سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,228
تعداد مقالات67,743
تعداد مشاهده مقاله115,074,712
تعداد دریافت فایل اصل مقاله89,808,694
یزدان پرست, مریم, قربانی, مهدی, سلاجقه, علی, کراچیان, رضا. (1402). تحلیل و ارزیابی شاخص امنیت آب (WSI) در حوزه آبخیز دشت نیشابور. , 14(1), 116-135. doi: 10.22059/jrur.2022.340867.1730
مریم یزدان پرست; مهدی قربانی; علی سلاجقه; رضا کراچیان. "تحلیل و ارزیابی شاخص امنیت آب (WSI) در حوزه آبخیز دشت نیشابور". , 14, 1, 1402, 116-135. doi: 10.22059/jrur.2022.340867.1730
یزدان پرست, مریم, قربانی, مهدی, سلاجقه, علی, کراچیان, رضا. (1402). 'تحلیل و ارزیابی شاخص امنیت آب (WSI) در حوزه آبخیز دشت نیشابور', , 14(1), pp. 116-135. doi: 10.22059/jrur.2022.340867.1730
یزدان پرست, مریم, قربانی, مهدی, سلاجقه, علی, کراچیان, رضا. تحلیل و ارزیابی شاخص امنیت آب (WSI) در حوزه آبخیز دشت نیشابور. , 1402; 14(1): 116-135. doi: 10.22059/jrur.2022.340867.1730

تحلیل و ارزیابی شاخص امنیت آب (WSI) در حوزه آبخیز دشت نیشابور

پژوهشهای روستائی
دوره 14، شماره 1، خرداد 1402، صفحه 116-135    اصل مقاله (5.02 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrur.2022.340867.1730
نویسندگان
مریم یزدان پرست1؛ مهدی قربانی* 2؛ علی سلاجقه3؛ رضا کراچیان4
1دانش‌آموخته دکتری، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
2دانشیار، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
3استاد، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
4استاد، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده
ناکامی و ناکارآمدی سیاست‌های گذشته مدیریت منابع آب موجب شده تا حرکتی برای بازنگری، آسیب‌شناسی و یافتن راه‌هایی برای افزایش کارایی مدیریت منابع آب و به دنبال آن افزایش امنیت آب آغاز گردد. ازآنجاکه عوامل زیادی بر امنیت آب تأثیرگذار است، شناخت این عوامل می‌تواند در ارتقای عملکرد مدیریت پایای منابع آب تأثیرگذار باشد. ازاین‌رو هدف از این پژوهش، تعیین شاخص امنیت آب (WSI) با کمک چهارچوب ارزیابی وضعیت امنیت آب در مقیاس حوزه آبخیز به‌منظور تجزیه‌وتحلیل جامع مسئله بحران آب و پیامدهای ناشی از این کم‌آبی در حوزه آبخیز دشت نیشابور است. جامعه آماری موردمطالعه 125 نفر از کشاورزان حوزه است که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین و با روش نمونه‌گیری تصادفی با افراد مصاحبه گردید. همچنین پرسش‌نامه‌های عامل نهادی نیز با روش نمونه‌گیری گلوله برفی از کارشناسان سازمان‌های مرتبط با آب تکمیل گردید. نتایج نشان می‌دهد در بین 5 معیار اصلی شناسایی‌شده جهت ارزیابی امنیت آب، معیار اقتصاد آب در طول 3 دوره آماری موردمطالعه (1390-1391، 1395-1396 و 1398-1399) روند افزایشی داشته و در سال آبی 1398-1399 بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده است. اما به‌طورکلی روند وضعیت امنیت آب کلی در حوزه آبخیز دشت نیشابور طی 10 سال گذشته روند کاهشی داشته و در وضعیت ضعیف قرار دارد. بنابراین، در صورت توجه سازمان‌های دست‌اندرکار در مدیریت منابع آب به معیارهای اثرگذار بر مفهوم امنیت آب، با بهره‌گیری و پیاده‌سازی چهارچوب ارائه‌شده در این پژوهش، می‌توان با آسیب‌شناسی صحیح و به‌موقع، ارتقای ظرفیت سازگاری و تدوین برنامه‌های عملیاتی مؤثر، به مدیریت پایاتر و جامع منابع آب در حوزه‌های آبخیز کشور دست یافت.
کلیدواژه‌ها
اقتصاد آب؛ امنیت آب؛ دشت نیشابور؛ ظرفیت سازگاری؛ مدیریت منابع آب
عنوان مقاله [English]
Analysis and Assessment of Water Security Index (WSI) in Neyshabour Plain Watershed
نویسندگان [English]
Maryam Yazdanparast1؛ Mehdi Ghorbani2؛ Ali Salajegheh3؛ Reza Kerachian4
1PhD Graduate, Department of Reclamation of Arid and Mountainous Regions, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran.
2Professor, Department of Reclamation of Arid and Mountainous Regions, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran.
3Professor, Department of Reclamation of Arid and Mountainous Regions, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran.
4Professor, School of Civil Engineering, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]
The failure and inefficiency of past water resources management policies have led to a movement to review, pathologize, and find ways to increase the efficiency of water resources management and subsequently increase water security. Since many factors affect water security, recognizing these factors can improve the performance of sustainable water resources management. Therefore, the purpose of this study is to determine the water security index (WSI) with the help of the watershed security assessment framework at the watershed scale to comprehensively analyze the water crisis and the consequences of this water shortage in the Neyshabour Plain. The statistical population of the study is 125 farmers in the area the sample size was determined using Cochran's formula and people were interviewed by random sampling method. Also, institutional factor questionnaires were completed by snowball sampling method from experts of water-related organizations. The results show that among the 5 main dimensions identified to assess water security, the water economy dimension has had an increasing trend during the 3 statistical periods studied (2012-2013, 2016-2017 and 2019-2020) and in 2019-2020, it has had the highest amount. But in general, the water security situation in the watershed of Neyshabour Plain has been decreasing over the past 10 years and is in a weak status. In this regard, if stakeholders in water resources management pay attention to the factors affecting the concept of water security, by using and implementing the framework presented in this study, it is possible to improve the compatibility capacity and develop effective operational plans with correct and timely pathology and achieve more stable and comprehensive management of water resources in the country's watersheds.
کلیدواژه‌ها [English]
Water Economy, Water Security, Neyshabour Plain, Adaptive Capacity, Water Resource Management
مراجع

Asian Development Bank. (2013). Asian water development outlook 2013: measuring water security in asia and the pacific, manila, Philippines.https://www.adb.org/sites/default/files/publication/30190/asian-waterdevelopment-outlook-2013.pdf.
Asian Development Bank. (2016). Asian water development outlook 2016: strengthening water security in asia and the pacific, manila, Philippines.https://www.adb.org/sites/default/files/publication/189411/awdo-2016.pdf.
Babel M, Shine V.R., Sharma D., Dang N. (2020). Measuring water security: A vital step for climate change adaptation, Environmental Research, Volume 185,109400. https://doi.org/10.1016/j.envres.2020.109400.
Babel M, Shine V.R. (2018). A framework for water security assessment at basin scale. APN Science Bulletin, Volume 8, Issue 1 : 27–32.
Babel M, Shine V.R., Sharma D., Dang N. (2017). Developing an operational water security assessment framework for application in diverse regions of Asia. Asia- Pasific Network For Global Change Research. Final Report. 103p.
Babel, M. S., & Wahid, S. M. (2008). Freshwater Under threat: Vulnerability Assessment of Freshwater Resources to Environmental Change–Ganges-Brahmaputra-Meghna River Basin Helmand River Basin Indus River Basin, United Nations Environment Programme (UNEP, Nairobi), Kenya. United Nations Environment Programme (UNEP): Nairobi, Kenya.
Baldassarre, G.D., Sivapalan, M., Rusca, M., Cudennec, C., Garcia, M., Kreibich, H., Konar, M., Mondino, E., Mård, J., Pande, S., Sanderson, M.R., Tian, F., Viglione, A., Wei, J., Wei, Y., Yu, D.J., Srinivasan, V., Blöschl, G. (2019). Sociohydrology: Scientific Challenges in Addressingthe Sustainable Development Goals. Water Resources Research, 55, 6327–6355.
Bagheri, A. (2011). Relation of rainfall, runoff and runoff cofficient in the neyshabour catchment. M.Sc. Thesis. Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad.
Bartram, H.G., Howard, G. (2003). Domestic Water Quantity: Service Level and Health. World Health Organization, Geneva.
Binaeyan, A., Agahi, H., & Fatemi, E. (2018). Assessment of Social Water Security in Rural Districts of Kermanshah County, Journal of Agricultural Extension and Education Research, 11(2), 50-65.
Castillo, R.M., Wilhelm, F.M.,  Machado, K. (2019). A CLEWS Nexus modeling approach to assess water security trajectories and infrastructure needs in Latin America and the Caribbean. Inter-American Development Bank. Water and Sanitation Division. 63P.
Cook, C. and Bakker, K. (2012). Water security: Debating an emerging paradigm. Global Environmental Change, 22(1), 94-102. 
Gain, A. K., Giupponi, C., & Wada, Y. (2016). Measuring global water security towards sustainable development goals. Environmental Research Letters, 11(12), 124015.
Ghorbani, M. (2018). Water Governance in the Face of Global Change. University of Tehran press. 330 p.
Ghorbani, M., salari, F., Malekian, A., Fahmi, H. (2015). Analysis of Local Beneficiaries and Social Capital in Water Resources Co- Social Network Management (Case study: Watershed Razin of Kermanshah ). jwmseir; 9 (29) :35-46. URL: http://jwmsei.ir/article-1-523-en.html
Gober, P., & Wheater, H. S. (2014). Socio-hydrology and the science–policy interface: a case study of the Saskatchewan River basin. Hydrology and Earth System Sciences, 18(4), 1413-1422.
Hosseinsarbazi, A., Ismaeili, K. (2014). Investigation and Quantitative Modeling of Groundwater (Case study: The Plain of Neyshabour). Irrigation Sciences and Engineering, 36(4), 73-87.
Jensen, O., Wu, H. (2018). Urban water security indicators: development and pilot. Environ. Sci. Pol. 83, 33–45.
KoontanakuIvong, S., Doungmanee, P., Hoisungwan, P. (2013). Water Security Index Concept Thailand's Water Security Situation in the Context of World and ASEAN. Chulalongkorn University and Research Center, National Institute of Development Administration, Thailand (In Thai). 
Koontanakulvong, S., Doungmanee, P., & Hoisungwan, P. (2014, June). Water Security Index Concept Thailand’s Water Security Situation in the context of world and ASEAN. In Full paper of Poster presentation at the 11th Kovacs Colloquium (pp. 16-17).
Mascarenhas, M. (2012). Redefining Water Security through Social Reproduction: Lessons Learned from Rajasthan's ‘Ocean of Sand’. IDS Bulletin, 43(2), 51-58.
McNeill, K., Macdonald, K., Singh, A., D. Binns, A. (2017). Food and water security: Analysis of integrated modeling platforms. Agricultural Water Management. 194: 100-112.
Mehr, S. (2011). Integrated Framework for Assessment of Water Security. (Master Research Study No. WM-10-1, Asian Institute of Technology. Asian Institute of Technology, Thailand 2011.
Mirnezami, S., Bagheri, A. (2017). Assessing the water governance system for groundwater conservation in Iran. Iran-Water Resources Research, 13(2), 32-55.
Pahl-Wostl, C. (2015). Water Governance in the Face of Global Change: From Understanding to Transformation. Institute for Environmental Systems Research. University of Osnabruk, Osnabruk, Germany.
Sadoddin, A., Shahabi, M., & Bai, M. (2017). Integrated Watershed Assessment and Management Principles Approaches for Modeling and Decision Making. Gorgan University of Agriculture Sciences and Natural resources. 170 p.
Saleth, RM., Dinar, A. (2004). The institutional economics of water. Edward Elgar Publishing, Massachusett, U.S.A
Sharekian, M. (2013). Integrated water resource management in Neyshabur plain using, WEAP. M.Sc. Thesis. Faculty of Civil Engineering. University of Shahrood.
Shirzadi, S., Sabouhi, M. (2015). Evaluation of Stability and Balance of Aquifer: Case Study of Neishabur. Agricultural Economics Research, 6(24), 107-128.
Simms, Harris, L., Joe, N., Bakker, K. (2016). Navigating the tensions in collaborative watershed governance: Watergovernance and Indigenous communities in British Columbia, Canada. Journal of Geoforume 73: 6-16.
Su, Y., Gao, W., Guan, D. (2019). Integrated assessment and scenarios simulation of water security system in Japan. Sci. Total Environ. 671, 1269–1281.
Thapa B.R., Ishidaira H., Prasad Pandey V., Bhandari T.M., Man Shakya N. (2018). Evaluation of Water Security in Kathmandu Valley before and after Water Transfer from another Basin. Journal of water, 10, 224: 1-12.
Woodhouse, P., Muller, M. (2017). Water Governance—An Historical Perspective on Current Debates. World Development. 92, 225–241.
Xiao, S., Li, J., Xiao, H., Liu, F. (2007). Comprehensive assessment of water security for inland watersheds in the Hexi Corridor, Northwest China. Environ. Geol. 55 (2), 369–376.
Yadegari, A., Yousefi, A., Amini, A. (2018). Institutional Analysis of Water Governance Structure in Iran: A Case of Zayande-Rood Basin. Iran-Water Resources Research, 14(1), 184-197.
Zeraati Neyshabouri, S., Pourreza Bilondi, M., Khashei Siuki, A., Shahidi, A. (2020). Comprison of Fuzzy Possibilistic Regression and Fuzzy Least Square Regression Models to Estimate Groundwater Level of Neyshabour Aquifer. Irrigation Sciences and Engineering, 43(1), 131-143. doi: 10.22055/jise.2018.23275.1652

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 498
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 317


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب