پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,239 |
| تعداد مقالات | 67,857 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,386,213 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,157,254 |
شناسایی مفهوم و مؤلفه های قلمروهای شبه خصوصی در ارتباط با رفتار قلمروی زنان در فضاهای عمومی | ||
| زن در فرهنگ و هنر | ||
| مقاله 5، دوره 15، شماره 2، مرداد 1402، صفحه 259-281 اصل مقاله (1.13 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2022.348129.1829 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه سمیع پور1؛ مصطفی پورعلی* 2؛ مرضیه کاظم زاده3 | ||
| 1دانشجوی دکتری تخصصی، گروه معماری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران. | ||
| 2استادیار گروه معماری، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران. | ||
| 3استادیار گروه معماری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران | ||
| چکیده | ||
| رفتارهای قلمروی یکی از رفتارهای مهم و تأثیرگذار در ارتباط با محیط و استفاده از آن محسوب می‌شوند. لذا تطابق این رفتارها با فضا می‌تواند به افزایش کیفیت محیط و استفاده بهتر از آن منجر شود. پژوهش حاضر در راستای مطالعه رفتار قلمروی زنان در فضاهای عمومی، در پی شناسایی مفهومی با عنوان «قلمروهای شبه‌خصوصی» و دستیابی به ویژگی‌های آن است که مطابق با پیش‌فرض پژوهش، سازگار با رفتار قلمروی زنان بوده و با ترجیحات فضایی آنان در عرصه‌های عمومی هم‌راستاست. پس از مطالعات کتابخانه‌ای و تبیین ادبیات تحقیق، از مطالعات میدانی به روش کیفی و ابزار مصاحبه و گفت‌و‌گوهای زمینه‌ای برای رسیدن به اهداف تحقیق استفاده شده‌است. در واقع به‌منظور تبیین مفهوم قلمرو شبه‌خصوصی و شاخص‌های آن، نظرات زنان با ویژگی‌های مختلف در ارتباط با ترجیحات فضایی و رفتار قلمروی آنان در فضاهای عمومی جمع‌آوری شده و تحلیل کیفی یافته‌ها به صورت کدگذاری و در بستر نرم‌افزار Atlas.ti8 انجام گرفته‌است. بر این اساس، با شناخت رفتار قلمروی زنان، مفهوم «قلمرو شبه‌خصوصی» به صورت قلمرویی نه کاملاً خصوصی و نه عمومی تعریف شده‌است، که ضمن قرارگیری در یک عرصه عمومی، با داشتن ویژگی‌هایی نزدیک به قلمروهای خصوصی و شباهت بیشتر به آنان، عمومیت کمتری را دارد. این قلمروها ویژگی‌هایی دارند از قبیل خلوت و دنج بودن نسبی، جداسازی نسبی فضا با حد و مرزهای بصری و غیر‌بصری، کاهش میزان دسترسی به فضا نسبت به قلمرو عمومی و غیره که در تطابق با رفتار قلمروی زنان در فضاهای عمومی است و شرایط مورد نیاز برای حضورشان را در فضا فراهم می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قلمرو؛ رفتار قلمروی؛ زنان؛ قلمرو شبه خصوصی؛ فضاهای عمومی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Identifying the concept and components of Semi-private Territories related to the territorial behavior of women in public spaces | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh samipour1؛ mostafa pourali2؛ marzieh kazemzadeh3 | ||
| 1PhD Student, Department Of Architecture, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Department Of Architecture, Lahijan Branch, Islamic Azad University, Lahijan, Iran | ||
| 3Assistant Professor, Department Of Architecture, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Territorial behaviors are one of the most important and influential behaviors related to the environment and the use of it. Therefore, if the space is in accordance with these behaviors, it can lead to an increase in the quality of the environment and it makes them use it more and better. In line with the study of women's territorial behavior, the present research seeks to identify a concept called "semi-private territories" and achieve its characteristics in public spaces, which according to the research conducted and the hypothesis of the research, is compatible with the territorial behavior of women. It is also in line with women spatial preferences in public spaces. After conducting library studies and compiling the research literature, field studies have been used in a qualitative way using interview tools and contextual conversations to achieve the research goals. In fact, in order to explain the concept of semi-private territories and its characteristics, the opinions of various women in relation to their spatial preferences and territorial behavior in public spaces have been collected and analyzed. The qualitative analysis of the findings has been done in the form of coding and in the platform of Atlas.ti8 software. Based on this, with the study of women's territorial behavior, the concept of "semi-private territory" is defined. The semi-private territory is a territory that is neither completely private nor public, which, while being located in a public arena, has characteristics close to and similar to private territories, but has less public characteristics. These territories have characteristics such as: relative privacy and coziness, relative separation of space by visual and non-visual limits and boundaries, reducing the amount of access to the space compared to the public territory, etc, which is in accordance with the territorial behavior of women in public spaces and provides the necessary conditions for their presence in the space | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Public spaces, Semi-private territory, Territory, Territorial behavior, Women | ||
| مراجع | ||
|
ارژمند، محمود و خانی، سمیه (1391). نقش خلوت در معماری خانۀ ایرانی. فصلنامۀ مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 2(7)، 21-61.
استراوس، آنسلم و کوربین، جولیت (1385). اصول روش تحقیق کیفی، نظریه‌مبنایی. ترجمۀ بیوک محمدی. چاپ اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
انصاری، مجتبی، جمشیدی، سمانه و الماسی‌فر، نینا (1389). بررسی حس قلمرو و رفتار قلمروپایی در پارک‌های شهری (مطالعۀ موردی: پارک ساعی). نشریۀ علمی-پژوهشی آرمان‌شهر، 3(4)، 33-48.
برنون، وحیده، براتی، ناصر و شاهچراغی، آزاده (1395). تعریف قلمرو محلات: تحلیلی مفهومی با تأکید بر ابعاد روانی-ادراکی و ارائۀ مدل مفهومی. نشریۀ مدیریت شهری، 15(42)، 313-326.
پاکزاد، جهانشاه و بزرگ، حمیده (1393). الفبای روان‌شناسی محیط برای طراحان. چاپ دوم. تهران: آرمان‌شهر.
پورحسین روشن، حمید و علی‌اکبری، هنگامه (1399). زنان، انقیاد قدرت، شهر: راهنمای طراحی فضاهای شهری برای زنان. تهران: چهاردخت.
تمدن، رؤیا (1387). زنان و فضاهای شهری. جستارهای شهرسازی، 7(24-25)، 20-23.
جم، فاطمه و محمدی، فاطمه (1396). امنیت زنان و قلمروگرایی در محل‌های سنتی. هفت شهر، 4(57 و 58)، 175-185.
حبیبی، میترا و علی‌پور شجاعی، فرشته (1394). بررسی تطبیقی فضاهای عمومی ویژۀ زنان با فضاهای عمومی شهری در میزان پاسخگویی به نیازهای بانوان (نمونۀ موردی: پارک آب‌وآتش و بوستان بهشت مادران تهران). نشریۀ هنرهای زیبا (معماری و شهرسازی)، 20(1)، 17-30.
حریری، نجلا (1390). اصول و روش‌های پژوهش کیفی. چاپ دوم. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
حسینی، اکرم، جعفرزاده، تکتم و رهبان، فهیمه (1395). تدوین دستور زبان طراحی قلمروهای فضایی مسکن به‌منظور بهبود تعامل اعضای خانواده. مسکن و محیط روستا، 35(154)، 41-58.
خرمی‌روز، ریحانه، فلامکی، محمدمنصور و نوروز برازجانی، ویدا (1399). خوانش مؤلفه‌های جنسیتی در طراحی مراکز خرید شهر تهران (مطالعۀ موردی: مرکز خرید پالادیوم، مرکز خرید کوروش، مرکز خرید تیراژۀ 2، پاساژ کویتی‌های رضا). هویت شهر، 14(3)، 61-74.
دلاور، علی (1389). روش‌شناسی کیفی. فصلنامۀ راهبرد، 18(1)، 307-329.
رضازاده، راضیه و محمدی، مریم (1388). بررسی عوامل محدودکنندۀ حضور زنان در فضاهای شهری. هنرهای زیبا (معماری و شهرسازی)، 1(38)، 105-114.
روشن، شقایق، مدی، حسین و کتابچی، عماد (1392). بررسی نقش کیفیت فضاهای شهری بر حضور زنان در فضاهای عمومی (مورد مطالعه: پارک‌های شهری شیراز). نخستین همایش زن، معماری و شهر، 7 و 8 اسفند 1392، مرکز همایش‌های بین‌المللی رایزن.
شهبازی، یاسر، بلالی اسکویی، آزیتا و شهابی، الهام (1396). سنجش مفهوم قلمرو مطلوب در فضاهای همگانی شهری (مطالعۀ موردی: پل طبیعت تهران). نشریۀ مطالعات شهری، 6(24)، 67-80.
عینی‌فر، علیرضا و آقالطیفی، آزاده (1390). مفهوم قلمرو در مجموعه‌های مسکونی، مطالعۀ مقایسه‌ای دو مجموعۀ مسکونی در سطح و در ارتفاع در تهران. هنرهای زیبا، 3(47)، 17-28.
عینی‌فر، علیرضا و فلاح، الهام (1397). قلمرو در مسکن حاشیۀ کویری ایران (مطالعۀ موردی: محدودۀ قلمروها در مسکن سه دورۀ شهر عقدا). مسکن و محیط روستا، 37(161)، 45-60.
عینی‌فر، علیرضا، آقالطیفی، آزاده و حیاتی، زینب (1399). سیر تحول قلمروهای ثانویه در درون خانه‌های دزفول. صفه، 30(4)، 27-48.
فلیک، اووه (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمۀ هادی جلیلی. تهران: نشرنی.
قرائی، فریبا (1391). شناسایی عوامل کیفیت محیط با تکیه بر ویژگی‌های کالبدی و زیبایی‌شناختی و تأثیر آن بر حضور زنان در فضاهای عمومی شهر. مقاله‌های اولین همایش علمی و پژوهشی زنان و زندگی شهری. دانشکدۀ مدیریت دانشگاه تهران، 11-68.
للحج، رفیعه و موسوی، میرسعید (1397). نگرش روان‌شناختی به نقش جنسیت در قابلیت‌های ادراک فضای معماری. معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، 11(23)، 85-94.
لنگ، جان (1398). آفرینش نظریۀ معماری؛ نقش علوم رفتاری در طراحی محیط. ترجمۀ علیرضا عینی‌فر. چاپ یازدهم. تهران: دانشگاه تهران.
مدنی‌پور، علی (1379). طراحی فضای شهری: نگرشی بر فرایندهای اجتماعی و مکانی. ترجمۀ فرهاد مرتضایی. تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
مدنی‌پور، علی (1387). فضاهای عمومی و خصوصی شهر. ترجمۀ فرشاد نوریان. تهران: دانشگاه تهران.
Altman, I. (1975). Environment and social behavior: privacy, personal space, territory, and crowding. Monterey: Brooks/Cole.
Beebeejaun, Y. (2017). Gender, urban space and the right to everyday life. Journal of Urban Affairs, 39(3), 323-334. http://dx.doi.org/10.1080/07352166.2016.1255526
Bell, P. A., Greene, T. C., Fisher, J. D., & Baum, A. S. (1996). Environmental psychology (4th ed.). Fort Worth: Harcourt Brace College Publishers.
Fenster, T. (2005). The right to the gendered city: Different formations of belonging in everyday life. Journal of Gender Studies, 14(3), 217-231. http://dx.doi.org/10.1080/09589230500264109
Lawson, B. (2002). The language of space. London: Butter-Worth-Heinemann.
Mozingo, L. (1989). Women and Downtown open spaces. Places, 6(1), 38-47.
Whyte, W. H. (1980). The social life of small urban spaces. Washington D.C.: The Conservation. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 307 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 131 |
||