سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,502
تعداد مشاهده مقاله124,118,052
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,223,868
فقهی زاده, عبدالهادی, دست رنج, فاطمه. (1401). مفهوم‌شناسی آواهای ترکیبی ریشۀ «ب،‌ح،‌ر» در قرآن (با تکیه بر نظریۀ نام آوایی ابن جنّی در «اشتقاق کبیر»). , 55(1), 142-123. doi: 10.22059/jqst.2022.340028.669963
عبدالهادی فقهی زاده; فاطمه دست رنج. "مفهوم‌شناسی آواهای ترکیبی ریشۀ «ب،‌ح،‌ر» در قرآن (با تکیه بر نظریۀ نام آوایی ابن جنّی در «اشتقاق کبیر»)". , 55, 1, 1401, 142-123. doi: 10.22059/jqst.2022.340028.669963
فقهی زاده, عبدالهادی, دست رنج, فاطمه. (1401). 'مفهوم‌شناسی آواهای ترکیبی ریشۀ «ب،‌ح،‌ر» در قرآن (با تکیه بر نظریۀ نام آوایی ابن جنّی در «اشتقاق کبیر»)', , 55(1), pp. 142-123. doi: 10.22059/jqst.2022.340028.669963
فقهی زاده, عبدالهادی, دست رنج, فاطمه. مفهوم‌شناسی آواهای ترکیبی ریشۀ «ب،‌ح،‌ر» در قرآن (با تکیه بر نظریۀ نام آوایی ابن جنّی در «اشتقاق کبیر»). , 1401; 55(1): 142-123. doi: 10.22059/jqst.2022.340028.669963

مفهوم‌شناسی آواهای ترکیبی ریشۀ «ب،‌ح،‌ر» در قرآن (با تکیه بر نظریۀ نام آوایی ابن جنّی در «اشتقاق کبیر»)

پژوهش های قرآن و حدیث
دوره 55، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 142-123    اصل مقاله (438.47 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2022.340028.669963
نویسندگان
عبدالهادی فقهی زاده* 1؛ فاطمه دست رنج* 2
1استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران
2دانشیار دانشکدۀ علوم انسانی، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اراک
چکیده
از جمله مباحث مطرح در نظام آوایی، مسئلۀ دلالت آوا یا دلالت لفظ بر معناست که به دو قسم دلالت ذاتی و دلالت قراردادی قابل تقسیم است. پژوهش حاضر براساس نظریۀ نام‌آوایی و اشتقاق کبیر ابن جنّی با روش توصیفی- تحلیلی و با مطالعۀ موردی آواهای «ب‌ح‌ر» انجام گرفته و از رهگذر آن مشخص شد که بار آوایی حروف «ب‌ح‌ر» به خصوصیات معنایی ساخت‌های شش‌گانۀ این آواها نزدیک است و بیش و کم معانی مورد نظر را القا می‌کنند. همچنین مشتقات شش‌گانۀ این سه حرف، معنای اصلی مشترکی دارند، چنان­که هرکدام معنای جدیدی نیز می‌یابند. این سه آوا با خصوصیات تلفظی و صفاتی که بر آنان حمل می‌شود، بر معنای گشایش، انبساط، وسعت، کثرت و زیادتِ بر اثرِ تکرار، عمق و شدت، در ساخت‌های شش‌گانۀ این ریشه دلالت می‌کنند. این معانی در کاربردهای قرآنی این واژه‌ها در آیات قرآن کریم به خوبی قابل ملاحظه است.
کلیدواژه‌ها
ابن جنّی؛ قرآن کریم؛ نظریّۀ اشتقاق کبیر؛ نظریّۀ نام آوایی
عنوان مقاله [English]
The Meaning of Compound Sounds of the Root “B-H-R” in the Qur’an, Based on Ibn Jinnī’s Name-Phonetic Theory in “The Great Derivation”
نویسندگان [English]
Abdolhadi Feghhizadeh1؛ Fatemeh Dastranj2
1Professor, Department of Qur’an and Hadith Sciences, University of Tehran, Iran
2Associate Professor, Department of Qur’an and Hadith Sciences, University of َArak, Iran.
چکیده [English]
Among the issues of phonetic system is the phonetic indication or word indication to meaning, that is divided into two types of intrinsic and conventional indications. Based on the name-phonetic theory and great derivation of Ibn Jinnī through the descriptive-analytical method, this study investigates the sounds of the root “b-h-r”. Results show that the phonetic tone of letters “b-h-r” is close to the semantic characteristics of the six-fold composition of these sounds and more or less conveys the desired meanings. Additionally, the six-fold derivatives of these sounds have a main common, although each finds a new meaning. These three sounds, with their pronunciation and attribute characteristics, indicate the meaning of opening, expansion, breadth, multiplicity and abundance due to repetition, depth and intensity in the six-fold composition of this root. These meanings are well observed in the Qur’anic uses of these words in the verses of the Holy Qur’an.
 
کلیدواژه‌ها [English]
Qur’an, Great Derivation Theory, Ibn Jinnī, Name-Phonetic Theory
مراجع
منابع

  1. قرآن کریم.
  2. ابن جزری، النشر فی القراآت العشر، بیروت، دارالکتاب العربی، 1980م.
  3. ابن جنی، ابوالفتح عثمان، الخصائص، تحقیق: عبدالحمید هنداوی، بیروت، دار الکتب العلمیه، بی­تا.
  4. ابن درید، محمد بن ‌حسن، جمهره اللغه، بیروت، دار العلم الملایین، 1988م.
  5. ابن فارس، احمد، الصـاحبی، تحقیق: سید احمد صنقر، قاهره، عیسی البابی الحلبی وشرکاه، 1371ق.
  6. ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1404ق.
  7. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، 1414ق.
  8. ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1421ق.
  9. القاری، ملا علی، المِنَحُ الفکریه فی شرح متن الجزریَّه، مصر، مطبعة مصطفی، 1347ق.
  10. انصاری، محمدعلی، تفسیر مشکاة، مشهد، بیان هدایت نور، 1391.
  11. انیس، ابراهیم ، الاصوات اللغویه، القاهره، مکتبه النجلو المصریه، 1975م.
  12. انیس، ابراهیم، آواشناسی زبان عربی، ترجمه: ابوالفضل علامی و صفر سفیدرو، تهران، اسوه، 1384.
  13. بلاوی، رسول؛ ماهوزی، زهرا، «تحلیل اقتصاد زبانی در نامه‌های نهج­البلاغه بر اساس نظریۀ نقش‌گرایی هلیدی»، پژوهش‌نامه علوی، شمارۀ 2، 1398.
  14. پرین، لارنس، دربارۀ شعر، ترجمه: فاطمه راکعی، تهران، اطلاعات، 1373.
  15. ثعالبی، عبد الملک بن محمد، فقه اللغه، محقق: جمال طلبه، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1414ق.
  16. جوهری، اسماعیل بن عباد، الصحاح، محقق: احمد عبدالغفور عطار، بیروت، دار العلم للملایین، 1376ق.
  17. حسن جبل، محمد، علم الاشتقاق نظریاً و تطبیقیا، قاهره، مکتبه الادب، 1426ق.
  18. دقر، عبد الغنی، معجم القواعد العربیۀ فی النحو و التصریف، قم، الحمید، 1404ق.
  19. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دار القلم، 1412ق.
  20. ستوده‌نیا، محمد رضا، بررسی تطبیقی میان تجوید و آواشناسی، تهران، رایزن، 1378.
  21. سیبویه، ابو بشر عمر بن عثمان، الکتاب، بیروت، العالمیه، 1967م.
  22. شفیعی کدکنی، محمدرضا، موسیقی شعر، تهران، انتشارات آگاه، 1368.
  23. صاحب، اسماعیل بن عباد، المحیط فی اللغه، بیروت، عالم الکتاب، 1414ق.
  24. صبحی صالح، الدرسات فی فقه اللغه، بیروت، دار العلم، 1970.
  25. صغیر، محمد حسین علی، الصوت اللغوی فی القرآن، بیروت، دار المورخ العربی، 1402ق.
  26. طباطبایی، محمد حسین، ترجمۀ تفسیر المیزان، ترجمه: محمدباقر موسوی، قم، جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1374.
  27. عباس، حسن، خصائص الحروف العربی و معانیها، دمشق، اتحاد الکتاب العرب، 1998م.
  28. عبدالباقی، ضاحّی، المصطلحات العلمیّه قبل النهضة الحدیثه، مصر، مطعبه الامانه، 1979م.
  29. علامی، ابوالفضل، پژوهشی در علم تجوید، قم، یاقوت، 1381.
  30. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، هجرت، 1409ق.
  31. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1415ق.
  32. قاسم‌پور گنجه‌لو، زهرا؛ بهرامی، شبنم و دیگران، «معناشناسی واژۀ جهاد در قرآن کریم»، سراج منیر، سال هفتم، شمارۀ 23، 1395.
  33. قباوه، فخر الدین، الاقتصاد اللغوی فی صیاغة المفرد، جیزه، الشرکه المصریه العالمیه للنشر، 2001م.
  34. کراعین، احمد نعیم، علم الدلاله بین النظر و التطبیق، بیروت، مؤسسة الجامعیه للدراسات و النشر و التوزیع، 1993م.
  35. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1430ق.
  36. مطر، عبد العزیز، علم اللغه و فقه اللغه، دوحه، دار قطر بن الفجاه، 1998م.
  37. یارمحمدی، لطف الله، درآمدی به آواشناسی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1364.
38. Mathews. P, Morphology. 2nd, ed: Cambridge, cup, 1991

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 220
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 217


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب