پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,036 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,504,725 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,768,765 |
معرفی و مطالعه تطبیقی، توصیفی سنگ قبرهای سلجوقی موزه گُرده میمه(اصفهان) | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 9، دوره 27، شماره 3، آذر 1401، صفحه 89-98 اصل مقاله (3.5 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2022.278746.666193 | ||
| نویسندگان | ||
| حمید پورداود* 1؛ حسن کریمیان2؛ زهرا شهبازی تبار3 | ||
| 1دانشجوی دکتری باستانشناسی، گروه باستانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2استاد گروه باستانشناسی، گروه باستانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 3دانشجوی کارشناسی ارشد باستانشناسی، گروه باستانشناسی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در بسیاری از آثار سرزمینهای اسلامی هنرمندان به استفاده از آیات و احادیث اقدام کرده‌اند در برخی از این آثار مانند سنگ قبرها نوشتن آیات و احادیث به واسطۀ بُعد معنوی اثر از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. به قطع مشخص نیست که از چه زمانی استفاده از اشعار نیز به مانند آیات و احادیث برای تزئین بر روی سنگ قبرها ظاهر شده است. تا پیش از پژوهش حاضر که بر روی سنگ قبرهای موزه میمه صورت گرفته نشانهای از استفاده از اشعار در جهت کتیبه نگاری سنگ قبرها در عصر سلجوقی(قرن ششم)در دست نبود یا منتشر نشده است. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی در گام اول به معرفی این آثار بپردازد و سپس با تکیه بر روش مطالعۀ تطبیقی به مقایسه این دو سنگ قبر با آثار مشابه سلجوقی بپردازد تا از ره آورد این موضوع بتوان درک درست‌تری نسبت به اسلوب هنری و احتمالا خاستگاه آثار مورد معرفی به دست آورد. سوالات پژوهش حاضر را میتوان اینگونه بیان داشت: اسلوب هنری این سنگ قبرها را چگونه میتوان تبیین کرد؟ همچنین با توجه به عدم اشاره مستقیم، آیا با اتکا به مطالعات باستان شناسانه میتوان در خصوص هویت هنرمند سازنده این آثار اظهار نظر کرد؟ | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کتیبه نگاری؛ سنگ قبر؛ سنگ قبر سلجوقی؛ کتیبۀ سنگ قبر سلجوقی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Introducing and studying a comparative, descriptive Seljuk tombstone museum of gorde | ||
| نویسندگان [English] | ||
| hamid purdavud1؛ Hassan Karimian2؛ Zahra Shahbazi Tabar3 | ||
| 1PhD Student of Archaeology, Department of Archaeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 2Professor, Department of Archaeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 3Master of Archaeology, Department of Archaeology, Faculty of Literature and Humanities, Shahrekord University, Shahrekord, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Inscriptions have always played the most important role in Islamic architecture, especially in tombs. Calligraphy gradually found a prominent place in Islamic architecture and art. In general, one of the ways to become more familiar with Islamic architecture courses, along with the use of decorative designs, is to pay attention to inscriptions, because inscriptions represent all the creations of Muslim artists in a particular period. The spiritual spaces created by the inscriptions in religious places such as mosques, schools, shrines, monasteries, etc. lead man to illumination. The themes of the inscriptions in Islamic buildings are various, including the blessed names of God, verses, and chapters of the Quran, the name of the Prophet, imams, religious poems, the name of the client, the name of the ruler, the scribe and the date of making the inscriptions, and also Persian and Arabic poems. Wise words are the commandments and covenants of kings and advice. The Seljuk era is one of the most important periods of Islamic aesthetics that has created many changes in Iranian works of art, especially architectural decorations. In this era, due to the peace and political stability during the Seljuk dynasty, artists had more favorable conditions and were able to create numerous works. Working on stone was more difficult than other elements, and on the other hand, high-quality stone was found in small quantities. Masonry and stone carving were abandoned after the Sassanid dynasty until a few centuries later. But during the tenth and eleventh centuries AD, artists turned their attention to this art again. Consequently, stone altars and tombs were created, which in some cases are very similar to the altars, in other words, the use of stone experienced a reemergence. Before the present study, the usage of poems on tombstones during the Seljuk period has not been observed or published. The purpose of this study is to introduce two Seljuk tombstones that were discovered in Maymeh )Isfahan( and are now kept in the city museum. The second purpose is to discuss the artistic style and examine the similarities and differences with other Seljuk works, especially tombstones, to comment on the identity of these works. The questions of the present study can be expressed as follows: How can the artistic style of these tombstones be explained? Also, considering the lack of direct reference, is it possible to comment on the identity of the artist who made these works based on archaeological studies? According to the tombstone inscriptions of the Gordeh Museum, it should be noted that Arabic poems have also been used in the inscriptions of these two tombstones. The artistic style used in these two tombstones is different from other known Seljuk tombstones, which is probably due to the difference in the place of construction of these works. Also, because of the great similarities between the tombstones of the Pollen Museum and the stone altar of Maymeh, it can be claimed that the builder of the former tombstones is the same as the one who built the Maymeh altar. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Inscription, tombstone, Seljuk tombstone, Seljuk tombstone inscription | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم(۱۳۸۹)ترجمه آیت الله ناصر مکارم شیرازی ، آستان قدس رضوی، مشهد.
ابن ابى الحدید معتزلى(۱۴۰۴)شرح نهج البلاغة، ج : ۱۹، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشى، قم.
الانباری النحوی، کمال الدین(۱۹۱۳) الانصاف فی مسائل الخلاف بین النحویین البصریین و الکوفیین، چاپ لیدن.
حاجی قاسمی،کامبیز(۱۳۸۹)معماری اسلامی ایران در دوره سلجوقیان: امامزاده ها و مقابر، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
حاجی‌زاده باستانی، کریم و معروفی‌اقدم، اسماعیل و ستارنژاد، سعید و طهماسبی، فریبرز(۱۳۹۶)جستاری بر جانمایی آیات قرآنی و سایر کتیبه ها در بناهای دورۀ اسلامی براساس مضامین آنها پژوهشی بر مقابر دورۀ سلجوقی شمال غرب ایران، نشریه مطالعات باستان شناسی پارسه ص۱۳۳- ۱۴۸.
دانش یزدی، فاطمه(1387)کتیبه‌های اسلامی شهر یزد، سازمان میراث فرهنگی کشور -- انتشارات سبحان نور، تهران .
ژیان، ندا(۱۳۹۷) بررسی برج مقبره های دوره سلجوقی از نظر معماری پهنه شمالغرب ایران، کنفرانس ملی تحقیقات بنیادین در عمران،معماری و شهرسازی.
سجادی، علی( ۱۳۷۲)سیرتحول محراب درمعماری اسلامی از آغاز تا حمله مغول، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما سوسن بیانی، مشاور نوشین دخت نفیسی، دانشگاه تربیت مدرس.
شایسته‌فر، مهناز(۱۳۸۰) جایگاه قرآن، حدیث و ادعیه در کتیبه‌های اسامی«.فصلنامۀ جستاری بر جانمایی آیات قرآنی، مدرس علوم انسانی. شمارۀ ویژهنامه ۶ شمارۀ پیاپی ۲۳ .صص: ۹۴-۵ .
شایسته‌فر، مهناز(۱۳۸۱) بررسی محتوایی کتیبه‌های مذهبی دوران تیموریان و صفویان«مجلۀ علوم انسانی دانشگاه الزهراء. شماره ۴۳ .صص: ۱۱۱-۶۲.
شهبازی شیران، حبیب و فیضی، فرزاد و میراضی، زهرا(۱۳۹۵) بررسی مقابر اسلامی ایران در دوره سلجوقی، کنفرانس بین المللی عالی، حسین و توکل، شیدا و حسن مهدی، الهه و غفاری مرند، فاطمه (1394)توصیف و مقایسه مقابر سلجوقی شهر دامغان براساس گونه شناسی معمارانه، دومین کنگره بین المللی افق های جدید در معماری و شهرسازی با رویکرد توسعه و فناوری.
فتال نیشابورى، محمد بن حسن(۱۳۷۵)روضة الواعظین، ج : ۲، انتشارات رضى، قم .
کیانی، محمد یوسف(۱۳۷۴) تاریخ هنر معماری ایران در دورۀ اسلامی. سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها، -انتشارات سمت، تهران .
موسوی کوهپر، سید مهدی و خانعلی، حمید و نیستانی، جواد(1394) سنگهای مزار، نمودی از وحدت مذاهب مختلف اسلامی در ایران؛گونه‌شناسی، طبقه‌بندی ومطالعه آرایه‌های سنگ مزارهای نوع گهوارهای فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشنامۀ تاریخ اسلام سال پنجم، شماره بیستم، زمستان، صفحات 133- 152.
تارنما
www.metmuseum.org www.harvardartmuseums.org www.portal.yazdcity.ir | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 296 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 435 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب