پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,240 |
| تعداد مقالات | 67,871 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,434,939 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,203,710 |
بررسی پیامدهای احداث سد آبی بر کشاورزان ساکن در نوار شمالی استان گلستان: مورد مطالعه سد شیرین‌دره | ||
| تحقیقات آب و خاک ایران | ||
| دوره 53، شماره 4، تیر 1401، صفحه 871-884 اصل مقاله (1.05 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijswr.2022.330866.669081 | ||
| نویسندگان | ||
| خلیل کلانتری* 1؛ علی اسدی2؛ محسن عادلی ساردوئی3؛ سارا مخت4 | ||
| 1مدیریت و توسعه کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2گروه مدیریت و توسعه کشاورزی،دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 3گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران | ||
| 4گروه مدیریت و توسعه کشاورزی،دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| منافع اقتصادی حاصل از سدها بیشتر از هزینه‌های ساخت آنها تصور شده و از اینرو یک دلیل منطقی برای ساخت سدها در سراسر دنیا فراهم ساخته است. با این وجود مشخص شده است که ساخت این سازه‌های دست ساز بشر اثرات منفی برای ساکنین در حاشیه رودخانه‌هایی که سدها در مسیر آن احداث شده‌اند نیز به همراه داشته است. از اینرو مقاله حاضر با هدف بررسی اثرات احداث سد شیرین‌دره بر وضعیت کشاورزی اراضی تحت پوشش ایستگاههای پمپاژ حاشیه رودخانه اترک صورت پذیرفته است. بهمنظور دستیابی به این هدف، این مطالعه به‌صورت کتابخانهای و میدانی انجام شد و داده‌های مورد نیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه گردآوری گردید. روایی محتوایی ابزار تحقیق با نظرخواهی از اساتید گروه مدیریت و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران و گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور-مرکز گنبد تایید گردید و پایایی آن نیز پس از انجام پیش‌آزمون از طریق ضریب آلفای کرونباخ بدست آمد که مقدار آن برای بخش‌های مختلف پرسشنامه بالاتر از 7/0 که حاکی از مناسب بودن ابزار اندازهگیری بود. جامعه آماری تحقیق حاضر دو گروه روستائیان و متولیان ایستگاههای پمپاژ مستقر در حاشیه رودخانه بودند. حجم نمونه برای جامعه آماری روستائیان (2417 خانوار) با استفاده از فرمول کوکران تعداد 160 نفر بود و نمونهگیری به روش طبقهای با انتساب متناسب انجام گرفت و همچنین از طریق سرشماری تعداد 14 نفر از متولیان ایستگاههای پمپاژ آب بهرهبرداری شده مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاکی از تفاوت معنیداری بین وضعیت کشاورزی از دیدگاه روستائیان و متولیان ایستگاههای پمپاژ قبل و بعد از احداث سد بود. نتایج تحلیل عاملی اثرات مثبت نشان داد که پنج عامل اثرات اجتماعی، کشاورزی، زیستمحیطی، اقتصادی و مکانیزاسیون در مجموع 21/62 درصد از واریانس را تبیین کردهاند. نتایج تحلیل عاملی اثرات منفی سد شیرین‌دره نیز نشان داد، چهار عامل اثرات فیزیکی، شیمیایی، اجتماعی و زیستمحیطی 95/65 درصد کل واریانس را تبیین کرده است. با توجه به اینکه ایستگاههای پمپاژ مساحت زمین‌های آبی و تولیدات آنها را افزایش داده، پیشنهاد می‌شود آنها را مجهز به تاسیسات جانبی از جمله سیستم آبیاری تحت فشار و آببندان‌ها نموده تا شرایط صرفه‌جویی در منابع آبی محدود منطقه، آبیاری اراضی زراعی بیشتر و اهداف گسترش شیلات (پرورش ماهیان سرد آبی و گرم آبی) در منطقه محقق شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سد مخزنی شیرین‌دره؛ اراضی زراعی آبی؛ ایستگاههای پمپاژ؛ تامین آب؛ روستاهای حاشیه رودخانه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigating the Effects of Shirin Dareh Dam Construction on Farmers Living in Lands Covered by Pumping Stations along the Atrak River | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Khalil Kalantari1؛ Ali Asadi2؛ mohsen adeli sardooei3؛ Sara Mokhat4 | ||
| 1Department of Agricultural Management and Development, Faculty of Agricultural Economics and Development, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 2Department of Agricultural Management and Development, Faculty of Agricultural Economics and Development, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 3Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, University of Jiroft, Jiroft, Iran. | ||
| 4Department of Management and Agricultural Development, Faculty of Agricultural Economics and Development, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The economic benefits of dams have been outweighing the costs of this artificial handmade construction by human being, so it has been providing a rational reason for building them. However, it has been found that the construction of these handmade structures has had a strong effect on the residents along the river, in which have been settling along with. To do so, the present study was conducted to investigate the effects of Shirin Dareh Dam construction on the agricultural status of lands covered by pumping stations along the Atrak River. To achieve this goal, field and library studies were conducted. This research was a survey and the data collection tool was a questionnaire including closed and open questions. The content validity of the research tool was confirmed in consultation with prominent professors of the Department of Agricultural Management and Development, University of Tehran and the Department of Geography, Payame Noor University, Gonbad Center. The statistical population of the present study was two groups of villagers and guards of pumping stations located along the river. Cronbach's alpha coefficient for different parts of the study was higher than 0.7, which indicated that the reliability measurement tool was appropriate. The statistical population of the present study was two groups of villagers and custodians of pumping stations located along the river. The sample size for the statistical population of the villagers using the Cochran's formula was 136 people and to increase the reliability of the data was increased to 160 residents, besides 14 custodians of pumping stations water pumping stations were studied. The results indicated a significant difference between the agricultural situation of the villagers and those in charge of pumping stations before and after the construction of the dam. Factor analysis of positive effects showed that five factors of social, agricultural, environmental, economic and mechanization effects explained a total of 62.21% of the variance. Factor analysis of the negative effects of Shirin Darreh Dam also showed that four factors of physical, chemical, social and environmental effects explained 65.95% of the total variance. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Shirin Darreh Reservoir Dam, Irrigated Arable Land, Water Pumping Stations, Water Supply, Villages of River Edge | ||
| مراجع | ||
|
Akbarzadeh, P., Kaboli, S. (2017). Assessing the Socio-economic Effects of Reservoir Dam Construction, Case Study; Siahzakh in Divandareh, Iran. Geography and Sustainability of Environment, 7(2), 53-65. (In Farsi)
Alrajoula, M. T., Al Zayed, I. S., Elagib, N. A., & Hamdi, M. R. (2016). Hydrological, socio-economic and reservoir alterations of Er Roseires Dam in Sudan. Science of the Total Environment, 566, 938-948.
Amini, K., Waysi, F., & Mohammady, S. (2018). Analysis of the Effects of Dams Construction on Sustainable Livelihoods in Rural Areas (Case Study: Dariyandam in oraman region). Strategic Studies of public policy, 8(27), 155-176. (In Farsi)
Beck, M. W., Claassen, A. H., & Hundt, P. J. (2012). Environmental and livelihood impacts of dams: common lessons across development gradients that challenge sustainability. International journal of river basin management, 10(1), 73-92.
Bhatti, N. B., Siyal, A. A., Qureshi, A. L., & Bhatti, I. A. (2019). Socio-Economic Impact Assessment of Small Dams Based on T-Paired Sample Test Using SPSS Software. Civil Engineering Journal, 5(1), 153-164.
Bird, E. (2012). The socioeconomic impact of hydroelectric dams on developing communities: a case study of the Chalillo Dam and the Communities of the Macal River Valley, Cayo District, Belize, Central America
Biswas, A. K. (2012). Impacts of large dams: Issues, opportunities and constraints. In Impacts of large dams: A global assessment (pp. 1-18). Springer, Berlin, Heidelberg.
Bouaroudj, S., Menad, A., Bounamous, A., Ali-Khodja, H., Gherib, A., Weigel, D. E., & Chenchouni, H. (2019). Assessment of water quality at the largest dam in Algeria (Beni Haroun Dam) and effects of irrigation on soil characteristics of agricultural lands. Chemosphere, 219, 76-88.
Brindha, K., & Kavitha, R. (2015). Hydrochemical assessment of surface water and groundwater quality along Uyyakondan channel, south India. Environmental Earth Sciences, 73(9), 5383-5393.
Chen, J., Shi, H., Sivakumar, B., & Peart, M. R. (2016). Population, water, food, energy and dams. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 56, 18-28.
Cooke, F. M., Nordensvard, J., Saat, G. B., Urban, F., & Siciliano, G. (2017). The limits of social protection: the case of hydropower dams and indigenous peoples' land. Asia & the Pacific Policy Studies, 4(3), 437-450.
Elagib, N. A., & Basheer, M. (2021). Would Africa’s largest hydropower dam have profound environmental impacts?. Environmental Science and Pollution Research, 28(7), 8936-8944.
Guo, H., Hu, Q., Zhang, Q., & Feng, S. (2012). Effects of the three gorges dam on Yangtze river flow and river interaction with Poyang Lake, China: 2003–2008. Journal of Hydrology, 416, 19-27.
Heath, S. K., & Plater, A. J. (2010). Records of pan (floodplain wetland) sedimentation as an approach for post-hoc investigation of the hydrological impacts of dam impoundment: The Pongolo river, KwaZulu-Natal. Water Research, 44(14), 4226-4240.
Kalantari, K. (2016). Data processing and analysis in socio-economic research. Sharif, Tehran.
Khatoon Abadi, A., Parvizi, E., & Ataie, M. (2019). The Impact of Shah Qasem Dam in Yasouj from the Viewpoint of Beneficiary Villagers. JWSS-Isfahan University of Technology, 22(4), 109-127. (In Farsi)
Kirchherr, J., Pohlner, H., & Charles, K. J. (2016). Cleaning up the big muddy: A meta-synthesis of the research on the social impact of dams. Environmental Impact Assessment Review, 60, 115-125.
Kuenzer, C., Campbell, I., Roch, M., Leinenkugel, P., Tuan, V. Q., & Dech, S. (2013). Understanding the impact of hydropower developments in the context of upstream–downstream relations in the Mekong river basin. Sustainability science, 8(4), 565-584.
Li, B., Chen, N., Wang, W., Wang, C., Schmitt, R. J. P., Lin, A., & Daily, G. C. (2021). Eco-environmental impacts of dams in the yangtze river basin, china. Science of The Total Environment, 774, 145743.
Manyari, W. V., & de Carvalho Jr, O. A. (2007). Environmental considerations in energy planning for the Amazon region: Downstream effects of dams. Energy Policy, 35(12), 6526-6534.
Obour, P. B., Owusu, K., Agyeman, E. A., Ahenkan, A., & Madrid, À. N. (2016). The impacts of dams on local livelihoods: a study of the Bui Hydroelectric Project in Ghana. International Journal of Water Resources Development, 32(2), 286-300.
Owusu, K., Obour, P. B., & Nkansah, M. A. (2017). Downstream effects of dams on livelihoods of river-dependent communities: the case of Ghana’s Kpong Dam. Geografisk Tidsskrift-Danish Journal of Geography, 117(1), 1-10.
Piróg, D., Fidelus-Orzechowska, J., Wiejaczka, Ł., & Łajczak, A. (2019). Hierarchy of factors affecting the social perception of dam reservoirs. Environmental Impact Assessment Review, 79, 106301.
Quilis, R. O., Hoogmoed, M., Ertsen, M., Foppen, J. W., Hut, R., & de Vries, A. (2009). Measuring and modeling hydrological processes of sand-storage dams on different spatial scales. Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, 34(4-5), 289-298.
Randell, H. (2016). Structure and agency in development-induced forced migration: The case of Brazil’s Belo Monte Dam. Population and environment, 37(3), 265-287.
Sadeghi, H. A., Seidaiy, S., & Rezvani, M. (2018). The Study of Social Effects of Dams on Sustainability of Rural Settlements (Case Study: Karun-3 Dam-Izeh County). Geography And Development Iranian Journal, 16(50), 181-198. (In Farsi)
Serez, B. S., & Engindeniz, S. (2020). The Opinions and Expactations of the Farmers on Socio-Economic Impacts of Yortanlı Dam in Bergama District of Izmir Province. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 34(2), 118-123.
Siciliano, G., Urban, F., Kim, S., & Lonn, P. D. (2015). Hydropower, social priorities and the rural–urban development divide: The case of large dams in Cambodia. Energy Policy, 86, 273-285.
Vesal, M., Tajrishy, M. (2019). Economic Impact of Dams in Iran. Iran-Water Resources Research, 15(1), 247-256. (In Farsi)
Warf, B. (Ed.). (2006). Encyclopedia of human geography. Sage.
World Commission on Dams. (2000). Dams and development: A new framework for decision-making: The report of the world commission on dams. Earthscan.
Xu, X., Tan, Y., & Yang, G. (2013). Environmental impact assessments of the Three Gorges Project in China: Issues and interventions. Earth-Science Reviews, 124, 115-125.
Yoshida, Y., Lee, H. S., Trung, B. H., Tran, H. D., Lall, M. K., Kakar, K., & Xuan, T. D. (2020). Impacts of mainstream hydropower dams on fisheries and agriculture in lower Mekong Basin. Sustainability, 12(6), 2408.
Zhai, H., Cui, B., Hu, B., & Zhang, K. (2010). Prediction of river ecological integrity after cascade hydropower dam construction on the mainstream of rivers in Longitudinal Range-Gorge Region (LRGR), China. Ecological Engineering, 36(4), 361-372.
Ziv, G., Baran, E., Nam, S., Rodríguez-Iturbe, I., & Levin, S. A. (2012). Trading-off fish biodiversity, food security, and hydropower in the Mekong River Basin. Proceedings of the National Academy of Sciences, 109(15), 5609-5614.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 91 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 103 |
||