سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,226
تعداد مقالات67,694
تعداد مشاهده مقاله115,005,206
تعداد دریافت فایل اصل مقاله89,685,406
میرشکاری, عباس, عابدی, علی, صمدی, افروز. (1400). ضابطه وحدت یا تعدد زیانهای بدنی؛ تلاشی برای بازگشت به قواعد عمومی مسوولیت مدنی. , 51(2), 560-543. doi: 10.22059/jqclcs.2022.288202.1466
عباس میرشکاری; علی عابدی; افروز صمدی. "ضابطه وحدت یا تعدد زیانهای بدنی؛ تلاشی برای بازگشت به قواعد عمومی مسوولیت مدنی". , 51, 2, 1400, 560-543. doi: 10.22059/jqclcs.2022.288202.1466
میرشکاری, عباس, عابدی, علی, صمدی, افروز. (1400). 'ضابطه وحدت یا تعدد زیانهای بدنی؛ تلاشی برای بازگشت به قواعد عمومی مسوولیت مدنی', , 51(2), pp. 560-543. doi: 10.22059/jqclcs.2022.288202.1466
میرشکاری, عباس, عابدی, علی, صمدی, افروز. ضابطه وحدت یا تعدد زیانهای بدنی؛ تلاشی برای بازگشت به قواعد عمومی مسوولیت مدنی. , 1400; 51(2): 560-543. doi: 10.22059/jqclcs.2022.288202.1466

ضابطه وحدت یا تعدد زیانهای بدنی؛ تلاشی برای بازگشت به قواعد عمومی مسوولیت مدنی

مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی
مقاله 12، دوره 51، شماره 2، اسفند 1400، صفحه 560-543    اصل مقاله (359.31 K)
نوع مقاله: علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqclcs.2022.288202.1466
نویسندگان
عباس میرشکاری* 1؛ علی عابدی2؛ افروز صمدی3
1استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2دانشجوی دکترای حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران
3دانش آموخته دکترای حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
هنگامی که آسیب‌های متعددی به بدن شخصی واحد وارد می‌شود، برای نمونه، بر اثر یک ضربه هم گوش فرد از بین می‌رود و هم قدرت شنوایی او، این مسئلة مهم مطرح می‌شود که آیا در این فرض زیان‌دیده باید به یک غرامت اکتفا کند یا آنکه می‌تواند بابت هر زیان، غرامت جداگانه بگیرد؟ در فقه، در کنار اصل پذیرش عدم تداخل دیات، چهار دیدگاه در این باره وجود دارد: برخی میان زیان‌های طولی و عرضی تفکیک  قائل می‌شوند؛ برخی دیگر به هم‌مکانی یا عدم هم‌مکانی اعضای آسیب‌دیده توجه می‌کنند؛ گروهی دیگر به وابستگی اعضای آسیب‌دیده به یکدیگر نظر دارند و در نهایت، عده‌ای میان تعداد ضربه‌ها فرق می‌گذارند. به‌نظر می‌رسد با توجه به اصل لزوم جبران کامل خسارات، بهتر این باشد که به زیان‌دیده حق داد بابت هر زیانی ادعای خسارت جداگانه‌ای طرح کند، مگر آنکه با اعمال قواعد عمومی مسئولیت مدنی مشخص شود که زیان‌های وارده، با وجود تعدد ظاهری، عرفاً یک زیان شمرده می‌شوند. در قانون مجازات اسلامی پیشین و کنونی در برابر مسئلة مورد بحث، رویکرد واحدی اتخاذ نشده، بلکه در مصادیق مختلف، بسته به نوع اعضا و منافع آسیب‌دیده، احکام مختلفی وضع شده است، البته در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ در گامی مثبت، اصل بر عدم تداخل دیات و امکان مطالبة همة زیان‌ها گذاشته شد، دیدگاهی قابل تأیید که در جهت تحکیم موقعیت اصل جبران کامل خسارات قابل تفسیر است.
کلیدواژه‌ها
تداخل؛ خسارت؛ دیه؛ زیان بدنی
عنوان مقاله [English]
The criterion of determination of unity or plurality of the body injuries; an attempt to go back to civil liability regulations
نویسندگان [English]
Abbas Mirshekari1؛ علی عابدی2؛ Afrouz Samadi3
1Assistant Professor, Faculty of Law and Political Science, Tehran University
2PhD Student in Private Law, Azad University , Tabriz, Iran
3PhD in Private Law, Faculty of Law and Political Sciences, Tehran ‎University
چکیده [English]
Sometimes, different injuries happen to one person. For instance, as the result of a battery, both the ear and the sense of hearing of the injured person are damaged. The question is whether, in this case, the injured party is able to claim compensation for one or multiple damages. While in Islamic jurisprudence (Feqh), it is generally believed that each injury results in a separate blood money (not cumul principle), four theories exist in this respect; in one theory, injuries which are alongside with each other are treated differently from those which do not have this qualification. One theory takes the place of various injuries into consideration. One, focuses on the relation and dependency of the injured parts and finally, one differentiates between injuries occurred by one or multiple hits. Considering the principle of full compensation, it seems that the plaintiff is liable to seek compensation for each injury unless according to civil liability regulations, they are counted as one. The current penal code accepts the not cumul, which reinforces the full compensation principle. However, claiming one or multiple blood money depends on the judgment of civil liability’s general rules and existent theories are only presumptions.
کلیدواژه‌ها [English]
Losses, Blood Money, Corporal Losses, Overlapping
مراجع
  1. اسکندرپور، محمد (۱۳۷۲). تحلیل قضایی از قوانین جزائی (سلسله مباحث مشورتی قضات دادگاه‌های کیفری تهران)، ج1، تهران: گنج دانش.
  2. توانگر، زهرا (۱۳۹۲). تداخل دیات در جنایت بر منافع، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز.
  3. حاجی‌ده‌آبادی، احمد؛ مهدوی‌پور، اعظم؛ زرگریان، طه (۱۳۹۸). «تأملی تطبیقی بر دیات صدمات خطایی مسری و غیر مسری در فقه و حقوق کیفری (نقد و پیشنهاد اصلاح مادۀ ۵۳۹ قانون مجازات اسلامی)»، جستارهای فقهی و اصولی، ش ۱۴صفحات۶۱-۸۸
  4. شکری، رضا؛ قادر، سیروس (۱۳۸۹). قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی، چ اول، انتشارات مهاجر.
  5. صفایی، حسین؛ رحیمی، حبیب‌اله (۱۳۹۷). مسئولیت مدنی تطبیقی، تهران: مؤسسه مطالعاتی و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
  6. عینی، محسن؛ علی عباسی، رضا (۱۳۹۴). «بررسی تداخل دیات در فقه و حقوق ایران با رویکردی بر دیدگاه امام خمینی (ره)»، پژوهشنامة متین، سال هفدهم، ش ۶۸.
  7. فرح‌زادی، علی‌اکبر؛ فهیم، نرگس (۱۳۹۵). «تداخل اسباب دیه در فقه امامیه»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، ش ۱۴.
  8. فروغی، فضل‌الله؛ توانگر، زهرا (۱۳۹۵). «بررسی حکم تداخل دیه منافع در جنایت بر اعضا»، مطالعات حقوقی، دورة هشتم، ش ۲.
  9. کاتوزیان، ناصر (۱۳۸۹). الزامات خارج از قرارداد، ج1، چ نهم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  10. گرجی، ابوالقاسم (1391). دیات، چ سوم، تهران: دانشگاه تهران.
  11. معاونت آموزش قوة قضائیه (1388). رویة قضایی ایران در ارتباط با دادگاه‌های عمومی جزایی، ج10، چ دوم، تهران: جنگل.
  12. مؤمنی، عابدین؛ نورپور، محسن؛ زاهد، علی؛ آهنگری، احسان (۱۳۹۶). «بررسی مبانی فقهی و حقوقی تعدد و تداخل دیات در حقوق ایران (با محوریت قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲)»، پژوهشنامة میان‌رشته‌ای فقهی، ش ۱۱.
  13. میرشکاری، عباس (1395). رسالة عملی در مسئولیت مدنی، چ دوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  1. ابن ادریس، محمدبن‌احمد (1410ق). السرائر، ج2، چ دوم، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
  2. اردبیلی نجفی، احمدبن محمد (بی‌تا). مجمع‌الفایده والبرهان فی شرح ارشادالاذهان، ج ۱۳، بی‌جا، مؤسسۀ النشر الاسلامی.
  3. اردبیلی نجفی، احمدبن محمد (1403ق). مجمع‌الفایده والبرهان فی شرح ارشادالاذهان، ج14، چ اول، قم: جامعۀ مدرسین.
  4. بهوتی ، منصوربن ‌یونس (1418ق). کشاف‌القناع عن متن الاقناع، ج 6، چ اول، بیروت: دارالکتاب العلمیه.
  5. بیهقی، احمد بن حسین (1424ق). السنن‌الکبری، ج8، چ ۲، بیروت: دارالکتاب العلمیه.
  6. حر عاملی، محمد بن حسن (1416ق). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج9، چ سوم، قم: مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث.
  7. حسینی عاملی، محمدجواد (بی‌تا). مفتاح‌الکرامه فی شرح قواعدالعلامه، ج۱۰، بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
  8. حلی، حسن بن یوسف (1420ق). تحریر الأحکام الشرعیه علی مذهب الإمامیه، ج 5، قم: مؤسسة الامام صادق (ع).
  9. حلی، حسن بن یوسف ( 1413ق). قواعد الإحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
  10. حلی، محمدبن حسن‌بن یوسف (۱۳۸۷ق). ایضاح‌الفوائد فی شرح اشکالات‌القواعد، ج۴، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
  11. حلی، یحیی بن سعید (1394). نزهه‌الناظر فی الجمع بین الأشباه والنظائر، چ اول، قم: منشورات رضی.
  12. خمینی، سید روح‌الله (بی‌تا). تحریرالوسیله، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  13. خوانساری، سید احمد بن یوسف (1405ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، ج۶، چ دوم، تهران: مکتبه الصدوق.
  14. خویی، سید ابوالقاسم (1428ق). مبانی تکمله المنهاج (موسوعه الامام الخویی) ج42، چ دوم، قم: مؤسسة احیاء آثار الامام الخوئی.
  15. روحانی، محمدصادق (1387). فقه‌الصادق (ع)، ج20، چ بیست‌وششم، قم: دارالمحکمه.
  16. سبزواری، سید عبدالاعلی (1411ق). مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، ج 29، قم: دارالتفسیر.
  17. سرخسی، محمد بن أحمد بن أبی سهل شمس الأئمة ( 1414ق). المبسوط، ج26، بیروت: دار المعرفة.
  18. صدوق، محمد بن علی ابن بابوبه (1406ق). فقیه من لا یحضره الفقیه، ج4، چ اول، بیروت: الاعلمی.
  19. طباطبایی، سید علی (۱۴۲۲ق). ریاض المسائل فی بیان احکام الشرع بالدلائل، ج۱۴، قم: مؤسسۀ النشرالاسلامی التابعه لجامعه المدرسین.
  20. طوسی، محمد بن حسن (1401ق). تهذیب الأحکام فی شرح المقنعه، چ  اول، بیروت: دار الصعب.
  21. ---------------- (1407ق). الخلاف، ج5، چ اول، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
  22. ---------------- (1400ق). النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، چ دوم، بیروت: دارالکتاب العربی.
  23. ----------------- (۱۳۸۷). المبسوط فی فقه الامامیه، ج7، چ اول، تهران: مکتبة المرتضویة.
  24. عاملی، زین‌الدین بن علی بن احمد (شهید ثانی) (1413ق). مسالک‌الافهام الی تنقیح شرایع‌الاسلام، ج15، چ اول، قم: معارف اسلامی.
  25. عاملی، زین‌الدین بن علی بن احمد (شهید ثانی) (1410ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ج10، چ اول، قم: مؤسسة علمی مطبوعات.
  26. عاملی، محمدبن برمکی (شهید اول) (۱۴۱۴ق). غایه‌المراد فی شرح نکت الارشاد، ج۴، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم.
  27. فیاض، شیخ محمد إسحاق (بی‌تا). منهاج الصالحین، ج3 ، چ اول، قم: کتب سماحة آیة الله العظمی الحاج الشیخ محمد اسحاق.
  28. کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب (1429ق).الکافی، ج7، چ اول، قم: دارالحدیث للطباعه و النشر.
  29. نجفی جواهری، محمدحسن (۱۳۶۲). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإ سلام، ج 4۲، چ هفتم، بیروت: دارالاحیا التراث العربی.
  30. نجفی جواهری، محمدحسن (۱۳۶۲). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإ سلام، ج 43، چ هفتم، بیروت: دارالاحیا التراث العربی.
  31. مدنی کاشانی، رضا (1408ق). کتاب الدیات، چ ۱، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.  
  32. موسوی بجنوردی، حسن (۱۳۷۷). القواعد الفقهیه، ج 3، قم: الهادی.
  33. موسوی، علی (1382). رساله فی تداخل الأسباب والمسببات، چ اول، قم: جامعۀ مدرسین.
  34. وحید خراسانی، حسین (1385). منهاج الصالحین، ج3، چ اول، قم: مدرسۀ الامام باقرالعلوم.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 202
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 181


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب