمت، چاپ اول. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 618 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 392 |
||