دانشیار گروه فلسفه کلام و عرفان اسلامی دانشگاه پیام نور ،تهران، ایران
چکیده
حکمت متعالیه ثمره تلاش طاقت فرسای ملاصدرا (۱۰۵۰ـ۹۷۹ق) یی است که توانست گوهری درخشان از باطن دو جریان فلسفی سابق، آیات و کلمات اولیاء الهی و عرفان ابن عربی انتزاع و از دل آنان حکمتی نایاب، طرح‌‌‌‌‌‌اندازی کند. پویایی این سیر حکمی در یک فرآیند تکاملی، سرانجام به سبزواری (۱۲۱۲-۱۲۸۹ق) مؤسس جریانی فلسفی و حکمی مبتنی بر بن‌‌مایه‌‌های اصیل حکمت صدرایی و آغازکنندۀ روشی نو مشتمل بر قواعد فلسفی ابداعی که ازطریق غواصی در آثار مقتدایش به ویژه اسفار اربعۀ، قبسات میرداماد، حکمةالاشراق سهروردی به‌‌خصوص شرح قطب‌‌الدین شیرازی، اشارات شیخ‌‌الرئیس به‌‌ویژه شرح خواجه، شوارق‌‌الالهام ملاعبدالرزاق و فصوص‌‌الحکم ابن‌‌عربی، رسید تا به برکت اندیشه‌‌های بلند حکیمانه و عارفانۀ اش، بتواند این بار آنان را درقالب مکتب فلسفی سبزوار، ارائه نماید. این خامه با روش توصیفی و تحلیلی درصدد انتساب عنوان مکتب فلسفی بر جریان حاصله در مدرسه فصیحیه سبزوار و تبیین برخی خلاقیت‌های منحصر بفردش در قرن سیزدهم و تداوم آن می‌باشد.
A Study of Sabzevar's Philosophical School and Some
of its Innovations
نویسندگان [English]
Gholamhossein Khedri
Associate Professor, Department of Philosophy, Theology and Mysticism, Payam Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]
The Transcendent Theosophy (Alhikmah Al-muta'liyah) is the result of the tireless efforts of Mulla Sadra (1050-979 AH), who was able to extract a brilliant gem from the innermost of two philosophical currents, the verses and words of the divine saints and Ibn Arabi's mysticism, and projected a rare wisdom from their hearts. The dynamics of this method, in an evolutionary process, finally led to Mulla Hadi Sabzevari (1212-1289 AH), the founder of a philosophical movement, based on the original principles of Sadra's wisdom and the initiator of a new method containing some innovative philosophical rules, grasped by his paying attention to his thought leader (Mulla Sadra)'s works, especially al-Asfar al-Arba'ah (Four Journeys), Souhravardi's al-Hikmah al-Ishraq, especially Qutb al-Din al-Shirazi's commentary on it, Ibn Sina's Isharat, especially Nasir al-Din al-Tusi's commentary on it, Mulla Abd al-Razzaq's Shawareq al-Ilham, and Ibn Arabi's Fusus al-Hikam. Sabzevari's philosophical works led to originating a new philosophical school, called the Sabzevari philosophical school. With descriptive and analytical method, this article tries to explain some of the Sabzevari philosophical school innovations.
کلیدواژه‌ها [English]
Transcendent Theosophy (Alhikmah Al-muta'liyah), Mulla Sadra, Mulla Hadi Sabzevari, Sabzevari Philosophical School
مراجع
منابع
ابراهیمی دینانی، غلامحسین، اسماء و صفات حق‌‌تعالی، تهران، اهل قلم، ۱۳۸۶.
آقا جمال خوانساری، محمد حسین، شرح غرر الحکم و درر الکلم، تهران، دانشگاه تهران،۱۳۷۰.
آشتیانی، سیدجلال‌الدین. مجموعه رسائل فیلسوف کبیر حاج ملاهادی سبزواری، مشهد، انتشارات اوقاف خراسان و سیستان.۱۳۴۸.
کربن، هانری تاریخ فلسفه اسلامی، ج 2، ترجمه جواد طباطبایی، تهران، انتشارات کویر.۱۳۷۰.
قنبری، امید، سر ویراستار. زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی خاتم الحکماء المتالهین فیلسوف بزرگ و عارف توانا مرحوم حاج ملاهادی سبزواری، تهران، انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.۱۳۸۳.
گفتگو با دکتر نصر دربارۀ بررسی جایگاه مکتبتهران و حکمای اربعه، هفته‌‌نامۀ پنجرۀ اندیشه. شمارۀ ۱۶۱. ۱۳۹۱.
گواهی، عبدالرحیم، فرهنگ توصیفی ادیان، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.۱۳۹۰.
ملاصدرا، صدرالدین محمد. الاسفار الاربعه، تهران، دار المعارف الاسلامیه.۱۳۸۳.
مصلح، جواد،. ترجمه و تفسیر الشواهدالربوییه، تهران، سروش.۱۳۸۹.
منوچهر صدوقی‌سها، تاریخ حکماء و عرفاء متأخر بر صدرالمتألهین، تهران ؛۱۳۵۹.
نصر، سیدحسین، سنت عقلانی اسلامی در ایران، ترجمه و تحقیق سعید دهقانی، تهران، قصیده‌‌‌سرا. ۱۳۸۳.
نصر، سیدحسین، نظر متفکران اسلامی دربارۀ طبیعت، تهران، انتشارات خوارزمی.۱۳۷۷.
