پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,996,786 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,669,663 |
واکاوی فرایند تکوین منطقة شهری: چهار چشم‌انداز (مورد مطالعه: منطقة شهری قزوین) | ||
| مجله علمی " آمایش سرزمین " | ||
| دوره 14، شماره 2، مهر 1401، صفحه 651-677 اصل مقاله (1.24 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jtcp.2022.345021.670330 | ||
| نویسندگان | ||
| الهام عباسی ورکی* 1؛ رقیه گودرزوند چگینی2 | ||
| 1دکتری، دانشکدة علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| 2کارشناس‌ارشد، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف از این تحقیق بررسی سیر تکوین منطقة شهری قزوین به منظور بهینه کردن تصمیمات مسئولان برای ارتقای کارایی و بهره‌برداری پایدار فضایی بود. از نظر روش‌شناسی، به کمک فراتحلیل، چهار چشم‌انداز طبیعیـ فرهنگی، اداری‌ـ سیاسی، عملکردی، و ارتباطی منطقة شهری استخراج و جمع‌بندی نظری شد. برای تجزیه‌وتحلیل نیز از آمار فضایی Gis استفاده شد. یافته‌ها حاکی از وجود نگرش صرفاً کالبدی و سیاسی بود. چشم‌انداز اداری‌ـ سیاسی منطقة شهری (تنها منطقة رسمی) و منطقة شهری عملکردی (به‌رغم وجود به صورت غیررسمی) به عنوان مناطق شهری شناسایی‌شده منطقة قزوین‌اند. در بررسی چشم‌انداز طبیعیـ فرهنگی منطقة شهری قزوین، منطقة البرز جنوبی شناسایی شد. ا ین منطقه به علت موقعیت چهارراهی از انسجام فرهنگی برخوردار نیست و مجاورت با مرکز سیاسی کشور باعث بحرانی شدن حیات زیستی آن و تغییر نقش منطقه شده است. نتایج نشان داد ابتدا باید برنامه‌ریزی اکولوژیک‌ـ محور به منزلة مبنای تصمیمات برنامه‌ریزی و توسعة فضایی صورت گیرد و با توجه به عدم انسجام فرهنگی منطقة قزوین اقدام به هویت‌بخشی از طریق حکمروایی منطقه‌ای شود. سپس باید مناطق اقتصادی برآمده از مناطق هم‌پیوند عملکردی را با توجه به شرایط اکولوژیک منطقه تقویت و جهت‌دهی کرد. اگرچه کاربست نگرش نومنطقه‌گرایی در سطح فراملی بنا بر شرایط خاص سیاسی ایران امکان‌پذیر نیست، کاربست آن در سطح منطقه‌ای و محلی به منظور کاهش بحران اکولوژیکی (منابع آب) و هویت‌بخشی به منطقة شهری قزوین امری اجتناب‌ناپذیر جلوه می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کنام بنیادی و واقعی؛ منطقة شهری اداری‌ـ سیاسی؛ منطقة شهری ارتباطی؛ منطقة شهری طبیعیـ فرهنگی؛ منطقة شهری عملکردی؛ نومنطقه‌گرایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Exploration of the Process of Urban Area Development From Four Perspectives: The Case Study of Qazvin Urban Area | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Elham Abassi Verki1؛ Roqaye Godarzvand Chegini2 | ||
| 1PhD Holder, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran | ||
| 2MSc., Faculty of Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The purpose of this study was examining the course of development of Qazvin urban area in order to optimize the decisions of related authorities to enhance sustainable spatial efficiency and exploitation. Through a meta-analysis, four urban area perspectives were extracted, including natural-cultural, administrative-political, functional, and communicative. This was then followed by a theoretical conclusion. GIS spatial statistics were used for the analysis purposes. The results indicated the presence of only the physical and political perspective. The administrative-political perspective of urban area (as the only formal area) and functional urban area (only in an informal manner) were identified as the urban perspectives of Qazvin. The investigation of the natural-cultural perspective of Qazvin urban area led to the identification of southern Alborz area, which based on water resources approximately conforms to the political borders of Qazvin province. Due to its use as a crossroads, this area does not have cultural coherence, and its closeness to the political capital of Iran has made its environmental conditions critical and has changed the role of this area. To solve these problems, it is suggested that first an ecological planning is done as the basis of spatial planning and development decisions. Moreover, due to the cultural inconsistency of Qazvin area, it is suggested to adopt creation of identity through regional governance. Moreover, the economic areas resulting from functionally connected areas should be enhanced and directed in the light of the ecological conditions of the area. Although the application of neo-regionalism viewpoint at transnational level is not possible due to the specific political conditions of Iran, its application in regional and local levels seems to be unavoidable in order to reduce ecologic crisis (water resources) and enhance identity creation in Qazvin urban area. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Natural-cultural urban region, basic and real den, administrative-political urban region, functional urban region, communication urban region new-regionalism | ||
| مراجع | ||
|
اینانلو، علی (1390). «بررسی نظام سلسله‌مراتبی شهرهای استان قزوین»، رشد آموزش جغرافیا، شماره پیایی95، ص 26-31.
بابایی، حمیدرضا؛ آتوسا آفاق‌پور؛ امین فرجی (1391). «تحلیل سازمان‌یابی فضایی و تحولات نظام شهرهای ایرانی‌ـ اسلامی (مطالعة موردی: استان قزوین)»، مطالعات شهرهای اسلامی ایرانی، د 7، ش 24.
پوراحمد، احمد؛ رحمت‌اله فرهودی؛ کرامت‌اله زیاری؛ منصور سلیمانی؛ امین فرجی ملایی (1394). «بررسی الگوی توسعة متعادل منطقه‌ای با تأکید بر روابط شهر و روستا (مورد: منطقة قزوین)»، فصلنامة بین‌المللی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، س 11، ش 39.
دادروان، اکبر (1382). «برنامه ریزی منطقه ای: بررسی و تحلیل منطقه شهری تبریز تدوین راهبردهای توسعه فضایی آن»، مسکن و محیط روستا، شماره 101 ISC ، ص 48 تا 61 ).
دلیل، سعید؛ ابوالفضل مشکینی؛ جعفر جوان (1398). «شهرـ منطقه به مثابة بسط بافتة شهری»، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، د 9، ش 36، ص 1 ـ 15.
شریف‌زادگان، محمدحسین؛ امیر فتحی فرزانه (1395). «تعیین محدودة فضایی شهرـ منطقه برای کلان‌شهر تهران و نواحی پیرامونش»، آمایش سرزمین، د 8، ش 1، ص 35 ـ 55.
شورمیج، رمضان‌علی؛ منصور بدری‌فر (1385). «بررسی و تحلیل سازمان فضایی شبکة شهری استان قزوین»، سرزمین، س 3، ش 10.
صرافی، مظفر؛ ناصر عظیمی (1389). «بایستگی‌های احراز نقش فراملی برای کلان‌شهرهای ایران»، فصلنامة انجمن جمعیت‌شناسی ایران، س 5، ش 31، ص 148 ـ 187 .
عباسی ورکی، الهام؛ مظفر صرافی؛ جمیله توکلی‌نیا؛ ژیلا سجادی (1397 الف). «تبیین سازمان فضایی منطقة شهری قزوین با رویکرد نومنطقه‌گرایی»، رسالة دکتری، رشتة جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1397 ب). «فراتحلیل کیفی از مقالات علمی ناظر بر شهرـ منطقه»، علوم زمین، د 9، ش 4، شمارة پیاپی 36، ص 201 ـ 220.
عبدی دانش‌پور، زهره (1390). درآمدی بر نظریه‌های برنامه‌ریزی با تأکید ویژه بر برنامه‌ریزی شهری، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
کرسول، جان (1391). پویش کیفی و طرح پژوهش، مترجمان: حسن دانایی‌فرد و حسین کاظمی، ویرایش دوم، تهران، صفار.
مرکز مطالعات شهرسازی و معماری (1388). گزیده قوانین و مقررات مورد عمل وزارت مسکن و شهرسازی، تهران.
موسوی، میرنجف؛ امیر فتحی فرزانه (1395). «ماهیت فضایی سرزمین‌های شهرمحور در برنامه‌ریزی منطقه‌ای چهار پدیدة فضایی با نگاهی بر کلان‌شهر تهران»، برنامه‌ریزی منطقه‌ای، س 6، شمارة پیاپی 22، ص 75 ـ 88.
References
Abbasi Varki, Elham;., Sarafi, Muzaffar;., Tavakolinia, Jamila;., & Sajjadi, Zhila Zh. (2017). “Explanation of the spatial organization of the Qazvin urban area with the approach of neo-regionalism”, doctoral thesis, field of geography and urban planning, Shahid Beheshti University of Tehran. (in Persian).
Abbasi Varki, Elham; Sarafi, Muzaffar; Tavakolinia, Jamila; Sajjadi, Jila--------------------- (2017). “Qualitative meta-analysis of scientific articles on the city-region”, Journal of Earth Sciences, Volume Vol. 9, Number No. 4 -, Serial Number 36, Pages pp. 201-220. (in Persian).
Abdi Daneshpour, Zahra Z. (2011). An introduction to planning theories with special emphasis on urban planning, Tehran, Shahid Beheshti University Press. ( (in Persian).
Ache, P. (2000). “Cities in Old Industrial Regions Between Local Innovative Milieu and Urban Governance—Reflections on City Region Governance”, European Planning Studies, 8:(6), pp. 693-709.
Amin, A. & Thriftn. (2002). Cities: Reimagining the Urban. , Polity/ Blackwell, Oxford.
Amin, A. (2002). “Spatialities of globalization”, Environment and Planning A , 34, pp. 385–399.
Babaei, HamidrezaH.R., Afaqpour, Atusa., & Faraji, Amin A. (2011). “Analysis of spatial organization and changes in the system of Iranian-Islamic cities (case study; : Qazvin province)”, Iranian Islamic Cities Studies Quarterly, Volume Vol. 7, Number No. 24. (in Persian).
Bastie, J. (1980). espace urban, Ed Masson, Paris.
Battail , G. (1997). Theorie de 1 information. , Masson, Paris.
Batten, D.F. (1995). “Network Cities: Creative Urban agglomerations for the 21st Century”, Urban Studies, 32, pp. 313-327.
Bourdeau-Lepage, L. & Huriot, J.M. )2004(. “The Metropolis in Retrospect: Performance and Change”, GaWC Research Bulletin, No. 140, Available online at:www.lboro.ac.uk/gawc/rb/rb140.html.
Brillouin, L. (2004). Science and information theoty. , Dover Publications, Mineola.
Castano, P. (2000). Regional grid planning, chapter 21, in global city region.
Center for Urban Planning and Architecture Studies (2008). Excerpt of laws and regulations implemented by the Ministry of Housing and Urban Development, first edition, Tehran. (in Persian).
Cheshire, PC, . & Hay, DG. (1989). Urban problems in Western Europe: an economic analysis. , Unwin Hyman, London.
Dadarvan, Akbar (2003). "Regional planning: investigation and analysis of the urban area of Tabriz and formulation of its spatial development strategies", Housing and Village Environment, ISC No. 101, pp. 48-61). (in Persian)
Dalil, Saeed;., Mishkini, Abolfazl and., & Javan, Jafar J. (2018). “City-region as an extension of the urban fabric”, Journal of Geographical Studies of Arid Regions, 9th VolumeVol., 36th NumberNo, Summer, pp. 1-15. (in Persian).
Elton, C. (1927). Tiergeographieb auf logischer grundlage .
Forester, J. (1989). Planning in the face of power. , Berkeley: Univ. of California Press.
George, P. (1952). La Geographie Urban, pp. 43-44.
Graham, S. & Healey, P. (1999). “Relational concepts in time and space: issues for planning theory and practice”, European Planning Studies, 7, pp. 623–646.
Hall, P. & Hay, DG. (1980). Growth centres in the European urban system. , Heinemann, London.
Hall, P. (2009). “Looking Backward, Looking Forward: The City Region of the Mid-21st Century”,. Regional Studies, Vol. 43, No. 6, pp. 803-817.
Harvey, D. (2000). Space of Hope, university of California press Berkeley. CA.
Healey, P. (2004). “The treatment of space and place in the new strategic spatial planning in Europe”, International Journal of Urban and Regional Research 28, pp. 45–67.
Healey, P. (2007). Urban Complexity and Spatial Strategies: Towards a Relational Planning for Our Times. , Routledge, London.
Healey, P. (2009). “City Regions and Place Development'”, Regional Studies, 43: (6), pp. 831- 843.
Henton, D. (2001). Lessons from Silicon Valley: Governance in Global City- Regions in Alleng. , Scott, global city- region: Trends, Theory, Policy, Oxford press.
Huntington, E. (1915). Climate and Civilization.
Hutchinson, G.E. (1957). “Concluding remarks”. , Cold Spring Harbor Symposium on Quantitative Biology, 22: , pp. 415-427.
Hutchison, R. (2009). Encyclopedia of Urban Studies, sage publication.
Inanlu, Ali A. (2011). “Investigating the hierarchical system of the cities of Qazvin province”, The Growth Of Geography Education, twenty-fifth session, number No. 4. (in Persian).
Jones, M. & MacLeod, G. (2004). “Regional spaces, spaces of regionalism: Territory”, insurgent politics and the English question, Transactions of the Institute of British Geographers, 29(4), pp. 433–452.
Kersol, John J. (2012). Qualitative survey and research design, translators: Hasan Danai Danai-Fard and Hossein Kazemi. , The second edition. , Tehran, Safar Publishing House. (in Persian).
Klaassen, LH., Boudrez, JA., & Vollmulle, J. (1981). Transport and urbanization. , Gower, Aldershot.
Lefebvre, H. (1974). The Production of Space. , Oxford: , Blackwell Publishers.
Marston, S. A. & Jones, III J. P. (2005). “Human geography without scale”, Transactions of the Institute of British Geographers, 30, pp. 416–432.
Massey, D. (2005). For Space. , Sage, London.
Meijers, E. (2007). “Clones or complements? The division of labour between the main cities of the Randstad, the Flemish diamond and the RheinRuhr area”, Regional Studies, 41, pp. 889–900.
Miller, D. Y.) 2002). The Regional Governing of Metropolitan America, west view press.
Mousavi, MiranjafM.J, . & Fathi Farzaneh, Amir A. (2015). “Spatial nature of city-centered territories in regional planning, four spatial phenomena with a view on Tehran metropolis”, Regional Planning Quarterly, Year 6, Number No. 22, Summer. pp. 75-88. (in Persian).
Neuman, M. & Hull, A. (2009). “The Futures of the City Region”, Regional Studies, 43:(6), pp. 777-787.
Odum, H. (1983). Systems ecology: an introduction. , New York: , John Wiley & Sons.
Organization for Economic Co-operation and Development. (2012). Redefining urban: a new way tomeasure metropolitan areas. , OECD Publishing, Paris.
Parr, J. (2005). “Perspectives on the city‐region”,. Regional Studies, 39, pp: 555-566.
Parr, J. (2007). “Spatial Definitions of the City: Four Perspectives”,. Urban Studies, 44, pp: . 381-392.
Parr, J. (2015a). “Overlooked Aspects of the von Thünen System”, Spatial Economic Analysis, 10:4, 471-487, DOI: 10.1080/17421772.2015.1076577
Parr, J--------. (2015b). “The city and the region as contrasts in spatial organization”, Ann Reg Sci , 54: , pp. 797-817 .
Pose –Rodrıguez, A. (2008). “The rise of the city-region concept and its development policy implications”, European Planning Studies, 16, pp. 1025–1046.
Pour -Ahmad, Ahmad., Farhoudi, Rahmat Elah., Ziyari, Karamat Elah., Soleimani, MansourM., & Farji Melai. Amin A. (2015). “Examining the regional balanced development model, with emphasis on city-rural relations, case: Qazvin region”, International Quarterly of the Iranian Geographical Society, new period, year 11, number No. 39. (in Persian).
Ravetz, Joe J. (2020). City-Region 2020: Integrated Planning for a Sustainable Environment, 1st Edition.
Sarafi, Mozaffar M. and & Azimi, Nasser N. (2009). “The importance of achieving a transnational role for Iranian metropolises”, Quarterly Journal of the Iranian Demographic Association, 5th year, No. 31, pp. 148-381. (in Persian).
Savitch, H. & Vogel, K. (2000). “Paths to New Regionalism (symposium editors)”, State And Local Government Review, Vol. 32, N0No. 3., pp. 158-168.
Sharifzadegan, Mohammad M.Hossein H. and & Fathi Farzaneh, Amir A. (2015). “Determining the spatial boundaries of the city-region for the metropolis of Tehran and its surrounding areas”, Amash Sarzemin magazine, 8th cycle, 1st issue, spring and summer, pp. 35-55. (in Persian).
Shurmij, Ramzan R.Ali., & Badrifar, Mansour M. (2015). “Investigation and analysis of the spatial organization of the urban network of Qazvin province”, The Quarterly Of The Geography Of The Land, the third year, number No. 10. (in Persian).
Simin Davoudi, S. & Elizabeth Brooks, E. (2020). “City-regional imaginaries and politics of rescaling”, J Regional Studies , Volume Vol. 55.
Steiner, F. (2011). “Landscape ecological urbanism: Origins and trajectories”,. Landscape and Urban Planning, (100): , pp. 333–337.
Turok, I. (2009). “Limits to the Mega-City Region: Conflicting Local and Regional Needs'”, Regional Studies, 43: (6), pp. 845 — -862.
Van Den Berg, L., Drewett, R., Klaassen, LH., Rossi, A., & Vijverberg, CHT. (1982). Urban Europe: a study in growth and decline, Vol. 1. Pergamon Press, Oxford.
Wren, C. (2009). “Onward the spatial: an essay on the nature and relevance of regional economics”, Spatial Economic Analysis, 4 447-4.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 183 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 188 |
||